راه اندازی پلتفرم متن باز هوش مصنوعی ملی با حمایت معاونت علمی

معاون علمی رئیس‌جمهور از راه‌اندازی پلتفرم متن باز هوش مصنوعی خبر داد و از شرکت‌های دانش‌بنیان دعوت کرد تا با مشارکت در این پروژه، به توسعه آن کمک کنند و از حمایت‌های مالی و برنامه‌های تشویقی دولت بهره‌مند شوند.

حسین افشین در حاشیه افتتاح مرکز پایش وضعیت هوشمند نیروگاهی در نیروگاه سیکل ترکیبی شریعتی مشهد، با اشاره به پیشرفت‌های ایران در حوزه هوش مصنوعی، از گام بلندی به سوی خودکفایی و هم‌گامی با تحولات جهانی سخن گفت. او تأکید کرد که ایران با الگوبرداری هوشمندانه از نمونه‌های موفق جهانی و بومی‌سازی آن‌ها، در حال ایجاد یک زیرساخت پلتفرم متن باز هوش مصنوعی  است که می‌تواند تحولی جدید در این حوزه ایجاد کند.

وی توضیح داد که ایران با تکیه بر اصول علمی و همگام با استانداردهای بین‌المللی، پایه‌های اولیه پلتفرم متن باز هوش مصنوعی را بنا نهاده است تا سکویی منحصربه‌فرد برای توسعه هوش مصنوعی ایجاد کند. تفاوت اصلی این پلتفرم در این است که به صورت متن‌باز توسعه داده می‌شود تا همه بتوانند در بهبود آن مشارکت داشته باشند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور از همه شرکت‌های دانش‌بنیان و متخصصان حوزه هوش مصنوعی دعوت کرد تا در این پروژه همکاری کنند. او اعلام کرد که فراخوانی برای جذب شرکت‌های توانمند، به ویژه آن‌هایی که در زمینه زبان‌های برنامه‌نویسی تجربه دارند، منتشر شده است. به گفته او، همکاری این شرکت‌ها و هم‌افزایی توان ملی، عامل اصلی پیشرفت و توسعه پلتفرم متن باز هوش مصنوعی خواهد بود.

افشین همچنین بخش دیگری از این پروژه را معرفی کرد و از راه‌اندازی یک بازارگاه یا استودیو در لایه بالاتر پلتفرم متن باز هوش مصنوعی خبر داد. در این بخش، حوزه‌هایی مانند انرژی، سلامت، تأمین اجتماعی و بیمه تعریف شده‌اند و برای هر یک از این حوزه‌ها، فراخوانی جهت مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان صادر شده است.

او تأکید کرد که معاونت علمی از این شرکت‌ها به شکل ارائه گرنت (کمک‌هزینه) حمایت خواهد کرد. البته شرط اصلی دریافت این حمایت، ارائه خروجی کار به‌صورت متن‌باز است، چرا که این مسئله برای معاونت علمی اهمیت ویژه‌ای دارد.

وی همچنین توضیح داد که پس از راه‌اندازی این بخش، دو لایه دیگر نیز برای کسب‌وکارهای خرد در نظر گرفته شده است. برای مثال، افرادی که قصد فعالیت در حوزه هوش مصنوعی را دارند اما برنامه‌نویس نیستند، می‌توانند از ابزارهای موجود در این بازارگاه‌ها یا استودیوها استفاده کنند. این ابزارها به کاربران کمک می‌کنند تا داده‌های خود را وارد کرده، مدل مناسب را انتخاب کنند و پس از پردازش، خروجی مورد نیاز خود را دریافت کنند. این بخش به طور ویژه برای کسب‌وکارهایی طراحی شده که قصد توسعه فعالیت‌های خود را دارند و برای آن نیز فراخوان داده شده است.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رئیس‌جمهور از حمایت دولت و برنامه‌های تشویقی برای توسعه این پلتفرم خبر داد و اعلام کرد که در لایه‌های اول و دوم، هزینه‌ها معمولاً توسط حاکمیت تأمین می‌شود، زیرا این بخش‌ها به طور مستقیم درآمدزا نیستند. با وجود این که امکان واگذاری بازارگاه‌ها به شرکت‌های خاص وجود داشت، سیاست اصلی دولت حفظ پلتفرم متن باز هوش مصنوعی به صورت متن‌باز است. شرکت‌هایی که در این پروژه همکاری می‌کنند، ملزم به ارائه خروجی کار خود به شکل متن‌باز هستند. هدف اصلی این پروژه جذب شرکت‌های متعدد و تشویق آن‌ها به مشارکت است.

