نوروکید ؛ اپلیکیشن جامع اتیسم

افراد دارای اتیسم، دنیا را به گونه ای متفاوت تر از بقیه می بینند، می شنوند و حس می کنند، چراکه اتیسم بر روی درک و تعامل آنها با دنیای اطراف اثر می گذارد. اختلال طیف اتیسم (ASD) نوعی اختلال عصبی-رشدی است که ممکن است در سه سال ابتدایی زندگی هر فرد بروز کند و مادام العمر است. علائم این بیماری شامل، نقص در تعامل و برقراری روابط اجتماعی، مشکل در پردازش ادراک و رفتار های تکراری می شود.

از این رو والدین دارای فرزند مبتلا به اتیسم چالش های بسیاری را در مسیر فرآیند رشد و پرورش کودک خود طی می کنند. در این مصاحبه، اکوموتیو به معرفی اپلیکیشن نوروکید پرداخته که به صورت جامع در حوزه اتیسم فعالیت می کند. به گفته بنیان گذار این اپلیکیشن، نوروکید با هدف تشخیص زود هنگام اتیسم و کمک به والدین آنها به دنیای اتیسم وارد شد. در ادامه گفت و گوی اکوموتیو با بنیانگذار این مجموعه را دنبال کنید:

لطفا خودتان را معرفی کنید:

من زهرا سلطانی فر هستم، فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته مهندسی پزشکی از دانشگاه علم و صنعت. در حال حاضر نیز مشغول به تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد رشته روانشناسی هستم. همچنین به عنوان بنیانگذار اپلیکیشن نوروکید در حوزه اتیسم فعالیت می کنم. شروع کار من در حوزه اتیسم از سال ۹۴ کلید خورد که شامل فعالیت هایی نظیر، عضویت داوطلبانه در انجمنی مردم نهاد، طی کردن دوره های متعدد علمی و عملی و تعریف پروژه تحصیلات دوره ارشدم در حوزه اتیسم بود.

تمامی این موارد از همان ابتدای مسیر، من را مصمم کرد تا گام های بزرگتری را در این حوزه بردارم. در سال ۹۸ پس از ورود به اکوسیستم استارتاپی به همراه تعدادی از متخصصین این حوزه که از بنیان گذاران اپلیکیشن نیز هستند، تصمیم گرفتیم تا تحت نظارت متخصصین حوزه شناختی و با حمایت شتابدهنده شناختی Cognotech اپلیکیشنی در حوزه اتیسم راه اندازی کنیم تا در فضای آنلاین بتواند بخشی از نیازهای این حوزه را برطرف کند.

تیم نوروکید از چه اعضایی تشکیل شده است؟

افراد کلیدی تیم نوروکید عبارتند از، دکتر محمدرضا شالبافان روانپزشک، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران و رئیس کلینیک مغز و شناخت، پوریا اکبری فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته توانبخشی شناختی از دانشگاه شهید بهشتی و درمانگر توانبخشی شناختی کلینیک مغز و شناخت، سید محمد علی میری فارغ التحصیل  کارشناسی ارشد رشته روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی از دانشگاه تهران و کارشناس پژوهش انجمن اتیسم ایران و سینا توکلی که تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد رشته مدیریت توانبخشی از دانشگاه علوم پزشکی ایران به پایان رسانده است، مدیریت کلینیک مغز و شناخت و مدیریت بخش آموزش پژوهش و توانبخشی انجمن اتیسم ایران را به عهده دارد.

