
۱۲ آوریل، مصادف با روز جهانی سفر انسان به فضا، یادآور یکی از بزرگترین دستاوردهای بشر در عرصه علم و فناوری است. در این روز در سال ۱۹۶۱، یوری گاگارین، فضانورد روسی، به عنوان نخستین انسان به فضا سفر کرد و نام خود را در تاریخ ثبت نمود. به همین مناسبت، نگاهی میاندازیم به مهمترین رویدادهای تاریخ فضانوردی که مسیر بشر را به سوی ستارگان هموار کردند.
پرتاب اولین ماهواره: اسپوتنیک-۱ (۱۹۵۷)
در ۴ اکتبر ۱۹۵۷، اتحاد جماهیر شوروی با پرتاب اسپوتنیک-۱، نخستین ماهواره مصنوعی زمین، آغازگر عصر فضا شد. این ماهواره کوچک با ارسال سیگنالهای رادیویی، توجه جهانیان را به خود جلب کرد و رقابت فضایی میان ابرقدرتها را شعلهور ساخت. جالب است بدانید ماهواره Explorer-1 (کاوشگر – ۱) آمریکایی چند ماه بعد از اسپوتنیک به فضا پرتاب شد، اما برخلاف اسپوتنیک، همچنان در مدار زمین می چرخد.
اولین موجود زنده در فضا: لایکا (۱۹۵۷)
تنها یک ماه پس از پرتاب اسپوتنیک-۱، در نوامبر ۱۹۵۷، شوروی سگ مادهای به نام لایکا را با فضاپیمای اسپوتنیک-۲ به مدار زمین فرستاد. این مأموریت به بررسی تأثیرات پرواز فضایی بر موجودات زنده اختصاص داشت و گامی مهم در راه آمادهسازی سفر انسان به فضا بود. تا به اینجای کار، روسها پیش از حتی پرتاب اولین ماهواره آمریکایی، یک سگ را هم برای همیشه به فضا فرستاده بودند. (لایکا زنده به زمین برنگشت).
شروع برنامه آپولو: هدف گیری ستارگان!
در سپتامبر ۱۹۶۲، جان اف کندی رئیس جمهور آمریکا هدف این کشور را رفتن به ماه عنوان کرد. نه به خاطر راحت بودنش، بلکه به خاطر اینکه کار سختی بود! ویدئو کامل این سخنرانی از طریق ویکیمدیا در دسترس است.
اولین راهپیمایی فضایی: الکسی لئونوف (۱۹۶۵)
در ۱۸ مارس ۱۹۶۵، الکسی لئونوف، فضانورد روسی، در مأموریت واسخود-۲، نخستین راهپیمایی فضایی تاریخ را انجام داد. او به مدت ۱۲ دقیقه خارج از فضاپیما در خلأ فضا شناور بود و این دستاورد، افقهای جدیدی را برای فعالیتهای فضایی گشود.
اولین فرود موفق بر سطح ماه: سرویر ۱ (۱۹۶۶)
در ژوئن ۱۹۶۶، ناسا با پرتاب فضاپیمای بدون سرنشین سرویر ۱، نخستین فرود نرم و موفق را بر سطح ماه انجام داد. این مأموریت زمینهساز برنامههای بعدی آپولو شد.
آپولو ۱۱: پایان دعوای فضایی
بالاخره در جولای ۱۹۶۹ آپولو ۱۱ به ماه رفت. در سفری چند روزه، سه فضانورد نیل آرمسترانگ، باز آلدرین و مایکل کالینز برفراز برج پرنده Saturn 5 زمین را ترک کردند تا بالاخره رویای کندی محقق شود. این سفر پایان رقابت آمریکا و شوروی برای سفر انسان به فضا بود.
اما سفر انسان به ماه پایان کار نبود. آمریکاییها و روسها تازه گرم شده بودند. در سالهای بعد با کاوشگر وویجر انسان به سراغ مشتری و زحل و دیگران رفت. کاوشگرهای ونرا هم مستقیما زهره را هدف گرفتند و بارها و بارها بر روی این سیاره فرود آمدند. با پایان جنگ سرد، دنیا کمی از تب و تاب رسیدن به فضا افتاد. اما امروز، دوباره تب رسیدن به ماه به جان آدمیزاد افتاده است. حال باید دید چه کسی برای بار دیگر، زودتر به ماه میرسد؟ آمریکاییها یا چینی ها؟