در اواسط دهه ۹۰ میلادی، ظهور فناوری جدیدی، نحوه زندگی مردم را دچار دگرگونی کرد. تولد شبکه اینترنت باعث شد که زندگی ما در این زمانه با زندگی مردم نسل‌های قبل، تفاوت های چشمگیری داشته باشد. بسیاری از افراد رواج شبکه اینترنت را یک انقلاب در حیطه فناوری در نظر می‌گیرند و حتی تاثیرات آن را قابل قیاس با انقلاب صنعتی قرن نوزدهم می‌دانند. اما این روزها درست در بستر شبکه اینترنت، انقلاب دیگری در حال شکل‌گیری است که تغییرات پایداری بر زندگی مدرن خواهد گذاشت. این بار بازیگر اصلی این تحول عظیم، API ها هستند.
نگاهی دقیق‌تر به واژه API
احتمالاً تا به حال نام این ارتباط‌دهنده‌ها را شنیده‌اید اما شاید بد نباشد دوباره مفهوم API را باهم مرور کنیم. به شکل دقیق‌تر می‌توان گفت API مخفف عبارت «واسط برنامه‌نویسی کاربردی» بوده و مجموعه‌ای از تعاریف و پروتکل‌هایی است که برای توسعه و یکپارچه‌سازی نرم افزارها استفاده می‌شود.
APIها اجازه می‌دهند تا محصولات یا خدمات شما با سایر محصولات و خدمات، ارتباط برقرار کنند، فارغ از اینکه آن محصولات یا خدمات نرم‌افزاری چگونه برنامه نویسی شده‌اند. بنابراین می‌توان گفت APIها به توسعه‌ی راحت‌تر برنامه‌ها و صرفه‌جویی در وقت و هزینه کمک می‌کنند. همچنین، زمانی که ابزارها و محصولات جدیدی را طراحی کرده و آن‌ها را مدیریت می‌کنید، APIها به شما کمک می‌کنند تا انعطاف‌پذیری و آزادی عمل بیشتری داشته باشید و برای خلق ایده‌های جدید، فرصت‌هایی را پیش روی شما قرار می‌دهند.
پست‌من: ترسیم تصویری از وضعیت API
هر سال، شرکت Postman از افراد فعال در این حوزه نظرسنجی می‌کند تا تصویری از وضعیت صنعت API به دست آورد. در سال ۲۰۲۰ نیز، بیش از ١٣۵٠٠ توسعه‌دهنده نرم‌افزار، کارشناس تست، مدیر اجرایی و افراد مختلف دیگری در این ارزیابی شرکت کردند و بینش‌های خود در خصوص موضوعات متنوع مرتبط با API را به اشتراک گذاشته‌اند. شرکت ذهن چابک با حمایت پادیوم، آخرین نسخه این گزارش را به زبان فارسی ترجمه و منتشر کرده است. متن کامل این گزارش از طریق این لینک در دسترس است. بیایید نگاهی به تحلیل‌های ارائه شده داشته باشیم:
معرفی مفهوم API-First
در ابتدای نظرسنجی به این سوال پرداخته شد که: «عبارت API-First چه معنا و مفهومی برای شما دارد؟»
پاسخ‌های متنوعی به این سوال داده شد که هیچکدام به طور کامل رضایت‌بخش نبود. تنها ١٣ درصد از پاسخ‌دهندگان مطمئن نبودند که معنای API-First چیست و ٨٧ درصد با این واژه آشنا بودند. این عدد قطعاً نشان‌دهنده تاثیرگذاری و توسعه روزافزون مفهوم API-First است.
چه کسی با API کار می‌کند
عنوان اصلی شغلی
حدود نیمی از افراد خودشان را توسعه‌دهنده نرم‌افزار می‌دانستند (برنامه‌نویس فول‌استک، برنامه‌نویس بک‌اند و یا موبایل) و حدود نیمی از آن‌ها نیز نقش دیگری در سازمان خود داشتند. در پاسخ به سوال «رایج‌ترین نقشی که با APIها سروکار دارد کدام است؟» مشخص شد که توسعه‌دهندگان فول‌استک که نزدیک به ۲۹ درصد از پاسخ‌دهندگان به این نظر‌خواهی هستند، در رتبه اول افرادی هستند که با APIها سروکار دارند.
