معرفی استارتاپ پرسونا: احراز هویت و مقابله با بات ها در اینترنت با هوش مصنوعی

بات های مختلف سالهاست که در اینترنت فعالیت می‌کنند. اما هوش مصنوعی قدرت آن‌ها را چندین برابر کرده است. با این مقاله برای معرفی استارتاپ پرسونا که با هدف مقابله با بات ها ایجاد شده، همراه باشید:

اینترنت در حال غرق شدن در بات‌هاست. امروزه بات‌ها تقریباً ۵۰٪ از ترافیک اینترنت را تشکیل می‌دهند و انتظار می‌رود این رقم تا سال ۲۰۳۰ به ۹۰٪ برسد. دلیل این افزایش، استفاده روزافزون مردم از عامل‌های هوش مصنوعی است که کارهای روزمره اینترنتی را به‌جای آن‌ها انجام می‌دهند، مانند باز کردن حساب‌های کاربری، خرید کفش، تهیه بلیت یا سفارش غذا.

این موضوع برای شرکت‌ها یک چالش بزرگ ایجاد کرده است. خرده‌فروشان آنلاین نمی‌خواهند بات‌ها محصولات پرطرفدار را سریع‌تر از انسان‌ها بخرند، بانک‌ها باید مطمئن شوند که کلاه‌برداران نمی‌توانند حساب‌های مشتریان را تصاحب کنند، و شبکه‌های اجتماعی تلاش دارند تا از ورود افراد جعل‌کننده جلوگیری کنند. در عین حال، نمی‌خواهند جلوی فعالیت بات‌های مفیدی را که کاربرانشان به‌درستی استفاده می‌کنند، بگیرند.

اما با ورود هوش مصنوعی، اوضاع پیچیده‌تر شده است. روش‌های قدیمی تشخیص و مقابله با بات ها، مانند کپچاهایی که از کاربران می‌خواهند تصاویر موتورسیکلت را انتخاب کنند یا واژه‌های مبهم را تشخیص دهند، دیگر در برابر مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی کارایی لازم را ندارند. هوش مصنوعی همچنین جعل صدا، چهره و ساخت کارت‌های شناسایی جعلی را بسیار ساده‌تر کرده است. ریک سونگ، یکی از بنیان‌گذاران و مدیرعامل پلتفرم احراز هویت پرسونا، در این زمینه توضیح داده که این فناوری‌ها تشخیص فرد واقعی از جعلی را بسیار دشوار کرده‌اند.

به گفته‌ی او، شاید دیگر سؤال «آیا این یک بات است یا نه؟» بی‌فایده و بی‌معنا باشد. پرسش مهم‌تر این است که چه کسی پشت این هوش مصنوعی قرار دارد و هدفش چیست.

در همین شرایط، شرکت پرسونا به کمک شرکت‌هایی مانند OpenAI، لینکدین و ردیت آمده تا بتوانند هویت میلیون‌ها کاربر را تأیید کنند. این استارتاپ که اکنون در خط مقدم مقابله با بات ها قرار دارد، موفق شده ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه‌ جدید از شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ جذب کند. ارزش فعلی آن نیز به ۲ میلیارد دلار رسیده است.

اطمینان از اینکه یک کاربر واقعاً همان کسی است که ادعا می‌کند، در مرکز فعالیت‌های شرکت پرسونا قرار دارد؛ شرکتی در سان‌فرانسیسکو که نرم‌افزار احراز هویت دیجیتال را به بیش از ۳۰۰۰ شرکت، از جمله OpenAI، لینکدین، اتسی، ردیت، دوردش و رابین‌هود ارائه می‌دهد.

پرسونا برای تأیید هویت افراد از ترکیبی از روش‌ها استفاده می‌کند. این روش‌ها شامل بارگذاری تصویر کارت شناسایی دولتی، گرفتن سلفی، ضبط ویدیو در حال چرخاندن سر یا پلک زدن، و یا اسکن تراشه NFC در گذرنامه است. در مواردی که خطر بیشتری احساس شود، از کاربر خواسته می‌شود تا در یک «آزمون زنده بودن» شرکت کند؛ در این آزمون فرد باید کارت شناسایی خود را در دست بگیرد و همزمان صورت خود را حرکت دهد تا ثابت شود که زنده است و واقعاً صاحب آن کارت شناسایی است.

الگوهای یادگیری ماشین شرکت پرسونا همچنین می‌توانند نشانه‌های خطر را شناسایی کنند؛ از جمله شبکه‌ای که کاربر از آن استفاده می‌کند، فاصله‌اش از مکان ثبت‌شده در کارت شناسایی، نحوه تعاملش با دستگاه و همچنین ردپای دیجیتالی‌اش در اینترنت.

