معرفی و بررسی استارتاپ های ایرانی حوزه پادکست

با صنعتی شدن جوامع، مردم هر روز زمان کمتری را برای خواندن کتاب می توانند صرف کنند و ازدحام جمعیت مخصوصا در شهرهای بزرگ منجر به آن می شود که افراد روزانه وقت زیادی را در ترافیک سپری کنند و در شلوغی شهرها وقت زیادی را از دست بدهند. در این مقاله از وبسایت اکوموتیو به سراغ معرفی تعدادی از استارت آپ هایی می رویم که برای این معضل راه کاری اندیشیده اند تا بتوانیم از تک تک لحظه هایی که در ترافیک سپری میکنیم استفاده بهینه نماییم. در این مقاله به معرفی چندی از استارتاپ های حوزه پادکست که در ایران فعالیت دارند می رویم:

لیست کامل استارتاپ های حوزه پادکست صوتی

نوار

استارتاپ نوار از ۴ سال پیش وارد عرصه تولید محتوای صوتی و کتاب صوتی شده است. این پلتفرم، اولین فروشگاه قانونی فروش کتاب صوتی و در حال حاضر بزرگترین پلتفرم کتاب صوتی ایران است. نوار بعد از ورود به شتاب دهنده آواتک توانست ۲ دوره سرمایه جذب کند، دوره اول سرمایه از سوی سرمایه گذار ایرانی تامین شد و در دوره دوم یک شرکت سوئدی روی این استارتاپ سرمایه گذاری کرد.

در ابتدای کار تصمیم بر این بود که نوار به عنوان یک پلتفرم در فضای مجازی عرضه شود اما بعد از شروع کار با توجه به این که حجم تولید محتوای صوتی در ایران به شدت کم بود و یا اگر هم بود از لحاظ کیفی در سطح پایینی بود، تصمیم به تولید کتاب صوتی در استودیوی خودشان گرفته شد تا به این نحو با در خدمت گرفتن تیم گوینده اختصاصی و کارگردانی به صورت حرفه ای به تولید کتاب صوتی با کیفیت بالا و استانداردهای قابل قبول بپردازند.

اپلیکیشن نوار در سال ۹۷ با تغییر لوگوی خود، شروع جدیدی داشته و محصولات جدیدی را در سبد خدمات خود گنجاند. به صورتی که با همکاری ناشران کتاب، کتاب‌های صوتی تولیدی توسط آن‌ها را نیز منتشر می‌کند. در حال حاضر بیش از ۱۰۰ ناشر چاپی و صوتی به همکاری با این بستر صوتی پرداخته‌اند و از طرفی نوار با فروش محصولات آن‌ها توانسته درآمد خوبی برای این ناشران ایجاد کند و در واقع به باز نشر این محصولات هم کمک کند. منبع درآمدی نوار هم از طریق فروش همین کتاب‌های صوتی است که طبعا بسته به این موضوع که فایل فروخته شده توسط خود این مجموعه تولید شده است یا مربوط به ناشران مختلف است، درآمدی که نوار به دست می آورد متفاوت می باشد. تمامی پادکست های نوار تنها از طریق وبسایت و اپلیکیشن نوار قابل شنیدن می‌باشند.

تاکنون بیش از ۲۰۰ عنوان کتاب صوتی توسط نوار تولید شده است و در کنار آن محصولات دیگری نیز توسط نوار به بازار عرضه شده است. اولین محصول که کپسول نامیده شده، چکیده معروف‌ترین و پرفروش‌ترین کتاب‌هایی است که توسط مجموعه نوار ترجمه شده و در ۳۰ دقیقه به مخاطبان ارائه می‌شود. سریال صوتی نیز دیگر محصول این فروشگاه است که در تابستان گذشته به مجموعه پادکست های نوار اضافه شده است.

