دکتر ساینا؛ سامانه نوبت دهی آنلاین و ویزیت آنلاین

یکی از مهم ترین بازیگران فعال در حوزه سلامت دیجیتال کشور، سامانه های نوبت دهی آنلاین و ویزیت آنلاین هستند که با شیوع ویروس کرونا با رشد گسترده ای رو به رو شدند. یکی از قدیمی ترین این استارتاپها، استارتاپ دکتر ساینا است که در ادامه گفتگوی اکوموتیو با مدیرعامل این مجموعه را می توانید دنبال کنید:

لطفا خودتان را معرفی کنید:

بنده مهدی خدادیدی متولد ۱۳۶۵ هستم؛ مقطع دیپلم را در هنرستان در رشته کامپیوتر گذراندم و در مقطع کارشناسی در رشته کامپیوتر گرایش نرم افزار و در مقطع کارشناسی ارشد در رشته MBA گرایش بازاریابی در دانشگاه علم و صنعت تحصیل کردم.

از سال ۸۴ در حوزه نرم افزار و تکنولوژی مشغول هستم و تجریبات مختلفی در صنعت آی تی در ایران در زمینه های مختلف مانند برنامه نویسی را کسب کردم.

از سال ۸۷ غالب فعالیت هایم به سمت فعالیت مدیریتی کشیده شد و در سال ۸۸ یک شرکت نرم افزاری با هم بنیانگذاران دکتر ساینا راه انداختیم که کارهای نرم افزار سفارش مشتری انجام می دادیم. در سال ۹۵ تصمیم گرفتیم که از پروژه خود خارج شویم و مجدد از صفر شروع کنیم؛ به همین دلیل یک شرکت ۳۰ نفره را منحل کردیم و وارد فاز استارتاپی شدیم.

دکتر ساینا چطور متولد شد و “ساینا” چه معنی می دهد؟

۱۳ شهریور ۹۴ روزی بود که تصمیم گرفتم از فضای شرکت نرم افزاری خودمان خارج شویم و کاری را آغاز کنیم که در جامعه منشا اثر باشیم؛ در این راستا با بنیانگذاران حال حاضر دکتر ساینا جلسه ای برگزار کردیم تا تغییرات اساسی را اعمال کنیم.

زیرا تا آن زمان ما صرفا یک کارمند کدنویس برای وزارت خانه ها و سازمان ها بودیم هرچند به کار برنامه نویسی و هایتک مشغول بودیم اما در نهایت نوعی ارائه دهنده سرویس محسوب می شدیم. بعد از آن جلسه، بازار سرمایه و الگوریتم تریدینگ را بررسی کردیم.

یک دوستی هم در حوزه بازار سرمایه داشتیم که ما را به چند شرکت سرمایه گذاری متصل کرد؛ یکی از شرکت ها پیشنهاد همکاری به ما داد؛ پس از آن به یک کاندید خوب دیگر نیز در حوزه رسانه برخوردیم تا توسط آن سرویس های تخصصی حوزه رسانه را پیاده سازی کنیم.

“حوزه سلامت” نیز از کودکی مورد توجه من بود زیرا در یک اتفاق در سن ۴ سالگی، سنگی به چشم راستم خورد و همین باعث شد که از ۴ سالگی بیشتر وقت خود را در درمانگاه و بیمارستان بگذرانم و تا سن ۲۹ سالگی، بیش از ۱۰ بار به اتاق عمل رفتم؛ بنابراین دلایل تاکید همیشگی من به حوزه سلامت بود و در نهایت اعضای تیم را متقاعد کردم.

در آذرماه ۹۴ که این تصمیم را گرفتیم، هنوز کسی وارد این حوزه نشده بود و کاری در این زمینه انجام نشده بود بنابراین فضا را بکر و مناسب دیدیم. بنده و دکتر مهدی مشفق عضو هیئت علمی دانشگاه به کمک همدیگر کسب و کارهای حوزه سلامت و مدل های کسب و کار مختلف را در چند کشور مثل آمریکا، انگلیس، استرالیا و.. بررسی کردیم.

