تیوب یا لوله کربن استیل، نوعی لوله بوده که از جنس فولاد کربنی ساخته شده است. کربن به عنوان عنصر اصلی در ساخت این لوله ها بوده و باعث افزایش چشمگیر استحکام آن می شود. این تیوب ها را می توان از طریق فرآیندهایی مانند ریخته گری، رولینگ و فرایند کشش تولید کرد. این لوله ها ترکیب اندکی از آلیاژها بوده و مهم ترین ویژگی مکانیکی آن ها استحکام و انعطاف پذیری مناسب آن ها است؛ به طوری که از جمله رایج ترین تیوب ها به حساب می آیند.
تیوب کربن استیل و کاربردهای آن
تیوب کربن استیل یکی از انواع رایج تیوب ها محسوب شده که به دلیل مزایای متعددش، امروزه توجه زیادی را جلب کرده است. این لوله ها در مدل های مختلفی تولید می شوند و قابلیت استفاده در بخش های گوناگون را دارند. در ادامه مطلب به ویژگی های این تیوب پرداخته شده است.
تیوب کربن استیل چیست؟
تیوب یا لوله کربن استیل، نوعی لوله بوده که از جنس فولاد کربنی ساخته شده است. کربن به عنوان عنصر اصلی در ساخت این لوله ها بوده و باعث افزایش چشمگیر استحکام آن می شود. این تیوب ها را می توان از طریق فرآیندهایی مانند ریخته گری، رولینگ و فرایند کشش تولید کرد. این لوله ها ترکیب اندکی از آلیاژها بوده و مهم ترین ویژگی مکانیکی آن ها استحکام و انعطاف پذیری مناسب آن ها است؛ به طوری که از جمله رایج ترین تیوب ها به حساب می آیند.
لوله های کربن استیل در برابر خوردگی مقاومت نسبتا خوبی دارند، اما برای افزایش مقاومت آن ها می توان از مواد ضد زنگ یا رنگ های مختلف شیمیایی استفاده نمود. برای تعیین مشخصات یک لوله کربن استیل نیز عواملی همچون سایز، ضخامت دیواره، نوع فولاد به کار رفته، روش تولید، شکل انتهایی لوله، طول لوله، پوشش و استاندارد استفاده شده مورد نیاز است.
انواع لوله کربن استیل از نظر میزان کربن
انواع تیوب کربن استیل از فولادهای مختلف و برای مصارف متنوعی تولید می شوند؛ این تیوب ها را می توان بر اساس میزان کربن موجود در ترکیباتشان دسته بندی کرد. به طور کلی، سه نوع لوله کربن استیل وجود دارد:
لوله کم کربن
همان طور که از نام این نوع لوله های فولادی مشخص است، مقدار کربن به کار رفته در آن ها اندک و حداکثر ۰.۲۵ درصد وزنی فولاد است. این ویژگی باعث می شود که فرآیندهایی مانند جوشکاری و ماشینکاری آن ها به آسانی انجام گرفته، و همچنین انعطاف پذیری خوبی داشته باشند.
لوله متوسط کربن
در این نوع لوله ها، مقدار کربن استفاده شده بین ۰.۳ الی ۰.۵ درصد متغیر است. لوله کربن استیل متوسط از نظر دوام، استحکام، کارایی و هزینه های تولید توازنی مناسب دارد. رایج ترین کاربرد این لوله ها در ساخت قطعات خودرو و ماشین آلات صنعتی و کشاورزی است.
لوله پر کربن
این نوع لوله ها دارای بیشترین میزان کربن در بین تیوب های کربن استیل را دارد، به طوری که مقدار کربن موجود در آن ها تا محدوده ۱.۵ درصد و در برخی موارد تا ۲ درصد برآورد می شود. این ویژگی به لوله های پر کربن مقاومت و استحکام بیشتری می بخشد، با این حال، انعطاف پذیری آن ها کاهش یافته و احتمال شکنندگی آن ها بیشتر است. همچنین، فرآیندهای ماشین کاری و جوشکاری، به مراتب سخت تر و حساس تر از نمونه های کم کربن یا کربن متوسط است.
