متداول ترین روش های اجرای تحقیق بازاریابی و کسب اطلاعات بازار کدامند؟ در این مقاله شما را با برخی از این روش ها آشنا خواهیم کرد:
متداول ترین روش ها در حوزه اجرای تحقیق بازاریابی و کسب اطلاعات بازار
۱. فوکس گروپ (گروه های کانون)
فوکس گروپ ها یکی از برترین شیوه های کسب اطلاعات دست اول از مشتریان می باشد. در این روش نمونه ای ۶ تا ۱۲ نفره از افرادی که نماینده مشتریان ما هستند را دور هم جمع می کنیم. بهتر است که گروه افرادی که در یک جلسه فوکس گروپ دور هم جمع می کنیم شبیه هم باشند، این شباهت می تواند به دلیل سن آنها، تحصیلات، میزان درآمد، شغل، جهان بینی و … آنها باشد.
نقش moderator بسیار مهم می باشد، وی باید فردی با توانایی های بالای سخنوری و مدیریت تیمی باشد. قبل از جلسه باید یک داکیومنت به نام DG یا discussion guide آماده کند که در آن روند سوالات و اطلاعاتی که به دنبال آن هست نوشته شده.
پس از آنکه افراد دورهم جمع شدند، moderator شروع به پرسیدن سوالاتی از قبیل نحوه مصرف محصول، علایق و پوینت های منفی محصول می کند. همچنین از شرکت کنندگان خواسته می شود تا در مورد نظرات خود، احساسات و ترجیحاتشان صحبت کنند.
۲. نظرسنجی و پرسشنامه
پرسشنامه شاید متداول ترین شیوه کسب اطلاعات بازار باشد. ویژگی متمایز کننده پرسشنامه از فوکس گروپ این است که به راحتی می توان در مقیاس خیلی بزرگ آن را انجام داد. هر چند در گذشته پرسشنامه ها شیوه کسب اطلاعات کمی و عددی بودند، امروزه به کمک پرسیدن سوالات پایان باز، می توانیم اطلاعات کیفی نیز از طریق آن به دست آوریم. پرسشنامه ها را می توانید به صورت چاپی، آنلاین، تلفنی، پستی و … انجام دهید.
امروزه ظهور سرویس های آنلاین همچون پرسلاین، epoll و … کمک بسیار زیادی به بازاریابان در طراحی پرسشنامه، انتشار آن و تحلیل داده ها می کند. سرویس های خارجی مثل Google Surveys و Survey Monkey قابلیت های بسیار زیادی مثل استفاده از هوش مصنوعی در راستای بهتر کردن پرسشنامه در اختیار شما قرار می دهند و اگر قصد انجام تحقیق بازاریابی در مقیاس جهانی دارید، حتما استفاده از این ابزارها را بیاموزید.
۳. Usability Testing
این مدل از تحقیق بیشتر توسط طراحان محصول و بخصوص افرادی که در زمینه طراحی UX محصول فعالیت دارند استفاده می شود. طی این مدل از تحقیق، افرادی که نماینده مخاطب هدف محصول ما هستند را پیدا می کنیم، و از آنها میخواهیم از محصول ما استفاده کنند. سپس فرد مصاحبه کننده باید رفتار کاربر را به دقت بررسی کند و ببیند در کدام قسمت ها کاربر با مشکل و سوال مواجه می شود.
فرد مصاحبه کننده همچنین می تواند برای کاربر تسک های مشخصی تعیین کند، مثلا از وی بخواهد در سایت عکس کاربری خود را تغییر دهد یا یک خرید انجام دهد. تعیین این مدل تسک ها به طراح محصول کمک می کند تا مشکلاتی که در طراحی سفر مشتری اتفاق افتاده اند را پیدا کند و در صدد رفع آنها عمل کند.
۴. مشتری پنهان Mystery Shopper
این مدل شباهت زیادی به usability testing برای خدمات و کالاهای آفلاین دارد. در این روش چند نفر را استخدام می کنیم و از آنها میخواهیم به عنوان مشتری وارد فروشگاه ما شده و خریدی را انجام دهند. اما باید در تمامی مسیر خرید، تجربیات خود را به دقت یادداشت کرده و در آخر در اختیار ما قرار دهند.
