هوش مصنوعی و الگوریتم های سایکلاپس چهار برابر سریع تر از روش های سنتی (بستن طولانی مدت چشم، استفاده از پچ های پزشکی و قطره چشمی آتروپین)، اثرگذاری خود را نشان می دهند. این مورد، در کنار جذابیت تعامل و سرگرمی، سبب شده که این استارتاپ، موفقیت های گوناگونی چون رتبه اول رویداد اینوتکس پیچ۲۰۲۰ تهران را کسب نماید.
برای آشنایی بیشتر با سایکلاپس که به تازگی موفق به جذب یک سرمایه گذاری سه جانبه ارزنده نیز شده است، گفت و گوی اکوموتیو با مهندس آریانا سلطانی، همبنیانگذار و مدیر توسعه بیست و پنج ساله آن را دنبال کنید.
چه شد که وارد فضای استارتاپی شدید؟
از آنجایی که از دوران بچگی علاقه زیادی به اختراع داشتم، ایده راه اندازی کسب و کار (که بعدها عنوان “استارتاپ” به خود گرفت)، در سرم بود. از طرف دیگر، اعضای خانواده نیز از قبل، در فضای کارآفرینی بودند و من هم از اوایل ورود به دانشگاه، شروع به انجام کارهای تحقیقاتی-تولیدی زیادی کردم.
به طور کلی اما، ورود من به این فضا، از ۱۸ سالگی آغاز شد که در دومین رویداد “ماکاتون” در دانشگاه شریف، با سه نفر از دوستانم شرکت کردیم؛ در آن رویداد، عملکرد بسیار خوبی داشتیم و همچنین با اصطلاحات استارتاپی آشنا شدم و فعالیتمان، شکل جدی تری به خود گرفت.
به نظر شما، یک بنیانگذار استارتاپ باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
طبق ۴ سالی که در این حوزه فعال بودم، از نظر من، داشتن دو مولفه صبر و تلاش زیاد، لازمه راه اندازی کسب و کار است؛ همانطور که ما نیز تا به امروز، با سختی های بسیاری مواجه شدیم.
سایکلاپس چیست و چه مشکلی را حل می کند؟
سایکلاپس، یک کلینیک واقعیت مجازی برای درمان بیماری هایی مانند تنبلی چشم، اوتیسم، فوبیاهای خاص و دیگر انواع بیماری های روانشناختی است که روند درمانی دشواری داشته و در حال حاضر نیز درمان مشخصی برای آن ها وجود ندارد؛ اما سایکلاپس، با بازی درمانی و کاردرمانی در محیط واقعیت مجازی، به درمان آنها پرداخته است؛ در این راستا، تعدادی بازی و تمرین در محیط واقعیت مجازی، ایجاد کردیم و بیماران می توانند با روزی یک ساعت بازی کردن، روند درمانی خود را طی نمایند.
آیا بیماران در روند کاردرمانی خود، محدودیت زمانی دارند؟
خیر؛ اما یک ساعت، مدت زمان مناسبی است که تا به حال از آن نتایج خوبی گرفتیم اما کسانی نیز بودند که مدت زمان بیشتری، استفاده داشته اند؛ غالبا آن را به انتخاب خود بیماران می گذاریم.
سایکلاپس را با درمان بیماری تنبلی چشم، آغاز کرده اید. رویکرد شما، چه فرقی با روند سنتی آن دارد؟
سایکلاپس در پروسه درمان تنبلی چشم، برای سه گروه، ارزش ایجاد می کند: گروه اول، کودکانی هستند که درمان را برای آن ها، ساده تر و جذاب تر می کند تا درمان خود را نیمه کاره رها نکنند؛ چراکه این نوع بیماری ها، روند درمان دشواری دارند. گروه دوم، خانواده ها هستند؛ برای خانواده ها، آموزش های روانشناختی و بهداشتی درنظر گرفته شده است تا به آن ها آموزش داده شود که چطور در روزهای سخت، با کودک خود رفتار کنند و گروه سوم، پزشکان هستند که می توانند نتایج درمان بیماران را به راحتی دنبال کرده و مدیریت بهتری بر آن ها داشته باشند.
