در ماه گذشته، اپل، فیسبوک و یاهو بیش از یکمیلیارد دلار دعاوی دستهجمعی را حلوفصل کردهاند. اپل تا ۵۰۰میلیون دلار برای انتشار بهروزرسانیهای iOS که سرعت آیفونهای قدیمیتر را کند میکند، پرداخت خواهد کرد. فیسبوک شکایتی ۵۵۰میلیون دلاری را بهدلیل نقض قانون حریم خصوصی بیومتریک دانشگاه ایلینوی با فناوری تشخیص چهره خود حلوفصل کرد. در مقایسه با این رقمها، دعاوی ۱۱۷.۵میلیون دلاری یاهو که به دلیل نقضهای متعدد از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ حلوفصل شد، چندان بد به نظر نمی رسد.
دعاوی دستهجمعی مانند اینها به «تک لش» یا بیاعتمادی فزاینده عمومی به صنعت فناوری دامن زده است. با کاهش اعتماد عمومی به صنعت فناوری، پشتیبانی از حوزه فناوری منافع عمومی در دانشگاه فناوری پنسیلوانیا [۱] افزایش یافته است. در سال ۲۰۱۶، بنیادهای مک آرتور، فورد، نایت، اوپن سوسایتی و موزیلا، پرداخت مبلغ ۱۸میلیون دلار کمک مالی را برای حمایت از طرحهای دانشگاه فناوری پنسیلوانیا اعلام کردند و سه سال بعد، ۲۱دانشگاه از سراسر کشور، شبکه دانشگاههای فناوری منافع عمومی را برای همکاری و گسترش این حوزه تشکیل دادند.
درحالیکه تعریف این زمینه سخت است، به گفته مونا اسلون، جامعهشناس دانشگاه نیویورک که در این زمینه کار میکند، آرمان اصلی این جنبش این است که تخصص فناوری باید منافع عمومی را ارتقا دهند.
«نیاز آشکاری برای سیاستگزاران و دولتها وجود دارد که ابعاد مختلف فناوری در قالب تهدیدات و پتانسیلهایشان را درک کنند».
در دانشگاه نیویورک[۲] که بهتازگی به شبکه دانشگاه فناوری پنسیلوانیا پیوسته است، این آرمانها بهطور فزایندهای در همه چیز از علوم رایانه گرفته تا جامعهشناسی و کلاسهای حقوق نفوذ میکنند.
اسلون گفت: «این فقط مربوط به تکنولوژیستها نیست بلکه مرتبط با این موضوع است که دانشآموزان در رشتههای علوم اجتماعی، علوم انسانی و سایر رشتههای غیرفناوری را به درک عملکرد فناوری برسانیم. این امر مرتبط با ایجاد یک شکل بینرشتهای از آموزش، گفتوگو و سواد فناوری منافع عمومی است. این مسئله بسیار بزرگتر از این است که دانشآموزان فارغالتحصیل علوم داده در کلاس اخلاق شرکت کنند.»
از پردیسهای کالج تا کاخ سفید
اگرچه فناوری منافع عمومی بهتازگی به موضوعی داغ تبدیل شده است، این زمینه در واقع به بیش از دو دهه پیش باز میگردد.
در سال ۲۰۰۰، استنفورد مرکز اینترنت و جامعه را بازگشایی کرد که ارتباط بین قانون، فناوری و سیاست را بررسی میکند. پنجسال بعد، دانشکده حقوق شیکاگو-کنت در مؤسسه فناوری ایلینوی، مرکز دسترسی به عدالت و فناوری یا CAJT را تأسیس کرد. CAJT علاوهبر کار دانشگاهی، به توسعه نرمافزاری کمک کرد که به دانشجویان حقوق و وکیلان این امکان را میدهد تا فرمهای حقوقی کاربرپسندی را برای اصحاب دعاوی که نماینده خود هستند، بسازند.
در سال ۲۰۰۹، زمانی که رئیسجمهور وقت، باراک اوباما، در نخستین روز ریاستش ابتکار دولت باز را ایجاد کرد که با نام OGI نیز شناخته میشود، بث نووک، استاد حقوق و مدافع دانشگاه فناوری پنسیلوانیا را بهعنوان مدیر آن منصوب کرد. در آن زمان این دانشگاه اهمیت پیدا کرد. در طول هشتسال ریاست جمهوری اوباما، مجموعه دادههای دولتی در دسترس عموم قرار گرفتند، پایگاه داده با قابلیت جستوجو برای اسناد وزارت خارجه ایجاد شد و پورتالی برای نظرات عمومی در مورد مقررات دولتی راهاندازی شد.
اسلون میگوید: «نیاز آشکاری برای سیاستگزاران و دولتها وجود دارد که ابعاد مختلف فناوری، نهتنها تهدیدات بلکه پتانسیلهایشان را نیز درک کنند. این در راستای مساویکردن در زمین بازی است.»
آیا شرکتهای فناوری در دانشگاه فناوری پنسیلوانیا جایگاهی دارند؟
در طول سالها، قانونگزاران برای مهار شرکتهای فناوری کوشیدهاند که معمولاً بنا به استدلالشان، پایبندی به مقررات از نوآوری جلوگیری میکند. اما در دو سال گذشته، قانونگزاران در اروپا و کالیفرنیا قانونهایی را وضع کردند که نحوه گردآوری دادههای مصرفکننده توسط شرکتهای فناوری را تغییر دادهاند. نظرسنجیهای اخیر نشان میدهند که بیشتر آمریکاییها از فروپاشی بزرگترین شرکتهای فناوری کشور حمایت میکنند.
این بدان معنا نیست که شرکتهای بزرگ فناوری خارج از گفتوگوهای پیرامون حوزه فناوری دانشگاه پنسیلوانیا فعالیت میکنند. بهعنوان مثال، مایکروسافت از طریق ابتکار پلتفرم دیجیتال AI for Good، بودجه، تخصص و منابعی را در اختیار سازمانهایی قرار میدهد که روی مسائل بشردوستانه و زیستمحیطی کار میکنند. این شرکت همچنین با دانشگاه میامیدید فلوریدا[۳] و سازمان برنامه بودجه میامی[۴]، پلتفرمی دوزبانه که به شهروندان امکان میدهد مخارج شهر را تجزیهوتحلیل کنند، همکاری کرد.
برنامه بودجه میامی توسط گروهی از دانشجویان ساخته شده است و اسلون خوشبین است که حوزه فناوری دانشگاه پنسیلوانیا منجر به الهامگرفتن پروژههای بیشتری مانند آن در آینده خواهد بود.
اسلون گفت: «نسل بعدی برای این کار آماده است. آنها واقعاً آمادهاند تا مهارتها و دانش خود را به گونهای بهکار گیرند که برای جامعه، دموکراسی و کره زمین مفید باشد.»
[۱] PIT
[۲] NYU
[۳] Miami Dade College
[۴] Code Miami