اتیسم در میان کودکان با چه علائمی بروز می کند؟

شاخصه های اصلی اختلال اتیسم را می توان در دو مورد بررسی کرد:

• نقص در ارتباط و تعامل اجتماعی
• بروز رفتارهای کلیشه ای، علایق، فعالیت های تکراری و محدود

    این دو شاخصه می تواند باعث بروز این علائم در افراد با اختلال طیف اتیسم شود:

• خنده های بی دلیل، واکنش ندادن به نام خود
• علاقه های نامتعارف به اشیا خاص
• عدم پیروی از آداب اجتماعی
• گریه های شدید، استرس و بهم ریختگی بدون دلیل مشخص
• رفتارهای غیرمعمول مثل پریدن و تکان دادن دست ها
• اجتناب از لمس شدن و بغل کردن
• تمایل به یکسانی در عادات روزمره و عدم تمایل به تغییر
• مشارکت نکردن در بازی های گروهی و بازی نکردن با سایر کودکان
• اجتناب از ارتباط چشمی
• تکرار کلمه ها یا عبارت ها
• عدم درک ترس و موقعیت خطرناک
• فقدان بازی های نمایشی و یا بازی های نمایشی نامتعارف و تکراری

دلایل به وجود آمدن اتیسم چیست؟

اتیسم علت واحدی ندارد و دلیل قطعی آن هم تا به امروز مشخص نشده است. پژوهشگران معتقدند که احتمالا چندین ژن و ترکیب عوامل محیطی در ایجاد اتیسم دخیل باشند. برخی مطالعات بر روی افراد اتیستیک، نابهنجاری هایی در چندین ناحیه مغزی مانند، لوب فرونتال، مخچه، آمیگدال، هیپوکمپ و … را نشان داده اند. این نتایج قابل توجه و مهم هستند و نیاز به مطالعه بیشتری دارند.

اختلال طیف اتیسم چیست؟

اختلال طیف اتیسم یکی از انواع اختلالات عصبی-رشدی با علائم روان شناختی است که بر رشد طبیعی مغز، پردازش اطلاعات مغزی و عملکرد آن در حوزه های تعاملات اجتماعی، مهارت های ارتباطی و شناختی تاثیر می گذارد، از این رو باعث می شود کودکان دارای اختلال اتیسم نسبت به سایر کودکان، دنیا را به گونه متفاوت تری ببینند، بشنوند و حس کنند.

در خصوص تشخیص و کنترل طیف اتیسم بگویید:

مساله تشخیص اتیسم کاملا پیچیده و تخصصی است، چراکه تشخیص نهایی تنها توسط متخصصانی اعم از، روانپزشک، فوق تخصص مغز و اعصاب کودکان با توجه به مصاحبه بالینی از والدین و مشاهده رفتارهای کودک در جهت تکمیل چک لیست های غربالگری و تشخیصی صورت می گیرد، بنابراین علائم هشداردهنده کودکان طیف اتیسم از حدود ۱۸ الی ۲۴ ماهگی توسط خانواده قابل مشاهده هست، از طرفی هر چه این علائم زودتر تشخیص داده شود و مراجعه به پزشک جهت تشخیص قطعی سریعتر صورت بگیرد، فرد شانس بیشتری برای داشتن یک زندگی عادی خواهد داشت.

لازم به ذکر است که اختلال طیف اتیسم به صورت طیف بوده و از خفیف تا شدید متغیر است. همچنین اختلال طیف اتیسم مادام العمر بوده و درمان قطعی نیز ندارد اما با استفاده از توانبخشی فرد دارای اتیسم می تواند مهارت های زندگی را کسب کرده و زندگی مستقلی داشته باشد.

ویژه نامه سلامت

چه شد که نوروکید متولد شد؟

با توجه به آنچه گفته شد می توان پی برد که شناسایی، مداخله زود هنگام و هدفمند یکی از کلیدی ترین مولفه ها جهت بازتوانی کودکان مبتلا به اتیسم است. آمار بالای شیوع اختلال طیف اتیسم، تشخیص های پایین و دیرهنگام، همچنین سردرگمی بیش از حد خانواده ها پس از تشخیص فرزندانشان، مشکلاتی بود که تیم نوروکید رو کنار هم جمع کرد و نوروکید متولد شد.

