آشنایی با پیشگامان فناوری زنانه

دیگر بر کسی پوشیده نیست که بالاخره بهداشت و سلامت بانوان، پس از سال­ها نادیده گرفته شدن، به حق خود رسیده است. براساس گزارش Frost & Sullivan، انتظار می­رود که درآمد بازارِ femtech (فن­آوری زنانه) تا سال ۲۰۲۴ به ۱.۱ بیلیون دلار برسد، و نرخ رشد ترکیبی سالیانه­ ۱۲.۹ درصدی را تجربه کند. این گزارش می­گوید که این فن­آوری­ ها می­توانند به واسطه راهکارهایی که تشخیص زودهنگام را هدف گرفته ­اند و با بهره ­گیری از خدمات بهداشت و درمان اینترنتی، هزینه ­های درمان را کاهش داده و در عین بالا بردن استانداردها و کیفیت زندگی بانوان، بار هزینه­ های یک کشور را کم کنند. اما زمان زیادی صرف شده تا بهداشت و درمان زنان به جایگاهی که امروز دارد برسد.

 

از وقتی که FDA (سازمان غذا و داروی ایالات متحده­ی آمریکا) در سال ۱۹۷۷، دستورالعملی صادر نمود که اکثر زنان واجد «قابلیت باروری» را از شرکت در مطالعات تحقیقاتی بالینی منع می­کرد، زنان در تحقیقات پزشکی شرکت داده نمی­شدند. در سال ۱۹۸۵، دستورالعمل­ های جدیدی منتشر شد که مشارکت بیشتر زنان در مطالعات را تشویق می­کرد. با این وجود، این کار برای پر کردن شکاف جنسیتی در تحلیل­ های پزشکی کافی نبود.

تجزیه و تحلیل­ ها نشان دادند که زنان هنوز در مطالعات مهم پیرامون بیماری ­های رایجی مثل بیماری قلبی به اندازه کافی حضور جدی ندارند.

 اما امروزه سلامت زنان شاخه ­ای فراتر از مراقبت­ های بهداشتی صِرف و بسیار متأثر از به کارگیری فن­آوری است. البته نمی­توان آن را یک بازار ویژه دانست که فقط بر زنان تأثیر می­گذارد و مسئله ­ای صرفاً زنانه نیست، هرچند این تصور غلط وجود دارد که باروری مشکلی عمدتاً زنانه است (۵۰-۴۰% از تمام مشکلات باروری به مردان مربوط می­شوند).

صنعت فن­آوری زنانه در سال ۲۰۲۰، طی ۵۷ قرارداد، بیش از ۳۷۶ میلیون دلار از سرمایه ­گذاران خطرپذیر سرمایه گرفته است و برخی از بزرگترین خروجی ­ها در سال­های اخیر، به شرکت­های زنانه تعلق دارند؛ از جمله سهام اولیه ۱۳۰ میلیون دلاری Progyny در سال ۲۰۱۹ و خریداری KaNDy Therapeutics از سوی Bayer به مبلغ ۴۲۵ میلیون دلار.

در نیمه اول سال ۲۰۲۰، ۶۸۸.۸ میلیون دلار در شرکت­های بهداشت و سلامت دیجیتالی سرمایه­ گذاری شده که باروری و بارداری یا مادر شدن را هدف گرفته بودند که این یعنی ۶۵% از کل سرمایه فناوری زنانه.

بهداشت و سلامت زنان فقط به خود آن ها محدود نمی­شود، بلکه بر مردان، کودکان، و کل خانواده تأثیر می­گذارد زیرا زنان در اغلب مواقع نقش مراقبین اصلی را ایفا می­کنند. سلامت زنان مسئله بهداشت عمومی است و باید به آن اولویت داده شود.

در ادامه سه شرکت نوپایی را معرفی کرده ­ایم که سردمدار مسیر نوآوری در این فضا هستند و اثبات می­کند که هیچ حوزه ­ای در فضای فناوری زنانه، از وجود شرکت­ های نوآور اشباع نشده است و هنوز قابلیت رشد بسیار زیادی در این بازار وجود دارد.

