یکی از چالش هایی که افراد در مورد سلامتی خود با آن مواجه هستند، مشکل اضافه وزن و چاقی است که مسلما از سبک زندگی و تغذیه افراد تاثیرپذیر است.
در دنیایی که هوش مصنوعی به کمک اغلب کسب و کارها در حوزه های مختلف آمده است، در راستای مقابله با اضافه وزن و چاقی یا علم تغذیه نیز کسب و کارهایی پدید آمده اند. استارتاپ زیره یکی از این مدل کسب و کارهاست. گفتگوی ما با دکتر ساسان سیفی را دنبال کنید:
مدیر زیره چه کسی است؟
بنده دکتر ساسان سیفی هستم؛ نزدیک به ده سالی است که در حوزه تبلیغات و بازاریابی فعالیت دارم و البته در همین حوزه نیز تحصیل کرده ام. قبلا نیز به عنوان مشاور و مجری در کمپین های تبلیغاتی با شرکت های بزرگی مانند نفت بهران، تکدانه، مبین نت و .. همکاری داشتم؛ در حال حاضر نیز با استارت آپ زیره در خدمت شما هستیم.
زیره، چه اسم جالبی! این استارتاپ چه کار می کند؟
استارتاپ زیره در اصل یکی از چندین سرویس مجموعه دکتر کرمانی است، دکتر کرمانی در زمینه رژیم و تغذیه به اندازه کافی نامدار هستند؛ پایه و اساس زیره نیز بر اساس سیستم رژیم دکتر کرمانی است. در زیره سعی کردیم در راستای رسیدن به تناسب اندام هم هوشمند و هم اتومات عمل کنیم؛ به این صورت که زیره از سازوکار کالری شماری استفاده می کند و مخاطبین آن کسانی هستند هم به دنبال کاهش وزن و هم به دنبال افزایش وزن و یا افرادی که صرفا می خواهند تناسب اندام آنها حفظ شود. اپلیکیشن زیره کمی بیش از ۸۵۰ روز قبل منتشر شد. این اپلیکیشن در مایکت، بازار و گوگل پلی وجود دارد؛ نسخه ios نیز تحت وب است و نسخه native آی او اس نیز در پاییز امسال همزمان با رونمایی نسخه ۶ اپلیکیشن منتشر خواهد شد.
به چه دلیل نام “زیره” را انتخاب کردید؟
معمولا افراد با شنیدن نام زیره به فکر کالری سوزی و چربی سوزی می افتند؛ مخاطبی که وارد این نوع اپلیکیشن می شود اکثرا به دنبال کاهش وزن هستند به همین دلیل “زیره” این حس را به مخاطب می دهد.
در مدتی که اپلیکیشن راه اندازی شده چند نصب فعال داشتید؟
به طور کل بالای ۵۰۰ هزار نصب داشتیم اما کاربران فعال بالای ۳۵۰ هزار هستند. حدود ۲۲ تا ۲۵ میلیون نیز بازدید ماهانه کاربرها از اپلیکیشن است.
چرا استارتاپ زیره به سمت “تغذیه” سوق پیدا کرده است؟
طبق آمارهایی که وزارت بهداشت در یکی از سخنرانی ها اشاره کردند، بیش از ۵۰% مردم ایران رفتار نادرست در زمینه تغذیه و فعالیت فیزیکی دارند. این نشان می دهد که زیره جامعه هدف بزرگی دارد. حالا اگر از این گروه، ۲۰% خاصی که دغدغه سلامت ندارند را کنار بگذاریم؛ آن ۸۰% یک جامعه ۳۵ میلیون نفری می شود که می توانند مخاطب سرویس های سلامت باشند.
در این راستا از آنجایی که مجموعه متعلق به دکتر کرمانی است و از سالیان قبل در مبحث رژیم فعالیت داشتند، به سمت راه اندازی یک اپلیکیشن مجزا قدم برداشتند. در زیره قصد داریم با همه متخصصین و ورزشکاران نیاز افرادی که رفتار الگوی غذایی و فعالیتی درستی ندارند را پاسخ دهیم؛ به عبارت دیگر تبدیل به “هاب” برای ورزشکاران و متخصصان شویم تا از طریق زیره با مخاطبین خود ارتباط برقرار کنند. در دنیا نیز یکی از ترندهای اصلی “سلامت” است در ایران نیز این ترند در حال شکل گیری است. بازخورد خوبی هم داشتیم و نرخ رشدی که در پروسه نصب اپلیکیشن میبینیم، نرخ رشد قابل قبولی است.
