اصطلاح کارآفرینی شاید هنوز برای جمع کثیری از افراد جامعه ما مفهومی جا افتاده نباشد. کارآفرینی چه به معنای راه اندازی کسب و کار باشد و چه تعاریف دیگر، به هر حال آنچه مهم است این است که رشد و توسعه هر جامعه ای به پرورش نسلی توانمند و کارآفرین وابسته است .
غالب روانشناسان معتقد هستند که سن طلایی شکل گیری ویژگی های فردی، سن ۱ الی ۵ سالگی می‌باشد. به طور خلاصه می‌توان گفت، کارآفرینی کودک یعنی توجه به روش های تربیتی کودکان به نحوی که ویژگی های اصلی کارآفرینی در آنان تقویت شود.
کارآفرینی کودک چیست ؟
کارآفرینی کودک مفهومی جدید در ادبیات کارآفرینی و از طرفی از الزامات اساسی توسعه پایدار در هر جامعه ای است . کارآفرینی کودک به معنای کار کودک و یا آموزش مهارت های کارآفرینی به کودکان نیست بلکه هدف از کارآفرینی کودک توجه به اصول تربیتی کودکان است، به گونه ای که ویژگی های فردی کارآفرینی از جمله خلاقیت، مسئولیت پذیری، هوش هیجانی، آشنایی با مفهوم پول، احترام به محیط زیست و … در کودکان نهادینه شود.
برای تربیت کودکانی کارآفرین، می‌بایست ویژگی‌های فردی کارآفرینی (مسئولیت پذیری، خلاقیت، آشنایی با مفاهیم پول و…) از طریق الگوسازی و به‌کارگیری ابزارهای مناسب مانند اسباب بازی‌ها و مواد آموزشی) در آنان تقویت شود.
کارآفرینی و اشتغال
بی تردید پرداختن به موضوع کارآفرینی یکی از جذاب ترین حوزه های پژوهشی در بین دانشجویان و محققان به شمار می‌رود. از طرفی کارآفرینی مفهومی است که ارتباط بین دانشگاه، جامعه و صنعت را تشریح می‌نماید. این ارتباط می‌تواند یکی از عوامل شکوفایی اقتصاد و اشتغال یک کشور شود.
علی رغم فرصت‌های قابل توجه در بازار کار ایران، آمارهای رسمی بیانگر نرخ بالای بیکاری در کشور می‌باشد. نرخ بیکاری جوانان ۲۵ الی ۲۹ سال در ۱۳۹۳ بالغ بر ۸/۲۸% می‌باشد. ولی می‌توان با محکم کردن پایه های زیرساختی کشور در حوزه کارآفرینی قطعاٌ این نرخ را با کاهش رو در رو کرد.
کارآفرینی کودک به معنای کار کودک نیست
آرتور شوپنهاور معتقد است که اگر آموزش چیزی را پیش از پنج سالگی آغاز و باوقار وآرامش فراوان آن را به گونه ای مداوم تکرار کنید برای ابد در ذهنتان باقی خواهد ماند. کارآفرینی کودک نه‌تنها به معنی کار کودک نیست بلکه ماهیتاً و اساساً با آن متفاوت است. کار کودک فعالیتی اجباری جهت کسب درآمد می‌باشد و فعالیت آموزشی هدفمندی محسوب نمی‌شود. همچنین کار کودک باعث محرومیت کودک از آموزش و یادگیری می‌شود.
کارآفرینی کودک به‌معنای ” آموزش کارآفرینی به کودکان” نیز نمی‌باشد. سن کودکی زمان مناسب برای یادگیری دانش و مهارت کارآفرینی ( در معنای اقدام به کارآفرینی به‌صورت جدی و واقعی، نه ساختگی یا تمثیلی) نمی‌باشد، بلکه زمان بسیار مناسبی برای ایجاد و توسعه ویژگی‌های شخصیتی کارآفرینانه در کودکان می‌باشد.
خلاقیت کودک
همه کودکان ذاتاَ خلاق هستند، لیکن به طرز باور نکردنی ای خلاقیت آنان توسط والدین و مربیان سرکوب می‌شود. فراهم کردن زمینه خلاقیت کودکان، شناسایی و از بین بردن موانع خلاقیت آنان، باعث خواهد شد نسلی خلاق و مبتکر پرورش یابد. این نسل در آینده به کارآفرینانی تبدیل خواهند شد که از فرصت‌های موجود به نحو مؤثرتری استفاده می‌نمایند و پیشرفت‌های برای کشور و جامعه خود علل خصوص مشکل اشتغال‌زایی را به ارمغان می‌آورند.