تعدادی از کشورها را به دلیل قرابت نظام سلامت و تعدادی دیگر به دلیل قرابت فرهنگی انتخاب کردیم و نسخه اولیه دکتر ساینا در خرداد ۹۶ و اپلیکیشن آن در ۱۳ شهریور ۹۶ راه اندازی شد. کار خود را ابتدا با خدمات نوبت دهی و مدیریت مطب آغاز کردیم. در سال ۹۶ نیز به سمت حوزه مشاوره آنلاین رفتیم.

ساینا نام دیگر سیمرغ افسانه ای در شاهنامه است. در این داستان فرزندی به نام زال به دنیا می آید که افراد او را شوم می دانستند بنابراین پدر، فرزند را در کوه رها می کند و سیمرغ افسانه ای او را بزرگ می کند؛ زمانی که بزرگ می شود، پدر به قصد برگرداندن او می رود، سیمرغ او را نصیحت می کند و به پدر سه پر می دهد و به او می گوید زمانی که به مشکلی برخوردی یک از این سه پر را بسوزان تا من به کمک تو بیایم.

زمانی که مادر رستم در حال وضع حمل رستم بود، شب زایمان به دلیل بزرگ بودن جثه، قادر به زایمان نبود بنابراین پدر رستم یکی از سه پر را میسوزاند و سیمرغ ساینا به جراحی مادر رستم و کمک برای وضع حمل او می پردازد. سیمرغ ساینا اولین جراحی باستانی را انجام می دهد.

استارتاپ های حوزه خدمات پزشکی

دکتر ساینا چند دوره و از چه سرمایه گذاری جذب سرمایه داشته؟

ما ۴ مرحله جذب سرمایه داشتیم که مرحله اول در سال ۹۷ از صندوق فناوری های نوین بود؛ در سال ۹۸ از مجموعه اسمارت آپ. ابتدای سال ۹۹ از صندوق ایده نوتک آشنا جذب سرمایه داشتیم؛ ابتدای امسال نیز از صندوق جسورانه سبز جذب سرمایه داشتیم.

چه چالش هایی در جذب سرمایه داشتید؟

جذب سرمایه اول دکتر ساینا یک حکایت پیچیده دارد چراکه در آبان ۹۶ پروسه جذب سرمایه را آغاز کردیم و در دی ماه ۹۷ جذب سرمایه کردیم و ۱ سال تمام در فضایی تلاش کردیم که بازار سلامت شناخته شده نبود، افراد اعتمادی به مدل کسب و کار و قوانین آن آشنایی و اعتماد نداشتند. تمام این مسائل منجر سخت بودن راند اول جذب سرمایه شد و جذب سرمایه اول از سخت ترین شرایطی بود که دکتر ساینا طی کرد اما در دوره های بعدی با تجربه بیشتری جلو رفتیم.

یک سری چالش ها از جانب استارتاپ ها و یک سری از جانب وی سی ها است؛ اولین چالش از جانب استارتاپها این است که استارتاپ ها زبان وی سی ها را بلد نیستند و به همین دلیل ارتباط به سختی شکل می گیرد و آنها را درک نمی کنند؛ استارتاپ ها غالبا به دغدغه وی سی ها توجهی ندارند و وی سی هم تا دغدغه اش رفع نشود، حاضر به سرمایه گذاری نمی شود.

چراکه سرمایه همیشه وجود دارد و سرمایه گذاران نیز قصد سرمایه گذاری دارند منتها تیمی که دغدغه های وی سی را پوشش دهد، وجود ندارد. از طرفی استارتاپ ها انتظارات بیجایی دارند به عنوان مثال ارزش گذاری که سرمایه گذاران روی استارتاپ ها دارند، معمولا از انتظار تیم ها کم تر است این در حالی است که وی سی ها طبق قیمت روز بازار ارزش گذاری می کنند.

