بررسی چشم انداز پارک علم و فناوری مدرس

در این نشست دکتر مسعود ابراهیمی، رئیس پارک علم و فناوری مدرس در سخنانی اظهار کرد: بازیگران عرصه فناوری و اکوسیستم، بازیگران متعددی هستند که نقش اصلی پارک‌ها این است که این بازیگران را کنار هم قرار دهد و در فضای مناسب، کارکردهای آن‌ها را تعریف کند و در نهایت از آن کسب و کار موفق و اشتغال پایدار ایجاد شود. بازیگران اصلی فضای دانشگاه، محققان اساتید و دانشجویان هستند و به‌عنوان مغز افزار تولید کننده محصولات پارک هستند و انتظار می‌رود در فضای مناسب این را به محصول تبدیل کنند و به فروش رسانند.

وی گفت: بازیگر دیگر سیستم، صنایع هستند که می‌توانند با تعریف پروژه‌های مختلف برای شرکت‌هایی که در پارک علم و فناوری مستقر هستند شرکت‌ها را تقویت کنند و از آن طرف از ایده‌های شرکت‌ها استفاده کنند تا خودشان را ارتقا دهند. یکی دیگر از اعضای اکوسیستم، سرمایه گذاران یا تأمین‌کنندگان مالی هستند و این تأمین‌کنندگان مالی در شرکت‌ها و واحدهای فناوری مستقر در پارک‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و به‌طرق مختلف مشارکت شرکت‌ها را رشد می‌دهند و شرکت‌ها از محل درآمدشان، سرمایه گذار اولیه را منتفع می‌کنند.

وی افزود: ما سعی کردیم این ۳ بازیگر اصلی را در این جلسه به نمایندگی از تمام بازیگران داشته باشیم تا جریان درستی را شکل بدهیم. یک بازیگر فرادستی هم داریم که زیرساخت‌های قانونی و آئین‌نامه‌ها و قوانین هستند که مجموعه‌ای از قوانین و زیرساخت‌های ایجاد شده که امیدواریم با همفکری و مشارکت اکوسیستم را پیش بریم.

در ادامه دکتر احمدی رئیس دانشگاه تصریح کرد: آنچه ما لازم داریم، برون گرایی و جسارت در حوزه فعالیت کسب و کار و تجاری سازی است که محققان ما که تا حدودی درون گرا و غیر فعال بودند احتیاج به زمان دارند تا به این جریان بپیوندند. درهای پارک علم و فناوری مدرس برای همه بازیگران عرصه فناوری باز خواهد بود و باید با الگوهای جدید به ویژه الگوهایی که در ۵ سال اخیر توفیقات زیادی نصیب اکوسیستم‌های فناوری کرده آن را توسعه دهیم.

وی تصریح کرد: سرمایه‌های انسانی و نیز سرمایه فضای کالبدی پارک نیز ارزشمند است. سایت بابایی که موقعیت متمایزی در شهر تهران دارد و امیدواریم در یک دهه آینده آن سایت، مرکزیت خوبی را برای فعالیت فراهم کند. سایت بلوار پژوهش در جاده کرج نیز در حال بهره‌برداری است و محدوده فناوری در منطقه سین‌دخت که دفتر مرکزی سایت در آنجا قرا ر دارد و شرکت‌های دانش بنیان و گروه‌های فناوری در چند ساختمان در آنجا مستقر هستند. امیدواریم تحت تأثیر شرایط ممتاز و خوبی که دانشگاه و سایر دانشکده‌های دانشگاه تهران در این منطقه فراهم کرده‌اند، این منطقه به منطقه فناورانه تبدیل شود و برنامه‌های بزرگی در آن اجرا شود.

دکتر احمدی از اعضای شورای راهبری پارک درخواست کرد که با ایده‌ها و راهنمایی‌های خود، پارک مدرس را یاری کنند تا نقش خود را در اثربخشی در شهر تهران و کشور به خوبی ایفا کند.

در ادامه دکتر سجودی، مدیر مرکز رشد پارک به بیان توضیحاتی درباره عملکرد پارک پرداخت و گفت: دانشگاه تربیت مدرس دارای قابلیت‌هایی است که آن را از سایر دانشگاه‌ها متمایز می‌کند از جمله این‌که دانشجویان این دانشگاه فقط در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل می‌کنند و ارزش افزوده کار آن‌ها بالاتر است و هزینه‌ای که در اینجا صرف می‌شود دارای ارزش افزوده زیادی است.

همچنین ما تنها دانشگاهی هستیم که تمام رشته‌ها را در یک فضا در کنار هم داریم. همچنین مانایی دانشجویان ما برای کشور از سایر دانشگاه‌های مطرح ایران بیشتر است و این امر امنیت سرمایه گذاری را در این بخش افزایش می‌دهد.