بر اساس تجربه‌های شرکت، هنوز هم بسیاری از فعالیت‌های بات‌ها حالت مکانیکی دارند. آن‌ها اغلب از روش کپی و پیست استفاده می‌کنند، بین وارد کردن اطلاعات مکث‌های نامعمول دارند یا حرکاتی بسیار یکنواخت و قابل‌پیش‌بینی نشان می‌دهند.

پرسونا که در سال ۲۰۱۸ تأسیس شده، روز چهارشنبه اعلام کرد که در دور جدید جذب سرمایه (سری D) موفق به دریافت ۲۰۰ میلیون دلار سرمایه از شرکت‌های سرمایه‌گذاری Ribbit Capital و Founders Fund شده است. سرمایه‌گذاران پیشین مانند Coatue، Index Ventures، First Round Capital و Bond نیز در این دور مشارکت داشتند. ارزش فعلی پرسونا به ۲ میلیارد دلار رسیده و تاکنون در مجموع ۴۱۷ میلیون دلار سرمایه جذب کرده است. این شرکت در سال گذشته ۱۰۰ میلیون دلار قرارداد سالیانه امضا کرده است.

رمز موفقیت پرسونا در طراحی فرآیندهای تأیید هویت اختصاصی برای هر مشتری است؛ فرآیندهایی که با توجه به نیاز خاص و سطح ریسک هر کاربر، سفارشی‌سازی می‌شوند. به عنوان مثال، روش احراز هویت برای کاربری که می‌خواهد سن خود را برای سفارش نوشیدنی الکلی در یک اپلیکیشن ارسال غذا تأیید کند با کاربری که برای دریافت وام درخواست داده متفاوت است. به گفته مدیرعامل شرکت، در زمینه احراز هویت هیچ راه‌حل یکسانی برای همه وجود ندارد.

ریک سونگ، مدیرعامل و یکی از بنیان‌گذاران پرسونا، معتقد است که شرکت‌ها پیش‌تر هویت‌سنجی را به‌عنوان راه‌حلی معجزه‌آسا برای همه مشکلات در نظر می‌گرفتند، اما واقعیت این است که هیچ راه‌کار واحدی وجود ندارد که بتواند همه چالش‌ها را به‌طور کامل حل کند.

شرکت OpenAI از خدمات پرسونا برای بررسی هویت صدها میلیون کاربر در ۲۲۵ کشور که قصد ثبت‌نام در چت‌جی‌پی‌تی یا استفاده از API آن را دارند، بهره می‌برد. هدف از این بررسی‌ها، جلوگیری از دسترسی افرادی است که در فهرست‌های نظارتی یا تحریمی بین‌المللی قرار دارند تا از سوءاستفاده‌های غیرقانونی از مدل‌های هوش مصنوعی جلوگیری شود. افرادی که ریسک خاصی ندارند، نیازی به طی مراحل گسترده‌ی احراز هویت یا بررسی دستی حساب ندارند؛ مسئله‌ای که فرایند ثبت‌نام را بسیار روان‌تر می‌کند.

پلتفرم آموزش آنلاین کورسرا نیز از پرسونا برای تأیید هویت ۱۶۸ میلیون کاربر خود در ۲۰۰ کشور استفاده می‌کند. این تأیید هویت بر اساس نوع کلاسی که کاربران در آن شرکت می‌کنند انجام می‌شود. به عنوان نمونه، کاربری که به یک دوره دانشگاهی دسترسی دارد، به‌گونه‌ای متفاوت از یک کاربر عادی بررسی می‌شود تا فرایند ورود کاربران به سیستم آسان و بدون مشکل باشد.

در دوران همه‌گیری کرونا، دوردش هم از پرسونا استفاده کرد تا بررسی پیش‌زمینه‌ی تعداد زیادی از پیک‌های جدید را انجام دهد. این افراد باید سلفی خود را بارگذاری می‌کردند تا با کارت شناسایی رسمی‌شان تطبیق داده شود.

با این‌که بات‌ها و کلاه‌برداران همیشه بخشی از دنیای اینترنت بوده‌اند، اما هوش مصنوعی چالشی جدید و عظیم ایجاد کرده است. بر اساس گزارشی از شرکت امنیت سایبری Imperva، شرکت‌های آمریکایی سالانه بین ۱۸ تا ۳۱ میلیارد دلار بر اثر حملات مبتنی بر هوش مصنوعی ضرر می‌کنند. در سطح جهانی، خسارت ناشی از حملات بات‌ها که معمولاً با بالا بردن هزینه‌های سرور همراه است، بین ۶۸ تا ۱۱۶ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. یکی از روش‌های معمول این حملات، ساخت حساب‌های جعلی برای سوءاستفاده از پاداش‌های معرفی، تخفیف‌ها و طرح‌های تبلیغاتی است.