 

Breathe ilo

Breath ilo نخستین ردیاب باروری جهان است که از تجزیه و تحلیل تنفس جهت تشخیص الگوی تخمک ­گذاری بانوان به شکل ساده و راحتی استفاده می­کند. فناوری آن براساس اندازه­ گیری مؤلفه PCO2 بنا شده، یعنی فشار جزئی در دی اکسید کربن. به عبارت ساده ­تر، این دستگاه کاهشی را که در تنفس زنان قبل از تخمک­ گذاری رخ می­دهد اندازه می­گیرد.

آنچه اکثر بانوان نمی­دانند این است که قبل از تخمک ­گذاری الگویی ۴ الی ۵ روزه به شکل تندتنفسی را تجربه می­کنند. ردیاب تحلیلگر تنفس، در صورت مصرف روزانه مداوم، به زنان اجازه می­دهد درک بهتری از بدن و چرخه ­های قاعدگی خود داشته باشند. علاوه براین، برنامک breath ilo، که با سیستم عامل­ های iOS و اندروید سازگار است، تقویمی دارد که نمای کلی و روشنی از روزهای باروری و چرخه قاعدگی نشان می­دهد تا کاربران الگوهای فردی چرخه خود را بهتر درک کرده و دیگر علائم این چرخه مثل سفتی سینه، PMS، ترشحات دهانه رحم، یا سردرد را ثبت نمایند و آمادگی بهتری برای چرخه بعدی خود داشته باشند.

لیزا کراپینجر، مدیر ارشد بازاریابی شرکت راهکارهای پزشکیِ Carbomed که در وین واقع شده و حامی اصلی breathe ilo است، در مصاحبه ­ای گفت: «فناوری پشت دستگاه ما به این معناست که دیگر لازم نیست زنان چرخه ­های قاعدگی خود را با ادرار کردن روی یک تکه پلاستیک دنبال کنند یا دمای بدنشان را صبح زود اندازه بگیرند. فقط کافی است داخل دستگاهی بدمند که نتیجه را ظرف ۶۰ ثانیه روی گوشی موبایل نشان خواهد داد، بدون این که نیازی به نگهداری و مواد مصرفی داشته باشد. نکته مثبت دیگر در مورد این دستگاه این است که می­توانید هر زمانی از روز از آن استفاده کنید، یعنی در دسترس همه زنان قرار دارد، حتی آن هایی که هیچ برنامه منظم روزانه ­ای ندارند.»

ایده این نوع محصول از طرف دکتر لودویگ ویلت، استاد کلینیک دانشگاه اینسبراک مطرح شد که دهه ­ها عمر خود را صرف تحقیق روی ارتباط میان چرخه قاعدگی زنان و دی­ اکسید کربن کرده بود؛ چیزی که به عنوان پروژه­ای جانبی برای مدیرعامل breathe ilo، باستیان روتر شروع شد.

کراپینجر حرف­ هایش را این­طور تمام کرد: «ما می­خواهیم مدام breathe ilo را بهبود ببخشیم و آن را در دسترس همه زنان قرار دهیم. متأسفانه، بیماری­ های مختلف و متنوعی مثل PCOS (سندروم تخمدان پلی کیستیک) وجود دارد که زیاد رویشان تحقیق نشده است. بنابراین، ما سعی داریم روی حوزه­ های مختلف تحقیق کنیم تا بتوانیم نگاه جامعی نسبت به بهداشت و سلامت زنان داشته باشیم. ما واقعاً می­خواهیم به تمام زنان کمک کنیم تا به آرزوی بچه ­دار شدن برسند، حتی اگر دچار نقایص جسمی هستند.

با این وجود، این کار نیازمند مطالعات بسیار گران قیمت و زمان بر است. به علاوه، در آینده، می­خواهیم Breathe ilo را برای پیشگیری طبیعی از بارداری و کاربری­ های بیشتر تحلیل تنفسی آماده کنیم. ما توانسته ­ایم تجزیه و تحلیل تنفسی را بسیار مقرون­ به صرفه نماییم و بازار گسترده ­ای برای آن می­بینیم، بنابراین به نظر من، در مسیر درستی برای متحول کردن نحوه ردگیری چرخه قاعدگی هستیم.»

 

OCON Healthcare

در بین ۱.۹ بیلیون نفر زنی که سال ۲۰۱۹ در جهان در سن باروری (۴۹-۱۵ سالگی) به سر می­بردند، ۱.۱ بیلیون نفر به تنظیم خانواده نیاز دارند، یعنی از راه ­های پیشگیری از بارداری استفاده می­کنند که از این تعداد، ۸۴۲ میلیون نفر از روش­های مدرن پیشگیری بهره می­برند.

