مذاکرات موافقتنامه موقت تجاری بین ایران و کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا در دیماه سال ۱۳۹۴ شروع و در مجموع هفت دور مذاکره برای کسب توافق انجام شد. موافقتنامه مذکور به شماره ۳۰۱۸۷/۵۳۷ مورخ ۱۵/۴/۱۳۹۷ توسط رئیس محترم مجلس شورای اسلامی به دولت ابلاغ و رئیس جمهور محترم آن را طی نامه اداری ۴۴۹۵۱ مورخ ۱۷/۴/۱۳۹۸ جهت اجرا به وزارت صنعت، معدن و تجارت ابلاغ نمود. انتظار می‌رود با خاتمه سه سال عضویت موقت در تشکیل منطقه آزاد تجاری اوراسیا، زمینه لازم برای عضویت ایران در این اتحادیه فراهم گردد. زیرا ایجاد فضای واحد اقتصادی، توسعه بازارهای مشترک و دستیابی به حرکت آزاد، ترویج رقابت سالم در بازار مشترک از عمده اهداف تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا است که به تبع آن، امکان استفاده از تعرفه‌های تجاری، فرصت‌های سرمایه گذاری و تسهیل روابط اقتصادی با کشورهای اتحادیه، تخفیف‌های تعرفه برای صادرکنندگان به اتحادیه اقتصادی اوراسیا و رقابت پذیری کالاهای ایرانی و اشتغال را در بر خواهد داشت. همچنین تقویت و نقش برجسته ایران در کریدور بین المللی حمل و نقل شمال – جنوب از مزایای عضویت ایران در این اتحادیه است. این موافقتنامه در سه بخش جداگانه شامل متن، فهرست کالاهای صنعتی و فهرست کالاهای کشاورزی می باشد.
خلاصه مبادلات تجاری کشورهای اوراسیا با ایران و سایر کشورها
- کل صادرات ج.ا.ایران به کشورهای اوراسیا در بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۷ به میزان ۴۰۵.۰۱ هزار تن به ارزش ۳۱۵.۳ میلیون دلار بوده است.
- کل واردات ج.ا.ایران از کشورهای اوراسیا در بخش کشاورزی در سال ۱۳۹۷ به میزان ۲۱۲۱.۷۹ هزار تن به ارزش ۷۷۶.۳۷ میلیون دلار بوده است.
- کل صادرات کشورهای اوراسیا به جهان در بخش کشاورزی در سال ۲۰۱۸ به میزان ۳۲۷۹۳.۰۵ هزار تن به ارزش ۳۳۹۳۴.۶۴ میلیون دلار بوده است.
- کل واردات کشورهای اوراسیا از جهان در بخش کشاورزی در سال ۲۰۱۸ به میزان ۳۴۱۳۸.۱۳ هزار تن به ارزش ۳۸۹۴۹.۹۵ میلیون دلار بوده است.
صادرات برخی محصولات منتخب کشاورزی ایران به کشورهای حوزه اوراسیا
- ارزش کل صادرات ایران در بخش کشاورزی به فدراسیون روسیه حدود ۲۱۷ میلیون دلار می باشد که عمده صادرات ایران به این کشور عبارتند از : سیب درختی، انواع سبزی و صیفی، انگور، پرتقال، کشمش، خرما، کیوی.
- ارزش کل صادرات ایران در بخش کشاورزی به بلاروس حدود ۱.۳۵ میلیون دلار می باشد که عمده صادرات ایران به این کشور عبارتند از : انواع سبزی و صیفی، کشمش، خرما، کیوی.
- ارزش کل صادرات ایران در بخش کشاورزی به قزاقستان حدود ۶۵.۹۴ میلیون دلار می باشد که عمده صادرات ایران به این کشور عبارتند از : سیب درختی، انواع سبزی و صیفی، کشمش، خرما، کیوی و انواع پسته.
- ارزش کل صادرات ایران در بخش کشاورزی به ارمنستان حدود ۲۰.۰۵ میلیون دلار می باشد که عمده صادرات ایران به این کشور عبارتند از : سیب درختی، انواع سبزی و صیفی، انگور، پرتقال، کشمش، خرما، کیوی، انواع پسته و انواع جوجه.
- ارزش کل صادرات ایران در بخش کشاورزی به قرقیزستان حدود ۱۱.۰۲ میلیون دلار می باشد که عمده صادرات ایران به این کشور عبارتند از : سیب درختی، پرتقال، کشمش، خرما، کیوی و انواع پسته.
تعهدات حوزه اوراسیا در برخی محصولات منتخب کشاورزی برای ایران در زمینه نرخ های تعرفه عمدتا کاهشی بوده است. به عنوان مثال: در محصول پسته ، خرما، مرکبات، کشمش، برخی سبزی و صیفی درصد کاهش تعرفه ۱۰۰ درصد بوده است. در حالت کلی، کل تعهدات اوراسیا ۱۲۶ رقم می باشد که ۱۱۳ رقم از تعهدات، کاهشی و ۱۳ رقم به صورت فریز ( ثابت) می باشد.
تعهدات ایران در برخی محصولات منتخب کشاورزی برای حوزه اوراسیا در زمینه نرخ‌های تعرفه ، کاهشی بوده است. به عنوان مثال: در محصول روغن خام سویا و آفتابگردان و کلزا درصد کاهش تعرفه ۵۰ درصد بوده است. در حبوبات درصد کاهش تعرفه صفر و به صورت فریز می باشد. در حالت کلی، کل تعهدات ایران، ۹۸ رقم می باشد که ۶۰ رقم از تعهدات، کاهشی و ۳۸ رقم به صورت فریز ( ثابت) می باشد.
لازم به توضیح است که مقرر گردیده است به منظور اطلاع‌رسانی به تجار، همایشی در همین رابطه توسط وزارت جهاد کشاورزی برگزار گردد که از اتاق‌های بازرگانی و تجار دعوت به عمل خواهد آمد.
