«بلد تا پایان امسال تعطیل خواهد شد»؛ این خبری بود که هفته گذشته خیل زیادی از فعالان اکوسیستم فناوری ایران را متعجب کرد. هلدینگ هزاردستان با انتشار بیانیهای اعلام کرد مجبور به خداحافظی با دهها نفر از نیروهای انسانی خود شده است و مسیریاب بلد تنها تا پایان امسال به فعالیت خود ادامه میدهد. حال مجید رضوی، مدیرعامل هلدینگ هزاردستان، در گفتوگو با پیوست دلیل این اتفاق را چشمانداز مبهم آینده مسیریاب بلد میداند و جنبههای مختلف این موضوع را توضیح میدهد.
مجید رضوی در این باره میگوید: «ما همیشه درباره مسیر آینده بلد بحث داشتیم و پررنگترین موضوع ما سرمایهگذاری بلندمدت بود؛ اما هرچه جلوتر رفتیم، سختتر شد. به طور کلی سرمایهگذاران اولیه امکان خروج از سرمایهگذاریهایی که قبلاً انجام شده را ندارند و دچار مشکلاتی هستند. سرمایهگذاری در بلد هم از جنس بلندمدت بود چراکه مدل کاری بلد، کسب درآمد در کوتاهمدت نبود؛ قرار بود ارزشهایی خلق کند و از محل آن ارزشها مدل درآمدزایی خود را ایجاد کند.»
او در پاسخ به اینکه در حال حاضر بلد به چه میزان سرمایه نیاز دارد تا بتواند به فعالیت خود ادامه بدهد مساله اصلی را چشمانداز آینده این مسیریاب میداند و میگوید: «وقتی شما آینده قابل پیشبینی و چشمانداز واضحی داشته باشید که سرمایهگذاری در حوزه بازگشت خوبی دارد میتوانید فعالیتهای خودتان را با آن تنظیم کنید و بدانید که چقدر میتوانید بلندمدت به موضوع نگاه کنید. اگر شما به حوزهای خوشبین باشید و سیگنالهای مثبتی گرفته باشید که فضا برای سرمایهگذاری مهیاست احتمالاً هزینههای بیشتری در سالهای اول انجام میدهید و نگران نیستید چون میبینید که در حال خلق یک ارزش و جذب کاربر هستید و رشد اتفاق میافتد؛ این رشد نشان میدهد که شما میتوانید بعد از چند سال وارد درآمدزایی شوید. وقتی این فرایند زیر سوال میرود، دیگر عدد سرمایهای که در طول یک سال به آن نیاز دارید اهمیتی ندارد.»
او در ادامه درباره اینکه چرا بلد نتوانست از سمت تبلیغات برای کسبوکارهای آفلاین درآمدی کسب کند، با بیان این نکته که سیاستشان تا به حال درآمدزایی نبوده است توضیح میدهد: «وقتی شما ارزشی را ایجاد میکنید و کاربران زیادی دارید، راههای درآمدی متناسب با آن پلتفرم تعریف میشود. به عنوان مثال یک جایی مانند بلد به کسبوکارهای آفلاین کمک میکند و به آنها امکان تبلیغات میدهد و امکان درآمدزایی وجود دارد؛ اما چون پایه سرویس رایگان است، این مسیر بلندمدت است.»
رضوی معتقد است: «مسیری که بلد تا به حال آمده است پس از پایان امسال دیگر به این شکل ادامه پیدا نخواهد کرد و در این مسیر چیزهایی را از دست خواهیم داد. باید راهحلی پیدا کنیم. سعی میکنیم از بسترهای ایجادشده برای بلد در کسبوکارهای دیگری که داریم استفاده کنیم اما این موضوع برای خود ما الآن چندان دقیق مشخص نیست.»
او همچنین در واکنش این مساله که موضوع ورود به بورس هلدینگ هزاردستان یکی از دلایل تعطیلی مسیریاب بلد نیست چراکه این کسبوکار به نوبه خود سود و درآمدی برای هلدینگ ندارد میگوید: «اتفاقاً اگر آینده ورود به بورس هلدینگ هزاردستان مشخص بود احتمال تعطیلی بلد بسیار کمرنگ میشد چراکه میتوانستیم برای آن برنامهریزی کنیم، از سویی هنگام ورود به بورس کسبوکار مسیریاب بلد خود نوعی ارزش افزوده به شمار میآمد. اما به دلیل مشخص نبودن مسیر سرمایهگذاری ناگزیر از اتخاذ این تصمیم شدیم.»