درمان های سنتی، به این صورت است که بچه ها، روزی ۴ تا ۶ ساعت چشم تنبل خود را با پدهای چشمی می بندند که این موضوع، برای کودکان بسیار آزاردهنده است و غالبا زیر بار درمان نمی روند.
از طرف دیگر، این پدهای چشمی، آلرژی هایی برای بچه ها به دنبال دارد و یا گاهی اوقات، با بستن یک چشم، چشم دیگر دچار آبریزش و انحراف می شود.برای اینکه چشم سالم آسیب نبیند، پزشک، قطره آتروپین را برای چشم سالم تجویز می کند؛ این قطره، چشم کودک را به مدت یک روز تار می کند که همین امر، باعث می شود که در طول درمان، چشم سالم کودک نیز واضح نبیند.
اما با استفاده از سایکلاپس، کودکان تنها روزی یک ساعت بازی می کنند و نیازی به بستن چشم نیست و از طرف دیگر، این پروسه برای آنها جذاب است.
آیا بچه ها با گذاشتن عینک، مشکلی ندارند؟
اتفاقا برایشان بسیار جذابیت دارد؛ مخصوصا گیم پدی که در دست می گیرند و بازی می کنند را خیلی دوست دارند و تا به حال مشکل خاصی نداشتیم؛ اما برای بچه های زیر ۳ سال، راهکار متفاوتی مانند عینک های سبک تر را در نظر گرفته ایم.
لطفا کمی هم از فرایند انجام تست های بالینی سایکلاپس توضیح دهید.
از آنجایی که محصول سایکلاپس بسیار جدید بود، سرمایه گذاران دید روشنی نسبت به نتایج آن نداشتند؛ زیرا VR و همچنین درمان های مجازی هنوز در ایران جا نیفتاده بود و ما باید اثبات می کردیم که محصولمان نتیجه خواهد داد.
از فروردین ۹۸، تست های بالینی را آغاز کردیم؛ ابتدا محصول خود را در بیمارستان تخصصی چشم “نگاه” برای رئیس بیمارستان اجرا کردیم و یکی از پزشکان بیمارستان، دکتر ژاله رجبی که از بهترین متخصصان چشم کودک و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی هستند، بسیار به این بحث علاقه مند شده و برای کمک به ما داوطلب شدند. ما هم به مدت ۸ ماه، تحت نظر ایشان، روی دو گروه ۲۵ نفره، آزمایش ها را انجام دادیم. یک گروه به مدت ۱ و نیم ماه، روزی یک ساعت از دستگاه ما و گروه دوم، تنها از پد چشمی استفاده کردند و نتایج نشان داد که گروهی که از دستگاه سایکلاپس استفاده کردند، ۴ برابر سرعت درمان بالاتری داشتند؛ با این حساب، هم مدت زمان درمان نصف شد و هم تعداد حروف چارت اسنلن-مرجع تشخیص تنبلی چشم- را دو برابر کردیم.
زمانی هم که گواهی رسمی را از بیمارستان نگاه گرفتیم، یک مقاله علمی نوشتیم که در حال حاضر، در یک ژورنال آمریکایی، در دست چاپ است.
آیا ابتلا به تنبلی چشم، سن بخصوصی دارد؟
غالبا کودکان زیر ۷ سال به این مشکل بر می خورند اما به دلیل اینکه پیگیری نمی کنند و مشکل حل نمی شود، تا سنین بالاتر هم ممکن است با این مسائل درگیر باشند.
چه درصدی از کودکان، دچار این بیماری می شوند؟
طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی، ۳ تا ۵% کودکان در همه جوامع، مبتلا به تنبلی چشم هستند و در ایران، مطابق آخرین آماری که از بیمارستان فارابی گرفتیم، حدود یک میلیون نفر در سنین مختلف بیمار مبتلا به تنبلی چشم داریم که با توجه به افزایش تولد، این آمار روز به روز افزایش می یابد و ثابت نیست.
