بی‌توجهی به حوزه های نیازمحور و بهره نگرفتن از توانمندی های فناورانه و آینده محور از جمله چالش های اکوسیستم نوآوری و استارتاپی کشور است که پس از آسیب شناسی های انجام گرفته، مشخص شد که این موضوع منجر به ایجاد چرخه های معیوب شده است.
این درحالی است که اغلب ایده‌ها و فعالیت‌های اکوسیستم اکنون بر روی فعالیت‌های خدماتی مانند: فروش، حمل و نقل و غذا به صورت آنلاین متمرکز شدهاند و با توجه به موفقیت چند شرکت در این حوزه‌ها، اغلب افراد جدیدی که تمایل دارند وارد اکوسیستم استارتاپی شوند به همین حوزه‌ها ورود می‌کنند.
ترویج این موضوع باعث شده تا از یک‌سو نرخ شکست در این حوزه‌ها بالا رفته و از سوی دیگر منجر به سرخوردگی کارآفرینان شود و در کل، کاهش اثرات اقتصادی و ایجاد اشتغال در اکوسیستم را همراه داشته باشد.
در همین راستا ستاد توسعه فناوریهای حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی با هدف توسعه اکوسیستم اقتصاد دیجیتال، با سه مأموریت اصلی شامل تقویت اکوسیستم موجود با رویکرد رگولاتوری، زیرساختی و میانجی‌گری، متنوع‌سازی اکوسیستم با رویکرد فناوری‌محور و آینده‌محور و متنوع‌سازی اکوسیستم با رویکرد نیازمحور و مسأله‌محور، فعالیت خود را آغاز کرد.
با توجه به گستردگی موضوعات قابل تعریف ذیل مفهوم کلی اقتصاد دیجیتال و همچنین محدودیت‌های اجرایی ستاد، به منظور تحقق مأموریت‌های تعریف شده، ستاد ناگزیر از تعریف اولویت‌هایی در هریک از این مأموریتها بوده است. به همین دلیل حوزه‌های دارای اولویت مربوط به هر یک از مأموریتها تعیین شدند که در ادامه این گزارش به بررسی آنها پرداخته شده است.
حوزه‌های متمرکز بر اکوسیستم موجود
در سال ۱۳۹۷ علاوه بر رویکرد توسعه‌محور، ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت علمی از اکوسیستم موجود غافل نشده و تلاش کرد تا با بهره‌گیری از ابزارهای موجود، چالش‌ها و موانع پیشِ روی فعالان اکوسیستم موجود را مرتفع سازد.
حوزه‌هایی که در این بخش به عنوان اولویت ستاد شناخته می‌شود شامل مواردی چون کسب‌وکارهای الکترونیکی موجود، سخت‌افزارهای الکترونیک، میکرو الکترونیک و ارتباطات و فناوری اطلاعات و نرم‌افزار و امنیت فضای تبادل اطلاعات هستند.
اولویتهای فناوری‌محور و آینده‌محور
همچنین فناوری‌هایی که در این بخش به عنوان اولویتهای ستاد انتخاب شدهاند، فناوریهای نوظهوری هستند که بر اساس پیش‌بینی مؤسسات بزرگ دنیا، در ۵ سال آینده فراگیر می‌شوند. از میان خیل عظیم فناوری‌هایی که احتمالاً تا چند سال آینده شکل‌دهنده اصلی اکوسیستم‌های مختلف صنعتی و کارآفرینی خواهند بود، فناوری‌هایی شامل: هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، داده‌های بزرگ و پردازش ابری، زنجیره‌های بلوکی، فناوریهای هوشمندسازی و نسل چهارم صنعتی و واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، به عنوان اولویت‌ها و نقاط تمرکز ستاد، انتخاب شدند. به همین منظور ستاد در سال گذشته به این موضوع از ابعاد مختلف پرداخت.