استراتژی‌های APIها
داخلی، شرکا یا خارجی
درصد APIهای داخلی (۵۶.۹۶ درصد) در مقایسه با سال قبل میلادی (۵۲.۸ درصد) افزایش یافته و لذا روشن است که APIهای داخلی، بیشتر به یک ضرورت سازمانی تبدیل شده‌اند. در حوزه‌های کاری نیز توسعه‌دهندگان فول‌استک و توسعه‌دهندگان موبایل گفته‌اند که درصد بالایی از APIهای آن‌ها داخلی است. بیشترین درصد APIهای صنایع خرده‌فروشی، تولید و بازی‌سازی نیز داخلی است. رهبران API-First نیز بیشتر به سمت APIهای عمومی گرایش دارند تا APIهای داخلی.
فناوری‌های API
سبک معماری
در خصوص سبک معماری APIها، درصد قابل ملاحظه‌ای از پاسخ‌دهندگان (٩٣.۴ درصد) با REST آشنا بودند. بیش از یک سوم آن‌ها از webhookها و حدود یک چهارم نیز از websocketها استفاده می‌کنند و لذا به سمت بکارگیری راهکارهای رویداد‐محور (event-driven) گام برداشته‌اند. در رده‌های بعدی نیز معماری‌های SOAP با ٣٣.۴ درصد و GraphQL با ٢٢.۵ درصد قرار دارند. پاسخ‌دهندگانی که بیش از ۶ سال تجربه توسعه API را دارند نیز بیشتر از معماری REST استفاده می‌کنند.
تحول دیجیتال
از پاسخ‌دهندگان سوال شده بود که سرمایه‌گذاری سازمان‌شان در زمینه ابتکارات تحول دیجیتال چگونه است. تنها نزدیک به ۴٢ درصد از آن‌ها گفتند که بر روی حوزه تحول دیجیتال کار می‌کنند، هرچند ٨۴.۵ درصد از افراد این گروه گفتند که از APIها در انجام این تحول استفاده شده است.
پادیوم: بازارچه‌ای برای APIها و فراتر از آن
در ایران، پادیوم یکی از منابع اصلی دستیابی به APIها و خدمات دیجیتال برای کاربران و کسب‌وکارها است. از سال ۱۳۹۵ بانک پاسارگاد با همکاری شرکت فناپ، ساخت پلتفرمی بزرگ به نام «سرزمین هوشمند پاد» را کلید زده‌اند. این پلتفرم ارائه‌دهنده خدمات زیرساختی، فین‌تکی، گردشگری، هوش مصنوعی و… است. یکی از زیرمجموعه‌های موفق سرزمین هوشمند پاد، بازارچه API و خدمات دیجیتال پادیوم است که برای ارائه سرویس‌های پلتفرم پاد به اکوسیستم دیجیتال کشور طراحی شده است.
این بازارچه، شامل مجموعه گستردهای از خدمات پاد و بانک پاسارگاد است. اما حیطه عملکرد آن به این خدمات محدود نمی‌شود. پادیوم تلاش می‌کند تا طیف گستردهای از خدمات موردنیاز کسب‌وکارهای دیجیتال را در یک فضای کلی در اختیارشان قرار دهد. همچنین این بازارچه فرصت ارائه خدمات را در اختیار استارتاپ‌ها نیز گذاشته است. هر کسب‌وکاری که بتواند سرویس‌های خود را به‌صورت API ارائه دهد نیز می‌تواند به پادیوم مراجعه کند و با رعایت سطوح ارائه خدمت، سرویس‌های خود را در کنار دیگران ارائه کند. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره پادیوم و استفاده از خدمات کافی است سری به وبسایت پادیوم بزنید.