تابهحال مجبور به ارائه اطلاعات نشدهایم
یکی از نکات بیانیه هلدینگ هزاردستان در رابطه با تعطیل شدن بلد که واکنشهای زیادی را به ویژه با توجه به شرایط اخیر کشور برانگیخت، اشاره این مجموعه به برخوردهای امنیتی بود. در این بیانیه آمده بود برخی برخوردها به خصوص در ماههای اخیر این مجموعه را در درستی راهی که در پیش گرفته بودند و توانایی خود در حفاظت از حقوق کاربران به شک انداخته است. حال مدیرعامل هلدینگ هزاردستان در این باره میگوید هرچند تا به حال مجبور به ارائه اطلاعاتی نشدهاند اما وقتی شرایط اینچنین پیچیده است، این نگرانی جدی میشود.
رضوی در این باره توضیح میدهد: «یکی از مهمترین مسائل سرویسهایی که رشدشان مبتنی بر فعالیت کاربران است، رعایت حقوق کاربر است. اگر مجموعهای بخواهد فعالیت بلندمدتی داشته باشد این مساله یکی از مهمترین موضوعاتی است که باید به آن اهمیت بدهد. ما در این سالها تلاش کردهایم برای همین موضوع بجنگیم و سعی کنیم امنیت اطلاعات کاربران را حفظ کنیم از سویی اطلاعات اضافی نیز از کاربران دریافت نکنیم.»
او در پاسخ به این سوال که اگر شما برای حفظ داده کاربران خود در مسیریاب «بلد» با مشکل مواجه هستید، چگونه قرار است از دادههای کاربران خود روی دیوار و کافه بازار حفاظت کنید میگوید: «این موضوع در بلد نسبت به دیوار یا کافهبازار حساستر است. اطلاعات پلتفرم دیوار عمومی است اما در پلتفرمی مانند بلد این پیچیدگی بیشتر است. خوشبختانه باید بگویم تابهحال مجبور به ارائه اطلاعات کاربران خود نشدهایم و امنیت اطلاعات همه کاربران حفظ شده است اما وقتی شرایط اینچنین پیچیده میشود، واقعاً این نگرانی جدی می شود.»
مخالف بستن رقبای خارجی بودیم
حوالی سال ۱۳۹۶ بود که مسیریاب «ویز» فیلتر و در سال ۱۴۰۰ هم به طور کامل از دسترس کاربران ایرانی خارج شد و با توجه به پایدار ماندن نیاز کاربران به یک مسیریاب، حتی با وجود اینکه گوگلمپ هنوز در دسترس بود، استفاده از مسیریابهای ایرانی مانند «بلد» و «نشان» افزایش یافت. البته این رویکرد حاکمیت در فیلتر کردن پلتفرمهای خارجی برای رونق استفاده از پلتفرمهای کنترلپذیر داخلی، تنها محدود به ویز نمیشد و میتوان در ۱۰ سال گذشته نمونههای فراوانی از آن مثال زد اما احتمالاً بتوان داغترین آن را موضوع این روزها، یعنی فیلتر اینستاگرام و اجبار کاربران به استفاده از پلتفرمهایی مانند روبیکا دانست.
با این همه حتی حالا که «بلد» ماههای آخر فعالیت خود را سپری میکند، همچنان با این اتهام مواجه است که از رانت دولت استفاده کرده است؛ هرچند رضوی میگوید در زمان فعالیت بلد از هیچ حمایت مالی دولتیای استفاده نکردهاند و مخالف چنین رویکردی هستند.
او در این باره توضیح میدهد: «ما در بلد حتی یک ریال هم کمک دولتی، وام بلاعوض، وام یا هیچ شکلی از رانت دریافت نکردهایم و در این سالها از محل جذب سرمایهگذار یا سایر محصولات هلدینگ هزاردستان برای بلد بسیار هزینه کردهایم.»
رضوی در پایان با تاکید بر اینکه همیشه مخالفت خودشان را با رویکرد محدود کردن پلتفرمهای خارجی اعلام کردهاند میگوید: «ما همیشه از رقابتی بودن شرایط استقبال میکنیم چراکه این موضوع به رشد پایدار کمک میکند و باعث میشود انحصار اتفاق نیفتد؛ فضای بسته به نفع هیچکس نیست. ممکن است کسی تصور کند که فضای بسته کار من را راحتتر میکند اما واقعاً در بلندمدت نه به نفع کشور است نه به نفع مردم و نه به نفع کسبوکارها.»