تقریباً ۱۶۰ میلیون زن (۱۷%) از IUD (دستگاه­ های داخل رحمی) استفاده می­کنند که در کشورهای مختلف، سهم متفاوتی از بازارهای جهانی را به خود اختصاص داده­اند؛ IUDها، پرمصرف­ترین روش دراز مدت و برگشت ­پذیر پیشگیری در جهان هستند. اما از دهه ۱۹۹۰ تا کنون، هیچ نوآوری مشابهی مثل OCON Healthcare در فضای IUD رخ نداده است و دستگاه­ های فعلی از همان بستر ناکارآمد ۱۹۷۰ استفاده می­کنند.

OCON Healthcare، شرکت اسرائیلی است که آمده تا این معادله را تغییر دهد. نخستین محصول آن، IUB™ Ballerine® است؛ اولین و تنها دستگاه داخل رحمی سه بعدی که شکلی متناسب با اندام بانوان دارد و روشی دراز مدت، برگشت ­پذیر و بدون هورمون برای پیشگیری از بارداری است و جایگزین IUDهای T-شکل سنتی دوبعدی می­شود.

اما پیشگیری از بارداری تنها دلیل نوآوریِ OCON در این فضا نیست. در بالای IUB™ Ballerine®، هر دارو یا ماده­ ای که بتوان وارد رحم کرد را می­شود روی قاب حافظه هوشمند و منعطف IUB™ (گوی داخل رحمی) قرار داد تا به شکل غیرتهاجمی به رحم رسیده و با درمان بیماری­های مختلف جای جراحی ­های تهاجمی را بگیرد.

کِرن لِشِم، مدیرعامل OCON Healthcare در گفتگویی اظهار داشته: «خونریزی رحم بر سلامت ۲۵% زنان در سرتاسر جهان تأثیر می­گذارد و سالیانه بازاری معادل ۱ بیلیون دلار دارد، بیش از ۷۰% از زنان تا سن ۵۰ سالگی، دچار فیبروم رحمی می­شوند که این یعنی ۹ میلیون زن فقط در آمریکا. درمان جایگزینی هورمون، که سال ۲۰۱۹ ابعاد بازار آن ارزش ­­گذاری شده بود، همگی حوزه ­هایی هستند که ما به دنبالشان بوده و راهکارهای نوآورانه ­ای در آن ها تعریف کرده­ ایم تا پاسخگوی نیازهای زنان باشند.»

لشم، سپتامبر ۲۰۱۹ به شرکت پیوست و به سرعت آن را در مسیر رشد قرار داد. در حال حاضر محصول این شرکت، یعنی IUB™ Ballerine® توسط پزشک در رحم بیش از ۱۰۰،۰۰۰ زن کار گذاشته شده است و این وسیله ابداعی برای پیشگیری از بارداری، حالا در ۳۰ بازار اروپا، خاورمیانه، آفریقا و آمریکای لاتین به فروش می­رسد.

آن­طور که لشم می­گوید، در حال حاضر، ۸۵% از اعضای گروه این شرکت را زنان تشکیل می­دهند، از جمله رئیس تازه منصوب شده آن، دکتر آنولا جایاسوریا، مدیر یک شرکت کالیفرنیایی علوم زیستی. درواقع OCON Healthcare توسط زنان برای زنان اداره می­شود.

«سال ۲۰۲۰، OCON بابت پروژه­ های تحقیق و توسعه خود، در مجموع ۴.۵ میلیون دلار سرمایه از سرمایه­ گذاران داخلی و خارجی دریافت کرد. تا به امروز، این شرکت تقریباً ۲۰ میلیون دلار گرفته است.»

Eli

Eli شرکت نوپای کانادایی و سازنده یک محصول ردیاب هورمون است که آن را برای مصارف خانگی طراحی کرده است.

طرز کار آن به این شکل است که شما به عنوان کاربر باید سه گام ساده بردارید. با کارتریج/لوله، نمونه ­ای از بزاق خود بگیرید، آن را در دستگاه قابل حمل کوچکی قرار دهید که نوسانات هورمونی روزانه شما را ثبت می­کند و کمی بعد اپلیکیشن اطلاعات قدرتمندی ویژه شما تهیه می­کند. این اطلاعات شامل پروفایل هورمونی و روزهای دقیق باروری شماست.

