نرمافزار زبیکس ابتدا در سال ۱۹۹۸ به صورت یک نرمافزار درون سازمانی توسط الکسی ولادیشِو در یک بانک ایجاد شد. ۳ سال بعد در سال ۲۰۰۱ اولین نسخه آزمایشی آن یعنی نسخه آلفا ۱.۰ ZABBIX تحت پروانه عمومی همگانی گنو منتشر شد. سپس در سال ۲۰۰۴ اولین نسخه رسمی و پایدار زبیکس (۱.۰ ZABBIX) انتشار یافت. از همان سال شرکت زبیکس به طور مستمر سیستم خود را بهروزرسانی نموده است و تاکنون در چندین مرحله اقدام به ارائه نسخههای جدید زبیکس نموده است. آخرین بهروزرسانی این نرمافزار نسخه ZABBIX 5.4 است که در ۱۴ می ۲۰۲۱ منتشر شد.
Zabbix یک سیستم نرمافزاری است که به صورت open source امکان ارائه خدمات مانیتورینگ برای اجزای متنوع ساختار فناوری اطلاعات، از جمله شبکهها، سرورها، ماشینهای مجازی (VM) و سرویسهای ابری را فراهم نموده است. همچنین Zabbix معیارهایی را برای نظارت بر چگونگی فعالیت سیستم، از جمله میزان و نحوه استفاده از شبکه، بار CPU و مصرف فضای دیسک در نظر گرفته است. برنامهنویسی سمت سرور زبیکس تحت زبان C و برنامهنویسی سمت کاربر (Frontend) آن تحت زبان PHP میباشد.
این نرمافزار قادر است عملیات در حال انجام بر روی Linux ، Hewlett Packard Unix (HP-UX) ، Mac OS X ، Solaris و سایر سیستمعاملها را رصد کند. همچنین مانیتورینگ سرویسها و تجهیزات تحت ویندوز از طریق Agentهای مربوطه امکانپذیر است. همچنین زبیکس از MySQL ، MariaDB ، PostgreSQL ، SQLite و Oracle برای ذخیره دادهها پشتیبانی میکند.
گستردگی شرکای تجاری زبیکس در سراسر جهان
سیستم مانیتورینگ ZABBIX دارای تعداد زیادی Partner در سراسر جهان میباشد. در این میان نام شرکتهای بزرگی از جمله Ubuntu، Red Hat، Novell، IBM و VMware به عنوان شرکای استراتژیک ZABBIX نشاندهنده اعتبار این سیستم مانیتورینگ در دنیا میباشد. همچنین گستردگی نمایندگیهای زبیکس در سراسر دنیا یکی از نقاط قوت این سیستم و محبوبیت بالای آن نسبت به تمامی سیستمهای مانیتورینگ در جهان است. جالب است بدانید که اولین نمایندگی این سیستم در منطقه خاورمیانه توسط یک شرکت ایرانی به نام سدیدآفرین در سال ۲۰۱۰ کسب شده است. هماکنون نیز سدیدآفرین به عنوان تنها نمایندگی رسمی زبیکس در ایران با بیش دهها پروژه موفق در ابعاد گوناگون در زمینه گسترش دانش زبیکس در سطح کشور مشغول به فعالیت است.
برخی از ویژگیهای سیستم جامع مانیتورینگ زبیکس
Zabbix اطلاعات مدنظر مجموعه را ذخیرهسازی کرده و با استفاده از ویژگیهایی مانند نقشهها و گرافها، اطلاعات را به بهترین شکل با هدف بررسیهای جامع در اختیار مدیران شبکه میگذارد. در صورت وجود هرگونه مغایرت و وجود اختلالات در شبکه، سیستم به سرعت هشدار داده و مدیران شبکه را از طریق ایمیل، SMS، تلفن یا سایر روشهای مدنظر مجموعه آگاه میسازد. علاوه بر این پشتیبانی نمایندگی رسمی این سیستم در ایران و عدم وابستگی به تحریمها، ویژگی مهم دیگری است که میتواند زبیکس را به گزینهای مناسب برای سازمانهای ایرانی مبدل سازد.
Zabbix گزینههای بسیاری را برای مانیتورینگ تجهیزات ارائه میدهد که از این جمله میتوان به موارد زیر اشاره نمود.
پشتیبانی از پروتکل SNMP
زبیکس از پروتکل SNMP که در اکثر تجهیزات شبکه مانند روترها، سوییچها، و سرورها یافت میشود، پشتیبانی میکند. این ویژگی میتواند با تهیه اطلاعات مربوط به شبکه، CPU، حافظهها و پورتها نقش بزرگی در مدیریت شبکه داشته باشد.