وی با اشاره به اهداف پارک علم و فناوری تصریح کرد: ما در حوزه فناوری و نوآوری اساس را بر ارزش‌آفرینی گذاشتیم. کارآفرینی و ثروت آفرینی، اخلاق، ادب، احترام و اعتماد که همه این‌ها بستری برای استارت‌آپ‌ها هستند و باید در پارک نهادینه شود. چشم‌اندازی که ما داریم این است که تبدیل به قطب کارآفرینی نوآورانه و ارزش‌آفرین در سطح ملی همراه با نقش‌آفرینی در سطح بین‌المللی باشیم.

وی افزود: مأموریت دیگر حمایت از فرصت‌های کارآفرینانه در ایران از طریق ایجاد فضای استقرار برای شرکت‌های نوپا در مرکز رشد است. تشویق و ترغیب شرکت‌های خصوصی در راستای توسعه محصولات نوآورانه از طریق ارائه خدمات مادی و معنوی و هموارسازی همکاری با مراکز آموزشی و پژوهشی، ایجاد محیطی نوآورانه با جذب و حمایت از کارآفرینان با تمرکز بر توسعه محصولات و خدمات علمی و فناوری و تجاری‌سازی تحقیقات علمی نیز از دیگر مأموریت‌های پارک است.

سجودی در ادامه تصریح کرد: هدف ما ابتدا تجاری سازی دستاوردهای پژوهشی دانشجویان و اعضای هیأت علمی و ایجاد ارزش افزوده بالا در زمینه اقتصاد دانش بنیان است. استقرار صاحبان ایده و کسب و کارهای متنوع در محیطی پویا و متنوع و خلاق و نوآور با رعایت استانداردهای بین‌المللی، دستیابی به ساز و کار شفاف و انعطاف‌پذیر و توسعه فناوری در شرکت‌ها و واحدهای فناور مستقر در مراکز رشد و پارک، افزایش قدرت رقابت و رشد شرکت‌های دانش بنیان زایشی در تربیت مدرس، برقراری ارتباط و تعامل مؤثر و کارآمد دانشگاه و صنعت و جامعه و ارتقای پژوهش‌های کاربردی در صنعت و جذب دانش فنی و سرمایه گذاری‌های داخلی و خارجی در زمینه توسعه فناوری از دیگر اهداف پارک است.

وی افزود: ظرفیت‌هایی که از نظر فضای فیزیکی داریم شامل سایت بابایی به مساحت ۶۰ هکتار زمین، سایتی در بلوار پژوهش به مساحت ۴ و نیم هکتار، ساختمانی در خیابان سین‌دخت و گردآفرید که ۱۱۰ شرکت در آن مستقر هستند و سایتی در شهرستان نور که فعالیت‌های پارک در خارج از تهران در این سایت صورت می‌گیرد.

دکتر سجودی گفت: در حال حاضر ۱۰۹ واحد مستقر در پارک داریم با ۲۱۸ پرسنل که ۱۸ واحد توانستند دانش بنیان شوند و ۴۶ درصد این شرکت‌ها در حوزه فنی و مهندسی، ۱۹ درصد در حوزه سلامت و پزشکی و مابقی در سایر رشته‌ها هستند.

وی افزود: ما یک دوره پیش‌رشد داریم که دوره‌ای است جهت استقرار صاحبان ایده و افراد مستعد کار (کارآفرین) که در مرکز رشد پارک علم و فناوری مدرس به انجام مطالعات مقدماتی، اجرای ایده محوری، ثبت شرکت و تنظیم طرح طرح تجاری می‌پردازند. در این دوره، با حمایت مرکز، طرح کاری و برنامه متقاضی تثبیت و تکمیل شده و متقاضی در قالب یک شرکت یا مؤسسه دارای شخصیت حقوقی مستقل به ثبت می‌رسد. طول این دوره ۶ ماه بوده که پس از ارزیابی عملکرد مؤسسه در صورت صلاحدید رئیس مرکز رشد تا ۹ ماه قابل تمدید خواهد بود.

یک دوره رشد ۳ تا ۵ ساله داریم که دوره‌ای است که در طی آن یک واحد فناوری خصوصی با تعقیب ایده محوری مناسب و متکی بر فناوری، به یک مؤسسه فعال و موفق اقتصادی تبدیل می‌شود. مؤسسات فناوری نوپا با زمینه فعالیت در حوزه ایده محوری مصوب خود، پس از طی مراحل پذیرش می‌توانند جهت سپری کردن دوره رشد در پارک برای مدت محدودی در مراکز رشد پارک مستقر شوند. دوره پارک نیز ۱۵ تا ۳۰ سال تعریف شده است که در حال حاضر متقاضیان برای شرکت‌های پارکی افزایش یافته و چند شرکت کار خود را آغاز کرده‌ اند.

