با تصویب هیئت وزیران، «ستاد فناوری و کاربرد هوش مصنوعی» به پیشنهاد معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری تشکیل شد؛ نهادی فرادستگاهی که مأموریت سیاست‌گذاری کلان، هماهنگی نهادی و تسهیل‌گری در مسیر توسعه فناوری هوش مصنوعی در کشور را بر عهده خواهد داشت.
هدف اصلی از تشکیل این ستاد، دستیابی به جایگاه نخست اقتصادی، علمی و فناورانه در سطح منطقه آسیای جنوب غربی و ارتقاء جایگاه ایران به جمع ۱۰ کشور برتر جهان در حوزه هوش مصنوعی اعلام شده است. این هدف با تمرکز بر تقویت زیست‌بوم کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و فناوری‌محور در این حوزه دنبال خواهد شد.
جلوگیری از موازی‌کاری و ایجاد انسجام نهادی در سیاست‌گذاری
به‌گفته مسئولان، نبود سیاست‌گذاری متمرکز در حوزه هوش مصنوعی، زمینه‌ساز موازی‌کاری دستگاه‌ها و اتلاف منابع کشور است. تشکیل این ستاد می‌تواند به هم‌افزایی ظرفیت‌های ملی و تسهیل مسیر توسعه فناوری با نگاهی هدفمند و یکپارچه منجر شود.
براساس مصوبه هیئت وزیران، تمامی دستگاه‌های اجرایی موظف‌اند برنامه‌های مشخصی برای توسعه و بهره‌برداری از فناوری هوش مصنوعی ارائه دهند و در چارچوب سیاست‌های ستاد، به‌طور منسجم عمل کنند.
تمرکز بر توسعه زیرساخت، تنظیم‌گری نوآورانه و حمایت از کسب‌وکارها
از جمله اهداف کلیدی ستاد، می‌توان به تدوین برنامه توسعه زیرساخت‌های پایه در حوزه هوش مصنوعی، از جمله سخت‌افزارهای تخصصی، تأمین امنیت و تاب‌آوری داده و کلان‌داده اشاره کرد.
همچنین طراحی محیط آزمون تنظیم‌گری (Regulatory Sandbox) برای مدیریت تعادل میان نوآوری، توسعه و ملاحظات اخلاقی و اجتماعی این فناوری نیز در دستور کار ستاد قرار گرفته است. این محیط می‌تواند زمینه‌ساز آزمون و اجرای نوآوری‌های فناورانه در بستری با حداقل موانع بوروکراتیک باشد.
پایش و ارزیابی پیشرفت شاخص‌های سند ملی هوش مصنوعی، و همچنین حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برای توسعه بازار داخلی و بین‌المللی نیز از دیگر مأموریت‌های این ستاد به شمار می‌رود.
بازتعریف ساختار سیاست‌گذاری؛ از سازمان تا ستاد
ایجاد این ستاد در حالی انجام می‌شود که پیش‌تر ایده تأسیس سازمان مستقل هوش مصنوعی مطرح شده بود، اما با بازنگری در رویکرد ساختاری، مدل ستاد بین‌دستگاهی جایگزین آن شده است. ساختاری چابک‌تر با هدف ایجاد هماهنگی میان ذی‌نفعان و تسریع در تصمیم‌گیری‌های کلان حوزه هوش مصنوعی.
