الکترونیکی شدن نسخه ها، مبحثی بود که این أواخر توجهات و انتقادات زیادی را به خود جلب کرده بود و علاوه بر سهولت فرآیند درمان، به پزشک معالج و داروخانه، آزمایشگاه و… نیز کمک بسزایی داشت. به هر روی، اجباری شدن قانون نسخه نویسی الکترونیکی اگرچه خیلی دیر مطرح شد، اما از آن دست طرح‌هایی بود که با همه حواشی و مشکلاتش در نهایت قدمی جدی و قابل توجه در حوزه سلامت الکترونیک است.
هم‌بنیان‌گذار و مدیر فنی بقراط با بیان اینکه به دلیل پافشاری دولت در اجرای طرح نسخه‌نویسی الکترونیکی، این طرح حدود ۹۵ درصد محقق شده از استقبال پزشکان از این طرح و همچنین مشکلات زیرساختی در مناطق دور از پایتخت در راستای اجرای این طرح خبر داد.
در رابطه با اجرای روند نسخه‌نویسی الکترونیکی، پلتفرم آنلاین سلامت بقراط در آینده قصد دارد با قصد حذف دفترچه‌های درمانی کاغذی اعلام کرده که مجهز به قوی‌ترین الگوریتم جستجوی خدمات و داروها شود. بدین ترتیب موجودی داروی مدنظر بیمار در داروخانه‌ها جست‌وجو شده و به کاربر موقعیت مکانی داروخانه با موجودی دارو اعلام می‌شود. همچنین با اعلام به داروخانه، نسخه بیمار آماده‌سازی می‌شود و مراجعه‌کننده می‌تواند با بیشترین سهولت برای دریافت داروی خود اقدام کند.
در ادامه اجرای این طرح، حتی هنگام قطعی سرورها، نسخ بیماران به طور خودکار ارسال خواهند شد و حتی امکان زمان‌بندی تجویز خودکار نسخه برای آینده نیز فراهم شده است. به لطف هوش مصنوعی به کار رفته در پلتفرم بقراط، زمان و مقدار مصرف به صورت اتوماتیک و توسط هوش مصنوعی تعیین می‌شود تا زمان کمتری از پزشک جهت نوشتن نسخه صرف شود.
اجرای ۹۵ درصدی نسخه نویسی الکترونیکی
وی در پاسخ به این پرسش که بعد از اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیکی این طرح چقدر عملیاتی شد، گفت: «با توجه به قوانین و اجباری که دولت برای اجرای این قوانین داشت، خیلی از پزشکان هم به این سمت آمدند و بر اساس برآوردی که بیمه تامین اجتماعی و بیمه خدمات درمانی داشته است، این موضوع حدود ۹۵ درصد محقق شده است.»
به گفته دفاعی، بقراط هم شاهد استقبال قابل توجهی از این موضوع از طرف پزشکان بوده است.
با توجه به اجرای ۹۵ درصدی طرح نسخه نویسی آنلاین به نظر می‌رسد این موضوع علاوه بر مرکز در دیگر نقاط کشور هم در حال اجراست. اما این روند اجرا نیازمند زیرساخت اجرایی مناسب است. در چنین شرایطی این پرسش مطرح است که آیا زیرساخت های اینترنت کشور برای اجرای این طرح، آنطور که انتظار می‌رود توسعه پیدا کرده است؟
توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی این زیرساخت‌ها به طور قطع اثرگذاری قابل توجهی بر جریان نسخه نویسی آنلاین دارد. اما مشاهدات بقراط، به عنوان پلتفرم جامع آنلاین سلامت در این حوزه چیست؟ دفاعی در پاسخ به این پرسش با تاکید بر اینکه قطعا اجرای نسخه نویسی الکترونیکی نیازمند توسعه زیرساختی است، درباره این توسعه در شهرهای مختلف اشاره کرد.
او با اشاره به اینکه به جز چند شهر بزرگ ایران تعداد قابل توجهی از شهرها، زیرساخت مناسب ندارند، گفت: «بسیاری از روستاها اساسا اینترنت در دسترس نیست. اما مشکل به همینجا ختم نمی‌شود و حتی اگر اینترنت هم وجود داشته باشد از نظر سخت‌افزاری و فراهم بودن کامپیوتر شاهد مشکلاتی هستیم.»
