مدیرعامل سازمان فاوای شهرداری تهران از راه‌اندازی مجدد کیوسک‌های هوشمند در ماه آینده به‌صورت پایلوت در منطقه ۲ خبر داد. محمد فرجود در این خصوص اعلام کرد در صورت موفقیت‌آمیز بودن این پایلوت، به تدریج در دیگر نقاط و در نهایت در کل شهر تهران این کیسوک‌ها نصب می‌شوند.
فرجود با اشاره به این موضوع که پروژه کیسوک هوشمند برای خود شهرداری چالش‌های زیادی را به همراه داشت توضیح داد: «ما این پروژه را به‌صورت پایلوت در بخشی از تهران انجام دادیم و به تعداد زیادی چالش و مساله از جمله مساله نگه‌داری برخوردیم. حالا با یک مدل اصلاح شده به این پروژه نگاه می‌کنیم. پروژه جدیدی که برای این موضوع در دست اجرا داریم به‌صورت پایلوت در منطقه ۲ تا یک ماه آینده اجرا خواهد شد و با کمک یکی از اپراتور‌ها هم وای‌فای رایگان دارد و هم سرویس‌های آن تست شده است.»
فرجود با اشاره به چالش های داخلی شهرداری تهران پس از شیوع کرونا اعلام کرد: «با ظهور کرونا از ابتدای اسفند تمام جلسات ما در شهرداری به‌صورت ویدئو کنفرانس برگزار شد. در حال حاضر ۴ سیستم ویدئو کنفرانس جداگانه برای موضوعات مخلتف در شهرداری وجود دارد. دورکاری، پخش زنده، تجهیزات و غیره از مواردی بوده که همچنان هم درگیر آن هستیم.»
او در مورد اقداماتی که در حوزه خدمات شهروندی اتفاق افتاده توضیح داد: «پروژه‌های زیادی برای بخش الکترونیکی خدمات از جمله تهران من داشتیم که در دوران کرونا شتاب گرفت. سرویس های آنلاین و الکترونیکی که شهرداری به مردم ارایه می‌دهد در خیلی از موارد وابسته به استعلام بین دستگاهی است. برای مثال در حوزه شهرسازی بالای ۴۰ استعلام بین دستگاهی وجود دارد. خیلی از این استعلام‌ها همچنان الکترونیکی نیست و ما سعی کردیم این استعلام‌ها را الکترونیکی کنیم. بعضی از آنها الکترونیکی شد اما همچنان بسیاری الکترونیکی نیست.»
فرجود در پاسخ به این سوال که بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی از مشکلات متعدد سرویس‌ها در اپلیکیشن و سایت تهران من انتقاد کردند. چقدر این سرویس‌ها قابل اعتماد و قابل اجرا هستند؟ با اعلام این که به طور متوسط روزی ۳ هزار تماس و تیکت در کال سنتر تهران من اتفاق می‌افتد اعلام کرد: «خیلی بعید است که سرویس‌ها از کار افتاده باشد. اگر سرویس‌ها به مشکل می‌خوردند، این ۳ هزار تماس و تیکت سر به فلک می‌کشید. اصلا به این شکل نیست که یک پلتفرم با ۳ میلیون کاربر که روزانه حجم بالایی مراجعه‌کننده دارد سرویسش از کار بیافتد.»
او در ادامه توضیح داد: «اگر شخصی با هر کدام از سرویس‌ها به مشکل خورد با شماره ۱۳۷ و کد ۵ تماس بگیرد و یا تیکت ارسال کند. همکاران من حتما پاسخگو خواهند بود. تقریبا ۲۰ سرویس پشت تهران من وجود دارد که در خدمات مختلف فراخوانی می‌شوند.»
فرجود در خصوص روند رشد خدمات آنلاین پلتفرم تهران من توضیح داد و گفت: «در تهران من، از طرح ترافیک شروع کردیم و بعد از آن پارک حاشیه‌ای را اضافه کردیم. در حال حاضر امکان پرداخت تمام قبوض شهرداری و غیرشهرداری ساختمان، عوارض خودرو، خلافی خودرو و موتورسیکلت و اطلاعات میادین تره‌بار در تهران من وجود دارد.»
مشکل مرتب‌سازی و تجمیع داده‌ها
مدیرعامل سازمان فاوای شهرداری تهران با اعلام این که در مورد اصل موضوع یعنی Data Cleaning و مرتب‌کردن داده‌ها بحثی وجود ندارد و حتما باید اتفاق بیافتد توضیح داد: «لایه‌های اطلاعات مکانی دو دسته است. یک دسته اطلاعاتی است که همین الان در اپلیکیشن رایا و نقشه سایت Tehran.ir قرار دارد که پایه اطلاعات آن براساس دیتای وارد شده توسط مردم بوده است. دسته دوم لایه‌های مربوط به شهرداری است. یعنی اطلاعات آنها را خود شهرداری یا به‌صورت دوره‌ای یا به‌صورت منظم و مستمر به‌روز رسانی می‌کند. آن دسته‌ای که وارد کردن اطلاعات آن دست خود شهرداری بوده وضعیت بهتری دارد و مرتب‌تر هستند.»
