مرکز فعالیت شرکت های دانش بنیان کجاست؟
ماده ۸ قانون حمایت از شرکتهای دانش بنیان در خصوص مرکز فعالیت شرکت های دانش بنیان مقرر می کند “شرکتها و مؤسسات دانش بنیان، مجازند مرکز فعالیت خود را در محدوده ی شهر تهران و دیگر شهرها با رعایت مقررات زیست محیطی مستقر سازند”.
ضرورت وضع این قانون
وضع این ماده یکی از اقدامات ضروری به منظور جلوگیری از پراکندگی این شرکت ها در سطح شهرها به صورت نامتعارف و غیرقانونی است، چرا که فعالیت شرکت های دانش بنیان با توجه به تعریفی که از آنها در قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان ارائه شده، در حوزه فناوری های برتر و با ارزش افزوده فراوان می باشد و از این پس باید شاهد انواع آزمایشگاه های ریز فناوری و زیست فناوری با عوارض و پیامدهای گوناگون بود، که این امر می تواند مسائل و مشکلاتی را برای محیط های زیستی و مسکونی کشور پدید آورد.
مکان یابی صنعتی
البته در رابطه با مرکز فعالیت شرکت های دانش بنیان باید به بحث مهم دیگری، یعنی مکان یابی صنعتی توجه کرد؛ به این صورت که در کنار قواعد زیست محیطی و مکانهای مسکونی، باید مقوله مکان یابی صنعتی را نیز در نظر گرفت.
مکان یابی صنعتی عبارت است از انتخاب مکان برای یک یا چند شرکت تجاری از جمله شرکتهای دانش بنیان، با در نظر گرفتن سایر مراکز و شرکتها و محدودیت های موجود، به گونه ای که هدف ویژه ای بهینه شود، این هدف می تواند نوع آب و هوایی خاص آن مکان برای انجام موضوع شرکت باشد، به عنوان مثال شرکت دانش بنیانی که در زمینه تولید کودهای شیمیایی با فناوری برتر فعالیت می کند، ممکن است برای آن که در تحقق موضوع تجاری خود، به نتیجه مطلوب رسد، باید فعالیت خود را در مکانی که دارای آب و هوای خاص که برای این محصول مرغوب است، انجام دهد و دیگر اهداف مانند ارائه خدمات عادلانه به مشتریان، در دست گرفتن بزرگترین بازار به منظور فروش محصولات تجاری فناورانه و غیره باشد.
تعیین محل فعالیت شرکت از نظر اقتصادی
تعیین محل فعالیت شرکت های تجاری یکی از کلیدی ترین گام های تأسیس شرکت است؛ چرا که نتایج این تصمیم در درازمدت ظاهر شده و اثرات به سزایی از بعد اقتصادی، محیط زیست، مسائل اجتماعی و … دارد. یکی از جنبه های تأثیرهای درون سازمانی، تأثیر مستقیم آن در سوددهی شرکت تجاری خواهد بود و از بعد برون سازمانی، ساخت شرکت های تجاری در یک منطقه می تواند شرایط مختلف اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، محیط زیست و غیره را تحت تأثیر خود قرار دهد.
تعیین محل فعالیت شرکت، از نظر اقتصادی نقش مهمی در میزان سرمایه گذاری اولیه به هنگام تأسیس شرکت دارد. همچنین هنگام بهره برداری طرح دانش بنیان، این تصمیم گیری تأثیر کلیدی در قیمت تمام شده کالا و خدمات تولیدی این دسته از شرکتها دارد. احداث یک یا چند واحد صنعتی و تجاری در مکان های بهینه و در بهترین وضعیت ممکن، نه تنها گردش کالا و خدمات تجاری به مشتریان را بهبود می بخشد؛ بلکه شرکت تجاری را در یک وضعیت مطلوب قرار می دهد.
پیامد های انتخاب یک مکان اشتباه
تصمیم های مرتبط با انتخاب و فراگیری ویژگی های مکان یابی یک مرکز تجاری، می تواند اثر بزرگی بر توانایی کسب و حفظ مزیت رقابتی باشد. در بررسی شرکت های تجاری و مراکز صنعتی مشخص شده است که بیش از ۵۰ درصد آنها در سال اول و حدود ۳۰ درصد آنها پس از دو سال، ورشکسته می شوند و به شغل دیگری رو می آورند. با این که در آغاز راه اندازی این مراکز، تمام جوانب ارائه خدمات بررسی می شود؛ ولی بی توجهی به مسأله مهم مکان یابی صنعتی سبب می شود تا واحد تولیدی به سوددهی موردنظر نرسد و از رسیدن به هدف خود باز ماند.
مطالعات مکان یابی
انجام مطالعات مکان یابی درست و مناسب، علاوه بر تأثیر اقتصادی بر عملکرد واحد صنعتی، اثرات اجتماعی، محیط زیستی، فرهنگی و اقتصادی در منطقه محل احداث خود خواهد داشت.
در نهایت با توجه به تفاسیر فوق الذکر، باید بیان کرد که اصل بر این است که می توان مرکز فعالیت شرکت های دانش بنیان را در هر مکان، شهر و استانی مستقر ساخت، منتها به منظور موفقیت این دسته از شرکتها در تجاری سازی ایده های با ارزش تجاری و رسیدن به سود موردنظر، باید قواعد مربوط به مکان یابی صنعتی در استقرار شرکتها رعایت شود و در کنار قواعد مربوط به مکان یابی صنعتی، مقررات زیست محیطی و محدودیت مکانهای مسکونی باید به عنوان یک فیلتر عمل کرده و از استقرار شرکت های دانش بنیان در بعضی از مکانها جلوگیری به عمل آورد.
