اجایل در ساده‌ترین کلام به معنای توانایی ساخت سریع و پاسخ پرسرعت به تغییرات است. این متد مدیریتی راهی مطمئن برای مقابله با چالش‌ها و موفقیت در سیستم مدیریتی، علی‌الخصوص در شرایط بحران محسوب می‌شود.
مدیریت پروژه چابک به معنای نظارت مشارکتی بر پروژه و تلاش بر بهبود مستمر کار است. مدیریت پروژه چابک چندین چارچوب برای پیاده‌سازی دارد که از معروف‌ترین آن‌ها می‌توان به کانبان و اسکرام اشاره کرد. برای آشنایی بیشتر با مدیریت پروژه چابک با ما در ادامه این مقاله در اکوموتیو همراه باشید.
مدیر پروژه چابک کیست؟
قبل از آشنایی با متد مدیریت پروژه چابک، بد نیست کمی با اصول مدیریت چابک آشنا شویم. مدیریت چابک یکی از متدهای جدید مدیریت پروژه محسوب می‌شود که اساس آن، تطابق سریع با تغییرات و برنامه‌ریزی برای تغییر بعد از برنامه‌ریزی اولیه است.
این سیستم مدیریتی برای اکوسیستم‌های پرتلاطم و پرچالش که در آن‌ها تغییرات قابل پیش‌بینی نیستند، بسیار مناسب است. انعطاف‌پذیری مفهوم کانونی در مدیریت پروژه به سبک اجایل یا همان چابک است و اصول کار می‌تواند بارها و بارها به خواست مشتری یا اقتضای شرایط، تغییر کند.
در همه سیستم‌های چابک، کل پروژه به چرخه‌های کوتاه بازخورد به نام اسپرینت تبدیل می‌شود. هر اسپرینت شبیه به وقفه‌ای کوتاه است تا بتوان بازخورد مشتریان را با آن سنجید و به طور مستمر و در بازه‌های زمانی کوتاه‌مدت پروژه را بهبود داد.
البته تعریف مدیریت چابک بسیار وسیع‌تر و تخصصی‌تر از این چند خط است و باید مقاله‌ای جدا به آن اختصاص داد. اما با همین تعاریف ساده و محدود هم متوجه شده‌اید که منظور از سیستم مدیریت چابک چیست.
بر همین اساس می‌توان مدیریت پروژه چابک را نظارت بر روند پیشبرد پروژه با کمک از چارچوب اجایل تعریف کرد. مدیر پروژه چابک به ارزش‌ها و شیوه‌های اجایل متعهد است و به تیم فرصت می‌دهد تا با تغییرات سازگار شود.
مدیریت پروژه چابک بسته به چارچوب انتخابی از متدهای مختلفی پیروی می‌کند که انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات، هسته اصلی آن را شکل می‌دهد. به مدیران پروژه چابک، رهبران خدمتگزار هم گفته می‌شود.
مدیر پروژه چابک کمتر نقش مدیریتی تعریف شده دارد و کار مدیریت به سبک اجایل بیشتر بر همکاری تیمی متمرکز است و کمتر می‌توان در آن رهبری سلسله مراتبی دید.
مدیر پروژه چابک، مانند مدیران سنتی نقش تقسیم وظایف را بر عهده دارد، اما در ادامه کار مانند راهنما و تسهیل‌گر، در خدمت تیم است و کمک می‌کند تا پروژه مرحله به مرحله بازخورد بهتری بگیرد.
وظایف مدیر پروژه چابک
به طور کلی وظایف مدیر پروژه چابک با موارد زیر تعریف می‌شود:
تسهیل‌گر کلیدی
توانمندی اعضای تیم و از بین بردن موانع احتمالی در مسیر موفقیت، هدف مدیران پروژه چابک و از اصلی‌ترین نقش‌های آن‌ها محسوب می‌شود.
کارشناس مدیریت تغییر
مدیر پروژه اجایل وظیفه دارد کل سازمان را حول این سبک مدیریت جمع و فرآیندهایی را آغاز کند که تمام تغییرات بر اساس اصول چابک مدیریت شوند.
