
در این فهرست ۱۵ استارتاپ برتر آفریقا شرکتهایی معرفی شدهاند که در تلاشاند برای مشکلات گسترده این قاره راهحلهای خلاقانه ارائه دهند.
بر اساس گزارش بلومبرگ، در سال گذشته میلادی سرمایهگذاران تا حد زیادی از بازار آفریقا عقبنشینی کردند؛ علت اصلی آن نیز افزایش نرخ بهره در کشورهای توسعهیافته بود که باعث شد میزان سرمایهگذاری در آفریقا حدود ۲۲ درصد کاهش یابد. در همین حال، تنشهای تجاری ناشی از جنگ تعرفهای دونالد ترامپ، رئیسجمهور پیشین آمریکا، نیز باعث بیثباتی در بازارها شده و احتمالاً تمرکز شرکتهای سرمایهگذاری جسورانه بر روی آفریقا را کاهش داده است.
با این حال، استارتاپهای آفریقایی، از جمله شرکتهایی که مورد حمایت بنیاد بیل و ملیندا گیتس و جو تسای، یکی از بنیانگذاران گروه علیبابا، قرار گرفتهاند، همچنان با قدرت به مسیر رشد خود ادامه میدهند.
بلومبرگ اعلام کرده که بیش از دو هزار درخواست از کشورهای مختلف آفریقایی، از سنگال و اتیوپی گرفته تا مراکش و آفریقای جنوبی، دریافت کرده است. این درخواستها نشاندهنده پروژههایی نوآورانه هستند؛ از جمله تولید یخچالهایی که بدون برق کار میکنند، دستگاههایی برای سنجش کیفیت خاک جهت بهبود کشاورزی، رباتهایی برای کاهش مصرف انرژی، و شرکتی که با استفاده از مدلهای زبانی پیشرفته، خدمات درمانی را در اختیار مردم غیرانگلیسیزبان شرق آفریقا قرار میدهد.
لیست زیر بخشی از صدها استارتاپ برتر آفریقا هستند:
Anda
حوزه فعالیت: خدمات حملونقل با موتورسیکلت و تأمین مالی، سال تاسیس: ۲۰۲۲، کشور: آنگولا
استارتاپ Anda توسط تاتی (بانکدار سابق در شرکت گلدمن ساکس) و نورمن (مدیرعامل پیشین واحد مرسدس بنز در آنگولا) راهاندازی شده است. این شرکت، خدمات درخواست آنلاین موتورسیکلت ارائه میدهد و در کنار آن، به رانندگان خود خدمات تأمین مالی نیز عرضه میکند. این مدل باعث میشود رانندگان بتوانند دارایی ایجاد کرده و به استقلال مالی دست پیدا کنند.
این استارتاپ توانسته از یک دفتر سرمایهگذاری خانوادگی در فرانسه جذب سرمایه داشته باشد و شرکت Asia Paper Markets نیز به عنوان سرمایهگذار راهبردی در کنار آن قرار دارد.
Anka
حوزه فعالیت: بازار جهانی برای کسبوکارهای آفریقایی، سال تاسیس ۲۰۱۶، کشور: ساحل عاج
Anka با حمایت جو تسای، یکی از بنیانگذاران گروه علیبابا، فعالیت میکند و خود را بهعنوان یک پلتفرم تجاری برای کارآفرینان معرفی مینماید. این شرکت به کسبوکارها در قاره آفریقا کمک میکند تا مشتریان جهانی پیدا کرده، کالاهای خود را از طریق همکاری با DHL ارسال کنند و پرداختیها را دریافت نمایند — آن هم در شرایطی که بانکهای مرکزی بسیاری از کشورهای آفریقایی کنترل شدیدی بر تبادلات ارزی دارند.
مشتریان میتوانند از روشهای مختلف پرداخت استفاده کنند، و فروشندگان نیز قادرند با استفاده از سرویسهای پول موبایلی در داخل آفریقا درآمد خود را برداشت کنند. شرکت Anka اعلام کرده که به زودی وارد مرحله سودآوری خواهد شد.
