بلاک چین به عنوان فناوری دفتر کل توزیع شده که به عنوان پایه و اساس ارز دیجیتال بیت کوین عمل می کند، وارد گفتمان عمومی شده است. اساسا، بلاک چین یک لیست رو به رشد و آنی از سوابق الکترونیکی است که هر بلوک دارای یک برچسب زمانی، اطلاعات مربوط به بلوک قبلی در زنجیره و داده هاست. بنابراین معماری بلاک چین در برابر تغییر داده ها یا منشاء آن مقاوم است.
Fintech هم به سرعت ظرفیت بلاک چین و موارد استفاده متعدد آن که هم اکنون در حوزه هایی مانند معاملات مالی و چرخه عمر خدمات/محصول به کار رفته است را تشخیص داد. در صنایع علوم زیستی، بلاک چین ظرفیت افزایش مشارکت های میان صنعتی، اصول اخلاقی و اعتماد مبنی بر اجماع، قابلیت همکاری، ردیابی و پیگیری نهادهای ملموس و ناملموس را در خط لوله ی بسیاری از خدمات و محصولات دارد.
گزارش اخیر منتشر شده توسط PreScouter سه حوزه وسیع از کاربرد بلاک چین در بخش های خدمات درمانی، زیست دارویی و فناوری پزشکی و همچنین چالش هایی که این بخش ها برای پذیرش وسیع تر باید بر آن ها غلبه کنند را مورد بررسی قرار داده است. این گزارش همچنین موارد استفاده رو به رشد بلاک چین از اثبات مفهوم گرفته تا کاربرد در مقیاس بزرگ در جهان واقعی را برشمرده و اولین صاحب نظران/پذیرندگان اولیه بلاک چین، از جمله همکاری های کلیدی را در صنایع داروسازی، بیوتکنولوژی و خدمات درمانی معرفی می کند.
چالش های پذیرش گسترده تر بلاکچین در علوم زیستی
در بخش علوم زیستی، به کارگیری موارد استفاده بلاک چین پیچیده است و چشم انداز به سرعت در حال تغییر فناوری بلاک چین نیز چالشی برای شرکت هایی که به دنبال پذیرش آن هستند، ایجاد می کند. دکتر چارلز رایت، نویسنده و مدیر فنی PreScouter برای صنایع خدمات درمانی و علوم زیستی می گوید: “بلاکچین پتانسیل بالایی برای بهبود فعالیت های مختلف در بخش علوم زیستی دارد، گرچه هنوز در زمینه پذیرش با چالش های زیادی روبه روست.” دکتر رایت اضافه می کند که اتفاق نظر بر این است که تغییر ذهنیت مدیریت بخش های خصوصی، عمومی و سیاسی برای پذیرش فناوری بلاک چین و تغییرات لازم در مدیریت، بزرگ ترین مانعی است که بر سر راه به کار گیری بلاکچین قرار دارد.
متخصصان معتقدند که با بالغ شدن این فناوری، پذیرش عموم سریع خواهد شد. به گفته گارتنر، پیش بینی می شود که ارزش افزوده بلاکچین از جمله کاربردهای غیر مالی در علوم زیستی تا سال ۲۰۲۵ به ۱۷۶ میلیارد دلار برسد. حتی با استقبال زیاد از پذیرش بلاک چین، PreScouter 10 چالش کلیدی را برای پذیرش گسترده تر این فناوری شناسایی می کند.
سه حوزه علوم زیستی که بلاک چین بر آن ها تاثیر دارد:
گزارش PreScouter، توسعه دارو و مدیریت زنجیره تامین، مدیریت آزمایشات بالینی و کاربرد بیمار محور را به عنوان سه حوزه با بیشترین پتانسیل برای پذیرش و تاثیر گرفتن از بلاکچین معرفی می کند.
مدیریت توسعه دارو و زنجیره تامین
در حوزه مدیریت داروسازی و زنجیره تامین، بلاکچین می تواند برای رعایت اصول اخلاقی بسیار موثر باشد. منشاء و پیگیری ترکیبات، دو حوزه کلیدی تحت حیطه اختیارات مقاماتی مانند FDA هستند و از طریق قانون امنیت زنجیره تامین دارو نظارت می شوند. بلاکچین می تواند سوابق محموله تغییر ناپذیری از مواد دارویی فعال (APIs) در فرآیند تولید و سیستم های گزارش آسان برای عوارض جانبی و فراخوان محموله های دارو را ارائه دهد.
فرآیندهای فعلی که پیگیری منشاء دارو و زنجیره تامین را ممکن می سازند، به دلیل انبارهای داده از هم گسسته شده و می توانند به خطاهای انسانی و کلاهبرداری منجر شوند.
یکی از نمونه های اجرای بلاکچین با همکاری میان بخش های عمومی و خصوصی، همکاری FDA و IBM است. این همکاری از بلاک چین برای شناسایی، پیگیری و ردیابی داروهای تجویزی و واکسن های توزیع شده در سطح کشور استفاده می کند. یک مثال دیگر، پروژه MediLedger است که کنسرسیومی از تولید کنندگان و توزیع کنندگان دارو را برای پیگیری/ردیابی محموله های دارو و بهبود مدیریت زنجیره تامین دارو با استفاده از اصول اینترنت اشیاء (IoT)، گرد هم می آورد.