مربی استراتژیک
از آنجایی که روند وقوع تغییرات در سیستم چابک بسیار سریع است، مدیر پروژه اجایل وظیفه دارد که به تیم در تسلط بر جدیدترین ابزارها و تسهیل گردش کار کمک کند و به آن‌ها آموزش دهد تا با سیستم سازگار شوند.
تسهیل اسپرینت‌ها
همان طور که می‌دانید تقسیم پروژه به اسپرینت از ارکان مهم اجایل محسوب می‌شود. مدیران پروژه چابک مسئولیت دارند ریتم منظمی به اسپرینت‌ها ببخشند و هر اسپرینت را با دقت رصد کنند.
گزارش
ارائه گزارش به ذینفعان کلیدی از دیگر وظایف مدیران پروژه چابک محسوب می‌شود. مدیران اجایل وظیفه دارند وضعیت کلی پروژه را به صورت منظم رصد و گزارش آن را به مدیران بالاتر و طرفین قرارداد ارائه دهند.
برگزاری جلسات منظم
هر مدیر پروژه جابک موظف است جلسات تنظیم را طبق نیاز تنظیم و آن را برگزار کند. مدیران وظیفه دارند از کارآمدی تیم و سازنده بودن همکاری اعضا، مطمئن شوند.
حفاظت از تیم
شما به عنوان مدیر پروژه چابک باید تیم را از دخالت خارجی و اعمال فشار از بیرون محافظت کنید. رفع موانعی که موجب نقص در کارآمدی تیم می‌شود هم از دیگر وظایف هر مدیر پروژه چابک است.
پیشبرد روابط تجاری
وظیفه برقراری ارتباط با مشاوران خارجی پروژه و اشخاص ثالث هم از دیگر وظایفی است که هر مدیر پروژه چابک وظیفه عمل به آن را دارد. شما باید مطمئن شوید که اشخاص دخیل در پروژه، به تعهدات خود عمل می‌کنند و درصورت لزوم پیشنهاداتی برای بهبود قرارداد و سایر فرآیندهای سازمانی ارائه دهید.
مهارتهای کلیدی مدیر پروژه چابک موفق
صرف نظر از این که به عنوان مدیر پروژه چابک چه وظایفی بر عهده شما گذاشته شده است، برای موفقیت در این عرصه به مجموعه‌ای از مهارت‌ها نیازمند هستید.
در مانیفست اجایل ۴ ارزش اساسی برای مدیران این چارچوب ذکر شده است که پایندی به آن‌ها اهمیت زیادی دارد. این مهارت‌ها عبارت‌اند از:
- تعامل برای پیشبرند فرآیندها و استفاده از ابزارها
- نرم‌افزار کار روی مستندات جامع
- همکاری با مشتری برای مذاکرات قرارداد
- پاسخ به تغییرات در پیروی از برنامه
علاوه بر این اصول اساسی، مهارتهای زیر به شما کمک می‌کنند تا مدیر پروژه اجایل موفقی باشید:
مهارتهای سازمانی
مهارتهای سازمانی، از جمله توانایی اولویت‌بندی یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که می‌تواند به مدیران پروژه چابک کمک کند تا نقش خود را با کیفیت بالاتری اجرا کنند.
مدیران پروژه چابک باید بتوانند بر اجزای اساسی پروژه متمرکز شوند و مسائل غیرضروری را کنار بگذارند یا حتی مزاحمین را حذف کنند.
توانایی‌های خود مدیریتی
حتما حدس می‌زنید که کار در محیطی با سبک اجایل تا چه اندازه پرچالش است و می‌تواند اعضا را تحت فشار قرار دهد. تسلط بر خود و آرام ماندن در شرایط چالش‌برانگیز و پرفشار یکی دیگر از مهم‌ترین مهارتهای مدیریتی است که در سیستم اجایل نمود بیشتری دارد.
مهارتهای ارتباطی
اگر فکر می‌کنید مدیری مقتدر هستید، هرگز به مدیریت پروژه چابک فکر نکنید! مدیر چابک باید مهارت ارتباطی و عاطفی عمیقی با اعضای تیم برقرار کند و در کنار اعضا باشد؛ نه روبه‌روی آن‌ها.