این استارتاپ در انجمن ناشرین صوتی دنیا که تعیین استانداردهای مربوط به کتب صوتی را به عهده دارد، عضویت دارد و تنها عضو ایرانی این انجمن می‌باشد. همچنین یکی از مزیت‌های نوار این است که در ارائه و پیشنهاد کتاب‌های صوتی به مخاطبان خود صرفا بر مبنای پر فروش بودن و یا داشتن بهترین ترجمه و بهترین نویسنده عمل نمی‌کند بلکه برای حل مسائل و مشکلات مردم، کتاب های صوتی خاص را به آن‌ها پیشنهاد می‌دهد و تلاش می‌کند به جای یک کتاب فروشی صرف، یک سبک زندگی صحیح را ترویج دهد.

شنوتو

امیرحسین مددی، فاندر استارتاپ شنوتو، کار مولتی مدیا را سال ها قبل از راه اندازی شنوتو با راه اندازی شرکتی به نام «داده پرداز آلامیس» آغاز کرده که یکی از مهمترین خروجی‌های آن شرکت، یک پکیج آموزش زبان بود، تا اینکه در سال ۹۳ با سرمایه گذاری شرکت رهنما، شنوتو شروع به کار کرد. مددی در سال ۹۳ متوجه شد در کل فضای وب حدود ۲ هزار کتاب صوتی وجود دارد که از این تعداد ۱۹۰ مورد مجوز داشتند، یعنی کمتر از ۱۰ درصد. به همین دلیل تولید کتاب صوتی را در شنوتو آغاز کرد اما پس از مدتی روند تولید کتاب صوتی متوقف شد و بازار کتاب‌های صوتی را به فیدیبو و نوار واگذار کرد. علت این موضوع هم این عنوان شد که علیرغم این موضوع که تیم شنوتو در تولید کتاب‌های صوتی موفق بودند اما در قیمت گذاری آن‌ها با چالش‌های مختلفی رو به رو شدند و تصور می‌کردند با توجه به قیمت‌هایی که باید بر آن‌ها گذاشته شود، مشتری مناسبی برای کتاب‌های صوتی وجود ندارد.

مدل کار شنوتو به این صورت است که با توجه به اینکه پادکسترهای زیادی به این نتیجه رسیده اند که برای تولید پادکست نیاز به پلتفرم دارند شنوتو تلاش می‌کند تا پلتفرمی باشد که این نیاز را مرتفع نماید. شنوتو حدود ۳۰ برنامه انحصاری دارد و در ابتدای فعالیت ۱۰۰ درصد محتوای پلتفرم را خودش تامین و تولید می‌کرد، اما حالا بعد از گذشت ۴ سال، این آمار به کمتر از ۱۵ درصد رسیده است. در واقع رسیدن به مرحله ای که بیشتر محتوا توسط پادکسترها تولید شود برای شنوتو نقطه ایده آلی است. در حال حاضر در شنوتو یک میلیون دقیقه فایل صوتی معادل ۳۲۰ هزار فایل وجود دارد و ماهیانه در حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار نفر فایل‌های صوتی موجود در شنوتو را می‌شنوند. همچنین بیشتر مخاطبین این استارتاپ را شنوندگان ۲۵ تا ۳۵ ساله تشکیل می‌دهند. طبق آمار شنوتو تا پایان سال ۹۶ بیشترین شنونده پادکست در حوزه مدیریت و کارآفرینی را داشته است.

شنوتو به اشکال دیگری نیز از پادکسترها حمایت می‌کند. پادکسترها می‌توانند به صورت رایگان از استودیو استفاده کنند و تیم مشاوره شنونو نیز به آن‌ها کمک می‌کند اما در عوض امتیاز این کار برای شنوتو خواهد بود به طوری که در جایی جز شنوتو نباید قرار گیرد. شنوتو نیز مانند نوار وبسایت و اپلیکیشن خود را به عنوان کانال‌های انتشار پادکست ها در نظر گرفته است.

