اگر در حال راه اندازی استارتاپ هستید، احتمالا با مفهوم lean startup یا ”نوپای ناب” برخورد داشته‌اید. بر اساس این متدولوژی، یک استارتاپ باید مبتنی بر یک شیوه یادگیری معتبر اقدام به توسعه محصول خود نماید و فقط به فکر بهبود محصول نباشد. به بیان دیگر بر خلاف تفکر رایج در خصوص توسعه محصول، بایستی در تمامی مراحل، آزمایش‌هایی را برای شناخت مشتریان خود و ایجاد محصولی متناسب با خواسته‌ی ایشان طراحی و اجرا کند.
سخن گفتن از این موضوع آسان است اما بسیاری از شرکت‌ها در عمل از آن فاصله خواهند گرفت. به عنوان مثال هنگامی که مشتری شما بگوید محصولتان به درد او نمیخورد یا از آن خوشش نمی‌آید، بلافاصله در ذهنتان می‌گویید که احتمالا این فرد جزو مخاطبان ما نیست یا اینکه کاری که انجام داده‌ایم را درک نکرده است.
واقعیت این است که ما در عمل و به صورت ناخودآگاه و ناخواسته، هر چیزی را که با باورها یا نگرش‌هایمان به جهان اطراف در تضاد باشد، کنار می‌گذاریم. به عبارت دیگر، ما دنیا را با اطلاعات و افرادی می‌شناسیم که مدل ذهنی فعلی ما را تأیید کنند. ذهن ما، اطلاعاتی را که به نفعش باشد مورد توجه قرار می‌دهد و از اطلاعاتی که با دانسته‌ها و مفروضات فعلی‌اش در تضاد است، می‌گریزد. این یک خطای شناختی است که به آن ”خطای تأیید خود” گفته می‌شود.
علت این است که دوست داریم کسانی در اطرافمان باشند که شبیه ما هستند. اگر باورها و عقیده‌های کسی به ما شبیه باشد، احتمالاً به او بیشتر علاقه خواهیم داشت و میل خواهیم داشت که با او دوست شویم. به عنوان مثال وقتی که یک ماشین جدید می‌خرید، به ناگاه احساس می‌کنید که آن ماشین در خیابان خیلی زیاد شده است! واقعیت این است که قبلاً همه‌ی آن ماشین‌ها در خیابان بوده‌اند؛ اما مغز، آن‌ها را بی‌اهمیت تلقی و فیلتر می‌کرده است. حالا که ما آن ماشین را انتخاب کرده‌ایم، برایمان مهم و جذاب است که ببینیم دیگران هم سلیقه ما را تأیید و انتخاب کرده‌اند. پس دیگر آن را فیلتر نمی‌کنیم.
در زمان دریافت بازخورد از مشتریان و یادگیری در مراحل ساخت MVP نیز دقیقا همین مکانیزم اتفاق خواهد افتاد. ذهن بنیان‌گذاران دوست دارد تمامی نظرات مثبت را به عنوان نکات مثبت به یاد آورد و کامنت‌های منفی را به عنوان نکات نامرتبط از ذهن خود پاک کند. به همین دلیل است که در هنگام مصاحبه با بنیان‌گذاران تنها نکات مثبت به یادآورده می‌شود. حال آن‌که یادگیری از نکات منفی نیز به همان اندازه و بلکه بیشتر مفید خواهد بود.
برای جلوگیری از این خطا می‌توانید چندین کار ساده را انجام دهید:
- پیش از آن‌که آزمایشی را طراحی کنید، معیارهای موفقیت و یا شکست آن را نیز طراحی کنید تا پس از انجام، بتوانید آن را اندازه‌گیری کنید. همچنین می‌توانید تعدادی از مصاحبه های ما با استارتاپ هایی که موفق شده اند یا شکست خورده اند را در لینک های داستان موفقیت استارتاپ ها یا داستان شکست استارتاپ ها مشاهده نمایید.
- تمامی مراحل را مکتوب کنید تا از حذف نظرات مخالف توسط ذهنتان در امان باشید.
- ذهنتان را برای پذیرش نظرات مخالف آماد کنید و تعمدا بر روی نظرات مخالف تمرکز کنید.
- از نظرات افرادی که آشنایی چندانی با محصولتان ندارند و یا افرادی که معمولا نظراتشان مخالف شما است، استفاده کنید.