مدل درآمدی زیره چگونه است؟
هسته اصلی بیزنس در زیره رایگان است و همه می توانند بدون هیچ محدودیتی از زیره استفاده کنند و تعداد زیادی از کاربران نیز به همین صورت از زیره استفاده می کنند اما از آنجایی که پایبند بودن به رژیم ها و فعالیت ها کمی سخت است، ما برنامه های کمکی در نسخه پریمیوم قرار دادیم مانند مشاوره، یادآورهای غذایی و … و این به کاربر کمک می کند تا به برنامه های خود پایبند بماند. یکی از سرویس ها این است که کاربر وعده های غذایی خود را به زیره اعلام می کند.
همچنین زیره مقدار مصرف کالری در هر وعده را به کاربر اعلام میکند و به کاهش وزن او کمک بیشتری می کند. علاوه بر این، اپلیکیشن زیره کاربر را به رعایت مواد مغذی تشویق می کند تا حین رژیم با کمبود ویتامین و … مواجه نشوند. در کنار این ویژگی ها در حال اضافه کردن هوش مصنوعی به نسخه پریمیوم هستیم تا بتوانیم رفتار کاربر را مطالعه کنیم تا پیشنهادهایی که اپلیکیشن به کاربر می دهد مشابه رفتار و عادات خود کاربر باشد.
آیا در اپلیکیشن زیره از هوش مصنوعی استفاده شده و یا کارشناسان تغذیه در آن فعالیت دارند؟
سعی داریم که سیستم را به سمت هوش مصنوعی ببریم؛ البته در کنار آن قصد داریم آن را به هاب برای متخصصان نیز تبدیل کنیم تا کاربران بتوانند با یک فرد واقعی نیز در تماس باشند و اگر متخصص نیاز دارند، به آن نیز دسترسی داشته باشند. هوش مصنوعی نیز رفتار کاربر را به خود او باز می گرداند؛ احتمالا متوجه این شده اید که غذاهای پیشنهادی در رژیم ها، غالبا با غذاهای مصرفی مردم کمی متفاوت است و زیره قاعدتا این مواد غذایی را پیشنهاد نمی دهد.
زیرا طبق تجربه ای که ما در بازار رژیم داریم بیش از ۵۰% دلیل شکست افراد در رژیم، این نیست که نمی تواند آن مواد غذایی را فراهم کند و یا آن فعالیت را انجام دهد بلکه از نظر ذهنی با شکست مواجه می شود پس مسائل روانی در این قضیه مرتبط است با رفتاری که به کاربر پیشنهاد می شود؛ لذا هوش مصنوعی مسیر را به نحوی به رفتار کاربر و عادات او نزدیک میکند تا کاربر آن را به عنوان یکی از رفتارهای روزمره خود بپذیرد. اخیرا یک سیستم پیشنهادی قرار است به اپلیکیشن اضافه کنیم، آن هم این است که اگر کاربر به عنوان مثال روزی ۱۰ دقیقه پیاده روی دارد، زیره سیستمی پیشنهاد می دهد تا کاربر با همان ده دقیقه پیاده روی، کالری بیشتری بسوزاند.
پس زیره به جز تغذیه، بر فعالیت بدنی کاربران نیز تمرکز دارد. درست است؟
بله. تغییرات وزن ما، ماحصل کالری است که توسط غذا دریافت می کنیم و کالری که توسط فعالیت بدنی از دست می دهیم و اگر بالانس این دو کالری از حد نیاز بدن بالاتر یا پایین تر شود به سمت افزایش و کاهش وزن می رویم؛ زیره نگاهی نیز به بخش فعالیت ورزشی دارد و در نسخه ششم، بخش فعالیت های ورزشی با آموزش همراه خواهد بود و به سمتی می رویم که به کاربران آموزش دهیم که اگر از رفتن به باشگاه به دلیل کرونا امتناع می کنند و یا اگر باشگاه تعطیل است پس در منزل با حرکت هایی خود را سالم نگه دارند و کاهش وزن نیز داشته باشند.
