به طور کلی ماشینها و ابزارهای هوشمند در تجزیه و تحلیل داده ها و یافتن الگوهایی در آنها برای استفادههای مکرر حتی بهتر از انسانها عمل میکنند. مثلا پیدا کردن تقلب، تشخیص هرزنامهها، تخمین زمان رسیدن شما به مقصد یا حتی پیشنهاد ویدوی مورد علاقه شما در اینستاگرام از جمله موارد کاربرد این تحلیلها است. این ابزارها معمولا قدرت گرفته از “هوش مصنوعی تحلیلی” یا هوش مصنوعی سنتی هستند.
در مقابل انسانها در خلق کردن خوب هستند. ما شعر مینویسیم، نقاشی میکنیم، محصول طراحی میکنیم، بازی میسازیم و سازههای خلاقانه تولید میکنیم که تا همین اواخر نیز ماشینها هیچ شانسی برای رقابت با ما نداشتند. اما به تازگی هوش مصنوعی مولد یا Generative AI پا به عرصه ظهور گذاشته است و توانسته است توجهات بسیاری را به خود جلب کند. هوش مصنوعی مولد به این معنی است که ماشینها به جای تجزیه و تحلیل چیزی که از قبل وجود دارد، میتوانند چیز جدیدی تولید کنند. برای فهم این موضوع کافی است به عکس زیر که توسط هوش مصنوعی تولید شده است نگاه کنید.
تحول در کسب و کارها
اما برخی محققان حوزه کسب و کار معتقدند مساله چیزی بیش از یک مدل جدید هوش مصنوعی است. به عنوان نمونه جیمز کوریر معتقد است بزرگترین تغییر در اینترنت از زمان ابداع رمزارزها تا کنون در حال رخ دادن است و دنیای کاملا جدیدی به روی بنیانگذاران استارتاپها در حال باز شدن است. کوریر میگوید Generative Techبه عنوان قدم بعدی در دنیای نرمافزار مطرح شده است که میتواند سطح جدیدی از مشارکت بین انسان و ماشین را رقم بزند و میتواند نسل جدیدی از مدلهای هوش مصنوعی با کیفیت، ارزان و سریع برای برای تولید متن، تصاویر، ویدئو، نرمافزار، موسیقی، صدا، مدلهای سهبعدی را ایجاد کند که با مساله حق کپی رایت و یا سرقت ادبی هم مواجه نیستند.
به بیان دیگر هوش مصنوعی در لایه زیرین قرار دارد و میتواند هزاران ابزار و اپلیکیشن بر اساس آن تولید شود. به عنوان مثال در تصویر زیر برخی از کاربردهای این موضوع نشان داده شده است. به عنوان مثال در بازاریابی این ابزارها میتوانند محتوای متنی و عکسی مورد نیاز را برای سایتها با کیفیتی مناسب تولید کنند. حتی بر اساس برخی پیشبینیها قدرت این ابزارها تا سال ۲۰۲۵ به متوسط کیفیت انسانها خواهد رسید و تا سال ۲۰۳۰ توان پیشی گرفتن از افراد حرفهای را در حوزههای تخصصی خود دارند.
برای DALL-E 2 یکی از موتورهای هوش مصنوعی است که به شما اجازه تولید عکسهای خلاقانه را میدهد و یا The.com به شما اجازه خلق وبسایتهایی کاملا جدید را بر اساس خواستههای شما میدهد.
فناوری مولد چه اثراتی خواهد داشت؟
۱. توپولوژی جدید اینترنت
تا امروز مشخصه اصلی اینترنت پرس و جو برای گرفتن یک محتوا از قبل ذخیره شده، قدیمی از یک منبع متمرکز بوده است. اما تکنولوژی مولد توپولوژی اینترنت را تغییر خواهد داد. چرا که با استفاده از این تکنولوژی در اینترنت یک محتوای منحصر به فرد را در لحظه مورد نیاز و در لبه جایی که میخواهد استفاده شود تولید خواهد شد.
این شاید مفهوم اصلی WEB3 باشد. در وب۳ بر خلاف وب۲ که به صورت ReadàWriteتعریف شده بود، تعامل به صورت ReadàWriteàGenerateخواهد بود که همین باعث شکلگیری مفهوم Ownershipدر وب۳ خواهد شد. به عبارت دیگر این تکنولوژیها در کنار وب۳ که بر اساس ساختارهای بلاکچینی تعریف شده است میتواند دنیای جدید را بسازد.
۲. فعالیتهای انسانی به سرعت تغییر خواهد کرد
با این تکنولوژیها ۱ تا ۲ میلیارد نفری که به عنوان کارکنان دانشی در صنایع مشغول به کار هستند میتوانند کار خود را سریعتر و بهتر به انجام برسانند. حتی برخی میتوانند کارهایی را انجام دهنده که پیشتر قادر به انجام آن نبودند. اما در مقابل نیز ممکن است برخی افراد در کار خود با کاهش رتبه یا حتی حذف شغل مواجه شوند.