با این داده­ ها، کاربران می­توانند به اهداف متفاوتی دست پیدا کنند، از جمله جلوگیری از باروری به شکل طبیعی یا باردار شدن. این محصول در ابتدا فقط در دسترس افرادی خواهد بود که سعی دارند باردار شوند، البته گروه Eli کار بالینی و قانونی لازم را برای موارد مصرف پیشگیری از بارداری تکمیل خواهد کرد.

باروری، بازار پررونقی دارد، از هر ۷ زوج یکی ناباروری را تجربه می­کند. این عدد کماکان بالا می­رود چون ما بیش از هر نسل دیگری برای بچه­ دار شدن صبر می­کنیم و با افزایش سن قدرت باروری کاهش می­یابد. اما اثرات بالا رفتن سن بر روی زنان بیش از مردان است. زنان در دهه سوم زندگی خود، حدوداً نصف دهه دوم زندگیشان بارور هستند و شانس باروری آن ها از ۳۵ سالگی به بعد، به طرز معناداری کاهش می­یابد. باروری مردان هم با بالا رفتن سن کم می­شود، اما با سرعت کمتر.

چه چیزی محصول Eli را تا این حد منحصربه ­فرد می­کند؟ مارینا پاولویچ ریواس، مدیرعامل Eli، این­طور توضیح می­دهد: «اول از خودمان پرسیدیم که راه ­حل آرمانی چه شکلی است و همین سؤال را از صدها زن و دو جین پزشک هم پرسیدیم. واضح بود که نباید هیچ وعده و وعیدی در مورد اثربخش و لذت­ بخش بودن استفاده از آن می­دادیم، جز این که فاقد هورمون و غیر تهاجمی است.

این فرآیند ما را مجبور کرد که فناوری مورد نیاز را از صفر بسازیم چون هیچ محصولی، تمام این معیارها را نداشت. قابلیت این فناوری در اندازه ­گیری هورمون­ های متعدد (به جای متغیرهای جایگزین مثل دمای بدن یا ترشحات دهانه رحم) و استفاده از بزاق به عنوان یک درون­داد (به جای ادرار یا خون)، از جمله مؤلفه­ هایی هستند که محصول ما را منحصربه ­فرد می­کنند.

از آنجا که ما این فناوری را با لحاظ کردن پیشگیری از بارداری ساختیم، خیلی مهم بود که محصولمان قابل اعتماد باشد و به سادگی در عادات دراز مدت روزمره جا بیافتد. اندازه ­گیری هورمون­ ها می­تواند آن تأثیری را حاصل کند که می­خواهیم، و استفاده از بزاق، اساس و بنیان ارائه بهترین تجربه دراز مدت است.»

اما مسئله فقط باروری نیست. بسیاری از زنان می­خواهند بعد از سال­ها استفاده از پیشگیری هورمونی، در مقطعی از این کار دست بکشند، نه برای باردار شدن، بلکه به خاطر بسیاری از دلایل دیگر. هرچند پیشگیری هورمونی از بیماری، یکی از مهم­ترین پیشرفت­ های قرن اخیر برای زنان و کل جامعه است، اما بالغ بر ۵۱% از زنانی که از کنترل هورمونی استفاده می­کنند، عوارض جانبی آن را گزارش داده­ اند.

مشکل این است که اگر بخواهید از دستگاه ­های تهاجمی و هورمون­ ها دوری کنید، گزینه ­های مؤثر بسیار کمی در اختیار خواهید داشت. یعنی یا به استفاده از روشی که دیگر آن را نمی خواهید ادامه می­دهید، یا به سراغ گزینه کم ­تأثیرتری می­روید و هر دو مورد، پذیرفتنی نیست.

نیازهای پیشگیری از بارداری زنان تکامل یافته ­اند، اما نوآوری­ هایی که باید این نیازها را برآورده سازند، پا به پای آن ها پیش نرفته اند. ریواس اضافه می­کند: «هورمون­ ها ریشه بسیاری از تغییرات و شرایطی هستند که زنان تجربه می­کنند و هنوز هم برای اکثر ما، جعبه سیاه محسوب می­شوند.»