اپلیکیشن شما چه خدماتی را ارائه می دهد؟

۴ بخش در نسخه امروز نوروکید پیاده سازی شده است که عبارتند از:

تست تشخیص:

در این تست والدین با پاسخ دادن به سوالات چند گزینه ای، متوجه می شوند که آیا فرزندشان علائم هشداردهنده ای از اختلال طیف را اتیسم دارد و آیا نیاز به پیگیری توسط متخصصین است یا خیر.

پزشک و مشاور:

خانواده های دارای فرزند اتیسم می توانند به خدمات پزشکی و توانبخشی که توسط متخصصین مجرب حوزه اتیسم ارائه می شود دسترسی داشته باشند و در کمتر از ۴۸ ساعت نوبت ویزیت برای آنها تعیین خواهد شد.

بازی های شناختی:

 ۱۵ بازی شناختی با بیش از ۲۰۰ مرحله با هدف ارتقا فرآیندهای شناختی نظیر، توجه، حافظه، یادگیری، حل مسئله کودکان (به ویژه کودکان اتیسم) طراحی شده است، علاوه بر آن، شخصیتی منحصر به فرد در طول بازی ها، کودکان دارای اختلال اتیسم را همراهی می کند که به بهبود تعامل اجتماعی آنها کمک خواهد کرد.

بانک های اطلاعاتی:

خانواده های دارای فرزند اتیسم می توانند آدرس، تلفن، اطلاعات تمامی مدارس اتیسم و مراکز توانبخشی مربوط به اختلال طیف اتیسم تحت نظارت بهزیستی را در شهر محل زندگی خود پیدا کنند.

تمامی محتوای نوروکید توسط تیم خبره این حوزه تهیه شده است، اگرچه این محتوا به هیچ عنوان جایگزینی برای خدمات تشخیصی و توانبخشی نیست و تنها جنبه آموزش عمومی دارد.

این اپلیکیشن، نزدیک به یک ماه است وارد بازار شده و رونمایی رسمی آن نیز در ۳ آذرماه سالن معاونت علمی فناوری ریاست جمهوری برگزار شده است.

مسائل شناختی از چه اهمیتی برخوردارند؟

همگی ما برای انجام هر کدام از فعالیت های روزمره خود به کارکردهای شناختی مغزمان وابسته هستیم. در صورتی که هرکدام از این کارکردهای شناختی دچار اختلال شوند، در انجام انواع کارها دچار مشکل خواهیم شد. برخی از این کارکردها در کودکان دارای اتیسم در طیف های مختلف دچار اختلال می شود، از این رو افراد اتیستیک با توانبخشی می توانند با توجه به طیفی که در آن قرار دارند، توانایی های خود را تا حد قابل قبولی به دست آورند.

از دیدگاه شما جهت افزایش دانش شناختی عموم افراد جامعه چه اقداماتی نیاز است؟

افزایش دانش شناختی عموم افراد جامعه نیازمند برنامه های طولانی مدت است، اما در کوتاه مدت نیز می توان از مواردی مانند، تولید محتوا در شبکه های اجتماعی، ایجاد کمپین های آگاهی بخشی، برگزاری کارگاه ها و رویدادهای دانش افزایی در مناسبت های مرتبط و … استفاده کرد.

بازی های نوروکید چه تاثیری بر فرآیند های شناختی کودکان اتیسم دارند؟

یکی از مهم ترین بخش های اپلیکیشن نوروکید بررسی کارکردهای شناختی تحت الشعاع اتیسم است که از میان آنها می توان به توجه، تمرکز، حافظه دیداری، یادگیری، شناخت هیجانات، حل مسئله و … اشاره کرد. پس از تحلیل شناختی بازی های بین المللی پر طرفدار حوزه کودک که نصب های میلیونی داشتند، به طراحی ۱۵ مینی گیم شخصی سازی شده برای افراد طیف اتیسم در سه سطح خفیف، متوسط و شدید پرداختیم که در مجموع بیش از ۲۰۰ مرحله بازی دارد.

