در دنیای مدیریت کسب‌وکار، اهمیت کار تیمی و گروه بر هیچ‌کس پوشیده نیست. کارشناسان مدیریت در دهه‌های گذشته تلاش کرده‌اند تا با توسعه و بهبود روش‌های کار در گروه، رابطه میان اعضای تیم را ارتقا دهند و درنتیجه بهره‌وری افزایش پیدا کند. از روش‌های نوین تیم سازی و کار تیمی چقدر اطلاع دارید؟ اگر دوست دارید سازمانتان با کار گروهی موثر با سرعت بیشتری به اهداف تعیین شده برسد، این مقاله مخصوص شماست. قرار است در این مقاله با شما از روش‌های نوین تیم سازی و کار تیمی بیشتر صحبت کنیم. با ما در اکوموتیو همراه باشید.
کار تیمی؛ کلید دستیابی به اهداف
نقل قول معروفی از مایکل جردن، بازیکن افسانه‌ای بسکتبال، وجود دارد که می‌گوید: استعداد باعث برد در بازی میشود اما کار تیمی و هوش است که گروه را به قهرمانی می‌رساند. همین نقل قول برای نشان دادن اهمیت کار گروهی در هر عرصه‌ای کافیست.
تیم سازی و توسعه آن، از اولین و مهم‌ترین چالش‌های هر مدیر در دنیای کسب‌وکار است و می‌تواند سنگ بنای موفقیت شما باشد. هر مدیر باید بداند که پیدا کردن استعدادهای برتر و جذب آن‌ها، بدون ساختن گروه و هویت گروهی موفق، نمی تواند تاثیر چندانی در دستیابی به اهداف داشته باشد.
خوشبختانه به دلیل اهمیت مهارت تیم سازی و کار تیمی، کارشناسان زیادی روی این حوزه متمرکز شده‌اند و روش‌های مفیدی برای ساخت تیم و پیشبرد کار تیمی ارائه کرده‌اند که در ادامه آن‌ها را بررسی خواهیم کرد:
چطور تیم بسازیم؟
تیمسازی به فرآیند پیچیده‌ای نیاز ندارد؛ اما باید اعتراف کنیم که ساخت تیمی که به معنای واقعی افرادی همدل داشته باشد و بتوانند به صورت پایدار با یکدیگر برای رسیدن به اهدافشان تلاش کنند، به هوش و زیرکی نیاز دارد.
شما باید در درجه اول مدیر و رهبر خوبی باشید تا بتوانید اعضای تیمتان را دور هم جمع کنید. اگر صفات رهبری را در خودتان می‌بینید و از طرفی می‌دانید که می‌توانید به عنوان راهنما در کنار اعضای تیم باشید، قدم‌های زیر را برای تیمسازی دنبال کنید:
قدم اول: اهداف، نقش‌ها و مسئولیت‌ها را به وضوح تعریف کنید
شفافیت در تعریف اهداف و مسئولیت‌ها اولین گام در تیم سازی و کار تیمی است. طبیعی است که اگر اعضای تیم دقیقا بدانند که چه جایگاه و مسئولیتی دارند، بهتر می‌توانند در گروه فعالیت داشته باشند.
تعریف دقیق حوزه کارکرد و مسئولیت هر فرد، هم کمک میکند تا تیم به واحدی منسجم تبدیل شود و هم اینکه بهره‌وری گروه را افزایش خواهد داد.
قدم دوم: مشوق باشید
هیچ‌چیزی به اندازه داشتن مدیر عبوس و بداخلاقی که دائما به‌دنبال مچ‌گیری از اعضاست، نمی‌تواند برای تیم مخرب باشد. اگر دوست دارید مدیری کارآمد و رهبری اثرگذار باشید، باید برای اعضای تیم انگیزه ایجاد کنید.
اصولا ایجاد انگیزه در تیم کار سختی است؛ چون قبل از آن باید میان اعضای گروه وابستگی متقابل، احترام و اعتماد ایجاد کرده باشید. برای این کار تلاش کنید تا زمانی را برای گوش دادن به صحبت‌های اعضای تیم اختصاص دهید. جلسات طوفان فکری یکی از بهترین راه‌ها برای صحبت با تیم و دریافت نظرات آن‌هاست.
با این کار به اعضا نشان می‌دهید که نظراتشان برای شما اهمیت دارد. گوش دادن به اعضای تیم در کنار جشن گرفتن موفقیت‌ها، تشویق آن‌ها برای رسیدن به اهداف کوچک می‌تواند درعین ایجاد حس انگیزه، به آن‌ها اعتماد به‌نفس بدهد. مجموع این احساسات در نهایت باعث ایجاد حس همدلی و وفاداری میان اعضای گروه خواهد شد.