به کرونا اشاره کردید، کرونا چه تاثیری بر کسب و کار زیره گذاشت؟
شاید پاندمی کرونا ۲ نوع رفتار را به دنبال خود داشت؛ در رفتار نوع اول همه تصور می کردند که این یک بیماری زودگذر است. رفتار بعدی مرتبط به واقعیت کرونا و طولانی شدن مدت زمان آن بود. در این بین افرادی که همیشه تناسب اندام داشتند، در دوره کرونا به علت پایین آمدن فعالیت و ثابت ماندن رفتار غذایی دچار اضافه وزن شدند. در این راستا تصمیم گرفتیم که با کاربران تعامل برقرار کنیم تا بتوانیم فعالیت های گذشته خود را در منزل و یا محل کار ادامه دهند و کالری های اضافه را بسوزانند. در این راستا تعدادی برنامه مانند یوگا در اینستاگرام و آپارات ارائه دادیم و همچنین یک سری محتوای کاربردی در مجله منتشر کردیم.
در زیره چه متخصصانی وجود دارند؟
ما دو قسمت اصلی داریم که شامل بخش فنی و بخش مارکتینگ می شود. برای هر کدام از این ها افراد متخصص استفاده میکنیم. در قسمت فنی از آنجایی که از دل یک هلدینگ بودیم و از آن طرف مجموعه های دیگر نیز وجود داشتند، تیم سازی را خیلی راحت انجام دادیم. اما در بخش مارکتینگ سعی داشتیم، افراد را گزینش کنیم و نیروهای کاربردی خود را پیدا کنیم.
مخصوصا زمانی که متخصصان تغذیه را گزینش می کردیم، از متخصصین داوطلب نیز دعوت به عمل آوردیم چرا که این گروه معمولا به دلیل انگیزه بالایی که دارند انرژی مضاعف صرف می کنند؛ از افرادی که دوست دارند در حوزه تولید محتوا، آموزشی، ورزشی، غذایی و.. دعوت کردیم تا بتوانند در اپلیکیشن دانش خود را ارائه دهند؛ در این راستا بازخوردهای خوبی نیز داشتیم. به عنوان مثال روز سوشی را توانستیم با یکی از رستوران داران و روز یوگا را با یکی از ورزشکاران برگزار کنیم و اتفاقات این چنینی در زیره رو به افزایش است و تمام اینها انرژی های طرفداران زیره است.
آیا مجموعه های دیگری به جز هلدینگ مادر، از زیره حمایت کرده اند؟
تا به امروز صرفا از دل مجموعه رشد کردیم؛ اما الان به مرحله ای رسیدیم که به دنبال شریک سوم می گردیم تا بتوانیم یک بیگ بنگ در کسب و کارمان ایجاد کنیم؛ چراکه در طرح تجاری خود به دنبال این هستیم که ضریب نفوذ خود را در بازار ده برابر کنیم و اسم آن را ۱۰x گذاشتیم و این ده برابری می بایست هم در فروش و هم در جذب مخاطب اتفاق بیفتد؛ از آن جایی که این قدم بزرگ نیاز به زور بیشتری دارد، به دنبال یک شریک سرمایه گذار و یا اسمارت مانی می گردیم تا بتوانیم این مسیر را بهتر طی کنیم.
آیا تا به حال نیاز به دریافت مجوز خاصی از وزارت بهداشت و یا انجمن تغذیه داشتید؟
قاعدتا ما و تمام کسب و کارهای سلامت می بایست از متخصصان تغذیه در سیستم خود استفاده کنند؛ البته ۹۹% سیستم کالری شماری براساس یک فرمول پیش می رود اما گاهی کاربران رفتارهای نادرستی انجام می دهند که برای رفع آن به یک متخصص احتیاج پیدا می کنند. به طور کل بخش آنلاین سلامت و فعالیت های کالری شمار مانند کسب و کارهای حوزه ارز دیجیتال هنوز به ثبات قانونی نرسیده اند و در یک بازه تاریک به سر می برند و می توان گفت که نه قانونی وجود دارد و نه قانونی وجود ندارد.
