دکتر علی استکی در همایش “آموزش پزشکی مبتنی بر دستاورد با تاکید بر اقتصاد دانش بنیان و فناوری” با اشاره به سواستفاده برخی شرکت ها از تسهیلات و معافیت های شرکت های دانش بنیان که نابه جا رخت دانش بنیانی بر تن می کنند، گفت: برخی از این شرکت ها صرفاً از مهندسی معکوس بهره برداری کرده و فقط قطعاتی از دستگاه های مشابه خارجی را کپی برداری کرده و به عنوان محصول دانش بنیان عرضه می کنند.
مدیرگروه مهندسی، فیزیک و نانوفناوری پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان اینکه تمامی آمار و اطلاعات ارائه شده در حوزه فناوری ارزشمند است، گفت: با این حال باید بررسی شود که چرا به دنبال تحریم، این‌قدر محسوس و معنی‌دار شرکت‌ها و محصولات آنها دچار مشکل می‌شوند! واقعیت چیست؟
این عضو هیأت علمی دانشگاه در این همایش که به همت معاونت آموزشی امور دستیاری و تحصیلات تکمیلی دانشکده پزشکی علوم پزشکی شهید بهشتی و با همکاری مرکز نوآوری و شکوفایی جهاد دانشگاهی علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار شد، در خصوص “فناوری‌های پیشرفته مرتبط با شرکتهای دانش بنیان” با توجه به مراحل چرخه عمل که از بینش آغاز شده و به سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی، اجرا و نظارت منجر می‌شود، به قانون “حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش بنیان، تجاری سازی، نوآوری‌ها و اختراعات” که در سال ۱۳۸۹ توسط مجلس به تصویب رسید، اشاره کرد و افزود: بر اساس این قانون، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به عنوان مجری و ناظر بر این قانون بالاترین مرجع در این خصوص است.
استاد گروه مهندسی و فیزیک پزشکی در ادامه به ذکر آمارهای موجود در این زمینه پرداخت و گفت: تعداد شرکتهای دانش بنیان از ۵۵ شرکت در سال ۹۲ به حدود ۳۷۰۰ شرکت در سال ۹۷ افزایش یافته است و در مجموع حدود ۳۰ درصد شرکتهای دانش بنیان در حوزه سلامت فعالیت می‌کنند. بر اساس نوع فعالیت در حوزه سلامت، شرکتهای دانش بنیان مستقیماً در سه حوزه فناوری زیستی، داروهای پیشرفته و ملزومات و تجهیزات پزشکی و به صورت غیرمستقیم در سه حوزه فناوری نانو، فناوری اطلاعات و تجهیزات پیشرفته آزمایشگاهی طبقه‌بندی می‌شوند.
وی افزود: بر اساس آمار رسمی درآمد شرکتهای دانش بنیان در سال ۹۶ حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان برآورد شده است که به صورت مطلق قابل توجه بوده، ولی در مقایسه با درآمد شرکتهای غیر دانش بنیان هنوز مقدار ناچیزی است.
دکتر استکی در دو حوزه صنعتی و علمی به بیان صادرات غالب، واردات، تولید غالب، تهدیدها و فرصت‌ها پرداخت و ادامه داد: با توجه به شرایط موجود در حوزه علمی، صادرات غالب نیروی انسانی تحصیل‌کرده، واردات غالب دانش و تولید غالب مقاله است.
وی تهدیدهای موجود را مهاجرت مغزها و بازده پایین دانش‌آموختگان باقی مانده و فرصت‌ها را وجود دانش‌آموختگان مستعد معرفی کرد.
این استاد دانشگاه با اشاره به برخی از دلایل عدم رشد برای شرکتهای کوچک تا متوسط بر استناد یک مطالعه توسط سازمان ملل در سال ۲۰۰۳، اظهار کرد: ناکارآمدی سیستم بانکی، ضعف مدیریتی، فساد گسترده اقتصادی، مالیات‌های غیر عادلانه، بوروکراسی پیچیده و نبود مسئولیت‌پذیری اجتماعی از عوامل کلی عدم دستیابی به وضعیت مطلوب است.
دکتر استکی در پایان با تاکید بر اینکه استقلال و خودکفایی علمی و اقتصادی بدون تعامل تنگاتنگ با بازار بین‌المللی اتفاق نمی‌افتد، این سوال را مطرح کرد: آیا تا این اندازه توانمند هستیم که صفر تا صد همه مراحل فناوری را خودمان انجام دهیم و یا باید بر اساس تجربه به دست آمده درک خود را از مقوله استقلال و خودکفایی در حوزه‌های علمی و تولیدات پیشرفته تصحیح کنیم.