لذا این انتظار باید از جانب استارتاپ ها واقعی شود و به شناخت بیشتر وی سی ها و ایجاد ارتباط با آن ها بپردازند؛ ایجاد ارتباط نیز صرفا نباید زمانی رخ بدهد که قصد جذب سرمایه دارند؛ استارتاپ ها باید ادبیات مالی خود را بالا ببرند تا آینده خود را با زبان مالی برای سرمایه گذار ترسیم کنند.

از جانب سرمایه گذاران نیز می توان گفت که در حال حاضر چند دسته سرمایه گذار در کشور وجود دارد؛ تعدادی از آن ها منشا پول دولتی دارند و افرادی که در آن مجموعه ها کار می کنند صرفا یک کارمند هستند و نگاه کارمندی به پروسه دارند.

اما تعدادی از صندوق ها، منشا خصوصی و یا نیمه دولتی دارند به عنوان مثال ممکن است صندوق های نوآوری و شکوفایی نیز در وی سی ها سهام داشته باشند اما کسی که مدیریت صندوق را برعهده دارد، کاملا خصوصی است و صرفا دنبال حقوق سر ماه نیست و بیشتر به دنبال منفعت و دست آورد واقعی است زیرا به عنوان یک GP بخشی از درآمد خود را بر موفقیت سرمایه گذاری می داند و بر برنامه ها و پیدا کردن تیم خوب وقت می گذارد و مثل کارمندی نیست که به دنبال دریافت حقوق ماهانه باشد.

تیم دکتر ساینا شامل چه متخصص هایی است و چه چالش هایی با منابع انسانی داشتید؟

اولین چالش هر تیم نوپایی در گام اول، جذب و تکمیل افراد در سمت های مختلف فنی، اجرایی، مدیریتی و .. است. تمام این سمت ها مخصوصا در حوزه فنی بسیار اهمیت دارد. تیم دکتر ساینا از افرادی تشکیل شده شامل: بنده در زمینه مدیریت و مارکتینگ، مهدی در زمینه مدیریتی و تحقیقی، ابوالفضل در زمینه فنی. فرایند تیم سازی یک مساله بسیار بزرگی است اما مهم ترین مساله در این فرایند این است که تیم یک فرهنگ اصیل داشته باشد یعنی تمام بنیانگذاران یک نگاه به حوزه کاری خود به لحاظ فرهنگی داشته باشند.

آیا همکار و یا همبنیانگذاری در تیم وجود دارد که در حوزه درمان و بهداشت تحصیل کرده باشد؟

شریک نه، ولی یک همکار پزشک به عنوان عضو تیم دکتر ساینا داریم که از روز اول به صورت تمام وقت با ما همراه بوده و تمامی موضوعات پزشکی توسط ایشان بررسی می شوند.

نظرتان بیشتر به کدام یک از تمامی سرویس هایی که تا به حال ارائه دادید، جلب شده؟

مشاوره آنلاین یکی از سرویس هایی بود که از ارائه آن لذت بردیم؛ چراکه در طول سال، تعداد زیادی پیام از کاربران این سرویس دریافت می کنیم مبنی بر اینکه جانشان نجات پیدا کرده و سریع به بیماری خود رسیدگی کرده اند؛ به همین دلیل انرژی این فضا بسیار مثبت است و آن “منشا اثر بودن” را که در ابتدای کسب و کار در ذهن داشتیم، در این سرویس احساس می کنیم.

از آنجایی که در دکتر ساینا یک طرف پزشکان و یک طرف دیگر بیماران حضور دارند، در سال های ابتدایی بر کدام طرف در زمینه بازاریابی تمرکز داشتید؟

در پلتفرم ها غالبا قاعده مرغ و تخم مرغ حاکم است؛ به این معنی که اگر شما طرف پزشک را بگیری و پزشک، درخواستی نداشته باشد در نهایت قطع ارتباط می کند و از آن طرف نیز اگر کاربر را جذب کنی و پزشکی نباشد، کاربر نمی ماند. به خصوص در اوایل کار تعادل این موضوع بسیار سخت است.