فرجود در ادامه توضیح داد: «بحث سومی هم وجود دارد و آن دادههای شهری و کلیدی در مواقعی مانند بحران است. آیا شهرداری باید لایه‌های زیرزمینی را داشته باشد؟ این یک موضوع بسیار مهمی است که طبق قانون باید اینطور باشد و باید تمام نهاد‌های خدمات شهری دادههای خود را در یک جا تجمیع کنند که تصمیم بر این بود که محل تجمیع شهرداری باشد، اما به دلایل مختلف این اتفاق نیافتاده است.»
فرجود ادامه داد: «در تبادل دادههای بین دستگاهی، بحث این که چقدر الزام وجود دارد به دادن این اطلاعات مساله مهمی است. از طرفی بخشی از اطلاعات که رد و بدل شده به این علت که سیستمی نبوده، به‌روزرسانی نشده و ممکن است آن اطلاعات نیاز به تغییر داشته باشد. کاری که الان با حوزه برق شروع کردیم و امیدواریم به حوزه گاز و غیره هم بتوانیم انجام دهیم این است که سعی می‌کنیم به‌صورت سیستمی این اطلاعات را به هم متصل کنیم.»
فرجود در پاسخ به این انتقاد که شهرداری تهران زیرساخت لازم از جمله دیتاسنتر و تجهیزات کافی و لازم برای پردازش اطلاعاتی که به دستش می‌رسد را ندارد ضمن رد این انتقاد و فرضیه گفت: «شهرداری تهران در همه زمینه‌ها با بیگ‌دیتا سروکار دارد. ساده‌ترین تحلیل‌ها در شهرداری با دیتاهای با حجم بالا اتفاق می‌افتد. به‌عنوان نمونه روزانه بین ۸ تا ۱۰ میلیون پلاک در تردد روزانه در شهرداری خوانده می‌شود. این عکس‌هایی که گرفته می‌شود یک بار در همان محل پردازش می‌شود و سپس به سیستم پردازش تصویر که از یادگیری ماشین بهره می‌برد متصل می‌شود و بعد در آخر با گذر از تمامی این مراحل اگر قابل شناسایی نباشد به وسیله نیروی انسانی خوانده می‌شود.»
او در ادامه توضیح داد: «زمانی که حجم پردازش اطلاعات بسیار زیاد می‌شود حتما از منابع بیرونی هم استفاده می‌کنیم. در یک سال و نیم گذشته در مرکز آمار شهرداری تهران به سمت تحلیل داده رفته‌ایم و در سال ۹۹ بالای ۱۵ پروژه بسیار جدی در حوزه هوش مصنوعی و تحلیل داده، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق، با مجموعه‌های مختلف از جمله بهترین تیم‌های دانشگاهی پیش بردیم.»
فرجود به‌عنوان نمونه به یک پروژه اشاره کرد که در مورد تحلیل دادههای شهری برای رسیدن به الگوریتم سفرهای شهری است، گفت: برای اجرای این پروژه سیستم‌های خود شهرداری امکان و توان درگیر شدن در این پروژه را نداشتند و برای انجام آن از دانشگاه شریف کمک گرفتیم حتی کلان دادههای اپراتور‌ها و اپلیکیشن‌‌های نقشه را نیز دریافت کردیم.
مدیرعامل سازمان فاوای شهرداری تهران در توضیح برگزاری Reverse Pitch توسط فاوای شهرداری گفت: «مسیری را آغاز کردیم که در آن نیاز‌های شهرداری را شناسایی کنیم و بتوانیم آنها را در حوزه‌های مختلف به‌خصوص در زیست‌بوم نوآوری معرفی کنیم.» او ادامه داد: «به‌صورت مدون نیاز‌های شهرداری در حوزه فناوری را اصلاح و منتشر کردیم. این نیاز‌ها که بیش از ۴۰۰ مورد است در این آدرس موجود است.»
سوال دیگراین بود که POI یا نقاط مورد استفاده عمومی مثل اصناف باید بخش خصوصی انجام دهد یا وظیفه سازمان فناوری اطلاعات شهرداری است؟ فرجود در پاسخ اعلام کرد: «تولید این اطلاعات روزانه به‌صورت داینامیک انجام می‌شود. هیچ‌وقت این اطلاعات توسط سازمان یا ارگانی به‌صورت دستی انجام نمی‌شود چون امکان آن وجود ندارد.»
پلمپ استارتاپ‌ها
در تاریخ ۱۷ اسفند ۹۸ ماموران شهرداری برای پلمپ دفتر شنوتو اقدام کردند. دستور پلمپ دفتر شنوتو در حالی از سوی شهرداری صادر شد که این استارت‌آپ در مهرماه سال ۱۳۹۷ نامه‌ای از معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری دریافت کرده که نشان می‌دهد آنها کسب‌وکار دانش بنیان محسوب می‌شوند. براساس قانون دانش‌بنیان شرکت‌هایی که مجوز دانش‌بنیانی دریافت کرده باشند امکان فعالیت در امکان مسکونی را خواهند داشت. فرجود درمورد جزئیات این ماجرا توضیح داد: «اول از همه این که وقتی برای پلمپ یک مکان اقدام می‌شود ممکن است دلایل زیادی پشت آن باشد. اما دو ریشه دارد یا خلافی صورت گرفته که شهرداری مسئول رسیدگی به آن است و یا شکایت مردمی وجود داشته و این موردها توسط شهرداری بررسی می‌شود.»