سفارشیسازی
شما میتوانید با استفاده از زبانهای برنامهنویسی PHP، Perl، Python، Shell یا هر زبان برنامهنویسی دیگری، سیستم مانیتورینگ خود را گسترش داده یا به عبارتی سفارشیسازی کنید.
مانیتورینگ ماشینهای مجازی و سیستمهای مجازیسازی
نرمافزار Zabbix به شما این امکان را میدهد که با استفاده از Low Level Discovery، به صورت خودکار انواع سیستمهای مجازیسازی و ماشینهای مجازی را شناسایی کرده و مانیتور کنید. از جمله این سیستمها میتوان به Hyper-V، KVM، VMware و Xen اشاره نمود.
مانیتورینگ سرورهای جاوا
Zabbix در آخرین نسخههای خود قابلیت جدیدی به نام Zabbix Java Gateway را اضافه کرده است که امکان مانیتور کردن نرمافزارهای مبتنی بر Java را با استفاده از Java Management Extensions فراهم میکند.
مانیتورینگ دیتابیس و وبسرویسها
زبیکس قادر خواهد بود که انواع دیتابیسها از جمله SQL Server ، MySQL ،Postgre SQL و Oracle را که جهت ذخیره اطلاعات مهمی مانند اطلاعات مشتریان و امور مالی استفاده میشوند و همچنین وبسرویسها، سایتها، سرورها، فروشگاههای اینترنتی و سایر موارد مشابه را به راحتی مانیتور کرده و گزارشات جامعی را از وضعیت هر یک ارائه نماید.
Zabbix حتی به مدیران سایتها، امکان مانیتورینگ تمامی صفحات وبسایتها را به صورت جداگانه ارائه میدهد. شما قادر هستید سناریوهای مختلفی را، حتی با در نظر گفتن صفحاتی که احتیاج به لاگین کردن دارند، در نظر بگیرید. به عنوان مثال یک سناریو میتواند بعد از بازدید چندین صفحه، Username و Password را وارد نموده و به صفحه داخل شده و کاملا از دید کاربر موقعیت را مورد سنجش قرار دهد.
مانیتورینگ سختافزاری
مانیتورینگ Zabbix این امکان را به شما میدهد که سختافزارهایی که دارای قابلیت IPMI میباشند را بدون نیاز به هیچ واسطهای، به صورت مستقیم متصل کنید. با این کار قادر خواهید بود تا اطلاعات مورد نیاز مانند درجه حرارت، سرعت فن و وضعیت هاردها را دریافت کنید. همچنین در صورت بروز مشکلاتی مانند بالا رفتن درجه حرارت، زبیکس از طریق اجرای دستورات IPMI در بستر شبکه، نسبت به روشن یا خاموش کردن تجهیزات تصمیمگیری و اقدام میکند.
مانیتورینگ شرایط محیطی
با استفاده از زبیکس و قابلیت مانیتورینگ شرایط محیطی، قادر هستید از سنسورهایی که جهت کنترل رطوبت، دما و درجه فشار محیط به کار میروند استفاده کرده و هر لحظه از وضعیت آنها با خبر شوید.
مانیتورینگ بدون نیاز به Agent
گاهی اوقات ممکن است استفاده از Agent روی بعضی از سیستمها یا تجهیزات وجود نداشته باشد. زبیکس با قابلیت مانیتورینگ به صورت agentless این مساله را برطرف نموده است و شما بدون نیاز به نصب agent میتوانید مانیتورینگ مورد نیاز خود را صورت دهید.
زبیکس بهترین سیستم مانیتورینگ دنیا
زبیکس طیف گستردهای از خدمات حرفهای را به مجموعهها و مدیران آنها ارائه میدهد. این خدمات متناسب با نیازهای تجاری و پیچیدگیهای منحصربهفرد هر مجموعه است. با استفاده از خدمات حرفهای Zabbix، شما در کمترین زمان به پاسخ و راهحل مورد نیاز خود دست مییابید.
نکته مهم در رابطه با سایر نرمافزارهای مانیتورینگ در مقایسه با Zabbix، تفاوت در ساختار فعالیت و نقش آنها در شبکه است. از این رو شاید مقایسه این سیستمها با Zabbix امری نادرست باشد. بدین صورت که اساسا طراحی سیستم مانیتورینگ شبکه Zabbix به شکلی است که علاوه بر شبکهها یا سازمانهای کوچک، قادر است شبکهها و سازمانهایی با مقیاس گسترده را نیز پوشش دهد. تمامی این موارد باعث گردیده است تا در سالهای اخیر زبیکس همواره به عنوان سیستمی پیشرو در زمینه مانیتورینگ توسط موسسات معتبری مانند Gartner و IT Central Station شناخته شود.