انواع روش های ساخت تیوب های کربن استیل
تیوب های کربن استیل را می توان از نظر ساخت و پوشش دهی نیز به دسته های مختلفی تقسیم بندی نمود، که در ادامه به دو نوع معروف آن ها یعنی لوله های بدون درز و گالوانیزه پرداخته می شود.
تیوب های بدون درز (مانیسمان)
لوله های بدون درز که معمولا در بازار با نام لوله مانیسمان شناخته می شوند، اغلب در مواردی که نیاز به استحکام بالا و مقاومت حرارتی زیاد باشد، مورد استفاده قرار می گیرد. این لوله ها بدون هیچ گونه درز جوش، و به صورت یکپارچه تولید شده و به همین دلیل کاملا صاف و یکدست هستند. همین موضوع باعث کاهش احتمال ترک خوردگی و نشتی آن می شود. این نوع تیوب ها در ابعاد و اندازه های مختلفی تولید شده و فرایند ساخت آن ها شامل سوراخ کردن یک شمش فولادی گرم شده است.
تیوب های گالوانیزه
تیوب های گالوانیزه، همان لوله های کربن استیلی بوده که بر روی آن یک لایه پوششی گالوانیزه یا روی قرار گرفته است. این پوشش گالوانیزه باعث افزایش مقاومت لوله در برابر خوردگی و زنگ زدگی می شود. برای تولید این نوع لوله ها اغلب از روش غوطه وری گرم استفاده می شود.
تیوب های اسپیرال
لوله های اسپیرال از نوع لوله های درزدار بوده که این درز جوش به جای خط مستقیم، به صورت مارپیچ است. این موضوع باعث می شود تا استحکام لوله افزایش یافته و لوله بتواند فشارهای بیشتری را تحمل کند.
عوامل موثر بر قیمت تیوب های کربن استیل
قیمت تیوب های کربن استیل به دلیل نوسانات ارز و دلار متغیر است. همچنین، این لوله ها تنوع بالایی داشته و قیمت گذاری آن ها بر اساس سایز، قطر، میزان کربن موجود و کیفیت آن تعیین می شود. بنابراین توصیه می شود تا برای دریافت قیمت روز این نوع تیوب ها با کارشناسان پردیس فولاد تماس حاصل فرمایید.
ویژگی های تیوب های کربن استیل
لوله ها و تیوب های کربن استیل به دلیل استحکام، انعطاف پذیری و دوام بالا، در ساخت و سازهای گوناگون در صنایع مختلف از جمله صنعت ساختمان به طور گسترده مورد استفاده قرار گیرند. لوله های کربن استیل را می توان به راحتی نیز بازیافت نمود. خصوصیات مکانیکی تیوب های کربن استیل به مقدار کربن موجود در آهن آن ها بستگی داشته، در حالی که عناصری مانند کروم، کبالت، منگنز و تنگستن نیز با مقادیر بسیار کم در آن حضور دارد.
از محدودیت های این تیوب ها می توان به نسبت استحکام به وزن نسبتا پایین آن ها اشاره کرد. این موضوع زمانی که وزن پروژه مهم باشد، نکته مهمی تلقی می شود. اما در اکثر پروژه های معمول از این نوع لوله ها به عنوان اولین گزینه استفاده می گردد.
کاربرد تیوب کربن استیل
لوله های کربن استیل از پرمصرف ترین لوله ها بوده که در خطوط انتقال گاز، آب، نفت و همچنین در صنایع پتروشیمی به کار می رود. علاوه بر این، در ساخت و سازهای مهندسی، خودروسازی، تولید کپسول های گاز LPG و نیز در تولید فولادهای ضد زنگ و مخازن تحت فشار استفاده می شوند.
جمع بندی
تیوب ها یا لوله های کربن استیل به دلیل خواص مکانیکی خوب خود از جمله استحکام و انعطاف پذیری مناسب، به عنوان یک گزینه بسیار مناسب در بسیاری از صنایع از جمله صنعت ساخت و ساز، نفت، گاز و پتروشیمی شناخته می شود. این تیوب ها را می توان از نظر مقدار کربن موجود در ترکیب شیمیایی آن ها به سه دسته کم کربن، متوسط کربن و پر کربن یا کربن بالا تقسیم بندی نمود.