به گفته مدیر فنی بقراط گاهی حتی فراهم کردن کامپیوتر از طرف خانه‌های بهداشت مناطق دور از مرکز و روستاها وجود ندارد و قطعا این موضوع بر ایجاد مشکلات برای نسخه نویسی آنلاین بی‌تاثیر نیست.
گام موثر بقراط در اجرای نسخه‌نویسی الکترونیکی
او همچنین با توضیح درباره روند کار بقراط و ارتباط آن با بهبود روند نسخه نویسی الکترونیکی، گفت: «تجربه‌هایی که پلتفرم بقراط، این سال‌ها در حوزه نوبت‌دهی آنلاین و مدیریت مطب داشته داده های قابل توجهی درباره چگونگی عملکرد پزشکان و منشیهای آنها به دست آوردیم.»
دفاعی در ادامه توضیحات خود گفت: «همین موضوع منجر شد تا شرایطی را فراهم کنیم که دسترسی به جریان نسخه نویسی الکترونیکی به طور ساده‌تری اجرا شود. همین موضوع هم منجر به افزایش استقبال در مورد نسخه نویسی الکترونیکی شده است.»
موضوع دیگری که در این روند قابل توجه است، آن است که بقراط در جریان ساده شدن نسخه‌نویسی الکترونیکی چه تلاشی کرده و آیا برنامه ای برای بهبود شرایط نسخه‌های الکترونیکی دارد؟
هم‌بنیان‌گذار بقراط با توضیح درباره این تلاش‌هایی که در جریان ساده‌سازی پیش برده‌اند، گفت: «یکی از برنامه‌ها یکپارچه‌سازی شرایط در جریان نسخه‌نویسی است. با توجه به این هدف سعی داریم تا برای پزشکان روشن کنیم دسترسی به خدمتی که در نسخه تجویز شده به چه شکلی محقق شود.»
او با اشاره به استفاده بقراط از هوش‌مصنوعی در این روند، گفت: «سعی داریم با استفاده از هوش‌مصنوعی پیشنهاداتی را در اختیار پزشکان قرار دهیم که در ادامه با راحت‌تر شدن پزشک دسترسی بیمار به خدمت هم راحت‌تر فراهم شود.»
کمتر از ۱۰ درصد سهم ثبت نسخه‌نویسی در بخش خصوصی است
مدیر تیم فنی بقراط در جریان بررسی روند نسخه‌نویسی الکترونیکی در این مدت نیز، گفت: «به هر حال نسخه نویسی الکترونیکی پدیده‌ای کاملا جدید است که به مرور زمان تکمیل می‌شود و بقراط هم در راستای تکمیل این روند سعی در نقش‌آفرینی موثر دارد.»
دفاعی در ادامه توضیحات خود پیرامون این نقش‌آفرینی، گفت: «البته همه تلاش‌ها در شرایطی است که کمتر از ۱۰ درصد نسخه‌های الکترونیکی توسط پلتفرم‌های خصوصی ثبت می‌شود و ۹۰ درصد از طرف پلتفرم‌هایی است که نهادهای دولتی ارائه داده‌اند. با این وجود، تلاش ما تسهیل استفاده از این امکان و حرکت به سمت استفاده از نسخه‌نویسی الکترونیکی است.»
علاوه بر این در جریان بررسی اجرای طرح نسخه نویسی الکترونیکی این موضوع روشن است که امنیت و محرمانه بودن اطلاعات بیمار در اولویت‌های مجموعه بقراط قرار گرفته و داده‌های بیماران و اطلاعات شخصی پزشک به صورت رمزنگاری شده در سرورهای این برنامه ذخیره می‌شوند. بنابراین حتی در صورت هک شدن سرورها، به دلیل رمزنگاری بودن اطلاعات امکان افشای اطلاعات درمانی بیماران وجود نخواهد داشت و دست سواستفاده‌گران کوتاه خواهد ماند.
