سامانه نماد اعتماد الکترونیکی وظیفه ساماندهی و نظارت بر کسب وکارهای الکترونیکی را عهده دار است و تاکنون بیش از ۴۰ هزار نماد اعتماد یک ستاره و دو ستاره را اعطا نموده است. متقاضیان نماد با مراجعه به سامانه enamad.ir اطلاعات هویتی خود به همراه دامنه کسب و کار خود را ثبت و پس از ارزیابی وب سایت، نماد خود را دریافت می نمایند. سپس در صورت نیاز با مراجعه به بانک و درخواست درگاه، اطلاعات وب سایت از طریق وب سرویس فراخوانی شده و می توانند درگاه خود را دریافت نمایند.
این فرآیند، چرخه ای منطقی میان دستگاه های حاکمیتی است که علاوه بر احراز اطلاعات در سامانه اینماد، دوباره کاری در سامانه های دیگر نظیر سامانه های بانک، ساماندهی و ایرانیان اصناف را کاهش می دهد. ضمن آنکه این چرخه در پاسخ به ماده ۱۰ برنامه جامع توسعه تجارت الکترونیکی کشور به تکلیف وزارت بازرگانی و بانک مرکزی در تدوین و اجرای نظام پرداخت کشور ایجاد شده است.
در این جا قصد داریم سوالات متقاضیان درگاه پرداخت را مورد تحلیل و بررسی قرار دهیم:
۱) چرا دریافت درگاه بانکی وابسته به دریافت اینماد است؟
از جمله شروطی که کسب و کار متقاضی درگاه پرداخت باید به بانک ارائه دهد مجوز اینماد است. این وابستگی، بخشی از فرآیند شفاف سازی چرخه کسب و کار الکترونیکی است که طی آن شاخص های الزامی یک کسب و کار با هدف حمایت از حقوق مصرف کننده (ماده ۳۳ قانون تجارت الکترونیکی) توسط اینماد از متقاضی گرفته می شود.
لازم به ذکر است موارد دریافت شده از کسب و کار، حداقل های لازم برای راه اندازی کسب و کار است که قاعدتاً هر کسب و کاری پیش از شروع فعالیت خود لازم است به متولی ساماندهی کسب وکارهای الکترونیکی ارائه دهد. این اطلاعات پس از تاًیید در صورت استعلام از بانک توسط وب سرویس ارسال می شود. ثبت اطلاعات هویتی و مشخصات کسب و کار در سامانه اینماد به منزله درخواست معرفی کسب و کار قانونمند و مورد تأیید به اکوسیستم تجارت الکترونیکی است.
بررسی قانونمندی کسب و کار شامل آیتم هایی است که توسط دستگاه های تخصصی و نظارتی به مرکز توسعه تجارت الکترونیکی برای اعمال در بررسی های تخصصی اعلام شده است. لیست کالاها و خدمات ممنوعه به همراه دستورالعمل های دستگاه های نظارتی و آیین نامه ای اجرایی از طریق منوی قوانین سامانه اینماد، در اختیار عموم قرار گرفته است. بنابراین انتظار می رود کسب و کار متقاضی نماد، ابتدا این موارد را مطالعه نموده و سپس برای دریافت اینماد اقدام نماید.
همچنین با امکان ارسال اطلاعات از طریق سامانه اینماد، الزامی به گرفتن مجدد اطلاعات توسط بانک یا psp نیست زیرا این اطلاعات به صورت احراز شده از طریق وب سرویس قابل ارسال می باشد. از این رو با یک بار ثبت اطلاعات در سامانه اینماد و ارسال آن به بانک، گام های لازم برای دریافت درگاه پرداخت کوتاهتر می شود به عبارت دیگر، یک تیر و دو نشان: ثبت اطلاعات در اینماد و دریافت نشان اعتماد و دریافت درگاه پرداخت.
۲) چرا صاحب امتیاز کسب و کار الکترونیکی لازم است اینماد دریافت کند؟
کسب و کارهای الکترونیکی می توانند به صورت پرداخت در محل و یا کارت به کارت فعالیت نمایند. بنابراین نداشتن درگاه پرداخت معضل جدی برای فعالیت کسب و کار نیست. پس چرا کسب و کارها برای گرفتن درگاه به بانک مراجعه می کنند؟ پاسخ ساده است. کسب و کاری که برای درگاه اقدام می نماید علاوه بر استفاده از این امکان می خواهد در این اکوسیستم دیده شود. می خواهد از طریق شناخت و اعتمادی که لازمه هر معامله در این فضا است، جایگاه مشخصی برای خود به لحاظ اعتبار و اعتماد ایجاد کند. فراموش نکنیم نگاه تک بعدی به مقوله شروع سریع کسب و کار نباید مانع از پرداختن به حقوق مصرف کننده شود. در صورتی که خریدار از کسب و کارهای نوپا شکایت داشته باشد چگونه می تواند به موجب ماده ۳۳ قانون تجارت الکترونیکی ادعای حقوق از دست رفته خود را داشته باشد؟
ضرورت ساماندهی این فضا اینجا معنی پیدا می کند که هم کسب و کار با ارزیابی های انجام شده متوجه خطوط قرمز حاکمیت می شود و هم مصرف کننده با خیالی آسوده تر اقدام به خرید می نماید. ساماندهی فرآیندی است که مشارکت کلیه دستگاه های نظارتی و تخصصی را می طلبد و زمانی این ساماندهی به تکامل می رسد که کلیه دستگاه های ذیربط اهتمام جدی برای احصای آن داشته باشند. فراموش نکنیم موفقیت یک کسب و کار الزاماً در راه اندازی سریع آن نیست. فعالیت قانونمند، وجود مشتری های مشتاق و تعهد اخلاقی صاحب امتیاز کسب و کار سه ضلع موفقیت استارتاپ ها را تشکیل می دهد.
۳) فین تک ها چه کمکی به توسعه کسب وکارها در اکوسیستم تجارت الکترونیکی می کنند؟
فین تک ها از جمله خدمات نوین پرداختی هستند که در سراسر جهان به لحاظ موافقت دولت ها با کسب و کار خود، با چالش های مختلفی دست و پنجه نرم می کنند. فارغ از بحث پذیرش توسط دولت ها، نکته قابل تأملی در خصوص فین تک ها وجود دارد: جذب کسب و کارهای خرد و نوپا بدون ثبت اطلاعات و مشخصات صاحب امتیاز آنها در دستگاه های دولتی. این امر یعنی عدم رعایت حداقل ها و استانداردهای کسب و کار الکترونیکی که خود مانعی برای تحقق ماده ۳۳ قانون تجارت الکترونیکی می باشد. به دلیل عدم شفافیت و عدم وجود اطلاعات در مورد صاحبان امتیاز کسب و کارهای فعال ذیل هر فین تک، دستگاه های نظارتی نمی توانند نظارت صحیحی از فعالیت این دسته از کسب و کارهای الکترونیکی داشته باشند و عملا امکان نظارت و پایش مستمر وجود نخواهد داشت.