مدیریت آزمایشات بالینی
گزارش PreScouter همچنین نشان می دهد که فناوری بلاکچین بر فرآیندهای پیچیده ای که با طراحی، اجرا و مدیریت آزمایشات بالینی تلفیق شده اند، تاثیر می گذارد. آزمایشات بالینی دارای ذی نفعان بسیاری هستند، از جمله بیماران/سوژه های تحقیق، حامیان تحقیق، ارائه دهندگان دارو/تجهیزات پزشکی، محققان بالینی، متخصصان خدمات درمانی مانند دکترها و پرستاران و نهادهای مختلف نظارتی دولتی.
داده های حساس مانند سوابق سلامت بیماران و نتایج آزمایشات بالینی باید خصوصی و ایمن باقی بمانند. خود پروتکل آزمایش باید تغییر ناپذیر و شفاف باشد. با این حال، کل فرآیند باید برای تمام ذینفعان شفاف باشد و پروتکل ها کاملا رعایت شوند. علاوه بر این، ارتباط ایمن میان ذینفعان از مشاغل مختلف و سایت های متعدد آزمایشات بالینی می تواند ناکارآمد باشد و به راحتی اطلاعات سلامتی محافظت شده را به خطر اندازد.
بنابراین آزمایشات بالینی برای فناوری بلاچین که امکان تغییر ناپذیری، مقیاس پذیری و قابلیت ردیابی سوابق با سطوح مجاز مختلف دسترسی به داده ها را فراهم می کند، بسیار مناسب است. بلاکچین می تواند به مدیریت رضایت مشتری، حفظ پروتکل های آزمایش، پیگیری نمونه های بیماران و همچنین اطمینان از ارتباطات ایمن میان سایت های آزمایش کمک کند. در سال ۲۰۱۹ طرحی توسط Boehringer Ingelheim (BI) و IBM در کانادا، جایی که BI آزمایشات بالینی خود را در زمینه فناوری بلاکچین ارائه شده توسط IBM مدیریت می کند، به تصویب رسید.
شرکت Triall با شریک فناوری خود Sphereon در حال توسعه برنامه هایی برای بهبود قابلیت شنیداری و کارآرایی عملیاتی در آزمایشات بالینی است. برنامه Verial کنسرسیوم، یکی از راهکارهای مدیریت اسناد بالینی، در فاز دوم آزمایشات بالینی مورد استفاده قرار می گیرد و به عنوان اولین آزمایش بالینی جهان در زمینه تولید در بلاک چین معرفی می شود.
کاربرد بیمار محور
در نهایت، PreScouter به تاثیر بالقوه فناوری بلاک چین بر فعالیت های پیرامون بیماران اشاره می کند که از آن به عنوان کاربرد بیمار محور بلاک چین یاد می شود. این کاربردها متنوع اند و شامل اجرای “قراردادهای هوشمند” برای رضایت بیماران و مدیریت مالکیت داده های سلامت، مدیریت سوابق بیماران در سراسر چشم اندازهای داده های خدمات درمانی متمایز، مدیریت داروهای تجویزی، مدیریت مطالبات و صورتحساب های بیماران، امنیت داده ها برای فناوری پزشکی/پوشاک و همچنین به کار گیری در پزشکی شخصی، می شوند.
همانطور که در تعدادی از همکاری های اولیه جاری مشاهده می شود، به کار گیری بلاکچین در کاربرد بیمار محور بیشترین مقبولیت را داشته است. یکی از رهبرای به کار گیری بلاکچین در اروپا Guardtime است که با مقامات بهداشتی استونی و خدمات سلامت ملی در انگلستان برای پیگیری و مدیریت رضایت بیماران برای استفاده از داده های سلامتی آن ها، همکاری می کند. یکی دیگر از برنامه ها، پروژه Prescrypt است که توسط Deloitte در هلند هدایت می شود و نسخه های داروی بیماران را برای ارتباط ایمن، پیگیری مصرف و تجزیه و تحلیل توسط متخصصان خدمات درمان بلاک چین می کند.
برآمد
به کار گیری بلاکچین در علوم زیستی در حال افزایش است و نویسندگان این گزارش، چالش اصلی پذیرش بلاک چین را غیر فنی و غیر نظارتی می دانند. این امر باعث تغییر ذهنیت مدیریت بخش های خصوصی، عمومی و سیاسی در خصوص پذیرش فناوری بلاک چین می شود. با این حال، آن ها چشم انداز مثبتی برای به کار گیری بلاک چین در فضای خدمات درمانی در آینده نزدیک ارائه می دهند.
دکتر راکش، یکی از نویسندگان این گزارش معتقد است که “با بالغ شدن این فناوری و ظهور موارد اولیه استفاده از آن برای کاهش خطرات، انتظار می رود طی ۵ سال آینده پذیرش عمومی بیشتر شود. این امر فناوری بلاک چین را قادر می سازد تا در اکوسیستم علوم زیستی به موفقیت دست یابد.”