نکته جالبی که درباره استارتاپ شنوتو وجود دارد این است که ۹۵ درصد فایل‌های شنوتو رایگان است. تقریبا تمامی پادکست ها رایگان هستند و فقط بخشی از کتاب‌ها پولی هستند چرا که تجربه به مدیران این استارتاپ نشان داده که مردم حاضر نیستند برای فایل‌های صوتی پولی بپردازند. شنوتو معتقد است با توجه به اینکه تمام محتوای تولید شده توسط رادیو و تلویزیون و ارگان‌های دولتی رایگان در اختیار مردم قرار دارد نمی‌توان ناگهان این فرهنگ را تغییر داد و از مردم انتظار پرداخت پول برای گوش دادن به فایل‌های صوتی را داشت.

با وجود تمامی این مسائل تیم شنوتو به این نتیجه رسیده که کار فرهنگ سازی خود را انجام داده و حالا نوبت درآمدزایی است، این استارتاپ تاکنون درآمد آنچنانی نداشته است و پی‌ریزی‌های اولیه را انجام داده اند تا بتوانند به درآمدهای بالا برسند. بخشی از این درآمدزایی باید از طریق تبلیغات کسب شود و البته بخشی از این درآمدها هم با اپراتورهای مختلف موبایل در حال انجام است. مثل اپ «شنوا» همراه اول که از سال ۹۶ لانچ شد و هم اکنون نیز مشغول به کار است، همچنین تیم شنوتو قصد دارد تا محصولات مشابه را نیز برای سازمان‌های گوناگون راه اندازی کند. بخش دیگری که شنوتو برای درآمد زایی روی آن حساب باز کرده است پادکسترها هستند که می‌توانند پادکست های خود را به صورت کلی و یا بخش بخش به شکل آلبوم صوتی قیمت گذاری کرده و در شنوتو بفروشند و شنوتو نیز در فروش آن‌ها سهیم می‌شود.

سبکتو

سبکتو یک مجله اینترنتی در مورد موفقیت است که روزانه مطالب خود را همراه با پادکست صوتی برای همگان و به زبان ساده منتشر می‌کند. شیوا جلوه که یکی از هم بنیان گذاران سبکتو می‌باشد به همراه هم بنیان گذار دیگر این مجموعه یعنی مرتضی حسین اهلو سومین تجربه خود را در راه اندازی استارتاپ پشت سر می گذارند. این دو، پیش از این تجربه کار صنعت بیمه را داشته اند که منجر به راه اندازی اولین سایت فروش آنلاین بیمه مسافرتی کشور شده است. تجربه بعدی آن‌ها استارتاپی به نام مای رگال بوده است که یک فروشگاه اینترنتی در زمینه فروش پوشاک به حساب می‌آمد و امکان پرو در محل را برای فروش اینترنتی لباس مهیا می‌کرد، اما بعد از مدتی متوجه شدند که این ایده توانایی اسکیل شدن ندارد و استارتاپ سبکتو را راه اندازی کردند.

سبکتو در دو قالب محصولات خود را عرضه می‌کند. دسته اول میکروکتاب ها هستند که چکیده ای از کتاب‌های اصلی هستند که با حذف اضافه نویسی ها، تمام نکات اصلی کتاب را در زمان کوتاه به شما انتقال می‌دهد. میکروکتاب این امکان را می‌دهد تا در زمان کوتاه‌تر کتاب‌های بیشتری خوانده شود. تمام میکروکتاب ها در دو نسخه صوتی و نوشتاری منتشر می‌شوند.

میکروکتاب های تولیدی سبکتو در حال حاضر روی کتاب‌های خارجی متمرکز شده و همکاری با ناشران ایرانی گام بعدی این استارتاپ می‌باشد. دسته دوم محصولاتی که توسط سبکتو ارائه می‌شود میکرومقاله هایی است که بیشتر مناسب مطالعه های روزمره است و در حدود ۷ دقیقه می‌توان آن‌ها را گوش داد. موضوعات مختلفی در میکرومقاله ها مورد توجه قرار گرفته است ولی عمده آن‌ها در ارتباط با توسعه فردی و سبک زندگی می‌باشد.