در ابتدا ما با پزشکانی وارد همکاری شدیم اما پزشکان درخواست مشاوره آنلاین نداشتند و حق هم داشتند، زیرا در آن زمان معمول نبود و افراد تیم مجبور بودند که هفته ای یک الی دو وقت مشاوره بگیرند تا پزشک قطع همکاری نکند و به طرق مختلف این همکاری را سرپا نگه داشتیم و وقتی که کاربران ورود کردند این چرخه تعادل رفته رفته بهتر شکل گرفت و مهم ترین موضوع هم حفظ تعادل است.

اوایل که خودتان وقت مشاوره می گرفتید، پزشکان به این موضوع پی نبردند؟ 

خیر متوجه نشدند.

خب، اینطور تقاضای کاذب ایجاد می شد، درست است؟

البته از اوایل کار ما بدون درخواست نبودیم، زمانی که کار را آغاز کردیم روزی ۳۰ الی ۴۰ درخواست مشاوره داشتیم ولی برخی تخصص ها کم درخواست ترند؛ بنابراین برای حفظ این متخصصان مجبور به این کار می شدیم. هرچند تقاضا کاذب را تنها برای حدود ۳ هفته انجام دادیم، پس از آن چرخه شروع به کار کرد.

چه برنامه هایی در راستای جذب بیمار انجام دادید؟

استفاده از جوامع مجازی، تبلیغات گوگل، استفاده از محتوا و … کانال های ارتباطی ما با کاربران بود و ما تنها باید رصد می کردیم تا ببینیم تبلیغات و معرفی پلتفرم در کدام قسمت، بازخورد بهتری دارد.

چه برنامه ای برای توسعه خدمت دکتر ساینا دارید؟

از نظر ما، دکتر ساینا تازه به مرحله تولد رسیده؛ لذا قصد دارد در زنجیره های مختلف ارزش خود را ارائه کند و یک سری برنامه ۳ ساله بر پایه تکنولوژی برنامه ریزی کردیم که ۲ الی ۳ برنامه آن امسال آغاز می شود و در آینده از برنامه ها و جزئیات آن بیشتر خواهید شنید.

آیا کرونا تاثیر منفی هم بر کسب و کارتان داشته؟

در حال حاضر ما در مرحله انجام مسئولیت اجتماعی هستیم و فعلا نگاه کسب و کاری بر دکترساینا نداریم بنابراین تاثیر منفی به لحاظ کسب و کاری حس نکردیم. اما در کل تاثیرات منفی کرونا صرفا در زمینه درگیری افراد تیم با کرونا، دوری افراد تیم از هم و از این مسائل بود.

سخن آخرتان:

به افرادی که در ابتدای مسیر هستند، توصیه می کنم تمرکز خود را بر تحکیم ارتباط خود با کاربر بگذارند و ارتباط با کاربر را به قدری قوی کنند و آنها را بشناسند، به شکلی که انگار دوست صمیمی خود را می شناسند و علایق و سلایق آنها را خوب بدانند؛ چراکه تا زمانی که با کاربر دوست نشده باشند، نمی توانند محصولی بسازند که وارد زندگی مردم شوند و وقت خود را آنقدر درگیر حاشیه و جذب سرمایه نکنند.

افرادی نیز که در میانه راه هستند مانند بنده، توصیه ای ندارم چراکه من هم هنوز در حال یادگیری هستم و تنها می توانم بگویم خداقوت که در این شرایط و عدم قطعیت به مسیر کارآفرینی قدم گذاشتید.

به طور ویژه از هم بنیانگذاران دکتر ساینا مهدی مشفق و ابوالفضل مقدسی تشکر می کنم، این دوستان نازنین ترین افراد روی کره زمین هستند و ارتباط فوق العاده ای بین ما سه نفر برقرار است، به طوری که بازه زمانی شراکت ما از ۱۳ سال می گذرد ولی همچنان در کنار همیم. در نهایت از همسرم تشکر می کنم که با تمام چالش ها و مسائل کاری همراهم بود.