نشست اختصاصی رونمایی از سالنامه مهاجرتی ایران با حضور بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت، اعضای کمیته های تخصصی مهاجرت و اصحاب رسانه روز سه‌شنبه ۲۹ آذرماه در ساختمان رصدخانه مهاجرت ایران برگزار شد.
دکتر صلواتی اظهار داشت: «رصدخانه مهاجرت ایران در سالنامه های سال های گذشته به سفیدنمایی و آمار کمتر از واقعیت به خصوص در مورد آمار ایرانیان خارج از کشور متهم می شد، ممکن است با انتشار سالنامه جدید به سیاه نمایی متهم شود.»
وی افزود: «امروز در وضعیتی هستیم که نرخ ایرانیان خارج از کشور از تراز ۲ میلیون نفر بیشتر شده است، البته این آمار بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، سازمان بین المللی مهاجرت اتحادیه اروپا، بانک جهانی و مجموع آمارهای کشورهای مقصد و با آمارهای داخلی متفاوت است اما آمارهای داخلی در دسترس نیست و شیوه جمع آوری آمار هم برای ما مشخص نیست. در حالی که ما در مورد این آمار هم مرجع مشخص داریم و هم می توانیم شیوه کسب آمار را توضیح دهیم.»
وی از فقدان همکاری نهادهای مختلف برای کسب داده های مستند سخن گفت و تاکید کرد: «این آماری است که بر اساس داده های اصلی احصا کردیم، ممکن است دچار کم شماری شده باشیم، ولی آماری است که می توان به آن استناد کرد و شیوه جمع آوری آن مشخص است.»
به گزارش روابط عمومی رصدخانه مهاجرت ایران سالنامه مهاجرتی ایران ۱۴۰۱ در بردارنده آخرین آمار و ارقام مهاجرت از/به ایران است. این گزارش، که در حال حاضر کامل ترین تصویر مهاجرتی کشور را ترسیم می‌کند، شامل ده فصل است. جابه جایی های تحصیلی و دانشجویی، مهاجرت های اقتصادی و جابجایی نیروی کار، مهاجرت های بازگشتی، مهاجرت نیروی انسانی در حوزه سلامت، مهاجرت های اجباری و پناهجویی و مهاجرت های اقلیمی، موضوعاتی است که در این گزارش به آنها پرداخته شده است.
مهاجرت اقتصادی اعم از سرمایه انسانی و سرمایه مالی تحت تاثیر شکاف های موجود در مبدا و قطب های پذیرنده و چشم انداز افراد از وضعیت آتی آن ها است. یکی از روش های مهم جذب مهاجران اقتصادی برنامه های مناسب تابعیت و اقامتی است که توسط کشورهای دارای شرایط زمینه ای مساعد ارائه می شود. برنامه های شهروندی یا اقامت در ازای انواع سرمایه‌گذاری هم اکنون در صد کشور جهان رواج دارد و سی کشور موفقیت های خوبی را در این زمینه کسب کرده اند.
یکی دیگر از مهمترین روش های جذب نیروی انسانی با کیفیت بالا ایجاد شرایط و برنامه های مناسب برای کارآفرینان، سرمایه‌گذاران فعال و استارتاپ ها است. بر اساس آمارهای سالنامه مهاجرت ایران، بیش از ۲۵ کشور هم اکنون برنامه ویزای استارتاپ خود را فعال کرده‌اند. ایرانیان در سه سال اخیر (۲۰۱۹ تا نیمه اول ۲۰۲۲) از دو کشور کانادا و بریتانیا بیش از ۲ هزار ویزای استارتاپ، کارآفرینی، سرمایه‌گذاری یا خود اشتغالی دریافت کرده‌اند.
به طور کلی برای ایرانیان در ۱۲ سال اخیر سالانه به طور متوسط در حدود ۱۲ هزار ویزا یا اجازه اقامت موقت و دائم کاری در مقاصد آمریکا، کانادا، استرالیا، بریتانیا و اتحادیه اروپا صادر شده است.
مهاجرت سرمایه انسانی با کیفیت بالا و نیروی کار ماهر می تواند اثرات چشمگیری بر اقتصاد و جامعه در کشورهای مقصد داشته باشد.
ایرانیان دهمین ملیت از نظر تعداد یونیکورن های تاسیس شده در آمریکا هستند. همچنین ۴۴ درصد شرکت‌های لیست فورچون پانصد (۲۱۹ شرکت) توسط مهاجران و یا فرزندانشان راه‌اندازی شده است.
کشورهای منطقه خاورمیانه به دلیل مجاورت جغرافیایی و فرهنگی، یکی از قطب‌های اصلی جذب کننده نیروی انسانی کشور خواهد بود. در سال های اخیر به دلیل پیشرفت های کشور امارات متحده عربی، بسیاری از کشورهای منطقه دست به تغییرات مهمی در سیاست های اقتصادی و اجتماعی خود زده اند که سبب رشد فناوری و افزایش کیفیت زندگی در این مناطق شده است.
افزایش سرمایه‌گذاری خارجی، خرید کسب و کارهای نوظهور توسط شرکت های بزرگ دنیا و سیاست های تسهیلگری کسب و کار در میان کشورهای حوزه خلیج فارس، بیانگر اهمیت بالای توسعه فضای استارتاپی در این مناطق است.
کشورهای حاشیه خلیج فارس که در گذشته به عنوان مقصد نیروی کار کم مهارت و نیمه ماهر شناخته می شدند، با نقش آفرینی به موقع در روندهای جهانی فناوری و نوآوری و ایجاد چشم انداز پیشتازی و رهبری آینده، راهبردهای توسعه جدیدی را اتخاذ نموده اند. این کشورها اهمیت ارتباطات و تبادلات انسانی و فنی را درک کرده و به مرکز توسعه تبادلات فنی و انسانی تبدیل شده اند. به این ترتیب، فعالیت ها و ابتکارات خود را به صورت گسترده در رسانه های جهانی ارائه داده و برندسازی کشوری می کنند و از این طریق تصویر جذابی از خود برای متخصصان، کارآفرینان و شرکت های استارتاپی ایجاد کرده اند.
ارائه ویزای طلایی، ویزای سبز، ویزای اقامت بلندمدت فرهنگی و ویزای استعداد از جمله ابتکارات کشور امارات برای جذب سرمایه انسانی با کیفیت بالا است.
