در نشستی تحلیلی با حضور دکتر جعفر خیرخواهان، پژوهشگر و مترجم اقتصادی، و دکتر فرهاد نیلی، اقتصاددان و مدیرعامل شرکت مشاوره مدیریت رهنمان، کتاب «ایده‌های پرتوان» نوشته جان لیست مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. این کتاب که با ترجمه سلیس و دقیق دکتر خیرخواهان از سوی نشر آریانا قلم منتشر شده، نگاهی عمیق به چگونگی رشد، شکست یا موفقیت ایده‌ها در مسیر مقیاس‌پذیری دارد.
دکتر خیرخواهان در بخشی از سخنان خود با اشاره به کتاب‌های مطرح در حوزه آزمون ایده مانند «تست مامان»، کتاب «ایده‌های پرتوان» را گامی فراتر و تحلیلی‌تر دانست:
«این کتاب به ما می‌گوید که هر ایده‌ای الزاماً برای بزرگ‌مقیاس شدن مناسب نیست. آن‌چه مهم است، سنجش علمی و واقعی ظرفیت مقیاس‌پذیری یک ایده است؛ چیزی که جان لیست از دل پژوهش و تجربه در شرکت‌هایی مانند اوبر و لیفت بیرون کشیده است.»
او در ادامه به تجارب موفقی مانند پروژه آموزشی در مناطق فقیرنشین شیکاگو اشاره کرد؛ جایی که لیست تأکید می‌کند نباید برای موفقیت یک ایده، فقط روی افراد خاص و معلم‌های نخبه حساب باز کرد:
«اگر قرار است یک راه‌حل واقعاً مقیاس‌پذیر باشد، باید با منابع معمولی هم جواب بدهد. جان لیست نشان داد حتی با معلم‌های عادی هم می‌توان تحول آموزشی ایجاد کرد؛ به شرط طراحی درست و مبتنی بر شواهد.»
دکتر فرهاد نیلی نیز از تجربه جان لیست در دانشگاه شیکاگو چنین روایت کرد:
«جان لیست همان اقتصاددانی است که تئوری را وارد میدان عمل می‌کند. او در شرکت‌های بزرگ با داده‌های واقعی کار می‌کند، آزمایش می‌کند و بر اساس نتایج، سیاست‌گذاری را پیشنهاد می‌دهد. به‌زعم من، او یکی از مهم‌ترین نمایندگان مکتب اقتصاد رفتاری تجربی است.»
نیلی فصل دوم کتاب را یکی از فصول کلیدی معرفی کرد و به هشدارهای کتاب درباره «مثبت‌های کاذب» اشاره کرد:
«بسیاری از طرح‌ها در پایلوت موفق‌اند اما وقتی مقیاس پیدا می‌کنند، شکست می‌خورند. خطای ترکیب، اشباع بازار و نادیده گرفتن ناهمگونی جمعیت‌ها، از جمله عواملی هستند که جان لیست با زبان ساده و مثال‌های جذاب آنها را توضیح می‌دهد.»
او همچنین به پروژه‌های واقعی در شرکت‌های حمل‌ونقل هوشمند، آموزش، بهینه‌سازی مصرف سوخت در صنعت هواپیمایی، و حتی سیاست‌گذاری اجتماعی در آمریکا اشاره کرد و آن را نمونه‌ای از کاربست دانش اقتصاد در میدان واقعی دانست.
در پایان، هر دو سخنران تأکید کردند که «ایده‌های پرتوان» تنها یک کتاب نظری نیست، بلکه راهنمایی برای فعالان استارتاپی، مدیران دولتی و سیاست‌گذاران اقتصادی است که می‌خواهند تصمیمات خود را مبتنی بر داده، آزمایش و ظرفیت واقعی پیاده‌سازی کنند.
