در طول سال اتفاقاتی رخ می‌دهد که مجبور به گرفتن مرخصی می‌شویم. به همین خاطر مرخصی یکی از مهم‌ترین موضوعات برای همه افراد اعم از کارگران و کارمندان است. کارگران حق دارند روزهایی از سال را به انتخاب خود به سرکار نروند؛ اما تعداد این روزها مشخص است و سقفی برای آن در نظر گرفته می‌شود. آشنایی با انواع مرخصی برای همه کارگران ضرورت دارد. مرخصی استحقاقی و استعلاجی مهم‌ترین نوع از مرخصی هستند. سوال اینجاست که تفاوت مرخصی استعلاجی و استحقاقی چیست؟ در تا پایان این مقاله با ما همراه باشید تا به بیان فرق این دو نوع مرخصی می‌پردازیم.
مرخصی استحقاقی چیست؟ مرخصی سالانه کارگران
مرخصی استحقاقی همان مرخصی سالانه است که کارگر حق ترک کار در طول ایام غیرتعطیل سال دارد. مطابق با قانون کار، کارگران به‌ازای هر یک ماه کار، ۲.۵ روز مرخصی دارند. مرخصی استحقاقی در طول سال شامل ۱۹۲ ساعت یا ۲۶ روز است که همراه با چهار جمعه در ماه، ۳۰ روز می‌شود. ازآنجایی‌که مرخصی یکی از مهم‌ترین دلایل اختلاف میان کارگر و کارفرما است، استفاده از یک نرم افزار حسابداری برای شفافیت این موضوع در شرکت‌ها اهمیت دارد.
مرخصی استحقاقی در قانون کار
توجه به قانون مرخصی وزارت کار ، کارگران را از حقوقشان آگاه می‌کند و اختلافات میان آن‌ها و کارگران را به کمترین حد ممکن می‌رساند. از جمله مهم‌ترین این قوانین می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- روز کارگر (۱۱ اردیبهشت) یکی از روزهای تعطیل برای کارگران است. کارفرمایان ضمن حفظ حقوق و دستمزد در این روز نباید کارگران را به کار وادار کنند.
- برای کار کمتر از یک سال، مرخصی باید به نسبت مدت کار محاسبه شود.
- کارگر فقط ۹ روز از مرخصی سالانه خود را می‌تواند برای سال بعد ذخیره کند.
- درصورت استعفا یا ترک کار، مطالبه حقوق برای مرخصی‌های باقی‌مانده به کارگر تعلق نمی‌گیرد.
موارد بالا فقط تعدادی از مهم‌ترین قوانین کار درباره مرخصی استحقاقی است. برای آشنایی کامل با حقوق کارگران باید قانون وزارت کار را به‌طور کامل بخوانید.
مرخصی استعلاجی یعنی چه؟
مرخصی استعلاجی یکی از چالش‌برانگیزترین نوع مرخصی است که به تایید سازمان تامین اجتماعی نیاز دارد. در قانون کار هیچ سقفی برای مرخصی استعلاجی در نظر گرفته نشده است. بااین‌وجود قوانین مختلفی برای استفاده از مرخصی استعلاجی وجود دارد که تابع مقررات تامین اجتماعی است. محاسبه مرخصی‌ها با استفاده از نرم افزار حقوق و دستمزد کار را برای کارفرما راحت‌تر می‌کند.
یکی از مهم‌ترین سوالات این است که مرخصی استعلاجی تا چند روز نیاز به کمیسیون ندارد؟ اگر تعداد روزهای مرخصی استعلاجی در هر نوبت کمتر از ۷ روز و در کل سال کمتر از ۱۵ روز باشد، تایید پزشک معالج کفایت می‌کند. برای مرخصی استعلاجی بین ۱۵ تا ۶۰ روز، تایید از پزشک معتمد سازمان ضروری است. مرخصی‌های بیشتر از ۶۰ روز نیز باید مورد تایید شورای پزشکی تامین اجتماعی قرار بگیرد.