وی خاطر نشان کرد: با مطالعاتی که روی پارک‌های نسل جدید دنیا صورت گرفت برنامه‌هایی طراحی کردیم که مختص پارک مدرس است و اولین بار ارائه شده است. از جمله طرح استارتاپ فکتوری که فضایی در محوطه دانشگاه در اختیار پارک قرار گیرد و هدف آن این است که تکنولوژی و فناوری‌های مختلف را از ایده تا تکنولوژی طی مدت ۶ ماه در آن‌جا به انجام رسانیم و به فناورها و صاحبان ایده کمک کنیم در فضای حرفه‌ای در عرض کمتر از ۶ ماه بتوانند ایده را به فن و استارتاپ تبدیل کند و در جامعه منشأ اثر و خدمت شوند. همچنین در سایت بابایی طرح استفاده از کانکس و کانتینر را برای احیای پردیس داریم تا طی ۳ ماه آن‌جا را به پارک فعال و پویا تبدیل کنیم همچنین ساختمانی در ضلع جنوبی دانشگاه به کمک بخش خصوصی در حال برنامه‌ریزی برای ساخت است تا به‌وسیله اجاره بلندمدت واگذار شود.

وی گفت: ظرفیت استقرار در ۳ سال، ۱۵۰ مؤسسه پارک، ۲۰۰ شرکت دوره رشد و ۱۰۰ هسته فناور پیش‌رشد در هر دوره ۶ ماهه است.

سجودی در ادامه در خصوص ایجاد منطقه نوآوری در محدوده خیابان سین‌دخت، بازدید از بنگاه‌های صنعتی و اقتصادی، دوره‌های آموزشی، حضور در نمایشگاه‌ها و دوره‌های ترویجی و ساعات مشاوره‌ای به شرکت‌های پیش‌رشد و رشد توضیحاتی ارائه داد. در ادامه اعضای شورای راهبری پارک به بیان نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.

دکتر عباس یداللهی معاون اجرایی و پشتیبانی پارک در خصوص ایجاد مراکز رشد تخصصی به‌ویژه در حوزه پولی، بانکی و اقتصادی تأکید کرد.

دکتر امیر امیرخانی بر لزوم توجه به بهره‌برداری از منابع مالی خارج از کشور مانند گرنت بادی، هوریزان ۲۰۲۰ و تبیین درست این منابع برای محققان و پژوهشگران تأکید داشت.

دکتر محمد حسن‌زاده، مدیر دفتر توسعه و انتقال فناوری پارک در سخنانی برند سازی در حوزه پارک فناوری، ساختار پارک، اخلاق حرفه‌ای، توانمندسازی اعضای هیأت علمی و دانشجویان، بازاریابی و بازارسازی و ارتباط با دانشکده‌ها را به‌عنوان معضلاتی که پارک با آن‌ها مواجه است، برشمرد.

در ادامه دکتر امیرعلی حمیدیه، عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی و دبیر ستاد توسعه سلول‌های بنیادی اظهار کرد: فناوری‌های دهه آینده همگراست و با توجه به اینکه در دانشگاه تربیت مدرس تمامی رشته‌ها در کنار هم حضور دارند می‌توان از این پتانسیل بهره‌مند شد و پارک علم و فناوری باید مبتنی بر فناوری‌های همگرا باشد.

دکتر جواد حاتمی، دانشیار گروه علوم تربیتی دانشگاه گفت: دانشگاه تربیت مدرس دارای شرایط و موقعیت خاصی است و می‌تواند کارهایی که در سایر دانشگاه‌ها ممکن نیست را انجام دهد و با توجه به پتانسیل‌های موجود در علوم انسانی، می‌تواند در زمینه تولید فناوری از علوم انسانی نیز گام‌های مهمی بردارد.

دکتر رسول واعظ، رئیس دانشکده کشاورزی دانشگاه بر لزوم تسریع در راه‌اندازی پارک علم و فناوری در منطقه بلوار پژوهش تأکید کرد.

دکتر خواجه، رئیس دانشکده علوم زیستی دانشگاه اظهار کرد: در حال حاضر دانشگاه ما دانشگاه نسل دوم است و آئین‌نامه‌های ما نیز در این راستا تعریف شده است در حالی که آئین‌نامه‌های ما باید به سوی دانشگاه نسل سوم و انتقال دانش فنی تدوین شود.

دکتر فوزیه مروت، رئیس پژوهشی و فناوری صنایع خلیج فارس بر لزوم تشکیل کارگروه‌های تخصصی و نقش‌آفرینی پارک در راستای نوآوری برای صنایع نفت، گاز و پتروشیمی تأکید کرد.

