مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک علی عبدالهی بدون ذکر نام این کسب و کارهای ارائه دهنده طرح‌های مطرح شده در سندباکس بانک مرکزی گفت: «پس از انتشار اولین فراخوان حضور در سندباکس بانک مرکزی در تیرماه ۱۴۰۱، طرح‌ها به این دبیرخانه ارسال و مورد بررسی قرار گرفتند. در ابتدا کفایت اطلاعات طرح‌ها توسط دبیرخانه بررسی و بر حسب لزوم با کمک متقاضیان، نواقص رفع شدند و در پایان این مرحله ۱۰ طرح، شرایط لازم برای ورود به مرحله ارزیابی را کسب کردند.»
طبق گفته او: «در مرحله ارزیابی طرح‌ها، کمیته فنی‌تخصصی با حضور نمایندگانی از بخش خصوصی و دولتی تشکیل شد و در نهایت در این مرحله دو طرح برای حضور در سندباکس بانک مرکزی واجد شرایط و اولویت تشخیص داده شد.یکی از این دو طرح، در خصوص رمزارزهاست. همچنین طرح دیگری نیز در بخش لندتک مرتبط با خدمات ارائه وام‌های خرد و خرید اقساطی است.»
شرایط ویژه برای شرکت‌های داوطلب
در ادامه محمود کریمی رئیس گروه مشاوره، تحقیقات و مطالعات راهبردی شرکت ملی انفورماتیک و عضو دبیرخانه سند باکس نیز در تشریح فرآیند محیط آزمون بانک مرکزی و شیوه بررسی طرح‌های رسیده به دبیرخانه سندباکس گفت: «ما در طرح آزمون، با همکاری متقاضی، پیش‌نویسی تهیه کرده‌ایم که در آن به موضوع‌های مهم در دوران آزمون پرداخته‌ایم. مثلا اینکه چه آمادگی‌هایی باید وجود داشته باشد، نحوه احراز هویت، درخواست خدمات، ثبت‌نام‌ها قوانین مربوط به پولشویی و امثال آن.»
او ادامه داد: «در واقع برای اینکه بتوانیم فرآیندها را به طور مشخص شناسایی و تعریف کنیم و از آن سو بفهمیم چه ریسک‌هایی ممکن است در این دوره وجود داشته باشد تمام این مقدمات را از پیش تعریف کرده‌ایم.»
طبق گفته او: «بحث دیگری که در زمان آزمون مورد توجه ماست بحث ارتباط با ذینفعان از ابعاد مختلف است که کسب و کار چطور می‌خواهد با مشتریان خود ارتباط برقرار کند. جنبه‌های کسب و کاری، جنبه‌های فنی، بحث پایداری زیرساخت‌های فنی کسب و کار هم در این بخش موردتوجه قرار می‌گیرد.»
او اضافه کرد: «علاوه بر اینکه معافیت‌هایی هم به آن کسب و کار در ازای همکاری با سندباکس در طی دوره آزمون داده می‌شود، شرکت‌های داوطلب در دوران آزمون باید محدودیت‌ها و مقررات خاص این دوره را رعایت کنند. همه این کارها برای این است که بتوانیم ریسک کسب و کارهایی که در حضور سندباکس داوطلب شده‌اند را ارزیابی کنیم. در نهایت پس از پایان دوره آزمون راجع به نحوه قانون‌گذاری و تصمیم‌گیری در حوزه رگولاتوری طرح‌ها،پیشنهادهای لازم به قانون‌گذار ارائه خواهد شد.»
به عقیده کریمی سند باکس، تنظیم‌گری بر مبنای تجربه و مبتنی بر واقعیت‌هاست که از طریق آن می‌توان از فضاهای بسته خارج شد و به تنظیم‌گری بهینه رسید.
تنظیم‌گری بر مبنای تجربه و واقعیت
صادق فرامرزی نماینده نصر در سندباکس بانک مرکزی نیز در ادامه افزود: «در عصری زندگی می‌کنیم که پیش‌بینی امری سخت شده است و ویژ‌گی نوآوری این است که از رگولیشن و پیش‌بینی‌ها جلوتر است. در شرایطی که نمی‌توان از رگ‌تک‌های خصوصی در ایران صحبت کرد، یکی از قسمت‌های لاینفک حوزه تحول دیجیتال بحث سندباکس است که خوشبختانه بانک مرکزی آن را با شجاعت پذیرفته است. من به عنوان نماینده بخش خصوصی با صراحت می‌گویم هیچ کدام از طرح های رسیده به دبیرخانه حذف نشد و همگی تک به تک بررسی شدند و دو طرح با شجاعت و ریسک پذیرفته شد.»