قوانین وزارت کار و تامین اجتماعی درباره مرخصی استعلاجی
با تایید مرخصی استعلاجی توسط پزشک معالج، معتمد یا کمیسیون پزشکی سازمان تامین اجتماعی، مدت مرخصی جزو سابقه کاری یا بازنشستگی کارگران به حساب می‌آید. همچنین این مدت مشمول پرداخت غرامت شده و دستمزد به آن‌ها تعلق می‌گیرد. این موارد طبق ماده ۷۴ قانون کار و ماده ۵۹ قانون تامین اجتماعی بیان شده است.
سقف مرخصی استعلاجی برای کارگران چهار ماه است؛ اما اگر مرخصی یک ساله به تایید شورای عالی پزشکی یا پزشک معتمد تامین اجتماعی برسد، قانون کار و قانون تامین اجتماعی کارگر را بازنشسته می‌کند. در قانون تامین اجتماعی بیماری به یک وضعیت جسمی یا روحی اطلاق می‌شود که انجام خدمات درمانی را ایجاب کرده یا توانایی انجام کار را به‌صورت موقت از کارگر می‌گیرد. در چنین شرایطی کارگر می‌تواند از مرخصی استعلاجی استفاده کند.
تفاوت مرخصی استعلاجی و استحقاقی چیست؟
بعد از معرفی مرخصی استعلاجی و استحقاقی، وقت آن است که تفاوت‌های این دو نوع مرخصی را با هم بررسی کنیم. سه تفاوت مرخصی استعلاجی و استحقاقی عبارت‌اند از:
محدودیت؛ مهم‌ترین فرق بین مرخصی استعلاجی و استحقاقی
مرخصی استحقاقی محدودیت دارد و کارگر فقط مجاز به ترک کار در ۲۶ روز غیرتعطیل در طول سال است. درصورتی که مرخصی استعلاجی هیچ محدودیتی ندارد. کارگران درصورت تایید پزشک معتمد سازمان تامین اجتماعی یا کمیسیون می‌توانند تا هر زمان که صلاح است، به استراحت بپردازند.
موافقیت کارفرما؛ کدام مرخصی به موافقت کارفرما نیاز دارد؟
برای گرفتن مرخصی استحقاقی به تایید یا موافقت کارفرما نیاز دارید. بنابراین همیشه باید درباره روزهای مرخصی استحقاقی توافق‌هایی را با مدیر یا کارفرمای خود داشته باشید. با توجه به اینکه بیماری یا حادثه خارج از اراده و خواست کارگر است، دریافت مرخصی استعلاجی نیازی به موافقت کارفرما ندارد. کارفرما حق مشخص کردن تعداد مشخصی مرخصی استعلاجی برای کارگر را ندارد.
پرداخت حقوق کارگر در مرخصی استعلاجی و استحقاقی به عهده کیست؟
سومین تفاوت بین مرخصی استعلاجی و استحقاقی را می‌توانیم در پرداخت حقوق کارگر بدانیم. پرداخت حقوق در روزهای مرخصی استحقاقی به عهده کارفرما است. در صورتی که پرداخت حقوق و دستمزد کارگر برای روزهای مرخصی استعلاجی به‌عهده سازمان تامین اجتماعی است.
محاسبه آسان مرخصی کارگران با نرم‌افزارهای حسابداری سپیدار سیستم
در این مقاله به بررسی تفاوت مرخصی استعلاجی و مرخصی استحقاقی پرداختیم. آشنایی با انواع مرخصی به کارگران و کارفرمایان کمک می‌کند تا با آگاهی بیشتری حقوق خود را مطالبه کنند. استفاده از انواع نرم‌افزارهای حسابداری و محاسبه حقوق و دستمزد نظم بیشتری به کار بخشیده و محاسبه تعداد روزهای باقی‌مانده مرخصی و پرداخت حقوق را آسان‌تر می‌کند. نرم‌افزارهای حسابداری سپیدار سیستم با محیط کاربری آسان و انواع امکانات و قابلیت‌ها، انجام امور مالی را تسریع می‌بخشد. برای کسب اطلاعات بیشتر و خرید انواع نرم افزار حسابداری مطابق به نیاز کسب‌وکار خود، همین حالا با شماره تلفن ۰۲۱۸۱۰۲۲۰۰۰ تماس بگیرید. مشاوران و کارشناسان فروش شرکت سپیدار سیستم همواره آماده شنیدن صدای گرم شما و پاسخ‌گویی به سوالاتتان هستند.