فرجود ادامه داد: «به پیشنهاد فاوای شهرداری و شخص خود شهردار تهران، برای شرایط ویژه کرونا یک بخشنامه صادر شد که اجازه استقرار کسب‌وکار‌های دانش‌بنیان در بخش مسکونی را می‌دهد.»
شهرپی
فرجود به این نکته اشاره کرد که شهرپی کیف پول نیست بلکه یک سامانه یکپارچه برای تجمیع خدمات پرداخت خرد شهری است و کاری که شهرپی انجام می‌دهد این است که یک زیرساخت برای پذیرنده ایجاد می‌کند که انواع بازیگران حوزه پرداخت از جمله کیف پول‌ها بتوانند در آن بستر تراکنش ایجاد کنند.
پس از این توضیحات فرجود در خصوص جرئیات این طرح گفت: «ابزارها و سرویس‌های مختلفی در این پلتفرم وجود دارد که برای شروع ابزارها بارکد و سرویس تاکسی انتخاب شده است. به‌حتم در آینده ابزارها و سرویس‌های بیشتری روی این پلتفرم قرار خواهند گرفت. شهرپی با ارائه API به اپلیکیشن‌ها و کیف‌پول‌ها اجازه ثبت تراکنش می‌دهد.»
فرجود معتقد است سرویس‌هایی مانند شهرپی می‌تواند به رشد بازار کمک کند و این جای درستی است که شهرداری باید قرار گیرد. به گفته فرجود اگر یک سرویس برنامه درستی را در پیش بگیرد و به درستی اجرا شود جای رشد بسیار زیادی دارد که شهرپی در همین مسیر قرار دارد.
مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات شهرداری ادامه داد: «خود سازمان تاکسیرانی علاقه داشت که اپلیکیشن های پرداخت در این پروژه حضور داشته باشند و پرداخت از حالت نقدی به پرداخت الکترونیک تبدیل شود. اما متاسفانه هر سرویس بارکد خود را ایجاد کرد و شما وقتی سوار یک تاکسی می‌شدی، با ۴ بارکد مختلف مواجه بودی. میزان تراکنش در تاکسی‌ها بسیار پایین بود . نهایتا این تصمیم را گرفتیم که مشکلات سمت پذیرنده را شهرداری حل کند از همین رو حالا مردم با هر اپلیکیشنی که داشته باشند با استفاده از این بارکد واحد به راحتی می توانند پرداخت کرایه تاکسی را انجام دهند.»
شهریور ماه امسال بود که اعلام شد منطقه ۶ شهرداری تهران با هدف اجرای برنامه تهران هوشمند به عنوان پایلوت طرح «منطقه غیرحضوری» شهرداری انتخاب شده است. فرجود در باطه با وضعیت این پروژه اعلام کرد: «موضوع مراجعه حضوری مردم به شهرداری‌ها برای ما مسئله‌ای بود که باید حل می‌شد. وجود کرونا هم برای مردم و کارکنان شهرداری خطرناک بود و بهتر بود که همگی کار خود را از راه دور پیش ببرند. یک سری موضوعات وجود داشت که جنس آنها به‌عنوان سرویس تعریف نشده است اما دلیل مراجعه مردم به شهرداری‌هاست. با بررسی‌های صورت گرفته متوجه شدیم، پیگیری نامه‌ها، پیگیری پیمان‌کاران یا دیدار با شهردار و معاونین و مواردی از این دست همگی باعث مراجعه چندین باره افراد به شهرداری است. از بالاترین دلایل مراجعه حضوری شروع کردیم به درست کردن راه‌کار‌های جایگزین و منطقه شش به‌عنوان پایلوت انتخاب شد. فعلا در مرحله توسعه سرویس قرار داریم و امیدواریم تا پایان سال گام اول این پروژه برداشته شود.»
فرجود در خصوص سیستم موقعیت‌یابی آتش‌نشان‌ها که قرار بود به سیستم موقعیت‌یابی مجهز شوند تا در هنگام حادثه بتوانند به شکل بهتری خود را به محل وقوع حادثه برسانند توضیح داد: «خوشبختانه با همکاری وزارت ارتباطات و اپراتور‌ها این پروژه انجام شد. ما نیاز به دسترسی به موقعیت مکانی تلفن همراه داشتیم که وقتی فرد تماس می‌گیرد موقعیت مکانی او مشخص شود.»
فرجود از راه‌اندازی سرویس جدیدی برای ناشنوایان در حوزه آتش‌نشانی خبر داد و اعلام کرد: «وقتی فرد ناشنوا اطلاعات خود را در اپلیکیشن ثبت کند، امکان ارتباط با آتش‌نشانی به‌عنوان ثبت تیکت برای او فراهم می‌شود.»