تا کنون کارکنان دانشی سازمانها مانند نویسندگان، دانشجویان، بازاریابان، کدنویسان، معماران، طراحان گرافیک، موسیقی دانان، فیلمبرداران، نمایندگان فروش، خدمات مشتری، فیلمنامه نویسان و … اغلب برای ساختن چیزی از صفر و خلق چیزی مفید دستمزد دریافت میکردند(رفتن از صفر به یک). اما اکنون از این ابزارها برای تولید خود استفاده خواهند کرد و این ابزارها به آنها برای خلق کمک خواهند کرد. تا به حال ما از نرمافزارها برای اصلاح ایدههای اولیه خود به چیزی مفید و قابل استفاده بهره میبردیم. به عنوان مثال یک گرافیست ایده اولیه را در ذهن میپروراند، برای آن نمونه اولیه را تولید میکرد و سپس به کمک نرمافزار آن را تکمیل میکرد. اما در نسل جدید نرمافزار در فرایند خلق ایده اولیه حضور خواهد داشت.
آیا انقلاب تکنولوژیک جدیدی در راه است؟
تکنولوژیهای مولد از جهات مختلفی میتوانند منجر به تغییرات اساسی و انقلابی در زندگی ما شوند. مساله اصلی این است که تا پیش از این تکنولوژی برای انسان کار میکرد و از این لحظه به بعد تکنولوژی با انسان و در کنار انسان کار خواهد کرد. علی رغم اینکه شاید ترسیم سالهای پیش رو تا حدی ترسناک به نظر برسد. اما در این بخش قصد دارم به چند مولفه مهم در این فناوری اشاره کنم که به نظر میرسد میتواند از آن یک فناوری انقلابی بسازد:
سرعت سرسام آور همه گیری
مساله اصلی پیش روی فناوری هایی مانند ماشین خودران یا بدون سرنشین قوانین سخت گیرانه برای جلوگیری از تصادفات مرگبار و جان باختن شهروندان است. اما بر خلاف موضوعاتی مانند ماشینهای خودران این فناوریها با مسائل قانونی پیچیده حداقل در ابتدای مسیر مواجه نخواهند شد. چرا که این ابزارها نیازمند رسیدن به بلوغ ۱۰۰% برای جلوگیری از کشتن افراد در اثر تصادف یا خطای تحلیلی را نخواهند داشت. همچنین بر خلاف برخی موضوعات مانند VR یا IOT نیازمند سختافزارهای جدیدی برای توسعه فناوری نیز نیستند.
بنابراین اگر عملکرد آنها در ایجاد یک عکس، متن، تصویر سه بعدی یا … به اندازه کفایت خوب باشد، حتما مورد استفاده قرار خواهند گرفت و همین موضوع منجر به سرعت سرسامآور استفاده از این فناوریها خواهد شد.
از صفر به ده به جای صفر به یک
فرایند رسیدن از صفر به یک در کسب و کارها معمولا سرشار از خلق و طراحی ایدههای نوین است که تا حدی نیز مرموز به نظر میرسد. استارتاپها معمولا در این مرحله تلاش میکنند با ایدههای مختلف و تست کردن این ایدهها محصول اولیه مورد نیاز مشتریان خود را شکل دهند. با کمک فناوریهای مولد امکان ایجاد تجارب از صفر به یک توسط ماشین برای انسان فراهم خواهد شد.
به عبارت دیگر در آینده حل کردن مسائل صفر به یک توسط ماشینها نیز آغاز خواهد شد. شرکتهای موفق آینده با ترکیبی از فناوریهای مولد قادر خواهند بود محصولاتی تولید کنند که نیازهای کامل یک مشتری را به صورت کاملا شخصیسازی شده برای او برآورده کنند و به عبارتی از صفر به ده بروند!
جایگزینی خلق با مراقبت
برای بیش از ۲۰ سال تمام شرکتها به دنبال Curation یا مراقبت از کاربران خود برای ایجاد تجربهای درخورد توجه و شخصیسازی شده بودند. به عنوان مثال نتفلیکس، فیسبوک، آمازون و … به دنبال ارائه محصولات متناسب با شما بودهاند. اما این نوع شخصیسازی بسیار نگاه محدودی دارد. چرا که این سازمانها مجبور به انطباق خواسته شما با بانک اطلاعاتی محدود خود بودند. به عبارت دیگر این شرکتها مجبور به تطابق ترجیحات افراد با داشتههای محدود خود برای ساختن تجربهای نسبتا خوب بودند. اما فناوری مولد این موضوع را با تغییر اساسی مواجه خواهد کرد.
فناوری مولد مراقبت را با خلق جایگزین خواهد کرد و به جای فراخوانی محتوای موجود، محتوایی جدید را به تناسب نیاز مشتریان خلق خواهد کرد. به عنوان مثال یک سایت موسیقی را در نظر بگیرید که به جای ارائه موسیقیهای موجود برای مشتریان، یک موسیقی جدید که تا الان هیچ وقت شنیده نشده است را برای مشتریان به تناسب خواست آنها خلق کند.