برنامه‌های ستاد توسعه فناوریهای حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی
ستاد توسعه فناوریهای حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی مبتنی‌بر اولویتهای معرفی شده فوق، برنامه‌هایی را برای تحقق مأموریت‌های خود تدوین کرده است. با توجه به نیازسنجی‌های صورت گرفته و همچنین نظرات خبرگان، سه سطح اصلی برای شکل‌دهی به برنامه‌های ستاد در نظر گرفته شد.
حمایت از شکل‌گیری استارتاپ ها در حوزه‌های اولویت‌دار
یکی از مهم‌ترین دلایلی که امروزه استارت‌آپ‌های معدودی در حوزه‌های دوازده‌گانه مورد اشاره فوق وجود دارند، کمبود نهادهایی است که به صورت تخصصی در این حوزه‌ها ورود پیدا کرده باشند. بنابراین در این سطح، در سال گذشته توسط این ستاد برنامه‌هایی ارائه شدهاند که چه از منظر علمی و دانشگاهی و چه از منظر بازار، شرایط را برای خلق استارت‌آپ‌ها فراهم خواهند کرد.
کمک به رشد و بزرگ شدن استارتاپ ها
در سالی که گذشت با حمایت کارگروه سلامت الکترونیک ستاد توسعه فناوری اطلاعات ارتباطات و فضای مجازی معاونت علمی؛ رویداد ملی استارتاپ ویکند سلامت الکترونیکی، به‌عنوان یک رویداد مهم نوآورانه و کارآفرینانه با محوریت فناوری اطلاعات در حوزه سلامت نخستین رویداد استارتاپ ویکند سلامت الکترونیکی به‌منظور ارائه خدمات سلامت در بستر فضای مجازی و فنّاوری‌های نوین برگزار می‌شود.
حمایت از نخستین رویداد ملی استارتاپ ویکند سلامت الکترونیک
یکی از دیگر اقدامات این ستاد حمایت از برگزاری نخستین رویداد ملی استارت‌آپ ویکند سلامت الکترونیک بود که به‌عنوان یک رویداد تاثیرگذار نوآورانه و کارآفرینانه با محوریت فناوری اطلاعات در حوزه سلامت و به‌منظور ارائه خدمات سلامت در بستر فضای مجازی و فنّاوری‌های نوین در خرداد ماه سال گذشته برگزار شد.
حضور و شرکت در نمایشگاه‌های مناسبتی، ملی و بین‌المللی
پکیج حمایت از حضور شرکت‌های دانش بنیان در پاویون ایران جیتکس ۲۰۱۸، برگزاری دومین نمایشگاه شرکت‌های دانش بنیان، خلاق و فناور، حمایت از شرکت‌های دانش بنیان در نمایشگاه ITU Telecom ، برگزاری پاویون برق، الکترونیک و فناوری اطلاعات در دومین نمایشگاه شرکت‌های دانش بنیان کشور و حضور و فعالیت در نمایشگاهی رسانه‌های دیجیتال، الکامپ، دومین نمایشگاه شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق از جمله اقدامات حمایتی این ستاد در نمایشگاه‌های مناسبتی در سال گذشته بود.
گامی رو به جلو در جهت توسعه فعالیت‌های دانش بنیان
برگزاری سلسله نشست برای تعریف تعرفه‌های پیشنهادی و معقول کالاها و شرکت‌های دانش‌بنیان، فرصت حمایت از شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان در دهمین نمایشگاه معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری کشور، بازارسازی برای شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه جی تکس از جمله اقدامات این ستاد در جهت توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان در سال گذشته بود .