شیوه درآمدزایی سبکتو به این صورت است که از طریق فروش میکروکتاب ها و نسخه های نوشتاری که در بسترهایی مانند تاقچه، کتابراه و خود وبسایت سبکتو ارائه می شود، کسب درآمد می کنند. میکروکتاب ها عمدتا قیمت پایینی دارند که دلیل آن فرهنگ سازی برای استفاده هرچه بیشتر مردم از این کتاب‌ها می‌باشد.

ناملیک

ناملیک یک پلتفرم ارائه محتوای صوتی است که مقالات صوتی را بر اساس پادکست هایی که کاربر به آن ها علاقه دارد به او پیشنهاد می‌دهد و یکی از استارتاپ های خارج شده از دوره دوم شتابدهی شتاب دهنده آواتک می‌باشد. ناشران، محتوا را به وجود می‌آورند و گویندگان ناملیک آن‌ها را به فایل صوتی تبدیل می‌کنند، سپس این فایل‌ها آپلود و دسته بندی می‌شود و به هر ناشر یک کانال اختصاص می‌یاید. همچنین کاربران نیز می‌توانند کانال‌ها و دسته بندی های مورد علاقه خود را بر روی کامپیوتر یا تلفن هوشمند خود دنبال کنند. البته ذکر این نکته نیز ضروری است که ناملیک با گروهی از گویندگان دانشکده خبر همکاری می‌کند و بعد از ارائه موضوع و متن مورد نظر، نیروهای کارآمدتر را از بین آن‌ها انتخاب کرده و کل پروسه تولید را که در استدیوهای همان دانشگاه صورت می‌گیرد به آن‌ها سپرده است.

ایده اصلی این استارتاپ نیز به این صورت شکل گرفته است که هر روز محتوای مفید زیادی منتشر می‌شود اما افراد فرصت کافی برای مطالعه و همچنین یافتن محتوای خوب ندارند و حجم قابل توجهی از این مطالب دیده نمی‌شوند. از طرفی روزانه زمان‌های زیادی وجود دارد که نمی‌توان از آن استفاده موثری داشت. مانند سفرهای درون شهری یا زمان‌هایی که افراد به امور روزمره خود می پردازند. ناملیک به این منظور ایجاد شده است که این محتوای مفید را به صورت فایل صوتی بازتولید نماید تا مردم در زمان‌های به اصطلاح مرده خود بتوانند از آن‌ها بهره مند شوند.

ناملیک کاملا رایگان است و استفاده از آن نیاز به صرف هیچگونه هزینه‌ای ندارد. این موضوع باعث خواهد شد تا افراد بیشتری مجاب به استفاده از این استارتاپ شوند. از طرفی ناملیک برای ارائه پادکست های خود با رسانه‌های مختلفی از جمله «آی تی ایران، ارانیکو، دیجیاتو، روزنامه شرق و …» همکاری می‌کند و برای کاربرانی که وقت مطالعه اخبار و مقالات اینترنتی ندارند فرصت مناسبی می‌باشد که از این فایل ها استفاده نمایند. همانطور که گفتیم فایل‌های صوتی ای که در ناملیک ارائه می‌شوند رایگان هستند و همکاری با رسانه‌های مختلف نیز به این صورت است که تنها بخشی از مطالب آن ها به صورت فایل صوتی در ناملیک به صورت رایگان عرضه می شود. ناملیک فایل‌های صوتی خود را درون وبسایت و اپلیکیشن ناملیک قرار می‌دهد و از محل سرویس‌هایی که به کاربران ارائه می دهد کسب درآمد دارد.