چه شد که تصمیم گرفتید که به این مسئله بپردازید؟
در سال ۹۷، با یکی از هم بنیانگذاران سایکلاپس، در یک کلینیک چشم، با صحنه عجیبی مواجه شدیم و این بود که یکی از والدین، به دنبال کودک خود می دوید تا پد را بر روی چشم بچه اش بگذارد و این سوال برای من پیش آمد که چرا کودک از آن فرار می کند؟
با خانواده آن کودک، کمی صحبت کردیم و سپس به این فکر افتادیم که کسب و کاری در راستای تسهیل این روند، راه اندازی کنیم و زمانی که در این زمینه متمرکز شدیم، متوجه شدیم که بیماری های دیگری نیز وجود دارد که درمان خاصی برای آن ها، نیست و فرد باید در معرض درمان قرار بگیرد اما موقعیت، برایش پیش نمی آید؛ به عنوان مثال، کسی ترس از ارتفاع دارد، باید در معرض آن قرار بگیرد تا کم کم بر ترس خود غلبه کند.
درعین حال، واقعیت مجازی، فضاهای خوبی در این زمینه ایجاد می کند و ما می توانیم که طیف گسترده ای از مشکلات را به کمک آن رفع کنیم؛ به این دلایل، به این سمت سوق پیدا کردیم.
تیم سایکلاپس چطور شکل گرفت؟
با یکی از هم بنیانگذاران، از ۶ سالگی دوست بودم و در تمام دوران تحصیل، از مهدکودک تا دانشگاه با هم بودیم؛ با هم بنیانگذار دیگر هم در دانشگاه آشنا شدیم و درواقع، پژوهش هایی که مشترکا از ترم ۲ انجام می دادیم، ما را به هم متصل کرد.
در ابتدا با ۳ نفر از دوستان، این کار را آغاز کردیم اما بعد از مدتی، تعدادی دیگر از دوستان هم دانشگاهی هم به ما اضافه شدند و در حال حاضر، یک تیم ۸ نفره به صورت تمام وقت در حال فعالیت هستند؛ البته در زمینه توسعه محصول، امسال چند نفر دیگر هم به تیم ما اضافه خواهند شد.
نقاط قوت تیم سایکلاپس چیست؟
اولین نقطه قوت تیم از نظر من، چابکی آن است که چالش ها را با تلاش و صبر، پشت سر می گذارد. زمانی که ما به چالشی بر می خوریم، ابتدا با اشخاصی مشورت می کنیم و به محض اینکه راه حل را پیدا کردیم، سریعا به سراغ حل آن می رویم و زمان کمتری را به توسعه محصول، اختصاص می دهیم. در توسعه سایکلاپس در یک سال و نیم اخیر، کارهایی را انجام دادیم که برای خودمان نیز عجیب بود؛ چرا که مسیری طولانی را در مدت زمانی خیلی کوتاه، به ثمر رساندیم؛ به عنوان مثال، سایکلاپس تنها یک ساله بود که محصول خود را در وزارت سلامت عمان و وزارت سلامت امارات مطرح کرد؛ ما در دو مسابقه اصلی نمایشگاه جیتکس دبی نیز حضور داشتیم و یک شریک اماراتی پیدا کردیم. در حال حاضر نیز با یک شرکت آفریقایی در حال همکاری هستیم.
چه شد که از عمان و دبی سر درآوردید؟
اولین سرمایه گذار ما، موسسه برکت، در سال ۹۸ تعدادی از تیم های خود را به منظور توسعه کسب و کار به نمایشگاه جیتکس فرستاد و ما اولین تیمی بودیم که مشتاق شرکت در این نمایشگاه بودیم تا فضای این بازار را در گستره جهانی رصد کنیم.
و ما هم از همان ابتدا، در دو مسابقه جیتکس شرکت کردیم؛ در مسابقه اول، به نیمه نهایی راه پیدا کردیم و در مسابقه دوم هم جزو تیم های برتر نمایشگاه شدیم و به فینال راه یافتیم.
سرمایه گذاران زیادی هم از کشورهای مختلف در نمایشگاه حضور داشتند، محصول ما نیز جذابیت های خاصی برای سرمایه گذاران داشت و از همان زمان، سایکلاپس در کشورهای حاشیه خلیج فارس، شناخته شد و دو ماه بعد از مسابقه، به وزارت سلامت عمان و سپس وزارت سلامت امارات دعوت شدیم.