این بخش از اپلیکیشن ضمن ایجاد اوقاتی مفرح برای فرزندان اتیسم، منجر به ارتقا کارکردهای شناختی آنان خواهد شد و همان طور که پیش از این اشاره کردیم، با همراهی شخصیتی منحصر به فرد در طول بازی تعامل اجتماعی آنها نیز بهبود می یابد.

نوروکید با چه هدفی به دنیای اتیسم وارد شد؟

نوروکید با هدف کمک به تشخیص زود هنگام اختلال طیف اتیسم، برطرف کردن نیازهای ضروری خانواده در بستر آنلاین و ایجاد لحظاتی لذت بخش همراه با آموزش برای کودکان دارای این اختلال وارد دنیای اتیسم شد.

آیکون های این اپلیکیشن را پس از بررسی میان بیش از ۲۰۰ اپلیکیشن داخلی و بین المللی انتخاب کردیم، البته تجربیات علمی و عملی اعضای گروه در این موضوع بسیار کمک کننده بود.

منظور از تست غربالگری در نوروکید چیست و از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

در بخش تست تشخیص، ۳ تست در رده های مختلف سنی با مشورت متخصصین این حوزه انتخاب شده است و می تواند خانواده ها را در خصوص تشخیص علائم هشداردهنده اختلال طیف اتیسم فرزندانشان راهنمایی کند. همچنین چنانچه در تست تشخیص فردی مشکوک به اتیسم باشد، توسط فرآیندی که طراحی شده است به روانپزشک ارجاع داده می شود.

آیا نوروکید، جهت اعتبار سنجی خدمات خود آزمایشات انسانی را هم طی کرده است؟

در حال حاضر قسمت پژوهشی پروژه ما پس از تایید داوران، در دانشگاه علوم پزشکی ایران زیر نظر متخصصین در حال انجام است.

آیا در تیم تان سوابق مرتبط با اختلال اتیسم هم دارید؟

تمامی اعضای تیم سوابق مرتبط علمی عملی در حوزه اتیسم دارند، در حقیقت آشنایی افراد کلیدی تیم از فعالیت آنها در انجمن اتیسم ایران و کلینیک مغز و شناخت شکل گرفته است. بدان جهت مشکلات این گروه و خانواده هایشان را از نزدیک لمس کرده و به واسطه ارتباط مستقیم با افراد اتیستیک به خوبی با معضلات آنها آشنایی دارند.

تاکنون از جانب چه مجموعه هایی حمایت شده اید؟

ما حمایت هایی را به صورت غیر مستقیم از طریق شرکت در رویدادها و فراخوان های متعدد دریافت کردیم. از سوی دیگر با وجود داوری های بسیار طولانی و بعضا سختگیرانه هر کدام از این رویدادها، تاکنون نوروکید موفق به کسب نظر مساعد داوران در فراخوان رویش، شکوفایی جهش دانشگاه تهران؛ آیین نامه حمایت از استارتاپ ها و شرکت های خلاق و فناور در حوزه علوم و فناوری های شناختی ستاد توسعه علوم و فناوری های علوم شناختی شده است. همچنین نوروکید توانسته است جزو فینالیست های رویداد سرمایه گذاری برین وست شود و جایزه بهترین به روز رسانی های شناختی را در رقابت پنجمین دوره بازی های جدی از آن خود کند.

با انجمن اتیسم در تماسید؟

بله، با انجمن نیز از نزدیک در ارتباط هستیم، همچنین آشنایی تعدادی از اعضای تیم نیز از این طریق شکل گرفته است اما مالکیتی در میان نیست.

مدل درآمدزایی نوروکید چگونه است؟

مدل درآمدی نوروکید به صورت فریمیوم هست و بخش های مهمی از آن، مانند، تست های تشخیص و غربالگری، بازی های شناختی و بانک های اطلاعاتی به صورت رایگان می باشد. البته در بخش پزشک و مشاور که به گونه ای مانند پل اتصالی میان متخصصین حوزه اتیسم و جامعه هدف است، نوروکید درصدی از مبلغ پرداخت شده توسط جامعه هدف را به عنوان حق ارجاع دهی دریافت می کند.

