در مقالات گذشته به شرکت های خلاق و مراحل ثبت آنها پرداختیم، اما نکته ای که در این میان وجود داشت ارتباط میان شرکت های دانش بنیان و خلاق بود که برای رفع گره موجود نیاز بود که مفهوم شرکت های دانش بنیان و تفاوت آنها با شرکت های خلاق را مورد بررسی قرار دهیم.
به چه شرکت هایی دانش بنیان می گویند؟
شرکت ها و موسساتی که هدفشان ترکیب و بازدهی علم و ثروت، پیشرفت اقتصادی بر پایه دانش، تجاری سازی و تبدیل ایده ها و اختراعات حاصل از تحقیق و توسعه به خدمات قابل عرضه در بازار ،ایجاد شغل و تولید ثروت است، به شرط اینکه در زمینه فناوری برتر باشد را شرکت دانش بنیان می گویند، در این شرکت ها عنصر علم و دانش بخش جدایی ناپذیری از آنها محسوب می شود.
به عبارت ساده تر شرکت هایی که برای رفع نیاز جامعه از دانش و علم به روز استفاده کرده و ایده ای داشته و بر اساس آن ایده، محصول یا خدمتی را طراحی و تولید نموده و جهت کسب درآمد، ارائه محصول به بازار و جذب مشتریان، کسب و کاری را ایجاد کردند، شرکت های دانش بنیان می گویند.
بر خلاف باور غلط برخی از افراد جامعه که فکر می کنند شرکت های دانش بنیان تنها در حوزه فناوری های خاص مانند، فناوری اطلاعات، نانو تکنولوژی، بایو تکنولوژی و … هستند، این شرکت ها می توانند در حوزه های مختلف علمی همچون، سلامت، کشاورزی، ماشین آلات، الکترونیک و روانشناسی و علوم دیگر باشند و محدود به هیچ علمی نیست.
تفاوت شرکت دانش بنیان با شرکت خلاق:
همان طور که در تعریف شرکت های خلاق اشاره کردیم، ماهیت شرکت های خلاق مبتنی بر نوآوری و خلاقیت برای ارائه محصولات و خدمات جدید است، در مقایسه با آنها محصولات و خدمات شرکت های دانش بنیان بر پایه فناوری های پیشرفته ارائه می شوند، در صورتی که در شرکت های خلاق چنین الزامی وجود ندارد. در نتیجه صنایع بزرگ و شرکت های دانش بنیان در بخش های تک قرار می گیرند و شرکت های فعال در حوزه فناوری های نرم مانند، صنایع خلاق و فرهنگی در بخش مدیوم تک جا می گیرند.
با وجود این که فناوری پیشرفته در محصولات و خدمات شرکت های فعال در حوزه خلاق و نرم وجود ندارد اما این صنعت به شدت ثروت آفرین و اشتغال زا محسوب می شود و توانایی ایجاد تحول در اقتصاد دانش بنیان را دارد.
اگر به خاطر داشته باشید در مقاله ثبت شرکت خلاق، شرایط پذیرش آن طبق آیین نامه اجرایی برنامه توسعه زیست بوم شرکت های خلاق گفته شد و یکی از شرایط آیین نامه این بود که محصول/ خدمت معرفی شده دانش بنیان نباشد.
در این میان پرسشی که مطرح می شود این است که:
آیا محصول یا خدمت معرفی شده همزمان می تواند دانش بنیان و خلاق باشد؟
بله، البته سه مورد مهم در این رابطه وجود دارد:
- شرکت ها می‌توانند به‌صورت همزمان درخواست دانش بنیان و یا خلاق شدن (محصول/ خدمت) خود را به معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اعلام نمایند، اما چنانچه محصول پذیرش دانش بنیان بگیرد، شرکت موظف است موضوع را به دبیرخانه شرکت های خلاق اطلاع دهد. در غیر این صورت محصول از لیست خلاق خارج خواهد شد.
- شرکت های دانش بنیان برای سایر محصولات و خدمات خود که دانش بنیان نشده اند، می توانند برای شرکت های خلاق اقدام کنند، زیرا، یکی از شاخص های الزامی جهت پذیرش شرکت های خلاق این است که (محصول/ خدمت) ارائه شده دانش‌بنیان نباشد.
- محصول خلاق می‌تواند همزمان دانش بنیان شود، فقط محصولی که دانش بنیان هم شده است، باید انصراف خود را در یکی اززمینه های حمایتی (دانش بنیان یا خلاق) اعلام نماید.
در این مقاله سعی کردیم که با بیانی ساده توضیحاتی را درباره شرکت های دانش بنیان، ذکر تفاوت آنها با شرکت های خلاق و ارتباط میان شرکت های خلاق و دانش بنیان بپردازیم. در مقالات آینده نیز به انواع شرکت های دانش بنیان و مزایای دانش بنیان نوع ۳ خواهیم پرداخت.