کسب و کارها صرفا با وجود یک کد نظام پزشکی می توانند، فعالیت کنند و مجوزهایی که دارند از سازمان امور صنفی رایانه ای و مرتبط به اینماد است و ربطی به وزارت بهداشت ندارد و همینجا خلا قانونی حس می شود و باید منتظر ماند و دید که آیا قانون گذاری در این بخش صورت می گیرد یا خیر.
زیره برای افرادی که دارای بیماری های خاص مانند سلیاک و دیابت و قاعدتا دارای رژیم غذایی خاصی هستند، برنامه ای دارد؟
در ۵ نسخه فعلی تا حد امکان سعی داشتیم به این افراد تاکید کنیم که به سازوکار کالری شماری زیره ورود نکنند؛ چراکه سیستم کالری شماری که در اپلیکیشن تعریف شده برای این قشر خاص کاربردی نیست. در نسخه زیره ۶ با توجه به اینکه حجم مخاطبین دیابتی در کشور متاسفانه زیاد است، به این سمت حرکت کردیم. البته ۲ مجموعه به صورت تخصصی در این حوزه در کشور فعالیت دارند؛ ما نیز در حال رسیدن به یک رفتارشناسی برای این گروه از جامعه هستیم. در نسخه جدید زیره از کاربران، نوع بیماری آن ها را می پرسد تا سازوکار متناسب با آن بیماری را به کاربر ارائه دهد.
زیره با چه چالش های اساسی مواجه بوده؟
اگر از مباحث مرتبط با قانون گذاری بگذریم، سه بحث چالش برانگیز داشتیم؛ اول بحث تکنولوژیکی در راستای رفتارشناسی کاربران بوده و ما در ابتدا برای ورود اطلاعات کاربران به صورت بارکد به مشکل خوردیم که به دنبال یاقتن یک سازوکار برای این بخش هستیم. مشکل دیگر خلا دیتابیس منظم بود که تعداد زیادی از این داده ها را به صورت دستی وارد کردیم و تعدادی از آن را نیز با کمک هایپر مارکت زنجیره ای متصل به اطلاعات محصول حل کردیم. چالش سومی که در حال حاضر با آن مواجهیم در زمینه جذب سرمایه است تا بتوانیم ایده ها را راحت تر توسعه دهیم.
آیا زیره مکمل های غذایی به صورت قرص، دارو و … را نیز پیشنهاد می دهد؟
خیر. در اپلیکیشن به هیچ وجه مکمل های دارویی پیشنهاد نمی شود؛ تنها در مقالاتی که توسط متخصصین در مجله زیره منتشر می شود، در رابطه با شیوه و ساعات مصرف این مکمل ها صحبت می شود.
پراکندگی جنسیتی مخاطبان زیره چگونه است؟ آیا جهشی در حجم مخاطبان زیره در آینده میبینید؟
قاعدتا مخاطبان خانم بیشتری دارد؛ در حال حاضر ۷۲ درصد مخاطب خانم در زیره است و مابقی مخاطب آقا. رفتار کاربرانی که با ما در تعامل هستند نیز نشان دهنده آن است که اکثر کاربران آشنایی متوسط و رو به بالا به اینترنت دارند. عده زیادی نیز در جامعه هستند که دغدغه سلامت و کالری شماری و حتی گوشی هوشمند نیز دارند، اما بعد از کرونا هنوز به این سمت سوق پیدا نکرده اند و آن هم به دلیل عدم آشنایی آن ها با اپلیکیشن و اینترنت است؛ اما این جامعه آماری در چند سال آینده وارد عرصه تکنولوژیکی خواهد شد و از آفلاین به آنلاین مهاجرت می کند.
نسبت افرادی که از پلتفرم ها استفاده می کنند به افرادی که از اپلیکیشن برای سلامت خود استفاده نمی کنند ۲۰ به ۸۰ است لذا اگر آن ۸۰ درصد نیز وارد این بخش شوند، یک اتفاق بزرگ در حجم مارکت و کلیه فعالین این حوزه بیفتد و از نظر من ظرف ۳ سال آینده ۸۰ درصد نیز وارد این بخش می شوند.
سخن پایانی…
من به عنوان یک عضو از استارت آپ زیره، آروز می کنم که همه بتوانند به وزن ایده آل خود برسند.