او افزود که در ابتدای این طرح، ممکن است برخی شرکت‌ها درباره سهم خود از پروژه سؤال کنند. پاسخ معاونت این است که زیرساخت اولیه ایجاد شده و برای توسعه بیشتر، به ایده‌ها و مشارکت این شرکت‌ها نیاز است. در آینده، مسابقاتی برگزار خواهد شد تا مدل‌هایی که مصرف GPU و هزینه‌های محاسباتی را کاهش می‌دهند، شناسایی شده و به آن‌ها جوایزی تعلق گیرد. هدف اصلی از این مسابقات، تشویق خلاقیت و نوآوری در حوزه هوش مصنوعی است.

افشین با اشاره به توسعه ۲۰ ساله هوش مصنوعی در سطح جهان، بیان کرد که از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۲ این فناوری رشد چشمگیری داشته، اما در ایران به‌تازگی این حوزه در حال پیشرفت است. او تأکید کرد که برای موفقیت در این مسیر، به مدیرانی جسور نیاز است. مدیرانی که توانایی پذیرش سیستم‌های جدید را داشته باشند و بتوانند بهره‌وری سیستم‌های سنتی را افزایش دهند.

معاون علمی رئیس‌جمهور با تأکید بر ضرورت هم‌افزایی و آمادگی برای مواجهه با چالش‌ها، به مشکلات احتمالی در حوزه هوش مصنوعی اشاره کرد. او توضیح داد که ممکن است در این مسیر با محدودیت‌هایی مانند مسدود شدن آی‌پی‌ها مواجه شویم. به گفته او، باید راه‌حل‌هایی برای عبور از این موانع ارائه شود، زیرا این بخش‌ها به دلیل وابستگی به زیرساخت‌های بین‌المللی، ممکن است تحت تأثیر تحریم‌ها قرار گیرند.

وی همچنین از رونمایی قریب‌الوقوع زیرساخت GPU خبر داد و تأکید کرد که دسترسی به لایه‌های اصلی پلتفرم متن باز هوش مصنوعی برقرار است و امکان تحریم آن‌ها وجود ندارد.

افشین با اشاره به انعقاد قراردادهای هوش مصنوعی با ۱۳ دانشگاه، از آغاز حرکتی بزرگ در این حوزه خبر داد. او اعلام کرد که پروژه‌های تعریف‌شده برای دانشگاه‌ها و دستیاران هوش مصنوعی وزارتخانه‌ها، با هدف حمایت از نیروی انسانی و ایجاد هسته‌های فناوری آغاز شده و به تأسیس شرکت‌های دانش‌بنیان هوش مصنوعی منجر خواهد شد. او بر رقابت بین دانشگاه‌ها برای توسعه دستیار هوش مصنوعی تأکید کرد و توضیح داد که معاونت علمی از این رقابت‌ها به‌صورت مالی حمایت خواهد کرد.

معاون علمی رئیس‌جمهور با رد شایعات درباره ارقام بالای حمایت‌های مالی، اعلام کرد که این حمایت‌ها بر اساس عملکرد دانشگاه‌ها انجام می‌شود. او به عنوان مثال به کمک ۳۰ میلیارد تومانی به دانشگاه شریف برای پروژه‌های هوش مصنوعی اشاره کرد و توضیح داد که دانشگاه‌ها پروژه‌های واقعی دریافت می‌کنند و انتظار می‌رود در این زمینه پیشرو باشند. در صورتی که دانشگاهی عملکرد ضعیفی داشته باشد، تمرکز حمایت‌ها به دانشگاه‌های دیگر منتقل خواهد شد.

افشین در پایان با تأکید بر لزوم تغییر در سیستم‌های قدیمی و حمایت از مدیران جسور، آمادگی معاونت علمی برای پشتیبانی از این تغییرات را اعلام کرد. او تأکید کرد که معاونت علمی آماده است از این تغییرات حمایت کند و در صورت بروز مشکل، مسئولیت آن را بپذیرد. به گفته او، با همکاری و تلاش جمعی، امکان دستیابی به رشد نمایی در حوزه هوش مصنوعی وجود دارد.