کشور آلمان، یکی از قدرتمندترین اقتصادهای دنیا است که به دلیل نیاز شدیدش به نیروی کار خارجی، توجه بسیاری از ایرانی‌ها را به سمت خود جلب کرده است. به دلیل وجود طیف وسیعی از مشاغل مختلف در این کشور، تعریف گسترده‌ای از نیروی کار و انواع قرارداد در آلمان وجود در این کشور وجود دارد.
بنابراین، اگر شما هم جزء افرادی هستید که قصد کار در این کشور را دارید، لازم است که با انواع قرارداد کاری در آلمان آشنا شوید. به همین دلیل در ادامه این مطلب، با ما همراه باشید.
قرارداد کاری دائم (unbefristeter Arbeitsvertrag)
همان‌طور که از اسم قراردادهای کاری دائم مشخص است، این قراردادها برای مدت‌زمان نامشخص و نامحدود بین نیروی کار و کارفرما، تنظیم می‌شود. این قراردادها معمولاً شامل یک دوره آزمایشی شش‌ماهه می‌شوند که پس از آن، تنها در صورتی می‌توان قرارداد شما را فسخ کرد که یا استعفا دهید یا کارفرما یک دلیل قانونی برای اخراج شما پیدا کند. لازم به ذکر است که قوانین سخت‌گیرانه‌ای برای اخراج شما توسط کارفرما وجود دارد و این کار بسیار دشوار است.
قرارداد کاری موقت با مدت‌زمان معین (befristeter Arbeitsvertrag)
قراردادهای کاری موقت در آلمان، برای یک دوره زمانی محدود بسته می‌شوند. این قراردادها، امکان تمدید پس از اتمام مدت‌زمانشان را دارند، اما کارفرما موظف به انجام آن نیست. قرارداد کاری موقت با مدت‌زمان معین، حداکثر تا سه بار قابل‌تمدید است، مشروط بر اینکه کل مدت‌زمان استخدام، بیشتر از دو سال نشود.
نکته: اگر قصد مهاجرت کاری به آلمان یا راه‌اندازی کسب‌وکار خود در این کشور را دارید، می‌توانید از قراردادهای مدت معین، به مدت چهار سال استفاده کنید.
قرارداد با آژانس کاریابی (Contract with a recruitment agency)
با این نوع قرارداد، شما به‌جای کارفرما، مستقیماً توسط آژانس‌های کاریابی (Personalegentur) استخدام می‌شوید. بنابراین، آژانس مسئول پرداخت حقوق به شماست. قراردادهای موقت از این نوع، فقط می‌تواند حداکثر ۱۸ ماه اعتبار داشته باشد و شما حق دریافت حقوق و مزایا مشابه کارکنان دائمی شرکت مشتری را در طی این مدت، خواهید داشت.
استخدام در مشاغل کوچک (Mini-jobs)
مشاغل کوچک یا مینی جابز (Mini Jobs)، نوعی شغل حاشیه‌ای در آلمان است. با استخدام در مینی جاب‌ها، یک قرارداد کاری بین شما و کارفرما بسته می‌شود که در آن، حق تقاضای دستمزد بیش از ۵۳۸ یورو در ماه را نخواهید داشت. در برخی مواقع در این قراردادها قید می‌شود که کمتر از سه ماه یا ۷۰ روز در سال حق کار خواهید داشت. در واقع مشاغل کوچک می‌توانند در کنار شغل اصلی شما به‌عنوان مکمل دستمزد شما یا به‌عنوان شکل اصلی درآمد شما در نظر گرفته شوند.
اگر خودتان به‌عنوان یک کارآفرین در آلمان یک شغل کوچک دارید، موظف به پرداخت مالیات‌بردرآمد یا سهم تأمین اجتماعی نیستید. به این معنی که مزایای خاصی مانند بیمه بیکاری به شما تعلق نمی‌گیرد و ممکن است در صورت کارکردن در مشاغل کوچک، حقوق بازنشستگی پایینی داشته باشید. بااین‌حال، از حقوق شغلی مشابهی با کارکنان دائمی برخوردار خواهید شد.
استخدام در مشاغل میانی (Midi-jobs)
مشاغل میانی که قبلاً با نام ” مشاغل منطقه کشویی” آن را می‌شناختند، شامل قراردادهایی هستند که در آن، یک کارمند بیش از ۵۳۸ یورو اما کمتر از ۲۰۰۰ یورو در ماه درآمد دارد. این قانون از ژانویه ۲۰۲۳ تصویب شده است. مشاغل میانی، مشمول مالیات و حق بیمه تأمین اجتماعی هستند، اما با نرخ تخفیفی که به تدریج با افزایش درآمد افزایش می‌یابد.
قراردادهای دورکاری یا فریلنسری (Freelancer contracts)
اگر به‌عنوان یک فریلنسر و به‌صورت دورکار در آلمان کار می‌کنید، لازم است که با همه مشتریان خود، قرارداد دورکاری تنظیم کنید. در آلمان دو نوع قرارداد کار فریلنسر وجود دارد:
قرارداد خدمات (Dienstvertrag)
یک فریلنسر با امضای قرارداد خدمات، خدمات خود را در ازای دریافت پاداش در اختیار مشتری قرار می‌دهد. در این نوع قراردادها معمولاً تعهدات خاص، مدت توافق و شرایط فسخ قرارداد، به‌تفصیل شرح داده می‌شود.