با این حال، برخی افراد ممکن است دلایل موجهی برای استفاده از بات‌ها یا محتوای تولیدشده با هوش مصنوعی داشته باشند؛ مانند مشکلات زبانی یا ناتوانی‌های جسمی. طبق گزارش Imperva، در سال ۲۰۲۴، ۱۴٪ از ترافیک خودکار اینترنت مربوط به بات‌های مفید بوده، در حالی که بات‌های مخرب ۳۷٪ از فعالیت‌های اینترنتی را تشکیل داده‌اند.

در شرایطی که بتوان استفاده از بات‌ها را به یک انسان و دلایل مشخص او برای استفاده از هوش مصنوعی نسبت داد، شرکت‌ها می‌خواهند با احتیاط برخورد کنند و از روش‌های سخت‌گیرانه‌ی یک‌دست و سنگین استفاده نکنند. یکی از مدیران ارشد امور مقررات در شرکتی که از خدمات پرسونا استفاده می‌کند، تأکید کرده که باید میان رفتارهای خطرناک و استفاده‌های موجه از فناوری تفاوت قائل شد.

برون‌سپاری فرآیند احراز هویت به شرکت پرسونا به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که با یک راه‌حل، چندین چالش را هم‌زمان مدیریت کنند. برای مثال، یکی از شرکت‌هایی که با مشکل حساب‌های کاربری جعلی روبه‌رو بود، تصمیم گرفت برای تأیید هویت کاربران واقعی از پرسونا استفاده کند، چون انجام این کار در داخل شرکت نیازمند منابع مهندسی گران‌قیمت بود. به گفته یکی از مهندسان این شرکت، آن‌ها فقط می‌خواستند کسی این مشکل را برایشان حل کند.

مشتری دیگری نیز دلیل استفاده از خدمات پرسونا را این عنوان کرد که نمی‌خواستند اطلاعات شناسایی‌پذیر کاربران خود را ذخیره کنند.

اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط پرسونا روی سرورهای AWS و GCP نگهداری می‌شود، اما مالکیت و مدیریت داده‌ها بر عهده خود شرکت‌هایی است که از خدمات پرسونا استفاده می‌کنند. با این حال، مدیریت چنین داده‌های حساسی با مسائل خاصی همراه است. در اکتبر ۲۰۲۴، علیه پرسونا شکایتی گروهی مطرح شد که ادعا می‌کرد این شرکت بدون رضایت کاربران در ایالت ایلینوی، اطلاعات شناسایی‌پذیر آن‌ها – از جمله اسکن گواهینامه و سلفی – را برای آموزش مدل‌های هوش مصنوعی خود استفاده کرده است. این شکایت بعداً به صورت داوطلبانه توسط شاکیان کنار گذاشته شد.

شکایت مشابهی نیز در فوریه ۲۰۲۴ ثبت شده بود که ادعا داشت پرسونا بدون رضایت رانندگان تحویل شرکت DoorDash در ایلینوی، داده‌های بیومتریک مانند اسکن هندسی چهره آن‌ها را جمع‌آوری و ذخیره کرده است. در پاسخ، سخنگوی پرسونا، اولین جو، اعلام کرد که این ادعاها بی‌اساس هستند و شرکت از ابتدا رویکردی مبتنی بر حفظ حریم خصوصی و رعایت قوانین داشته است.

به گفته آکیف خان، تحلیل‌گر ارشد شرکت تحقیقاتی گارتنر، پرسونا یک بازیگر نسبتاً جدید در بازار احراز هویت دیجیتال است. این شرکت با رقبایی همچون Clear Secure، که خدمات احراز هویت بیومتریک در فرودگاه‌ها ارائه می‌دهد و در سال ۲۰۲۱ وارد بورس شد (و در سال ۲۰۲۴ درآمدی معادل ۷۷۰ میلیون دلار داشته)، و همچنین شرکت Jumio مستقر در سانی‌ویل که ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای احراز هویت ارائه می‌دهد و ادعا می‌کند بیش از یک میلیارد دلار تراکنش را پردازش کرده، رقابت می‌کند.

در کنار این رقبا، شرکت‌های بسیار تازه‌تری مانند Worldcoin به رهبری سم آلتمن نیز فعالیت می‌کنند که با استفاده از دستگاهی کروی‌شکل به نام «اورب»، اسکن عنبیه افراد را در ازای دریافت توکن‌های رمزارزی انجام می‌دهد؛ روشی عجیب و غیرمتعارف برای اثبات انسان‌بودن افراد.