جهت پوشش نیازهای متنوع کاربران در حوزه سیستم مانیتورینگ شبکه و تجهیزات مربوطه، خدمات متنوعی توسط شرکت زبیکس و نمایندگیهای معتبر آن مانند شرکت سدیدآفرین در نظر گرفته شده است. از جمله این موارد میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
● نصب و راهاندازی زبیکس کاملا متناسب با نیاز شما
اکثر سازمانها و ارگانها جهت مدیریت سازمان خود نیاز به یک سیستم جامع مانیتورینگ دارند. با این حال بسیاری ترجیح میدهند به دلایل متعددی مانند پیچیدگی پیادهسازی با توجه به نیاز سازمان، استفاده بهینه از منابع متناسب با حجم فعالیتهای روزانه کسبوکار یا به منظور اطمینان از کیفیت بالای اجرا، از خدمات نمایندگیهای رسمی، که دارای تجربههای چندین ساله در این زمینه هستند، استفاده نمایند. شما میتوانید با استفاده از خدمات نصب و راهاندازی زبیکس، به راحتی و بدون دغدغه پیادهسازی سیستم مانیتورینگ جامع خود را به نمایندگان رسمی زبیکس بسپارید و در کمترین زمان و با بالاترین کیفیت سیستم خود را در اختیار داشته باشید. صرفا کافی است تا درخواست نصب و راهاندازی زبیکس خود را ارسال نمایید.
● پشتیبانی فنی از طریق تیم تخصصی
بسیاری از سازمانها با وجود استفاده از سیستم مانیتورینگ زبیکس در مجموعه خود، جهت مانیتورینگ برخی تجهیزات و سیستمها و دریافت اطلاعات مدنظر خود دچار مشکل هستند. همچنین برخی مجموعهها نیازمند بهینهسازی سیستم مانیتورینگ زبیکس فعلی خود متناسب با ملاحظات مختلف سازمان هستند. در راستای رفع چنین نیازهایی خدمات پشتیبانی در نظر گرفته شده است. با استفاده از این خدمات شما میتوانید با توجه به نیازهای خود از انواع خدمات پشتیبانی مانند رفع اشکال از راه دور، پشتیبانی از طریق تیکت یا رفع اشکال حضوری استفاده نمایید. در نتیجه شما یک پشتیبانی حرفهای را از طریق دسترسی به تیم متخصص زبیکس در اختیار خواهید داشت.
● آموزش حرفهای و تخصصی زبیکس متناسب با هر سطح
شرکت Zabbix دورههای متعددی را با توجه به سطوح دانشی و نیازهای مختلف در نظر گرفته است. از جمله این دورهها میتوان به دورههای زبیکس در سطوح Zabbix Certified Specialist و Zabbix Certified Professional اشاره نمود. سدیدآفرین به عنوان نمایندگی رسمی زبیکس در ایران مجری برگزاری دورههای مرتبط با زبیکس در سطح کشور بوده و تاکنون آموزش تیمهای فنی بسیاری از مجموعههای بزرگ مانند شاتل و رایتل را به انجام رسانده است. در حال حاضر دورههای زبیکس توسط سدیدآفرین در قالب دورههای سازمانی و دورههای عمومی و به صورت آنلاین و آفلاین برگزار میگردد. همچنین در راستای فرهنگسازی در حوزه زبیکس در کشور، سدیدآفرین وبینارهای مختلفی را پیرامون این سیستم مانیتورینگ برگزار مینماید.
● مشاوره تخصصی زبیکس در کنار شما
در صورتی که جهت استفاده بهتر از سیستم مانیتورینگ زبیکس در مجموعه خود نیازمند دریافت مشورتها و راهنماییهای موثر از افراد متخصص این حوزه هستید، میتوانید به راحتی از خدمات مشاوره زبیکس استفاده نمایید. در این خدمات، مشاورین شرکت سدیدآفرین در کنار شما حضور دارند تا با آرامش خاطر فعالیتهای خود را به انجام رسانید.
جمعبندی
زبیکس یک سیستم جامع مانیتورینگ است که توسط بسیاری از مجموعههای کوچک و بزرگ در سطح جهان در حال استفاده است. در این مقاله تلاش گردید تا سیستم جامع مانیتورینگ زبیکس به طور مختصر معرفی گردد. شما میتوانید با مطالعه مقالات وبسایت سدیدآفرین اطلاعات خود را در این حوزه افزایش دهید.
منبع: سدیدآفرین