از این طریق بازاریاب می تواند موانعی که در سفر مشتری هنگام خرید وجود دارد را شناسایی کرده و آنها را رفع کند. همچنین، شما می توانید از افرادی که استخدام کرده اید بخواهید تا از رقیبان شما نیز خرید کنند و تمامی مسیر را یادداشت کرده و در اختیار شما قرار دهند. از این طریق شما قادر خواهید بود تا به راحتی خدمات و مسیر مشتری خود را با رقبایتان بسنجید و نقاط قوت و ضعف خود و رقبا را در یابید.
۵. رصد شبکه های اجتماعی
این متد با نام های Social Listening و یا Social Monitoring شناخته می شود که با استفاده از برخی سرویس های آنلاین به راحتی قابل انجام خواهد بود. اهمیت شبکه های اجتماعی بر هیچ بازاریابی پوشیده نیست. امروزه اکثر مشتریان در رابطه با تجربه خود از محصولات و برند های مختلف در شبکه های اجتماعی سخن می گویند.
شما با رصد شبکه های اجتماعی می توانید از نظرات افراد در رابطه با برند خود و رقبایتان آگاه شوید. برخی از ابزار مناسب رصد شبکه های اجتماعی ایرانی، مثل زلکا، کاوان و نیوز باکس به شما این امکان را می دهند تا با تعریف نام برند خود و رقبایتان به صورت real time از اتفاقاتی که در شبکه های اجتماعی می افتد با خبر شوید. برخی از این ابزار با استفاده از NLP به بررسی احساسات کاربران می پردازند.
اما در نظر داشته باشید این تکنولوژی در زبان فارسی هنوز به صورت خیلی کامل درست عمل نمی کند، اما تحلیل احساسات به شما کمک می کند تا ببینید کاربران چه احساسی نسبت به برند شما و رقبایتان دارند. یا از بروز مشکلات و فاجعه های روابط انسانی جلوگیری کنید. برای مثال ممکن است ببینید که در شهر اصفهان تعداد پست های با احساس عصبانی در رابطه با برند شما به شدت افزایش یافته است.
بعد از بررسی متوجه می شوید که یکی از فروشندگان در این شهر رفتار خیلی بدی با مشتریان شما داشته است، پس اقدام به رفع این مشکل می کنید. ابزار های خارجی بسیار پیشرفته ای در این زمینه همچون Mention, Brand24, Awario و … وجود دارند. همچنین برای رصد توییتر می توانید از سرویس Tweetdeck که به صورت رایگان در اختیار شما قرار می گیرد استفاده کنید. در فضای بلاگ ها و سایت های خبری نیز می توانید با استفاده از Google Alerts به صورت رایگان رصد خود را انجام دهید.
۶. داده های وبسایت
وبسایت شما یکی از مهمترین داشته های شرکت و کانال های فروش به حساب می آید. برای مدیریت بهتر باید کار با ابزار تحلیل داده های سایت را یاد بگیرید. در این روش یادگیری Google Analytics, Google Search Console, Google Tag Manager به شدت پیشنهاد می شود. برخی ابزار کمتر استفاده شده در ایران مثل KISS Metrics, Adobe Analytics و Crazy egg نیز وجود دارند که مشکلات پرداخت استفاده از آنها در ایران را برای ما سخت می کند.
با استفاده از گوگل آنالیتکس شما قادر خواهید بود تا علایق محتوایی مشتریان خود را بسنجید، رفتار آنها را بررسی کنید، ویژگی های جمعیت شناختی آنها مثل سن و جنسیت و محل زندگی را بهتر درک کنید و سایت خود را بهینه تر کنید. ممکن است در شرکت شما دو یا چند سایت وجود داشته باشد و یا نیاز به تحلیل دیتای سرچ کنسول و آنالیتکس به طور همزمان داشته باشید، در این صورت پیشنهاد می شود کار با ابزار دیگری از گوگل که رایگان نیز هست را یاد بگیرید. Google Data Studio به شما کمک می کند تا دشبوردی بسازید که در آن دیتای چند سایت یا دیتای سرچ کنسول و آنالیتکس به صورت همزمان نمایش داده شود. .
