معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور گفت: روند ارزیابی دانش بنیان‌ها در حال تحول است و به همین نسبت کارخانه های نوآوری می‌توانند بر اساس توانمندی‌هایشان یک پلتفرم برای تایید دانش‌بنیان‌ها و بستر ارتباطی میان معاونت علمی و این شرکت ها باشند.
روح الله دهقانی فیروزآبادی در نشست مدیران کارخانه‌های نوآوری سراسر کشور به نقش کارخانه‌های نوآوری در تبدیل و فرآوری ایده‌های نوآورانه اشاره کرد و افزود: کارخانه‌های نوآوری بستری مناسب برای فرآوری و پردازش ایده‌های نو هستند. این کارخانه‌ها فرصتی برای تبدیل یک ایده به محصول یا خدمت نوآورانه که ناظر به رفع نیازی از بازار و جامعه باشد را فراهم می‌کنند.
وی با بیان این‌که مفهوم کارخانه نوآوری یکی از آن مفاهیم استاندارد و تثبیت شده در ابعاد جهانی است، ادامه داد: اگرچه تعداد زیادی واژه، نماد و نشانه در زیست بوم نوآوری کشور داریم که در ظاهر متفاوت اما در محتوا یک هدف را دنبال می‌کنند، اما کارخانه نوآوری از آن مفاهیمی است که جای خود را در زیست بوم فناوری و نوآوری باز کرده و نقش خود را به عنوان یک موضوع اثرگذار در حوزه فناوری و نوآوری به اثبات رسانده است.
رییس بنیاد ملی نخبگان همچنین گفت: وقتی از اکوسیستم یا یک زیست بوم سخن می گوییم، یعنی فضایی که حتی اگر همه درها را روی آن ببندیم، بتواند کار خود را پیش ببرد. برای ساخت یک زیست‌بوم فناوری و نوآوری واقعی، باید المان‌های ناکارآمد را حذف و روی المان‌های کارآمد و مهم تمرکز کنیم.
دهقانی فیروزآبادی با تشریح مراحل تکامل زنجیره ارزش تصریح کرد: یکی از سه مرحله اصلی زنجیره ارزش، تبدیل علم به ثروت علم است. علم که فرآوری می‌شود، فناوری را تولید می‌کند. ترکیب چند فناوری به نوآوری و فرآوری این نوآوری‌ها به تولید و بازار می رسد. کارخانه‌های نوآوری عمدتا از جنس نوآوری و نیاز بازار هستند.
وی به وجود دو رویکرد مبتنی بر علم تا بازار و نیاز بازار تا علم اشاره کرد و اظهار داشت: یک نگاه از جنس علم تا بازار است که در این رویکرد، نخست علم تولید و در نهایت محصول یا خدمت تولید می شود. اما نگاه دیگر که در کشورهای موفق‌تر اما کمتر مدعی چون کشورهای اروپایی و آسیایی دیده می‌شود، نگرش مبتنی بر نیاز بازار است. در این رویکرد، ابتدا نیاز بازار مورد توجه قرار می‌گیرد، سپس مبتنی بر حل آن مساله یا نیاز، تولید دانش، فناوری، نوآوری و محصول یا خدمت صورت می‌گیرد.
معاون رییس جمهور یادآور شد: در نگاه اول چون پایان کار چندان معلوم نیست، ممکن است به اتفاقات خارق‌العاده منجر شود اما هزینه‌های این رویکرد بالا است. در نگاه دوم که مبتنی بر نیاز و کشش بازار است، هزینه کمتری دارد اما اتفاق خارق‌العاده‌ای اتفاق نمی‌افتد و شاهد ارتقای یک محصول یا خلق یک خدمت مبتنی بر نیاز هستیم.
دهقانی فیروزآبادی تصریح کرد: مرکز رشد صرفا یک زیرساخت یا ساختمان نیست، بلکه یک پلتفرم و نرم افزار است که با امکاناتی که ارائه می کند، فرآیند انجام کار نوآورانه ممکن می‌شود.