به عقیده ی بسیاری از متفکران، کارآفرینی باید از همان روز اولی که کودک به مدرسه می رود به او آموزش داده شود. یک تفاوت عمده بین آموزش کارآفرینی به بزرگسالان و کودکان وجود دارد وآن هم این است که این آموزش در وجود کودکان نهادینه می شود و باعث می شود که درطول مسیر زندگیش کنجکاو، فعال و پویا باشد.
برای بوجود آمدن ذوق و انگیزه در کودکان گاهی پدر و مادرها نباید هر گونه امکاناتی را در اختیار فرزندانشان قرار دهند. به عبارتی گاهی کمبود امکانات و تجهیزات باعث می شود که کودکان خلاقیت خود را به کار گیرند و برای بوجود آوردن راه حل های جدید دست به کار شوند.
کارآفرینی در خون کسی نیست. مهارت آموختنی است. درواقع یک ذهنیت است. و چه زمانی بهتر از کودکی و نوجوانی برای ایجاد این ذهنیت؟ پس ایده های درآمدزایی فرزندانتان را سخره نگیرید و برای اجرای ایده هایشان کنارشان باشید تا بیاموزند.
چند مورد برای تشخیص ویژگی‌های کارآفرینانه کودکان:
- اعتماد به نفس
- خود کنترلی و اداره زندگی خود
- رهبر بودن
- مسئولیت پذیری و خوداتکایی
- کنجکاوی
- سخت‌کوشی
- خلاقیت و نوآوری
چند روش برای کارآفرین شدن کودکان :
اگر کودکان را طوری تربیت کنید که در کودکی بتوانند از طرف دیگران دوست داشته شوند موفقیت آنها در بزرگسالی حتمی است. این که آن ها تا چه اندازه می توانند با دیگران روابط اجتماعی دوستانه ای برقرار کنند نشان دهنده ی این است که در آینده تا چه میزان موفق خواهند شد.
برای تقویت خصوصیات خدمت به دیگران در فرزندتان به او بیاموزید که باید احساسات دیگران را درک کند . کارآفرینان و افراد موفق جهان اکثراً این ویژگی را دارند. چنین حسی نسبت به دیگران می تواند جهان آنها را تغییر دهد اینگونه همدردی را به آنها آموزش می‌دهید.
امروزه کودکان نیاز دارند که در مقابل چالش ها و مشکلات به وجود آمده راه حلی پیدا کنند. اگر فرزندان شما دچار اشتباه می شوند از آن ها انتقاد نکنید .به آن ها این امکان را بدهید که راه حل مساله را با امتحان کردن بیابند.با این کار به بالارفتن خلاقیت در فرزندانتان کمک کنید.
و در آخر خوشبینی؛ کارآفرینان موفق معتقدند که تلاش آن ها باعث ایجاد تغییرات و بهتر شدن امور می شود. برای به وجود آوردن این حس در فرزندتان می توانید صبح او را به شکلی مثبت برایش آغاز کنید. اگرشما انسانی با رفتار و افکار مثبتی باشید، به تدریج این نوع مثبت اندیشی به فرزندتان منتقل می شود.
نتیجه
بدون اغراق، میتوانیم کارآفرینی را آخرین راه نجات بدانیم؛ زیرا با توجه به این مقوله نسل‌هایی تربیت خواهند شد که هر کدام به‌عنوان یک واحد اقتصادی قوی رشد و توسعه همه‌جانبه یک جامعه را رقم خواهند زد. نتایج مثبت کارآفرینی کودک نه تنها شامل خانواده‌ها می‌شود، بلکه دولت و نظام‌های جهانی هم از آن منتفع خواهند شد.
و در آخر روانشناسان معتقدند که ۵ سال اول زندگی اثر دائمی بر شخصیت فرد به‌جای میگذارد. هر طریقی که شخصیت یک فرد در این بازه سنی ساخته شود ، آینده او نیز به آن صورت رقم خواهد خورد.
نوزادان و کودکان میل زیادی به کشف کردن دارند. آنها کنجکاو هستند. باید اجازه دهید کودک ازغریزه خود پیروی کند و به اکتشافات خود بپردازد و نسبت به اکتشافاتش واکنش نشان دهید و تشویقش کنید. این کار باعث می شود که کودک در آینده با تجربیات بیشتر و موثر تری با مشکلاتش مواجه شوند و کارآفرینانی موفق شوند.
کودکان نسل جدید به دنبال یک شغل با درآمد ثابت نیستند، آن ها به دنبال متحول کردن دنیا هستند. پس با آموزش صحیح کارآفرینی به کودکان میتوانیم آنها در مسیر درستی از کارآفرینی قرار دهیم.