خان همچنین اشاره کرده که با توجه به تهدید رو‌به‌رشد جعل عمیق (deepfake)، کسب‌وکارها نسبت به امنیت آنلاین حساس‌تر شده‌اند. از آن‌جا که پرسونا از سیگنال‌های ریسک آنلاین برای شناسایی رفتارهای مشکوک استفاده می‌کند، این نگرانی‌ها می‌تواند به فرصت‌های تجاری بیشتری برای این شرکت منجر شود.

در سال ۲۰۱۸، زمانی که ریک سونگ شرکت پرسونا را راه‌اندازی کرد، فرآیند احراز هویت بیشتر توسط تیم‌های انسانی مستقر در اروپای شرقی انجام می‌شد. توماس لافون، یکی از بنیان‌گذاران شرکت سرمایه‌گذاری Coatue Management، که در همان سال ۷۵۰ هزار دلار در دور اولیه سرمایه‌گذاری شرکت کرده و از آن زمان در تمام مراحل بعدی نیز سرمایه‌گذاری کرده است، این موضوع را مطرح کرده و افزود که ایده سونگ استفاده از نرم‌افزار به جای نیروی انسانی بود. این روش نه‌تنها هزینه‌ها را کاهش می‌داد و قیمت خدمات را رقابتی‌تر می‌کرد، بلکه به مشتریان امکان استفاده گسترده‌تر از محصول را می‌داد، زیرا دخالت مداوم نیروی انسانی می‌توانست به یک گلوگاه تبدیل شود.

سونگ پیش از آن، پنج سال در شرکت نرم‌افزار فروشگاهی Square به‌عنوان مهندس روی راهکارهای مقابله با کلاهبرداری هویتی کار کرده بود. در اوایل دهه ۲۰۱۰، این شرکت محصولاتی مانند اپلیکیشن پرداخت دیجیتال Cash App و پلتفرم اعطای وام Square Capital را راه‌اندازی کرد که هر کدام نیازمند روش‌های متفاوتی برای احراز هویت کاربران بودند. سونگ در همین دوران به این نتیجه رسید که می‌توان یک راه‌حل نرم‌افزاری انعطاف‌پذیر و خودکار طراحی کرد که بر اساس نیاز هر شرکت، قابل تنظیم و شخصی‌سازی باشد. او این پروژه را با همکاری هم‌اتاقی‌اش در آن زمان، چارلز یه، که حالا مدیر فنی (CTO) پرسونا است، آغاز کرد.

سونگ باور دارد که چالش اصلی در احراز هویت دیجیتال این است که با پدیده‌ای نامطمئن روبه‌رو هستیم که در کاربردهای متعددی مانند انطباق با مقررات، ایجاد اعتماد، ایمنی، پیشگیری از تقلب و حفظ امنیت نقش دارد. شرکت‌ها گمان می‌کردند هویت‌سنجی راه‌حلی معجزه‌آساست، اما تجربه سونگ نشان داد که هیچ راه‌کار واحدی برای پاسخ به همه این نیازها وجود ندارد.

سونگ معتقد است ظهور عامل‌های هوش مصنوعی (AI agents) نیاز به راه‌حل جدیدی دارد. او پیش‌بینی می‌کند که در آینده شرکت‌هایی که این عامل‌ها را تولید می‌کنند باید آن‌ها را ثبت کنند تا شناسایی‌شان ساده‌تر شود. درباره انسان‌ها، برنامه پرسونا این است که با استفاده از صدها فعالیتی که کاربران در طول زمان در فضای دیجیتال انجام می‌دهند – مانند سفارش غذا یا مرور شبکه‌های اجتماعی – برای هر فرد یک پروفایل هویتی ایجاد کند تا تأیید انسان‌بودن افراد با سرعت بیشتری انجام شود. این پروفایل‌ها به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که قابل‌دستکاری نباشند و قابلیت استفاده مجدد داشته باشند؛ به‌طوری‌که در فرآیند احراز هویت هر وب‌سایتی قابل ارائه باشند. سونگ بر این باور است که با وجود نگرانی‌های مربوط به حفظ حریم خصوصی، مردم از این سیستم استقبال خواهند کرد.

او بر این نکته تأکید دارد که در حال حاضر کاربران هر روز اطلاعات بیشتری از خودشان در فضای اینترنت فاش می‌کنند و حجم زیادی از داده‌های شخصی را در اختیار پلتفرم‌ها قرار می‌دهند. رؤیای تیم پرسونا این است که بتوانند نوعی هویت دیجیتال قابل‌حمل، شخصی و متعلق به خود فرد ایجاد کنند؛ هویتی که افراد خودشان مالک آن باشند و بتوانند در هر زمان و مکانی از آن استفاده کنند.