وی در تعریف مرکز نوآوری توضیح داد: مرکز نوآوری به یک مجموعه‌ای گفته می شود که ارتباطی پایدار میان مشتریانی که مساله‌ای دارند و حل کنندگان مسایل شکل می‌دهد. مرکز نوآوری بین چند مشتری شکل می گیرد. در این مراکز، مساله مشخص است و افرادی که مسائل را حل می‌کنند در این مراکز مستقر می شوند و در نهایت حل مسائل مشتری، که می‌تواند یک کسب و کار یا صنعت باشد صورت می‌گیرد.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهور افزود: کارخانه نوآوری یا استارتاپ استودیو نیز بستری با نگاه عرضه محور است و از ایده‌هایی که می‌خواهند یک نوآوری را به بازار عرضه کنند، حمایت می‌کند. کارخانه نوآوری محصول تولید نمی‌کند بلکه عهده دار حمایت و هدایت تیم‌هایی است که ایده دارند تا بتوانند این ایده نوآورانه را به یک محصول یا خدمت تبدیل کنند و به بازار برسانند.
دهقانی فیروزآبادی با بیان این‌که هنر کارخانه‌های نوآوری این است که فناوری‌ها را به یکدیگر متصل کنند و یک نوآوری به ارمغان بباورند، یادآور شد: پیوند خلاقانه میان فناوری‌هایی که به نوآوری منجر شود رسالت کارخانه نوآوری است. وی ادامه داد: عرضه کردن فضای لازم برای شکل گرفتن این نوآوری کار اصلی کارخانه‌های نوآوری است و شبکه‌ای از زیرساخت‌ها و الزامات برای خلق نوآوری، مانند فب‌لب‌ها، کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌ها در شبکه کارخانه‌های نوآوری وجود دارد. در واقع تولید بدون کارخانه، از توانمندی‌های کارخانه نوآوری است.
معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهوری همچنین اظهار داشت کارخانه نوآوری بستری برای پذیرش استارتاپ‌ها با رویکرد علم تا نوآوری است. نقش آفرینی بخش خصوصی موجب شده کارخانه‌های نوآوری رویکردی عمل‌گرایانه و کارکردی‌تر نسبت به سایر مفاهیم زیست‌بوم فناوری و نوآوری داشته باشند.
دهقانی فیروزآبادی ادامه داد: کارخانه نوآوری، با انگیزه، اراده و عشق بخش خصوصی شکل می‌گیرد و توسط افرادی با انگیزه پروراندن یک ایده تا رساندن آن به نوآوری اداره می‌شود. بخش خصوصی، با شناخت صحیح و دقیقی که از بازار دارد و باوری که به رسیدن به محصول دارد می‌تواند به ارزش افزوده برسد.
وی به حمایت از کارخانه‌های نوآوری اشاره کرد و گفت: روند ارزیابی دانش بنیان‌ها در حال تحول است و به همین نسبت کارخانه‌های نوآوری می‌توانند بر اساس توانمندی‌هایشان یک پلتفرم برای تایید دانش‌بنیان‌ها و بستر ارتباطی میان معاونت علمی و این شرکت‌ها باشند.
رییس بنیاد ملی نخبگان ابراز امیدواری کرد: طرحی نو در حوزه نوآوری به کمک کارخانه‌های نوآوری و مزیت‌هایی که دارند، درانداخته شود. همچنین در عمومیت بخشیدن به معاونت علمی نقش آفرینی کرده و طیف گسترده خدمات و حمایت‌های این معاونت را به جامعه فناوری، نوآوری و خلاقیت کشور معرفی کنند.
دهقانی فیروزآبادی یادآور شد: انواع معافیت‌های مالیاتی، گمرکی، نظام وظیفه، امکان تبادلات خارجی، وجود ستادهای توسعه فناوری و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان، شبکه‌ای گسترده از آزمایشگاه‌ها و صدها خدمت دیگر، تنها بخشی از امکاناتی است که معاونت علمی ریاست جمهوری در اختیار دارد، در حالی که بیشتر فعالان زیست بوم فناوری و نوآوری از این امکانات کمتر اطلاع دارند.
بر اساس گزارش معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، نشست مدیران کارخانه های نوآوری سراسر کشور با حضور معاون علمی و نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی به میزبانی کارخانه نوآوری و صنایع خلاق البرز برگزار شد.