سال پیش، سرورهای خود را در عمان، پیاده کردیم و مورد استقبال هم قرار گرفت. در حال حاضر نیز زمینه های فروش در امارات در حال شکل گیری است و به دلیل اینکه شریک تجاری ما در امارات، سریع تر کار را پیش برد؛ پارسال قرارداد فروش محصول را هم بستیم.
چرا عمان را انتخاب کردید؟
به این دلیل که عمان، جمعیت کمتری دارد و شروع کار در یک کشور کوچک، راحت تر است. از طرفی هم جمعیت کودک مبتلا به تنبلی چشم آنجا، قابل توجه است. همچنین، به دلیل اختلاف ارز، در توسعه بازار هم می تواند کمک کننده باشد.
آیا سایکلاپس نمونه خارجی نیز دارد؟
بله؛ در زمینه تنبلی چشم، دو نمونه خارجی دارد. یک نمونه آمریکایی و یک نمونه اسرائیلی-آمریکایی. البته در زمینه تحقیق و توسعه، چندان استارتاپ های معروفی نیستند و نکته جالب این است که از این دو استارتاپ فعال، یکی تنها از انیمیشن استفاده می کند و دیگری هم فقط از بازی؛ درحالیکه، ما از هر دویشان استفاده می کنیم.
سایکلاپس تاکنون چه تعداد کاربر جذب کرده است؟
ما تا به حال بیش از ۳۰۰ کاربر داشتیم؛ اما عمده زمانی که تا به حال صرف کردیم، در زمینه تحقیق و توسعه بوده و تنها به صورت محدود در ۴ الی ۵ کلینیک تهران کار کرده ایم اما در سال جدید، احتمالا تمرکز خود را بر فروش عمده و توسعه بازار خواهیم گذاشت.
چه چشم اندازی برای تولید و تجاری سازی سایکلاپس، متصور هستید؟
مهم ترین برنامه ما برای آینده، گسترش کلینیک واقعیت مجازی است تا راه حل هایی برای بیماری های دیگر نیز پیدا کنیم؛ مخصوصا با توجه به شرایط کرونا که از مردم انتظار می رود که کم تر وارد کلینیک های پرجمعیت شوند، بر بعد تله مدیسین تمرکز خواهیم داشت. هدف بعدی هم ساخت عینک راحت تر و سبک تر بخصوص برای کودکان است.
آیا این امید وجود دارد که سایکلاپس مشمول بیمه شود؟
ما در این راستا، صحبت هایی با وزارت بهداشت ایران داشته ایم که هنوز به نتیجه ای نرسیده ایم اما در امارات، بیمه از این نوع کسب و کارها حمایت می کند و تلاش و تمرکز ما در حال حاضر، دریافت این حمایت از امارات است.
مهم ترین چالش هایی که با آن مواجه شدید، چه بوده است؟
مهم ترین چالش ما در همکاری با شرکت های دیگر است؛ زیرا ما در سال ۹۹ تعداد زیادی درخواست برای ساخت عینک داده بودیم اما ۴-۳ ماه از قرارداد ما به دلیل بدقولی شرکت ها، عقب افتاد. چالش دیگر نیز سروکله زدن با گمرک بود؛ زیرا تعدادی از قطعات ما، وارداتی است و هنوز هم با گذشت ۶ ماه، قطعه ما در گمرک مانده است؛ متاسفانه با توجه به اینکه دانش بنیان هستیم و همچنین با وجود دوندگی های زیاد، هنوز موفق به دریافت مجوز محصول نشده ایم و فکر میکنم که بزرگ ترین چالش برای این نوع کسب و کارها، در زمینه واردات محصول است.
آیا لحظه یا خاطره بخصوصی از مسیر توسعه محصول سایکلاپس دارید؟
بهترین لحظات که کم هم نبوده، مربوط به زمانی بودند که خانواده ها بعد از گذشت دو ماه، برای انجام تست ها، مراجعه می کردند و می دیدند که چشم کودک شان، دو خط بهتر شده؛ آن حس برای ما نیز بسیار شیرین بود.