بوکاپو

بوکاپو از ترکیب دو کلمه بوک (book) به معنی کتاب و کاپو (capo) به معنی مدیر در زبان ایتالیایی تشکیل شده است و نام استارتاپی است که در ابتدای سال ۱۳۹۶ شروع به فعالیت کرد. رسالت مجموعه بوکاپو ارائه محتوای آموزشی با کیفیت به مدیران با هدف ارتقاء سطح دانش و مهارت آن‌هاست. در بوکاپو خلاصه نکات بهترین و پرفروش‌ترین کتاب‌های دنیا توسط تیم متخصص محتوای بوکاپو شامل مترجمین، نویسندگان، بازآفرینان، ویراستاران و سردبیران تهیه و تولید می‌شود.

مباحث اصلی بوکاپو در حوزه مدیریت و رهبری، رشد و توسعه مهارت‌های فردی، کارآفرینی و کسب و کار های نوپا، روانشناسی کاربردی، بازاریابی و تبلیغات، اقتصاد، مدیریت زمان و افزایش بهره وری است.

بوکاپو یک بخش ویژه را به نام مجله بوکاپو تعریف نموده است که کاربران می‌توانند مقالات آموزشی مختلفی را که از معتبرترین منابع جهانی استخراج شده اند به رایگان مطالعه نمایند. اما درآمدزایی بوکاپو به این صورت است که دسترسی به خلاصه کتاب‌های بوکاپو فقط با خرید اشتراک ویژه امکان پذیر است که این امکان از ۲۸ هزار تومان برای اشتراک یک ماهه تا ۲۲۸ هزار تومان برای اشتراک یک ساله برای کابران مهیا شده است. این بدین معنی است که نمی‌توان برای هر کتاب به صورت جداگانه هزینه ای را پرداخت نمود و فقط در صورت پرداخت هزینه اشتراک می‌توان در مدت معینی به خلاصه تمامی کتاب ها دسترسی داشت. اگر سازمانی مد نظر داشته باشد تا برای کارمندان خود امکان مطالعه و شنیدن خلاصه کتاب‌ها در بوکاپو را فراهم کند بسته به تعداد نفرات سازمان و مدت زمان مورد نظر برای خرید اشتراک در قیمت‌های بالا تخفیفاتی منظور می‌شود.

این استارتاپ که با سرمایه شخصی شروع به کار کرده است در حال حاضر تصمیم به جذب سرمایه گذار گرفته و در حال بررسی گزینه‌های مختلف می‌باشد. از برنامه‌های آتی بوکاپو نیز می‌توان به راه اندازی اپلیکیشن و افزودن امکانات تعاملی مثل معرفی کتاب و ایجاد گزارش‌های آموزشی اشاره کرد.

تاچستان

تاچستان بازار ترانه و داستان‌های تعاملی کودکانه است که می تواند برای کودکان زیر ۸ سال سرگرم کننده باشد. منظور از داستان‌های تعاملی به این صورت است که کاراکترهای موجود در تاچستان در مقابل لمس، عکس‌العمل‌های جالبی از خود نشان می‌دهند. همچنین این مجموعه تلاش می‌کند با داستان‌های جذاب و انگیزشی، انگیزه انجام رفتارهای درست را در کودکان تقویت نماید.

تاچستان با توسعه دهندگان زیادی همکاری می‌کند که دائما در حال تولید ترانه و داستان‌های جدیدی هستند که به صورت روزانه به بازار تاچستان افزوده می‌شود. تاکنون بیش از ۵۰ داستان تعاملی و ۸۰ ترانه تعاملی در این مجموعه تولید شده است. کانال ارائه این فایل‌های صوتی اپلیکیشن تاچستان است که از طریق کافه بازار قابل دانلود می‌باشد و تاکنون بیش از ۱۰ هزار دانلود داشته است که رقم قابل توجهی به حساب می آید. از طرفی تمامی فایل‌های موجود در اپلیکیشن به صورت رایگان قابل استفاده می‌باشند و به نظر می‌رسد تاچستان در مرحله جذب مخاطب می‌باشد و هنوز به مرحله درآمد زایی نرسیده است.