مدیران چابک باید مانند رهبری حمایتگر کنار اعضای تیم باشند و آن‌ها را راهنمایی کنند. این ویژگی مستلزم مجموعه‌ای از مهارتهای ارتباطی قدرتمند است.
توانایی تفکر انتقادی
مدیر پروژه چابک باید با تفکر انتقادی مسائل را به چالش بکشد تا بتواند از پس تغییرات درخواستی بربیاید و بهره‌وری را بهبود ببخشد. نام اجایل با تفکر انتقادی گره خورده است و اجرای آن بدون این تفکر امری تقریبا غیرممکن خواهد بود.
کنار آمدن با تغییرات
کسانی که ماندن در دایره امن خود را به تغییرات هر روزه ترجیح می‌دهند، نمی‌توانند در سیستم اجایل راحت باشند. شما به عنوان مدیر پروژه چابک باید با تغییرات سریع و دائمی، احساس راحتی کنید و آرام بمانید. سازگاری با تغییرات و انعطاف‌پذیری از دیگر مهارتهای اساسی مدیران پروژه چابک است.
تفاوت مدیر پروژه اجایل با اسکرام مستر چیست؟
شاید فکر کنید مدیر پروژه چابک با اسکرام مستر تفاوتی ندارد؛ در صورتی‌که این تلقی اشتباه است. اسکرام مستر هم مانند مدیر پروژه چابک، تیم را با یکی از چارچوب‌های اجایل هدایت می‌کند اما تفاوت اصلی این دو موقعیت شغلی در حوزه مدیریت آن‌ها خلاصه می‌شود.
مدیران چابک چشم‌انداز پروژه را با زمینه‌سازی درباره زمان و محدوده آن روشن می‌کنند. آن‌ها درباره پروژه تحقیق انجام می‌دهند تا بینشی درست پیدا کنند و با اولویت‌بندی وظایف، هدایت کلی کار را بر عهده می‌گیرند اما اسکرام مسترها صرفا بخشی از کار را در اختیار دارند و نقش آن‌ها بسیار محدودتر از مدیران پروژه چابک است.
تفاوت میان مدیر محصول و مدیر پروژه چابک چیست؟
مدیران محصول چشم‌اندازها، اهداف و خط سیر کسب و کار را ترسیم می‌کنند. آن‌ها وظیفه هدایت انبوهی از فرآیندها و محصولات را بر عهده می‌گیرند تا در نهایت کسب‌وکار به هدف خود برسد.
تفکر استراتژیک و ایده‌پردازی برای محصول، از وظایف اصلی مدیران محصول به حساب می‌آید اما مدیران چابک بیش از ایده‌پردازی وظایفی عملی بر عهده دارند و تلاش می‌کنند تا کارها به شیوه‌ای صحیح انجام شود.
در ساده‌ترین بیان، مدیران محصول وظیفه دارند تا نتایج کار درست از آب دربیاید اما مدیران چابک وظیفه دارند تا کارها در مسیر درستی به نتیجه برسند.
مسیر شغلی مدیریت پروژه چابک؛ چطور مدیری چابک شویم؟
موفقیت اجرای پروژه‌ها به سبک اجایل، این متد مدیریت را به یکی از متدهای محبوب و متداول در کسب و کارها تبدیل کرده است. به همین دلیل، داشتن تخصص و مهارت در این متد می‌تواند طیف وسیعی از فرصت‌های شغلی را در اختیارتان قرار دهد.
مراحل زیر به شما کمک می‌کند تا به مدیر پروژه چابک تبدیل شوید:
۱. صلاحیت علمی؛ داشتن مدرک دانشگاهی مرتبط
اکثر مدیران پروژه چابک مدرک لیسانس یا بالاتر از آن را در یکی از رشته‌های کامپیوتر، مدیریت بازرگانی یا هر زمینه مرتبط با مدیریت پروژه دارند. اگر مدرک دانشگاهی شما با این زمینه‌ها مرتبط نیست، می‌توانید از آموزش‌های تخصصی آزاد کمک بگیرید و مدرک فنی یا گواهینامه‌های معتبر مربوطه را دریافت کنید.