قدم سوم: برای آموزش تیم سرمایه‌گذاری کنید
وقتی روی اعضای گروه سرمایه‌گذاری کنید، آن‌ها هم روی شما سرمایه‌گذاری خواهند کرد. اگر مهارت مهمی وجود دارد که باید اعضای تیم بلد باشند، حتما آن مهارت را به اعضا آموزش دهید.
سعی کنید علاوه‌بر آموزش، به اعضای تیم فرصت دهید تا با چالش‌های بزرگ مواجه شوند و در این میان، نقش حامی را بازی کنید. با این کار هم به اعضای تیم کمک کرده‌اید تا دانش خود را توسعه دهند و هم قدمی بزرگ برای رسیدن به اهدافتان توسط تیم برداشته‌اید.
قدم چهارم: جامعه‌ای کوچک بسازید
گاهی لازم است که از گروه‌سازی فراتر بروید و به ساختن هویت جمعی بزرگ‌تری فکر کنید. ساخت فرهنگ شرکتی خاص و ایجاد کل بزرگ، می‌تواند باعث تقویت روح جمعی در گروه شود.
سعی کنید قوانین نانوشته‌ای در شرکتتان داشته باشید و کارمندان را تشویق کنید تا دربرابر این قوانین، متعهدانه رفتار کنند. کارمندان شما حتی باید در فرآیند ساخت این جامعه و توسعه فرهنگ شرکتی سهیم باشند تا خود را عضوی از آن احساس کنند. شرکت‌های بزرگ، معجزه روح جمعی و فرهنگ شرکی قدرتمند را در روزهای سخت دیده‌اند.
قدم پنجم: میانجی باشید؛ نه قاضی
در حل تعارضات و تنش‌ها، بیش از آنکه طرف کسی را بگیرید، باید راهی میانه را اتخاذ کنید؛ درواقع این میانجی‌گری راه عبور از طوفان درگیری‌های احتمالی میان اعضای تیم محسوب میشود.
علاوه‌برآن، راهی برای شنیدن نظرات همه اعضا باز کنید تا افراد گروهتان حس کنند که به هر دیدگاه و سلیقه‌ای احترام گذاشته میشود. یادتان باشد که درگیری‌ها اجتناب‌ناپذیر هستند و نحوه مدیریت این تعارض‌ها می‌تواند میزان موفقیت یا شکست شما را در رهبری گروه تعیین کند.
تکنیک‌هایی جذاب برای تقویت رابطه میان اعضای تیم
۱. تیم سازی بر مبنای فعالیت
تیمسازی بر مبنای فعالیت تکنیکی است که اعضای تیم را وادار میکند تا درست مانند قطعات پازل در کنار هم، یکدیگر را تکمیل کنند. در این روش به اعضای تیم چالشی ارائه میشود تا آن را در کنار هم تکمیل کنند.
خوبی این روش تقویت کار تیمی و اعتماد به یکدیگر است. در این روش، علاوه‌بر تقویت کار تیمی، اعضا را وادار میکند تا از منطقه امن خود خارج شوند و فعالیت‌هایی را امتحان کنند که قبلا انجام نداده بودند.
این روش تیم سازی می‌تواند هم با کار فیزیکی و هم با کار فکری انجام شود. اگر گروهتان جوان و فعال است، بهتر است فعالیت فیزیکی را انتخاب کنید. بد نیست هرچند وقت یک‌بار مسابقه‌ای برگزار و اعضای تیم را به شرکت در آن تشویق کنید.
کارت‌بازی، بازی‌های فکری، پینت بال، اتاق فرار و… از جله فعالیت‌های محبوبی هستند که هم اوقات خوشی را برای اعضای گروه رقم می‌زنند و هم حس مشارکت و فعالیت تیمی را در آن‌ها تقویت خواهند کرد.
۲. تیمسازی بر مبنای مهارت
یادتان هست که از توسعه به‌عنوان یکی از روش‌های مهم تیمسازی حرف زدیم؟ اگر احساس می‌کنید که مهارتی مهم برای آموزش وجود دارد و اعضای تیم باید آن را یاد بگیرند، فعالیت‌هایی را حول محور تقویت این مهارت طراحی کنید.
با این فعالیت‌ها می‌توانید علاوه‌بر بهبود مهارت‌های اعضای تیم و افزایش بهره‌وری، رابطه میان اعضا را هم ارتقا دهید. البته درنظر داشته باشید که برای این کار بهتر است با متخصص توسعه و آموزش همان مهرات قرارداد ببندید.
۳. تیمسازی بر مبنای ارزش
حتما به یاد دارید که گفتیم ساخت فرهنگ شرکتی یکی از مهم‌ترین روش‌های تیمسازی است. هر فعالیتی که بتواند ارزش را تقویت کند، می‌تواند منجر به تقویت حس مشترک میان اعضا و درنیتجه تیم سازی موفق هم باشد.