تهران پادکست

تهران پادکست مجموعه ایست که تلاش می‌کند تا بهترین و جذاب‌ترین پادکست های ایرانی را گزینش کند و آن‌ها را در اختیار علاقه مندان به فایل‌های صوتی قرار دهد. به نوعی می‌توان گفت تهران پادکست محلی برای معرفی و اشتراک گذاری پادکست های شخصی به صورت رایگان است. تنها کانال انتشار پادکست های این مجموعه سایت تهران پادکست می‌باشد.

تهران پادکست این امکان را برای برنامه سازان صوتی یا همان پادکستر ها فراهم کرده است که کانال شخصی خود را در سایت تهران پادکست ایجاد کنند و پادکست های تولیدی خود را در آن منتشر کنند. تهران پادکست از زمان شروع به فعالیت تاکنون به صورت شخصی اداره می‌شود و درآمدی نداشته است. برنامه درآمدی اصلی آن دونیشن می‌باشد به این صورت که لینکی درون سایت قرار داده شده است تا علاقه مندان به تهران پادکست در صورت تمایل با کلیک بر روی آن به صفحه پرداخت منتقل شده و مبلغ مورد نظر خود را برای حمایت از این سایت پرداخت کنند.

چنل بی و بی پلاس

یکی از مجموعه هایی که این روزها طرفداران زیادی را در میان مخاطبان حرفه ای پادکست پیدا کرده و اسمش بیش از بقیه سر زبان‌ها افتاده است پادکست چنل بی و گوینده آن علی بندری است. اولین اپیزود پادکست ChannelB با اسم اولیه کانال بی و با کمک ناملیک در تابستان ۲۰۱۵ منتشر شد. از آن زمان به بعد تقریبا هر سه هفته یک بار اپیزود جدیدی منتشر شده است. در هر اپیزود پادکست گزارش بلند یک ماجرای واقعی که در یک رسانه معتبر انگلیسی زبان منتشر شده توسط علی بندری به زبان فارسی روایت می‌شود.

بعد از موفقیت قابل قبول چنل بی، علی بندری پادکست دیگری را نیز به نام بی پلاس راه اندازی کرد. بی پلاس یک پادکست فارسی است که در هر اپیزودش خلاصه یک کتاب غیر داستانی تعریف می‌شود و هدف اصلی آن این است که کتاب‌ها طوری به خلاصه تعریف شوند که مخاطبان علاقه مند به خواندنش شوند. فصل اول بی پلاس ۱۶ اپیزود دارد که در سال ۱۳۹۷ منتشر شده است و فصل دوم آن نیز قرار است در سال ۹۸ منتشر شود.

تمامی پادکست های تولید شده در چنل بی رایگان می باشند و درآمد این مجموعه از اسپانسرهایی است که جذب شده اند و در ابتدای هر اپیزود به مدت یک یا دو دقیقه درباره آن‌ها توضیح داده می‌شود. در بی پلاس هم تمامی اپیزودها رایگان است اما با توجه به جدیدتر بودن آن منبع درآمدی بی پلاس کمی متفاوت است. برای کسب درآمد بخشی در سایت قرار گرفته است که مخاطبان بی پلاس می توانند با پرداخت هزینه ای به عنوان هزینه پشتیبانی به این پادکست کمک نمایند. این هزینه به این صورت است که می‌توان با پرداخت ۳ هزار تومان یا ۱ دلار به ازای هر اپیزود و یا با پرداخت ۴۸ هزار تومان یا ۱۶ دلار از یک فصل کامل بی پلاس حمایت کرد.

پادکست های این دو مجموعه را می‌توان از برنامه های مختلفی که برای این منظور وجود دارد مانند Soundcloud و Overcast یا نمونه های ایرانی آن مانند ناملیک شنید. همچنان از طریق کانال تلگرامی و وبسایت نیز می‌توان برای گوش دادن به اپیزودها و پیگیری اخبار و عکس‌های مرتبط با هر اپیزود استفاده نمود.