امروزه موسسات زیادی در این زمینه فعال هستند که بعضی از آن‌ها مانند باشگاه مهارت و اشتغال دانشگاه امیرکبیر، به موسسات آموزشی معتبر آکادمیک مرتبط اند.
۲. توسعه مهارتهای فنی و علمی مرتبط
قطعا تحصیلات آکادمیک برای کار در حرفه‌ای تخصصی مانند مدیریت پروژه چابک که به به‌روزرسانی دائمی اطلاعات نیازمند است، کافی نخواهد بود. برای کار در این حرفه باید مهارتهای فنی‌تری مانند چارچوب‌های مختلف چابک (اسکرام، کانبان و..) را به خوبی بیاموزید و به کار با نرم‌افزارها و پلتفرم‌های مدیریت پروژه چابک مسلط باشید.
تسلط بر پلتفرمی مانند جیرا یکی از مهارت‌هایی است که می‌تواند امتیاز برتری به شما ببخشد. همچنین مهارتهای نرم‌افزاری مانند مدیریت زمان، ارتباطات خوب، حل مسئله و سازگاری از دیگر مواردی هستند که باید مدنظر قرار دهید.
۳. دریافت گواهینامه
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم، دریافت گواهینامه معتبر، یکی دیگر از ضروریات کار به عنوان مدیر پروژه چابک محسوب می‌شود. این گواهینامه‌ها علاوه‌بر کمک به پیدا کردن فرصت‌های شغلی مناسب، امکان ارتقای شغلی را هم به شما خواهد داد.
شما می‌توانید در دوره‌های آنلاین یا حضوری موسسات معتبر شرکت کنید و با دریافت گواهینامه به رزومه خود اعتبار بیشتری ببخشید.
چشم‌انداز شغلی مدیریت پروژه چابک
همان طور که گفتیم، بسیاری از مدیران و کارآفرینان به سرعت در حال گذار از سیستم‌های قدیمی مدیریت به سیستم اجایل هستند. آن‌ها ارزش این چارچوب را درک کرده‌اند و می‌دانند که مدیریت پروژه به روش چابک می‌تواند در عین کاهش هزینه‌ها، بهره‌وری را به صورت قابل توجهی افزایش دهد.
به همین دلیل تقاضا برای متخصصین اجایل رو به افزایش است و یادگیری مهارتهای مربوط به آن، سرمایه‌گذاری هوشمندانه‌ای برای کار در آینده محسوب می‌شود.
در حال حاضر هم بسیاری از استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا برای پیشبرد پروژه‌های خود از این چارچوب کمک می‌گیرند و کافیست چرخی در پلفترم‌های کاریابی بزنید تا با لیستی عریض از فرصت‌های شغلی و تقاضا برای مدیران پروژه اجایل مواجه شوید.
میانگین حقوق دریافتی برای این فرصت شغلی بین ۱۰ تا ۲۰ میلیون تومان یا حتی بالاتر برآورد می‌شود.
دوره تخصصی مدیریت پروژه چابک
دوست دارید مسیر شغلی پرچالش و جذاب مدیریت پروژه چابک را امتحان کنید؟ شما می‌توانید با گذراندن دوره‌های تقویت مهارت و به‌روزرسانی آن‌ها به عنوان مدیر پروژه چابک وارد بازار کار شوید.
دوستان ما در باشگاه مهارت و اشتغال دانشگاه امیرکبیر با برگزاری دوره مدیریت پروژه چابک به شما کمک خواهند کرد تا هر آنچه برای آموزش اجایل و مدیریت پروژه در این چارچوب نیاز دارید را فرا بگیرید و برای ورود به بازار کار آماده شوید.
خبر خوب این که مخاطبین اکوموتیو می‌توانند این دوره را با تخفیف ۲۰ درصدی ثبت‌نام کنند. ضمن این که امکان پرداخت قسطی و تخفیف ثبت‌نام گروهی نیز برای ثبت‌نام در این رویداد وجود دارد.
کد تخفیف ۲۰ درصدی: ECO
