با شکل گیری و رشد کسب و کارهای دانش بنیان و افزایش سهم آنها از تولید ملی، اقتصاد مبتنی بر منابع و خام فروشی جای خود را به اقتصاد دانش بنیان می دهد. تلاشهای سالیان گذشته در ایجاد زیست بومی برای شکل گیری و رشد شرکتهای دانش بنیان، زمینه را برای شکوفایی این شرکت ها فراهم ساخته است.
شرکتهای دانش بنیان با تأمین نیازهای کشور در حوزههای فناورانه و راهبردی، گامهای مهمی در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی برداشتهاند و با صادرات محصولات خود، حرکت به سوی اقتصاد درون زای صادرات گرا را آغاز کردهاند.
کارگروه «ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکتها و مؤسسات دانش بنیان و نظارت بر اجرا» تاکنون مجموعاً بیش از ۴ هزار شرکت دانش بنیان را تأیید کرده است که در حوزههای مختلف فناورانه مشغول به فعالیت اند. در این میان الگوهای موفقی به چشم میخورند که تکثیر آنها میتواند اقتصاد کشور را متحول سازد.
شرکتهای دانش بنیان طبق آئین نامه ارزیابی شرکتها و مؤسسات دانش بنیان مصوب سال ۱۳۹۶، به دو دسته نوپا و تولیدی تقسیم میشوند. طبق این آئین نامه، کالاها و خدمات شرکتهای دانش بنیان باید شروط سطح فناوری، مرحله تولید و طراحی مبتنی بر تحقیق و توسعه را احراز کنند.
اشتغال شرکتهای دانش بنیان و ارتقای فرهنگ کارآفرینی
در سالهای اخیر و با گذار به سوی اقتصاد دانش بنیان، درآمدها و تعداد افراد شاغل در شرکتهای دانش بنیان چند برابر شده است و تداوم این روند در سالهای آتی سهم این شرکتها را در اقتصاد کشور باز هم پررنگتر خواهد کرد.
شرکتهای نوپای این حوزه نه تنها باعث ایجاد اشتغال میشوند که فرهنگ کارآفرینی و خلق ثروت از طریق ایدههای نوآورانه را به جامعه تزریق میکنند؛ فرهنگی که میتواند هرچه بیشتر باعث فاصله گرفتن از اقتصاد نفتی و شکوفایی اقتصاد دانش بنیان با استفاده از توانمندیهای نیروهای جوان، با انگیزه، تحصیل کرده و متعهد شود.
صادرات شرکتهای دانش بنیان و گسترش بازار بین المللی محصولات داخلی
بر اساس اعلام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، صادرات محصولات صنعتی و دارای ارزش افزوده بالای شرکتهای دانش بنیان به ویژه در شرایط تحریمهای بین المللی گرچه با چالشهایی همراه است اما به مدد برنامههای حمایتی از صادرات میتوان سهم صادرات مبتنی بر فناوری را افزایش و بازار بین المللی محصولات داخلی را گسترش داد.
مجموع درآمدهای شرکتهای دانش بنیان تقریباً سالانه دو برابر شده است. رشد نمایی درآمدهای دانش بنیان نشان دهنده پتانسیل عظیم منابع موجود کشور در حوزه علم، فناوری و نوآوری است که به سرعت به خروجیها در حوزه اقتصاد تبدیل میشوند. تداوم این رشد نمایی در سالهای آتی میتواند تحول عظیمی در عرصه اقتصاد کشور رقم بزند.