به باور فرامرزی استارت‌آپ‌های در حوزه خاکستری یعنی آنهایی که نه بر خلاف قانون که در سایه نبود قانون فعالیت می‌کنند، باید اقبال بیشتری به سندباکس نشان بدهند و تا فرصت هست از آن استفاده کنند.
رضا بیات ترک مدیرکل فناوری اطلاعات بانک مرکزی و از اعضای دبیرخانه سندباکس هم در این باره گفت: «ما باید خودمان را مسلح به فناوری می‌کردیم و سندباکس یکی از همین قدم‌های مثبت ما بود. ادامه فعالیت سندباکس کارهایی از جنس فرهنگ‌سازی می‌طلبد و باید کنار این طرح ایستاد و از آن دفاع کرد.»
سندباکس بیمه در راه است
محمدحسین ابراهیم‌خان نماینده سندباکس در وزارت امور اقتصاد دارایی هم در ادامه گفت: «سندباکس اولین بار در سال ۹۸ توسط شورای عالی فضای مجازی کمیسیون عالی تنظیم مقررات تصویب شد و پس از مدتی سندباکسِ بخشی، سندباکس بانک مرکزی، سند باکس بازار سرمایه راه‌اندازی شد و هم‌اکنون به‌دنبال آن هستیم تا سندباکس بیمه نیز راه‌اندازی شود.»
او افزود: «من می‌خواهم تاکید کنم سندباکس قرار نیست تمام مشکلات حوزه نوآوری و فناوری کشور را حل کند. سند باکس موازی مسیرهای دیگر است با این تفاوت که می‌تواند بخش زیادی از این مسائل را مرتفع کند و باید در کنار آن مسیرهای دیگری را برای رفع چالش‌ها در نظر گرفت.»
مهدی نوری متخصص حوزه فناوری نیز در ادامه عنوان کرد: «کسب و کارها در خیلی مواقع از نهاد رگولاتور گله‌مند هستند که چرا رگولاتورها مواضع آنها را درک نمی‌کنند. به نظر من سندباکس روزنه امیدی برای کسب و کارهاست که می‌تواند فعالیت‌های آنها را در مسیری درست قرار دهد و از آن سو رگولاتور و نوآور در کنار هم کار را یاد می‌گیرند.»
سندباکس فراتر از تنظیم‌گری است
عبدالهی در پایان نشست تاکید کرد موضوع سندباکس فراتر از تنظیم‌گری و تسهیل‌گری است. او در این باره گفت: «سندباکس فرصتی ایجاد می‌کند تا فضای رقابتی سالم ایجاد شود و در واقع سندباکس کارکرد تصمیم‌سازی برای قانون‌گذار دارد .»
طبق گفته مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک: «سندباکس قانون‌گذاری نمی‌کند و فقط میزان ریسک پدیده‌ها را ارزیابی می‌کند. به طور مجدد یادآور می‌شوم اگر عنوان طرح‌ها را بیان نمی‌کنم جدا از بحث محرمانگی این موضوع است که کسب و کارها تا قبل از نتیجه نخواهند از این موضوع به عنوان امتیازی، اعتباری یا مجوزی نگاه کنند.»
سندباکس چیست؟
سند باکس یا محیط آزمون؛ فضا و محیطی کنترل شده است که در آن کسب وکارهای جدید طبق شرایط خاصی می‌توانند برای دوره محدودی و با تعداد کاربر محدودی فعالیت کنند. سندباکس‌ها بیشتر برای تکنولوژی‌های نوظهور ایجاد می‌شوند تا علاوه بر اینکه کسب و کارها خود را برای ورود به محیط واقعی آماده می‌کنند قانون‌گذار نیز با شناسایی نقاط قوت و ضعف آنها شرایط و محیط قانونی را برای آنان ایجاد کنند.