دکتر رهبری‌زاده، رئیس مرکز تحقیقات زیست‌فناوری نیز ابراز امیدواری کرد: اعضای هیأت علمی که تاکنون نتوانسته‌ اند به صنعت راه پیدا کنند از طریق پارک علم و فناوری محصولی ایجاد کنند که در جهت رفع نیازهای جامعه و مشکلات مردم باشد.

دکتر وطن‌پور، مدیر کل توسعه و فناوری وزارت بهداشت نیز در سخنانی خاطر نشان کرد: وجود دانشکده علوم پزشکی در دانشگاه تربیت مدرس مزیت خوبی است که باید از آن به‌ویژه در حوزه سلامت و فرصت‌هایی که در این حوزه وجود دارد، استفاده شود.

دکتر یوسفی جمارانی، فرماندار فیروزکوه اظهار کرد: صاحبان صنایع، پژوهشگران و دانشگاه و دولت سه ضلع یک مثلث هستند که باید با کمک یکدیگر در پیش‌روی اهداف مورد نظر قدم بردارند.

وی بر لزوم ارتباط پارک‌های علم و فناوری با شهرک‌های صنعتی اطراف استان تهران و شکل‌گیری کسب و کارهای نوآورانه و نوپا تأکید کرد.

دکتر یوسفی مدیر توسعه صنایع بهشهر گفت: در حال حاضر شرایط برای ایجاد حلقه اتصال میان دانش و علم در دانشگاه و تبدیل آن به فناوری ایجاد شده است که باید از این فرصت به خوبی استفاده کرد.

وی گفت: اعضای شورای راهبری پارک باید نقشه راه پارک را بر اساس دیدگاه‌های خود تغییر دهند و نقشه راه کاربردی تهیه شود.

دکتر قاسمی، مدیر سوخت CNG جایگزین تأکید کرد: پارک باید در دو بخش شامل علم مورد نیاز جامعه و علوم خاص فعالیت کند و بتواند در سطح ملی نیازهای جامعه را رفع کند.

دکتر محمدی، مدیر طرح و برنامه پارک علم و فناوری گفت: کارکرد اصلی برنامه راهبردی پارک، همزبانی ما در مسیر حرکت است که باید این مسیر را با هم همفکری یکدیگر دنبال کنیم.

مهندس حسین‌زاده، مدیر مؤسسات پارکی پارک در سخنانی گفت: هدف ما در بخش مؤسسات پارکی این است که با استقرار شرکت‌هایی که ماهیت دانش‌بنیان دارند، پل ارتباطی بخش اقتصاد دانش بنیان با اکوسیستم دانش به‌ویژه دانشگاه تربیت مدرس ایجاد کنیم.

وی تصریح کرد: ظرف یک ماه گذشته ۱۰ شرکت مطرح کشور در پارک مستقر شدند و ثروت‌زایی از علوم‌انسانی مشکل است و ما طرحی در این زمینه پیاده کردیم و خوشه تخصصی در حوزه توریسم را وارد پارک کردیم که پتانسیل خوبی را دارا است.

در ادامه دکتر احمدی، رئیس دانشگاه اظهار کرد: دانشگاه تربیت مدرس به‌عنوان پشتوانه پارک، طرح راهبردی نوآورانه‌ای را طی دو سال و نیم اخیر اجرا کرد. این طرح ۴ هدف اصلی سرآمدی در آموزش، پژوهش و فناوری، برون‌گرایی و حضور فعال بین‌المللی، خوداتکایی اقتصادی و مدیریتی و توسعه رشته‌های بین رشته‌ای و ارتباط شبکه‌ای را دنبال می‌کند که این اهداف جهت‌گیری دانشگاه را مشخص می‌کند و امیدواریم پارک علم و فناوری با حضور اعضای فعال و متفکر شورای راهبری خود بتواند گام‌های مفید و مؤثری را در جهت اهداف دانشگاه بردارد.

دکتر سجودی در پایان نشست یادآور شد: اعضای شورای راهبری پارک از رشته‌ها و صنایع مختلفی هستند و انتظار داریم که به‌عنوان سفیر پارک علم و فناوری در کشور باشند و در پیشبرد اهداف پارک همفکری و همیاری کنند.

وی افزود: ما معتقدیم ارتباط با صنعت آینده از محل دانشگاه می‌گذرد و این مسیر، همان ایجاد صنعت توسط دانشگاه است و مسیرش از راه استارت‌آپ‌ها بوده که صنعت جدید باید در دانشگاه ایجاد شود و صنعت‌های گذشته فقط باید تیمارداری شود.