تیم شما با فعالیت در این حوزه چه رسالتی را دنبال می کند؟

• ایجاد دسترسی رایگان به تست غربالگری معتبر و ساختاریافته برای خانواده های دارای فرزند زیر ۷ سال
• طراحی بازی های شناختی مناسب برای افراد با اختلال اتیسم با هدف ارتقا فرآیندهای شناختی آنها
• سهولت دسترسی به مشاوره توسط کارشناسان و مشاوران خبره در حوزه اتیسم
• امکان استفاده خانواده های دارای فرزند اتیسم از بانک های اطلاعاتی ضروری

آیا کسب و کاری مشابه نوروکید وجود دارد؟

به صورت جامع خیر اما به صورت تک بخش بله، اپلیکیشن های زیادی در حوزه بین الملل با محور اتیسم ساخته شده است. از طرفی ما با بررسی بیش از ۲۰۰ اپلیکیشن بین المللی متوجه شدیم اغلب آنها از کیفیت عملکردی و گرافیکی مناسبی برخوردار نیستند، همچنین تعداد محدودی از آنها که کیفیت مناسبی دارند نیز، تک حوزه را ارزیابی کرده و جامعیت ندارند.

در این خصوص می توان به اپلیکیشن Autispark یکی از اپلیکیشن های با کیفیت کشور هند اشاره کرد که تنها بازی های شناختی را ارائه می دهد، اگرچه در این اپلیکیشن بازی ها را به صورت رایگان در اختیار مخاطب قرار نمی گیرد و یا اپلیکیشن tests  ASDاپلیکیشن غربالگری مناسبی است اما تنها بخش غربالگری اپلیکیشن قابل توجه است. در حالی که در ما در نوروکید چهار بخش اساسی داریم که در نوع خود منحصر به فرد می باشند، از این رو امیدواریم که بتوانیم در سال های آینده به بازارهای بین الملل ورود پیدا کنیم.

مزیت رقابتی شما چیست؟

نقطه تمایز ما نسبت به رقبا علاوه بر کیفیت گرافیکی و عملکردی مناسب، جامع بودن فرآیندهای تعریف شده در اپلیکیشن است. به عنوان مثال، اپلیکیشن هایی وجود دارند که تست های غربالگری را ارائه می دهند اما تنها به انجام تست اکتفا می کنند و خانواده را پس از ایجاد یک استرس اولیه در خصوص احتمال اتیسم بودن فرزندشان رها می کنند، در حالیکه در نوروکید، پس از پاسخ دهی به والدین، چنانچه فرزندی مشکوک به اتیسم تشخیص داده شود به روانپزشک ارجاع داده می شود و تا تعیین تکلیف تشخیص نهایی فرآیند همراهی با خانواده حفظ می شود.

پس از تشخیص نهایی، خانواده ها به شبکه ای از متخصصین با تجربه در حوزه اتیسم دسترسی خواهند داشت و می توانند فرآیند توانبخشی فرزندشان را شروع کنند. در حقیقت اپلیکیشن نوروکید با نگاهی ویژه به نیاز خانواده های ایرانی پیاده سازی شده است، در کنار آن، با استقرار در شتابدهنده ای تخصصی در حوزه شناختی با شبکه ای از متخصصین و سازمان های مرتبط در ارتباط است.

چشم اندازتان برای آینده نوروکید چگونه است؟

چشم انداز اپلیکیشن نوروکید برای ۵ سال آینده، توسعه این فضا برای تمام کودکان با اختلال عصبی-رشدی است که شامل اختلالات نقص توجه و تمرکز، اختلالات یادگیری و ناتوانی های ذهنی می باشد.