کمتر از یک دهه پس از شکستن رمز دستگاه رمزنگاری نازی انیگما و کمک به نیروهای متحدین برای پیروزی در جنگ جهانی دوم، الان تورینگ تاریخ را بار دیگر با طرح یک سؤال ساده تغییر داد:
“آیا ماشینها توان فکر کردن دارند؟”
انتشار مقاله تورینگ با عنوان ماشین محاسبات و هوش و سپس آزمودن آن، اهداف و چشماندازهای هوش مصنوعی را ترسیم کرد.
هوش مصنوعی یا به طور اختصار AI شاخه ای گسترده از علوم رایانه ای است که با هوشمندسازی ماشینها، آن ها را قادر به انجام وظایفی می کند که به طور معمول نیاز به هوش انسانی دارند. هوش مصنوعی یک علم میان رشته ای با رویکردهای متعدد است چنانکه برخی شاخه های آن مانند یادگیری ماشینی و یادگیری عمیق تقریبا تمامی صنایع را تحت تاثیر قرار داده اند.
هوش مصنوعی یک حوزه فناوری کلیدی در هر کشوری است و ۱۰ کشور چین، ویتنام، اندونزی، آمریکا، تایلند، برزیل، فرانسه، انگلستان، لهستان و ایتالیا در این حوزه رشد قابل توجهی کرده اند و بیشترین میزان استفاده از این فناوری را دارند. اکنون دنیا به اهمیت زیاد توسعه هوش مصنوعی واقف شده است.
این حوزه در ایران نیز مورد توجه قرار گرفته است، به طوری که محققان در دانشگاه ها و شرکت های دانش بنیان به این موضوع توجه ویژه ای کرده اند. در حال حاضر تیم های استارتاپی زیادی در ایران و در زمینه هوش مصنوعی فعالیت می کنند. تعدادی از شرکت های دانش بنیان نیز در زمینه هوش مصنوعی به موفقیت هایی دست یافته و محصولاتی را به تولید رسانده اند.
گستردگی کاربردهای هوش مصنوعی در صنایع و حوزه های مختلف همچون لجستیک و زنجیره تامین، فینتک، هوافضا، کشاورزی، بورس، صنعت غذا، بانک داری، داروسازی، امنیت شبکه، تبلیغات و… و تسهیل و بهبود فعالیت های آن ها باعث شده است تا در چند سال اخیر، هوش مصنوعی به یکی از ترندهای مهم در دنیای وب تبدیل شود.
به دلیل اهمیت بالای این موضوع در کسب و کارها، اکوموتیو ویژه نامه ای را به این موضوع اختصاص داده است و به معرفی هوش مصنوعی و شاخه های اصلی آن می پردازد. همچنین کاربردهای گسترده هوش مصنوعی در حوزه های مختلف بررسی شده و با استارتاپ ها، شرکت ها و افرادی که در این عرصه فعالیت می کنند آشنا خواهیم شد.
برخی از حوزه های مختلفی که در این ویژه نامه به آن ها می پردازیم عبارت اند از:
یادگیری ماشین ( Machine Learning ):
یک برنامه رایانهای که یادگیری ماشینی را به کار میبرد، دادهها را تحلیل کرده و به دنبال یک الگو یا روند زیربنایی میگردد. این برنامه میبایست از این الگوها استفاده کرده و مدل پیشبینیکنندهای ایجاد کند که از دادههای دریافتشده، یاد بگیرد.
یادگیری عمیق ( Deep Learning ):
یادگیری عمیق ، شکل تازه احیاشدهای است از یادگیری ماشینی که خودش زیرمجموعهای از هوش مصنوعی به حساب میآید. یادگیری عمیق بهمنظور شناسایی اشیا و ترجمه گفتار در زمان واقعی، با تقلید از لایههای نورونی در مغز انسان، از رایانههای قوی، مجموعه دادههای انبوه، شبکههای عصبیِ تحت نظارت و آموزشدیده و الگوریتم موسوم به پسانتشار یا بهاصطلاح backprop استفاده میکند.
اینترنت اشیا ( IOT ):
اینترنت اشیا به معنای اتصال دستگاههای فیزیکی نظیر وسایل نقلیه، لوازم خانگی، گوشیهای هوشمند و… بههمدیگر از طریق نرمافزارهای خاص، حسگرها و… است. در این فناوری تمام دستگاههای متصل به یک شبکه، توانایی این را دارند که کارهایشان را بهصورت خودکار انجام دهند و بر اساس تغییراتی که در محیط اطرافشان رخ میدهد، واکنش ویژه ای را بهصورت کاملا خودکار از خود نشان دهند.
شاکله اصلی این فناوری، بر پایه شبکه بیسیم و اینترنت ساخته شده و هدف اصلی آن، بهبود کارایی و دقت دستگاههای مختلف است.