رتبه بندی شاخص جهانی نوآوری در سال ۲۰۱۸ منتشر شد. بر همین اساس، جمهوری اسلامی ایران با جهشی قابل‌توجه از رتبه‌ی ۷۵ در سال ۲۰۱۷ به جایگاه ۶۵ در سال ۲۰۱۸ رسیده است. این در حالی است که رتبه‌ی ایران در این شاخص در سال ۲۰۱۵، ۱۰۶ بوده است.
شاخص جهانی نوآوری، نام گزارشی است که هرساله توسط سازمان جهانی مالکیت فکری (WIPO) منتشر می‌شود و در آن به رتبه‌بندی کشورها از منظر نوآوری می‌پردازد.
نقش زیست‌بوم نوآوری و کارآفرینی و توسعه‌ی استارت‌آپ‌ها
این رشد قابل‌توجه مرهون رشد در ابعادی هم‌چون خروجی‌های دانش و فناوری (از جایگاه ۹۰ در سال ۲۰۱۵ به جایگاه ۴۱ در سال ۲۰۱۸) و خروجی‌های خلاق (از جایگاه ۱۱۶ در سال ۲۰۱۵ به جایگاه ۵۹ در سال ۲۰۱۸) است که بی‌شک توسعه‌ی زیست‌بوم نوآوری و کارآفرینی و هم‌چنین توسعه‌ی استارت‌آپ‌های فعال در بخش‌های مختلف اقتصادی نقش بی‌بدیلی در کسب این جایگاه داشته است.
ارائه‌ی خروجی‌های نوآورانه‌ی مطلوب
بر اساس گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان جهانی مالکیت فکری، ایران با رشد ۱۰ پله‌ای یکی از بیش‌ترین رشدها را در میان کشورهای هم‌تراز خود داشته است. نکته‌ی قابل توجه این‌که جایگاه کشورمان در شاخص کارایی نوآوری، از رتبه‌ی ۵۶ در سال ۲۰۱۷ به رتبه‌ی ۱۱ در سال ۲۰۱۸ رسیده است.
این امر بیشتر مرهون وضعیت مناسب شاخص‌های مربوط به ابعاد خروجی است و نشان از این موضوع دارد که ایران توانسته است علی‌رغم ضعف در برخی شاخص‌های مربوط به ورودی‌ها، خروجی‌های نوآورانه‌ی بسیار مطلوبی را ارائه دهد.
بر اساس گزارش مذکور، ایران در میان ۳۴ کشور با درآمد متوسط به بالا در رتبه‌ی ۱۶ و در میان ۹ کشور آسیای مرکزی و جنوب غربی آسیا در رتبه‌ی دوم قرار دارد.
رشد قابل اعتنای سرمایه‌ی انسانی و پژوهش در ایران
بر اساس جدولی که در آن، جایگاه کشورها در رتبه‌بندی کلی شاخص جهانی نوآوری ارائه شده است، رتبه‌ی کشورمان از جایگاه ۱۰۶ در سال ۲۰۱۵ به جایگاه ۶۵ در سال ۲۰۱۸ رسیده است که در مقایسه با گزارش سال ۲۰۱۷، بعد سرمایه‌ی انسانی و پژوهش نیز همانند سال‌های قبل رتبه‌ی قابل اعتنایی داشته است و در رتبه‌ی ۴۵ بین کشورهای مورد بررسی قرار دارد.
بعد زیرساخت با ۱۲ رتبه بهبود از جایگاه ۹۹ به جایگاه ۸۷، پیچیدگی کسب‌وکار با ۷ پله بهبود از رتبه‌ی ۱۱۵ به رتبه‌ی ۱۰۸، پیچیدگی بازار با ۶ پله بهبود رتبه از جایگاه ۱۱۲ به جایگاه ۱۰۶، در آخر بعد نهادها با ۴ رتبه تنزل، از جایگاه ۱۰۶ به جایگاه ۱۱۰ در بین کشورهای مورد بررسی رسیده است.
لزوم توجه جدی‌تر به ورودی‌های نوآوری
یکی از ویژگی‌های گزارش شاخص جهانی نوآوری، نگاه همه‌جانبه و متوازن به همه‌ی ابعاد اثرگذار بر نوآوری است و مرور داده‌های جدول جدید رتبه‌بندی کشورها در سازمان جهانی مالکیت فکری نشان از این دارد که رشد شاخص‌های کشور، چه در بازه‌های چهارساله (از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸) و چه در مقایسه با سال گذشته، در اغلب قریب به‌اتفاق ابعاد، با رشد همراه بوده است.
اما نکته‌ی قابل‌توجه این‌که علی‌رغم رشد رتبه‌ی کلی کشور در سال‌های اخیر، برخی از ابعاد که به ورودی‌های نوآوری برمی‌گردد رتبه مطلوبی ندارند و این ضعف و عدم توازن در رتبه‌ی ابعاد، نباید با رشد قابل‌توجه و رتبه‌ی بسیار خوب ابعاد دیگر که منتج به بهبود در رتبه کلی شده است، نادیده گرفته شود.