مثلا می‌توانید فعالیتی خیریه ترتیب دهید و اعضا را به شرکت در این فعالیت تشویق کنید. این نوع فعالیت‌ها فرصتی را برای اعضا ایجاد می‌کنند تا بهترین جنبه‌های شخصیت خود را به دیگران نشان دهند. درنتیجه، پیوند داخل تیم هم تقویت خواهد شد و حس مشارکت کارنان هم به‌صورت چشمگیری بهوبد خواهد یافت.
می‌توانید یک روز قرار بگذارید و با اعضای گروه به خانه سالمندان سر بزنید یا برای کودکان بی‌سرپرست اسباب بازی و لباس بخرید و به آن‌ها هدیه کنید.
۴. تیمسازی بر مبنای پیوند
هرچند بسیاری از کارشناسان توصیه می‌کنند که بهتر است رابطه میان اعضای کسب‌وکار درحد روابط حرفه‌ای باقی بماند و به رابطه بیرون از محل کار توسعه نیابد اما گاهی بد نیست که اعضای تیم را بیرون از محیط کار و در جوی دوستانه ملاقات کنید.
مثلا می‌توانید به مناسبت رسیدن به یکی از اهداف تیم، آن‌ها را به صرف شام در رستوران دعوت کنید. اگرچه این فعالیت تیمسازی بر توسعه مهارتی خاص متمرکز نیست اما می‌تواند به‌سادگی فرصتی برای اعضا ایجاد کند تا فارغ از روابط کاری با یکدیگر گفتگو کنند و سایر اعضا را بهتر بشناسند.
توصیه‌هایی مهم برای توسعه کار تیمی
- اصل شفاف‌سازی دستورالعمل‌ها را به‌صورت جدی رعایت کنید.
- به روش‌های کار و برقراری ارتباط میان اعضای تیم توجه کنید و از پلتفرم‌های نوین برای تقسیم کار یا بهبود ارتباط بهره بگیرید.
- وظایف حل مسئله را به تیم محول کنید. اجازه دهید اعضای تیم با یکدیگر روی پیدا کردن راه‌حل کار کنند.
- همیشه راه راب برای توسعه ارتباطات باز بگذارید. یادتان باشد که نیاز نیست هر جلسه برگزار کنید؛ اما توجه کنید که همیشه راه برای دریافت پیشنهادات و انتقادات باز بماند. مدیری در اتاق خود را به روی کارمندان می‌بندد، هرگز نخواهد توانست رهبری موفق و موثر باشد.
- استانداردهای عملکرد واحدی تعریف کنید و هر ماه میزان دستیابی به اهداف را با آن استانداردها بسنجید. خوب است برای هر کاری، استانداردهی که با کمیت قابل سنجش باشد تعریف کنید تا بتوان آن را بهتر و ملموس‌تر درک کرد.
- برای تعیین هدف از اجماع استفاده کنید. تلاش اصلی‌تان بر این مبنا استورا باشد که در برنامه‌ریزی برای تک‌تک مراحل کار حتما از کمک اعضای تیم بهره بگیرید.
- قوانینی اساسی برای تیم تعیین کنید و آن را به مثابه هنجار جا بیندازید. این قوانین می‌توانند به سادگی وقت‌شناسی در رسیدن به جلسات یا به پیچیدگی تعریف دستورالعمل کار باشند.
- روشی برای رسیدن به اجماع پیدا کنید و به آن پایبند باشید.
- گوش دادن به نظرات و طوفان فکری را ترویج و توسعه دهید. به کارمندان آموزش دهید که دربرابر انتقادات یا ایده‌های مخالف گارد نداشته باشند و به سادگی نظرات خود را با دیگران درمیان بگذارند.
و در آخر
روش‌های توسعه کار تیمی و تیمسازی دائما درحال بهبود و توسعه هستند؛ البته این به آن معنا نیست که برای پیشرفت الزاما به پایبندی به به‌روزرسانی قوانین شرکتتان به روش‌های نوین و مدرن نیاز دارید. اگر اصول و روشی خاص روی تیم کار کرد و اثر داشت، آن را حفظ کنید و میزان کارایی آن را با نظرسنجی از اعضای تیمتان بسنجید. درنهایت به خاطر داشته باشید که تیم و گروه مهم‌ترین رکن از پیشرفت هر کسب‌وکاری را تشکیل می‌دهد؛ اگر تا به امروز متکی به فرد بوده‌اید و تصمیمات را براساس نظر شخصی خودتان و نه گروه می‌گرفتید، لازم است که دیدگاهتان را در این زمینه تغییر دهید چون دیر یا زود آثار منفی آن را در کسب‌وکارتان خواهید دید.