تعامل با کارگروه‌های ستاد فناوریهای اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی
این ستاد با کارگروه‌های زیر مجموعه خود تعاملاتی داشت در جهت پیشبرد اهداف ستاد این جلسه در مورد برنامه‌های جدید ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و فضای مجازی و شیوه ارزیابی شرکت‌های خلاق و نحوه حمایت از این شرکتها گفت‌وگو، بحث و بررسی شد. همچنین در مورد شیوه فعالیت کارگروه‌ها در ادامه سال ۹۷ نیز مباحثی مطرح شد، این ستاد از سال گذشته تغییراتی در شیوه حمایت‌های خود به وجود آورده و مباحث جدیدی در خصوص انعقاد تفاهم‌نامه‌های عملیاتی با مجموعه‌های مختلف در خصوص حمایت از شرکت‌های نوپا، شکل‌گیری شتابدهنده های مختلف با مشارکت بخش‌های دانشگاهی و خصوصی کشور، ایجاد صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر و تلاش برای رفع موانع در خصوص تسهیل فضای کسب و کارها را در دستور کار خود قرار داده است.
حمایت از شرکت‌های فناور و دانش بنیان در دهمین نمایشگاه معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری کشور
با حمایت و اقدامات و تمهیدات اتخاذ شده ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و فضای مجازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، فضای مناسبی جهت حضور شرکت‌های فناور در دهمین نمایشگاه معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری کشور (Kiah Invex 2018) با هدف معرفی فرصت‌های سرمایه گذاری در بورس، امور بانکی، بیمه و خصوصی‌سازی و حمایت از شرکت‌های خلاق، فناور و دانش بنیان در آبان ماه سال گذشته انجام گرفت.
بررسی زمینه های همکاری در حوزه تبادل اطلاعات
در سالی که گذشت کارگروه امنیت فضای تبادل اطلاعات ستاد فناوری اطلاعات، ارتباطات و فضای مجازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و منطقه ویژه اقتصادی شرکت خدمات هوایی و منطقه ویژه اقتصادی پیام، با هدف بررسی فرصت‌های همکاری و تعامل دو و چند جانبه در حوزه فضای تبادل اطلاعات در محل فرودگاه و منطقه ویژه پیام برگزار شد.
توسعه بازار داخلی محصولات دانش بنیان
در سالی که گذشت این ستاد تفاهم‌نامه مشترکی با دانشگاه علوم پزشکی ایران منعقد کرد تا در جهت ارتقای توانمندی‌های تولید، صادرات و توسعه بازار داخلی محصولات و خدمات در کسب و کارهای مبتنی بر فناوری اطلاعات در بخش سلامت گام بردارد.
تضمین سلامت دیجیتال در شرق کشور
همچنین در روزهای پایانی بهمن سال گذشته این ستاد با دانشگاه علوم پزشکی مشهد به منظور تحقق سیاست‌های کلان جمهوری اسلامی ایران در حوزه علم و فناوری و تحقق حمایت از کالاها و خدمات ملی و دانش بنیان در حوزه سلامت دیجیتال در شرق کشور تفاهم‌نامه‌ای منعقد کردند.
برگزاری نخستین رویداد استارتاپ ویکند سلامت روان الکترونیک
برگزاری نخستین رویداد استارتاپ ویکند سلامت روان الکترونیک یکی دیگر از برنامه‌هایی بود که با حمایت ستاد توسعه فناوریهای حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال ۹۷ برگزار شد.
برگزاری نخستین رویداد نوروز نوآوری و اختتامیه ششمین جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری
در واپسین روزهای سالی که گذشت نخستین رویداد نوروز نوآوری با حمایت این ستاد و ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان با هدف آگاهی بخشی عمومی در زمینه اقتصاد دیجیتال و با موضوع محوری متنوع‌سازی اکوسیستم استارت آپی و نوآوری کشور همزمان با مراسم اختتامیه ششمین دوره جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری در سالن همایش‌های شهید قندی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.
سال جدید، گامی در جهت ارتقای سطح علمی
ستاد توسعه فناوریهای حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۷ تلاش کرد تا با تولید محتوای علمی در قالب گزارش‌های و یادداشت‌هایی با موضوعات متنوع در راستای اهداف و ماموریت‌های تدوین شده، گامی در جهت ارتقای سطح علمی و معلوماتی و اطلاع رسانی به جامعه در حوزه عملکردی خود بردارد امید است تا این روند در سال ۹۸ همچنان و با توان بیشتری ادامه یابد.
