همه ما در کودکی خود به قصه های مختلف گوش دادیم، در نوجوانی به سبک دیگری قصه های مناسب سن خود را در کتابها خواندیم و در بزرگسالی قصه ها برای جبران خستگی ذهنی یا حتی روایت رویدادهای مهم زندگی ما به سراغمان آمدند.
مجموعه آیقصه، اپلیکشن کودک و تولیدکننده قصه صوتی و لالایی کودکانه و قصه تعاملی و داستان هوش مصنوعی، و کتاب قصه کودک و کتاب داستان نوجوانان و تولید برنامه عروسکی با هدف سرگرمسازی و پرورش خلاقیت کودک و نوجوانان و با هدف گسترش و اشاعه زبان فارسی برای همه کودکان و فارسیزبانان ایران و افغانستان و جهان است.
آی قصه تاکنون از طریق گوگلپلی و کافهبازار ۱۵۰ هزار نصب داشته و ۵۰۰ قصه در این برنامه منتشر شده است. همچنین ۱.۷ میلیون بار هم قصههای این اپلیکیشن در کستباکس شنیده شده و میزان شنیدن قصهها در خود برنامهی آی قصه به ۱۰ میلیون بار میرسد. کودکان، همه کودکان فارسی زبان اما شامل کودکان نابینا، ناشنوا، طیف اتیسم، معلولان جسمی حرکتی و ذهنی و… است.
پنجشنبه ۱۴ بهمن ماه طی یک رویداد، آی قصه، از مناسب سازی شدن اپلیکیشن اندروید خود برای نابینایان خبر داد.
در ابتدای این رویداد امیر نوبهار، مدیر اجرایی آی قصه، ضمن اشاره به بازخوردهای مخاطبان و رو به رو شدن با این حقیقت که برخی از کودکان در این اپلیکیشن فراموش شده اند، گفت: «این موضوع سبب شد تا به فکر یک تغییر اساسی در آیقصه باشیم. حالا آیقصه تبدیل به یک پلتفرم شده است و دیگر تنها یک اپلیکیشن نیست و اگر تا امروز تنها قصه توسط تیم آی قصه نوشته و برای آن تصویرسازی میشده، حالا ناشران و تصویرگران دیگر هم امکان انتشار کتاب خود در این برنامه را دارند».
پوریا عالمی، هم بنیانگذار آی قصه، ضمن ارائه توضیحات مفصلی از تبعیض به این نکته اشاره کرد که در رسانه های ما مثل صدا و سیما و… بازنمایی افراد دارای معلولیت کاملا غیرمنصفانه است، آنها یا به صورت ترحم برانگیز به تصویر کشیده شدند و یا نتیجه ای از مجازات الهی را نشان میدهند و در حالت دیگری نیز کلا جایی در داستانها ندارند و وقتی این افراد از رسانه ها حذف شوند قطعا شاهد حذف آنها از سطح جامعه خواهیم بود. وی اضافه کرد: «اگر فرزندمان را از کودکی با این مسائل آشنا کنیم در آینده تمام جامعه از فرصتهای بیشتری برخوردار میشوند. مانند اینکه یک معمار و یک مهندس از ابتدا به ساخت واحدی مناسبسازی شده برای معلولان فکر کند».
در بخش دوم این رویداد، لاله زارعی یکی از همکاران این پروژه،گفت: «حدود ۶ ماه است با تیم آیقصه آشنا شدهام و سعی کردهام در زمینهی اضافه کردن ویژگی خاص این برنامه برای نابینایان کمک کنم».
او ادامه داد: «نابینایان، حس شنوایی بسیاری قویای دارند و از این حس قوی برای گرفتن ارتباط استفاده میکنند. نابینایان برای استفاده از گوشی هوشمند اندرویدی خود از برنامهای به نام اسکرینریدر استفاده میکنند، این برنامه در واقع به کاربران نابینا اجازه میدهد در گوشی خود پیمایش کنند و از اطلاعات داخل آن باخبر شوند.»
به گفته او همین قابلیت به کمک تیم برنامهنویسی و فنی آیقصه باعث شد تا بتوانند بعد از تستهای مختلف روی اپلیکیشن، آیقصه را برای نابینایان نیز مناسبسازی کنند.
در بخش پایانی این نشست، پنلی با حضور وحید رجبلو، مدیر عامل استارتآپ توانیتو، فریدون عموزاده خلیلی، نویسنده حوزه کودک و نوجوان و مدیر مسئول چلچراغ و ابوذر سمیعی،فعال حوزه افراد دارای معلولیت و مدرس دانشگاه در حوزه سیاستگذاری فرهنگی، برگزار شد. در این پنل درمورد جایگاه کودکان دارای نیازهای ویژه در ادبیات و سینما صحبت شد.
رجبلو با توجه به تجربه زیسته خود در زمینه معلولیت به موضوع نبودن شخصیتها و عروسکهای دارای معلولیت در قصهها اشاره کرد و گفت: «نیازی نیست که در مورد افراد دارای معلولیت اغراق یا ترحم صورت گیرد، لازم است وجود این افراد به صورت عادی سازی شده به قصه ها و فیلم ها راه پیدا کند. اگر ما دیده شویم بسیاری از محدودیت های ما نیز دیده خواهد شد».
فریدون عموزاده خلیلی، نیز با بیان اینکه نیاز داریم تا رویکرد شخصیتسازی در داستانها در جهان نسبت به افراد دارای معلولیت تغییر کند، گفت: «دیگر وقت تغییر در داستان و فیلمنامهنویسی در این حوزه است. کمبود نگاهی واقعبینانه،انسانی و داستانهای باورپذیر در این حوزه به شدت احساس میشود».
در این نشست همچنین ابوذر سمیعی ژانرها و کاراکترهای مربوط به افراد دارای معلولیت را کلیشهای و در چند دستهبندی همیشگی عنوان کرد و گفت: «این دستهبندیهای شامل ژانر ترحم برانگیز، شر و شیطانی، تمسخرآلود، مجازات گناهان، نگاه اغراق آمیز است یا به طور کل این افراد در داستانها حذف میشوند».
او راهکار تغییر این رویکرد را داستانسازیها با کمک گرفتن از افراد دارای معلولیت دانست و بیان کرد: «اگر قرار است داستانهایی برای افراد دارای معلولیت نوشته شود یا اگر قرار است در داستانها افراد معلول نقشی داشته باشند باید این داستانها را خود معلولان یا کسانی که در تعامل نزدیک با آنها هستند، بنویسند. باید نویسندگان از افراد دارای معلولیت مشاوره بگیرند و با انجمنهای حوزه معلولان در ارتباط باشند. به این شکل شخصیتسازی در داستانها شکلی واقعی به خود میگیرند».