در اولین اجلاس ایران دانش‌بنیان، از گزارش سالانه ارزیابی اکوسیستم دانش بنیان رونمایی شد. این گزارش با تحلیل دقیق عملکرد هر شهر در استان، به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا تصمیمات بهتری برای توسعه این حوزه بگیرند.
اولین اجلاس بررسی پیشرفت‌ها و تقدیر از پیشگامان اکوسیستم دانش بنیان با حضور حسین افشین، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، تورج امرایی، معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان این معاونت، و جمعی از شرکت‌های دانش‌بنیان، عصر روز ۱۱ اسفند ۱۴۰۳ در محل مرکز همایش‌های بین‌المللی صداوسیما برگزار شد.
تورج امرایی در این اجلاس، از فعالان عرصه فناوری و دست‌اندرکاران قانون جهش تولید دانش‌بنیان قدردانی کرد. او اجلاس ایران دانش‌بنیان را فرصتی برای شناخت دستاوردها و چالش‌های توسعه فناوری در کشور دانست و افزود که رونمایی از گزارش ارزیابی اکوسیستم دانش بنیان کشور، مهم‌ترین بخش این اجلاس است. این گزارش، سندی ارزشمند برای برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های آینده کشور خواهد بود.
به گفته امرایی، کشور به بیش از ۱۷ هزار محصول دانش‌بنیان دست یافته و توانسته است برای ۴۲۰ هزار نفر شغل ایجاد کند که ۱۲۰ هزار نفر از این تعداد به‌طور تخصصی روی محصولات دانش‌بنیان کار می‌کنند.
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی در ادامه گفت که تاکنون بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان طرح اعتبار مالیاتی در زمینه‌های تحقیق و توسعه، سرمایه‌گذاری و قراردادهای پژوهشی دانشگاه‌ها تصویب شده است که بیش از ۵۵۰۰ میلیارد تومان آن در سال ۱۴۰۳ بوده است. این موضوع نشان‌دهنده حرکت به سوی نهادینه‌سازی تحقیق و توسعه در کشور است.
او همچنین با اشاره به ابلاغ ۱۷۹ طرح تولید بار اول تا دی‌ماه ۱۴۰۳، اظهار داشت که ارزش ابلاغیه‌های صادر شده از ابتدا تاکنون به بیش از ۴۵۰ میلیون دلار رسیده است. هدف این ابتکار، در گام نخست، پاسخ به چالش‌های فناوری کشور و در گام دوم، صادرات محصولات ساخت ایران است.
امرایی همچنین ارتقای محصولات دانش‌بنیان با استفاده از فناوری‌های نوظهور و تبدیل محصولات کلاسیک به محصولات مدرن و راهبردی را از اهداف اصلی معاونت علمی در دولت چهاردهم برشمرد.
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، به چالش‌های پیشرو نیز اشاره کرد و مهم‌ترین آن‌ها را چالش نیروی انسانی دانست. او با تأکید بر لزوم حفظ نیروی انسانی و جلوگیری از مهاجرت کارآفرینان، نوآوران و استادان دانشگاه، خواستار ایجاد فضایی مناسب برای نقش‌آفرینی همه علاقه‌مندان به پیشرفت ایران شد.
امرایی افزود که چالش دیگر، وجود شرکت‌های دانش‌بنیان با محصولات تجاری‌سازی نشده، به‌ویژه شرکت‌های نوپا است. در این راستا، معاونت علمی با همکاری صندوق نوآوری و شکوفایی، طرحی را برای رفع این چالش در دست اقدام دارد.
معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان در پایان سخنان خود، از تمام کارآفرینان، نوآوران و سازمان‌ها و نهادهای پیشرو زیست‌بوم دانش‌بنیان تشکر و قدردانی کرد.
ارزیابی اکوسیستم دانش بنیان با داده‌های نوین
عباس نظری، دبیر اولین اجلاس ایران دانش‌بنیان، با اشاره به ضرورت رصد دقیق و به‌روز زیست‌بوم فناوری، از راه‌اندازی واحد پایش و بهبود خدمات دانش‌بنیان در معاونت علمی خبر داد. او این اقدام را گامی مهم در راستای تصمیم‌گیری مبتنی بر داده و پاسخ به نیازهای واقعی این زیست‌بوم دانست.
نظری با بیان اینکه زیست‌بوم دانش‌بنیان از بازیگران متعددی از جمله نهادهای دولتی و بخش خصوصی تشکیل شده است، افزود که در گذشته، تصویر دقیقی از این زیست‌بوم وجود نداشت و تصمیمات بر اساس شهود و تجربیات اتخاذ می‌شد. برای رفع این مشکل، واحد پایش و بهبود خدمات دانش‌بنیان را راه‌اندازی کردیم تا با ایجاد مرکز مانیتورینگ و ارزیابی اکوسیستم دانش بنیان اطلاعات به‌روز و دقیقی را در اختیار داشته باشیم.
به گفته او، این مرکز با همکاری ۲۱ نهاد در سراسر کشور، پایگاه اطلاعاتی جامعی از فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان ایجاد کرده است. این پایگاه با استفاده از ۴۰۰ شاخص کلیدی عملکرد (KPI) به‌طور مداوم عملکرد شرکت‌ها را ارزیابی می‌کند و امکان سنجش تأثیر اضافه شدن هر شرکت جدید به سبد دانش‌بنیان را فراهم می‌سازد.
نظری تصریح کرد که در کنار تعامل با سازمان‌های بزرگ، مرکز رصد و مانیتورینگی نیز فعالیت می‌کند که به‌طور مستمر عملکرد شرکت‌های دانش‌بنیان را در ۳۰ حوزه مختلف بررسی می‌کند. تلاش ما این است که با ارائه گزاره‌های سیاستی به سیاست‌گذاران، آن‌ها را در اتخاذ تصمیماتی متناسب با نیازهای واقعی زیست‌بوم یاری کنیم.
دبیر اولین اجلاس ایران دانش‌بنیان از ارائه گزارش‌های ارزیابی اکوسیستم دانش بنیان خبر داد و بیان کرد که در این گزارش‌ها که امروز رونمایی می‌شود، تلاش می‌کنیم عملکرد زیست‌بوم دانش‌بنیان را در مقیاس هر شهر در استان بررسی کنیم؛ این بررسی به ما کمک می‌کند تا همگرایی زیست‌بوم دانش‌بنیان با نیازهای صنایع کشور را در کنار آمایش صنعتی موجود به‌وضوح نشان دهیم.
