نشست خبری تشریح اقدامات و برنامههای معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانشبنیان ریاستجمهوری در حوزه هوش مصنوعی طی یک سال گذشته، با حضور جمعی از مدیران و فعالان این حوزه برگزار شد. در این برنامه، دکتر عبدالحسن بهرامی (رئیس مرکز راهبری ستادهای توسعه اقتصاد دانشبنیان)، دکتر عمادالدین فاطمیزادگان (رئیس دبیرخانه ستاد توسعه فناوری و کاربردیسازی هوش مصنوعی)، و دکتر حسین اسدی (نماینده دانشگاه صنعتی شریف و عضو تیم «سکوی ملی هوش مصنوعی») آخرین دستاوردها، چالشها و برنامههای پیش رو را تشریح کردند.
شکاف میان پژوهش و کاربرد
دکتر فاطمیزادگان با اشاره به جایگاه علمی ایران در رتبههای ۱۱ تا ۱۳ جهان از نظر تولید دانش نظری هوش مصنوعی گفت:
«با وجود دستاوردهای پژوهشی قابلتوجه، در بخش کاربردیسازی هنوز با جایگاه مطلوب فاصله داریم و رتبه ما در گزارشهای مختلف بین ۶۵ تا ۸۰ برآورد میشود.»
وی نبود زیرساختهای پردازشی کافی را یکی از موانع اصلی دانست و افزود: زیرساختهای سختافزاری موجود، بهویژه در بخش دولتی و سازمانهای خاص، پاسخگوی اهداف بزرگتر نیست. به گفته او، مصوبه اردیبهشت ۱۴۰۳ هیئت دولت و تشکیل ستاد توسعه فناوری و کاربرد هوش مصنوعی، نقطه عطفی در این مسیر بوده است.
این ستاد ۱۴ محور کلیدی را دنبال میکند که از جمله آنها میتوان به ایجاد زیرساخت ابری پرقدرت، راهاندازی بازارگاه داده، تدوین نظامهای حقوقی مرتبط، تربیت و نگهداشت سرمایه انسانی، توسعه مدلهای زبانی، جذب سرمایهگذاری و تجاریسازی محصولات هوش مصنوعی اشاره کرد.
سکوی ملی هوش مصنوعی؛ زیرساختی برای همه
دکتر حسین اسدی، نماینده دانشگاه صنعتی شریف، درباره پروژه «سکوی ملی هوش مصنوعی» گفت:
«هدف سکو کاهش هزینه و زمان توسعه خدمات هوش مصنوعی برای شرکتهاست. این پروژه شامل چهار لایه اصلی است: زیرساخت فیزیکی و دیتاسنتری، زیرساخت نرمافزاری، هسته ابزارهای تخصصی، و استودیوی تخصصی خدمات.»
به گفته اسدی، فاز نخست سختافزاری با بیش از ۱۰ پتافلاپس توان پردازشی و شبکه ۴۰۰ گیگابیت بر ثانیه تکمیل شده و هماکنون خدمات آزمایشی به چند دانشگاه ارائه میشود. از هفته آینده، ارائه خدمات به شرکتهای منتخب آغاز خواهد شد و ظرف دو تا سه ماه آینده نسخه آزمایشی عمومی رونمایی میشود.
همکاری گسترده با شرکتهای دانشبنیان
پس از رونمایی MVP سکو در اسفند ۱۴۰۲، معاونت علمی فراخوان همکاری منتشر کرد که به مشارکت ۱۳ شرکت دانشبنیان در توسعه بخشهای مختلف منجر شد. این شرکتها در حوزههایی مانند توسعه استودیوهای تخصصی، ابزارهای موردنیاز سکو و مدلهای کسبوکار فعالیت میکنند.
تمرکز بر آموزش و توسعه اکوسیستم
یکی از اهداف اصلی سکو، دسترسی گسترده به ابزارهای هوش مصنوعی است. اسدی گفت:
«میخواهیم حتی دانشجوی سال اول یا دانشآموز دبیرستانی، طی یک دوره آموزشی کوتاه بتواند با چند کلیک یک اپلیکیشن ساده هوش مصنوعی بسازد.»
در کنار استودیوی عمومی، استودیوهای تخصصی برای صنایع مختلف مانند سلامت، برق و مالیات نیز در حال توسعهاند. این استودیوها علاوه بر ابزارهای عمومی، دادهها و قابلیتهای اختصاصی هر صنعت را در اختیار توسعهدهندگان قرار میدهند.
مسیر پیش رو
اسدی با اشاره به چالشهای فنی و لزوم تست و بهینهسازی مداوم، تأکید کرد که این پروژه برخلاف ساخت یک اپلیکیشن معمولی، ورود به فناوریای است که حتی بسیاری از کشورها هنوز تجربه نکردهاند. برنامه تیم، گسترش تدریجی سرویسدهی از دانشگاهها به شرکتهای محدود و سپس ارائه عمومی آزمایشی طی سه ماه آینده است.
