سرمایه در گردش ( Working Capital )

سرمایه در گردش چیست؟

سرمایه در گردش که به عنوان سرمایه در گردش خالص (NWC) نیز شناخته می‌شود، به تفاوت بین دارایی‌های جاری یک شرکت – مانند وجه نقد، حساب‌های دریافتنی/ صورت‌حساب‌های پرداخت‌نشدۀ مشتریان و موجودی مواد خام و کالاهای آماده برای فروش – و بدهی‌های جاری آن – مانند حساب‌های دریافتنی و بدهی‌ها – گفته می‌شود.

NWC معیاری برای سنجش نقدینگی، کارایی عملیاتی و سلامت مالی کوتاه‌مدت شرکت‌ها است. شرکتی که NWC مثبت قابل‌توجهی داشته باشد، پتانسیل سرمایه‌گذاری و رشد را دارد. اما اگر دارایی جاری شرکت از بدهی جاری آن بیشتر نباشد، احتمالاً در رشد یا بازپرداخت طلبکاران با مشکل مواجه می‌شود؛ حتی ممکن است ورشکست شود.

نکات کلیدی

• سرمایۀ در گردش که سرمایۀ در گردش خالص (NWC) نیز نامیده می‌شود، نشان‌دهندۀ تفاوت بین دارایی جاری و بدهی جاری شرکت است.
• NWC معیاری برای سنجش نقدینگی و سلامت مالی کوتاه‌مدت شرکت است.
• NWC منفی یعنی نسبت دارایی‌های جاری به بدهی‌های شرکت کمتر از یک است.
• NWC مثبت نشان‌دهندۀ این است که شرکت می‌تواند عملیات جاری خود را تأمین مالی کرده و روی فعالیت‌ها و رشد آتی سرمایه‌گذاری کند.
• NWC بالا همیشه چیز خوبی نیست بلکه ممکن است نشان‌دهندۀ این باشد که کسب‌وکار موجودی بیش از حد دارد یا وجه نقد اضافی خود را سرمایه‌گذاری نمی‌کند.

آشنایی با سرمایۀ در گردش

برآوردهای NWC از مجموعۀ دارایی‌ها و بدهی‌های ترازنامۀ شرکت به دست می‌آید. دارایی‌های جاری فهرست‌شده شامل وجه نقد، حساب‌های دریافتنی، موجودی کالا و سایر دارایی‌هایی است که انتظار می‌رود در کمتر از یک سال نقد شوند. بدهی‌های جاری شامل حساب‌های پرداختنی، دستمزدها، مالیات‌های پرداختنی و بخش جاری بدهی بلندمدت با موعد یک‌ساله است.

برای محاسبۀ NWC، مورد اول را با دومی مقایسه کنید؛ به بیان دقیق‌تر، یکی را از دیگری کم کنید. فرمول استاندارد برای NWC دارایی جاری منهای بدهی جاری است. اگر جواب معادله منفی شود یا نسبت سرمایۀ در گردش شرکت، یعنی تقسیم دارایی جاری بر بدهی جاری، کمتر از یک باشد به این معناست که NWC شرکت منفی است.

مهم

«جاری» در زمینۀ مسائل مالی شرکت‌ها به دورۀ زمانی یک‌ساله یا کمتر اشاره دارد. دارایی‌های جاری ظرف 12 ماه در دسترس هستند و بدهی‌های جاری در طی 12 ماه موعدشان سرمی‌رسد.

NWC مثبت نشان‌دهندۀ این است که شرکت توانایی تأمین مالی عملیات جاری و سرمایه‌گذاری روی فعالیت‌ها و رشد آتی را دارد.

NWC که در راستا یا بالاتر از میانگین صنعت برای شرکت‌های با اندازۀ قابل‌مقایسه باشد، به طور کلی قابل‌قبول محسوب می‌شود. NWC پایین می‌تواند نشانگر خطر مشکلات مالی یا عدم‌توانایی در پرداخت بدهی‌ها باشد.

ملاحظات ویژه

اکثر پروژه‌های بزرگ جدید، مانند گسترش تولید یا ورود به بازارهای جدید، نیاز به سرمایه‌گذاری در NWC دارند. این کار جریان نقدی را کاهش می‌دهد. با این حال، اگر سرعت جمع‌آوری پول خیلی کند یا حجم فروش رو به کاهش باشد، جریان نقدی نیز کاهش می‌یابد و این منجر به کاهش حساب‌های دریافتنی می‌شود. شرکت‌هایی که از NWC به طور ناکارآمد استفاده می‌کنند می‌توانند جریان نقدی را با تحت فشار قرار دادن تأمین‌کنندگان و مشتریان افزایش دهند.

از سوی دیگر، NWC بالا همیشه چیز خوبی نیست و ممکن است نشان‌دهندۀ این باشد که کسب‌وکار موجودی بیش از حد دارد یا وجه نقد اضافی خود را سرمایه‌گذاری نمی‌کند.

سؤالات متداول

چگونه سرمایۀ در گردش خالص (NWC) را محاسبه کنیم؟

سرمایۀ در گردش خالص (NWC) با کسر بدهی جاری از دارایی جاری شرکت محاسبه می‌شود. به عنوان مثال، اگر دارایی جاری شرکتی 100.000 دلار و بدهی جاری 80.000 دلار باشد، NWC آن 20.000 دلار خواهد بود. از نمونه‌های رایج دارایی‌های جاری می‌توان به وجه نقد، حساب‌های دریافتنی و موجودی کالا اشاره کرد. چند نمونه از بدهی‌های جاری شامل حساب‌های پرداختنی، پرداخت‌های بدهی کوتاه‌مدت یا بخش جاری درآمد معوق است.

چند نمونه از NWC چیست؟

شرکت XYZ را در نظر بگیرید. NWC شرکت XYZ در شروع به کار تنها 10.000 دلار بود؛ با میانگین دارایی جاری 50.000 دلار و بدهی جاری 40.000 دلار. XYZ تصمیم می‌گیرد برای بهبود NWC خود وجه نقد بیشتری را در ذخیره نگه دارد و عمداً پرداخت بدهی‌هایش به تأمین‌کنندگان را به تأخیر می‌اندازد تا بدهی‌های جاری خود را کاهش دهد. پس از انجام این تغییرات، دارایی جاری XYZ  به طور متوسط 70.000 دلار و بدهی جاری به طور متوسط 30.000 دلار می‌شود. به طوری که NWC آن اکنون 40.000 دلار است.

چرا NWC مهم است؟

NWC برای حفظ توانمندی مالی مشاغل ضروری است. در تئوری، یک کسب‌وکار حتی در صورت سودآوری می‌تواند ورشکست شود. در هر صورت کسب‌وکارها نمی‌توانند برای پرداخت قبوض خود روی سود کاغذی حساب کنند و این صورت‌حساب‌ها را باید با وجه نقد پرداخت کرد. فرض کنید شرکتی از کل درآمد سال‌های گذشته‌اش، 1 میلیون دلار وجه نقد جمع کرده است. اگر این شرکت می‌خواست تمام یک میلیون دلار را به یک‌باره سرمایه‌گذاری کند، دارایی جاری کافی برای پرداخت بدهی‌های جاری باقی نمی‌ماند.