قرارداد کارویژه (Werkvertrag)
تفاوت قراردادهای کارویژه با قرارداد خدمات در این است که به‌جای اینکه دارای دوره زمانی خاص باشد، به یک کار خاص مربوط می‌شود. در واقع فریلنسرها در ازای تولید یا تعمیر چیزی، این قرارداد را با کارفرما امضا می‌کنند و پس از تحویل کار، قرارداد پایان می‌یابد.
قراردادهای جمعی و قراردادهای شرکت (Collective bargaining agreements and company agreements)
انجمن‌های کارفرمایان و اتحادیه‌های کارگری در بسیاری از بخش‌های اقتصادی، قراردادهای جمعی منعقد می‌کنند. قراردادهای جمعی شرایط و ضوابط کارکنان در هنگام کار را مشخص می‌کند و شامل موضوعاتی مانند دستمزد و حقوق تعطیلات می‌شود.
همچنین شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند در داخل شورای کارگری خود (هیئت نماینده منافع کارکنان)، قراردادهایی منعقد کنند که به آن‌ها قراردادهای شرکت می گویند.
قراردادهای کاری شامل چه مواردی می‌شوند؟
- مشخصات، آدرس و شماره تماس کارمند و کارفرما
- تاریخ شروع همکاری
- محدودیت زمانی (درصورتی‌که قراردادتان محدود به یک بازه زمانی مشخص باشد)
- مدت‌زمان دوره آزمایشی
- آدرس و مشخصات محل کار
- شرح شغل و وظایف مربوط به آن
- شرح دستمزد و مزایا (از جمله اضافه‌کاری، پاداش، عیدی و غیره)
- شرح میزان مرخصی در ماه یا سال
- دوره مهلت برای استعفا یا ترک کار (مدت زمانی که کارمند یا کارفرما، باید قبل از پایان رابطه کاری به‌طرف مقابل اطلاع دهد.)
- شرح مبالغ مالیات و حق بیمه تأمین اجتماعی مانند بیمه سلامت، مراقبت‌های پرستاری، مستمری و بیکاری
نکاتی که قبل از امضا قراردادهای کاری در آلمان باید بدانید!
- قراردادهای کاری معمولاً شامل یک دوره آزمایشی شش‌ماهه است.
- قرارداد کار موقت شامل یک تاریخ پایان مشخص است و معمولاً به طور خودکار، به پایان می‌رسد. یعنی نه شما و نه کارفرما، حق فسخ آن را مگر در موارد خاص، نخواهید داشت.
- طبق قانون کار در آلمان، هر فرد حق دارد نهایتاً ۸ ساعت در روز و ۴۰ ساعت در هفته کار کند.
- مبلغی که در قرارداد ذکر می‌شود، حقوق خالص کارمند است. به این معنی که حق بیمه و مالیات به‌صورت خودکار از این مبلغ کم خواهد شد. بنابراین، دقت کنید که تمام حق‌وحقوق و مزایای اضافی در قراردادتان ذکر شود.
- طبق قانون کار آلمان هر فرد به‌ازای ۵ روز کار در هفته، حق ۲۰ روز مرخصی با حقوق در سال را دارد.
- اگر دچار بیماری شوید، با ارائه گواهی معتبر از پزشک، می‌توانید حقوق کامل ۶ هفته خود را از کارفرما دریافت کنید.
- در برخی از قراردادهای کاری، مدت زمانی را برای اعلام استعفا یا ترک کار برای کارمند مشخص می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، اگر این مدت ۳ ماه تعیین شود، نیاز است که ۳ ماه پیش از استعفا، این موضوع را به کارفرمای خود، اطلاع دهید.
- قانون قبل در خصوص کارفرمایان نیز صدق می‌کند. حتماً مدت زمانی را در قرارداد خود مشخص کنید تا پیش از اخراج یا تعدیل‌نیرو، به شما اطلاع داده شود تا فرصت کافی برای یافتن شغل جدید را داشته باشید.
چگونگی استخدام در آلمان
برای استخدام‌شدن در آلمان، لازم است که به سایت‌های کاریابی یا آژانس‌های استخدام مراجعه کنید و موقعیت‌های شغلی موجود را بررسی کنید. پس از یافتن موقعیت شغلی مناسب، رزومه خود را برای کارفرما ارسال کنید. کارفرما یا آژانس پس از بررسی رزومه، در صورت تأیید از طریق ایمیل یا تماس مستقیم، از شما درخواست ملاقات یا مصاحبه حضوری یا آنلاین خواهند کرد. پس از اینکه بتوانید مصاحبه را با سربلندی پشت سر بگذرانید، از شما دعوت می‌شود که برای عقد قرارداد کاری، آماده شوید و آن را امضا کنید.
جمع‌بندی
در این مطلب، در خصوص انواع قراردادهای کاری در آلمان، نکات مربوط به تنظیم قرارداد و نحوه استخدام در این کشور صحبت کردیم. اگر قصد مهاجرت به آلمان و کار در این کشور را دارید، لازم است که انواع قرارداد و قوانین کار در این کشور را بشناسید. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم که برای یافتن شغل و عقد قرارداد حتماً با یک وکیل یا مؤسسه حقوقی معتبر مشورت کنید و بندهای قرارداد را با آن‌ها چک کنید. با این کار، احتمال وقوع اشتباه یا ازدست‌رفتن حق و حقوقتان در آینده را به صفر خواهید رساند.