Dodai
حوزه فعالیت: تولید موتورسیکلت و سهچرخه برقی، سال تاسیس: ۲۰۲۱، کشور: اتیوپی
مؤسس ژاپنی شرکت Dodai، یوما ساساکی، فردی ماجراجوست که زمانی برای تجربه بیخانمانی، با بلیت رفتوبرگشت و بدون هیچ پولی به پاریس سفر کرد و با گدایی روزهای خود را گذراند. او میگوید علاقه دارد محیطهای جدید و پرچالش را تجربه کند — و همین علاقه او را به آفریقا کشانده، جایی که زیرساختهای ضعیف و مقررات پیچیده از جمله چالشهای عمده به شمار میروند.
ساساکی در اتیوپی، کشوری که سال گذشته برای اولینبار پس از پنج دهه کنترل ارز خود را کنار گذاشت، یک کارخانه مونتاژ برای تولید وسایل نقلیه برقی تأسیس کرده است. شرکت Dodai تاکنون موفق به جذب حدود ۷ میلیون دلار سرمایه از منابعی چون صندوقهای ژاپنی Nissay Capital و Inclusion Japan و همچنین شرکت قطعهسازی خودرویی Musashi Seimitsu شده است.
Envisionit Deep AI
حوزه فعالیت: خدمات تصویربرداری پزشکی برای کودکان، سال تاسیس: ۲۰۱۹، کشور: آفریقا جنوبی
استارتاپ Envisionit Deep AI با هدف ارائه خدمات رادیولوژی به کودکان زیر ۱۵ سال در قاره جوان آفریقا شکل گرفته است. کمبود شدید رادیولوژیستهای کودکان – که تربیت هر یک از آنها حدود ۱۴ سال زمان میبرد – انگیزهای برای این شرکت شده تا از هوش مصنوعی برای جبران این خلأ استفاده کند.
این شرکت در سال ۲۰۱۹ توسط دکتر جایشری نایدو، متخصص رادیولوژی کودکان، به همراه ترنس نایدو و آندری میگاتچف تأسیس شد و توانست حمایت سرمایهگذارانی مانند Founders Factory Africa و New GX Ventures را به دست آورد.
EShandi
حوزه فعالیت: تأمین مالی برای کارآفرینان خرد، سال تاسیس: ۲۰۱۹، کشور: زامبیا
EShandi یکی از استارتاپهایی است که با هدف مقابله با یکی از بزرگترین چالشهای آفریقای سیاه، یعنی فقدان زیرساختهای بانکی، راهاندازی شده است.
این شرکت در سال ۲۰۱۹ توسط چیلوفیا موتاله در زامبیا تأسیس شد و خدماتی مانند وامهای خرد، پرداخت، سرمایهگذاری و بیمه را به کسبوکارهای کوچک ارائه میدهد. اکنون فعالیت این استارتاپ به کشورهای زیمبابوه، آفریقای جنوبی و کنیا نیز گسترش یافته است.
از جمله سرمایهگذاران EShandi میتوان به Enygma Ventures، که از زنان کارآفرین آفریقایی حمایت میکند، و شرکت سرمایهگذاری Inoks Capital مستقر در ژنو اشاره کرد.
Flux
حوزه فعالیت: جذب کربن و مقابله با تغییرات اقلیمی، سال تاسیس: ۲۰۲۳، کشور: کنیا
استارتاپ Flux در سال گذشته موفق شد اولین اعتبارهای جذب دیاکسید کربن در آفریقا را بفروشد؛ این اعتبارها بر پایه استفاده از سنگ بازالت خرد شده برای جذب گازهای گلخانهای صادر شدهاند.
این شرکت توسط سم دیویس، افسر پیشین ارتش بریتانیا، تأسیس شده و در حال حاضر برای جذب ۵ میلیون دلار سرمایه اولیه در تلاش است. از جمله حامیان مالی Flux، میتوان به سازمان آلمانی Carbon Drawdown Initiative اشاره کرد.
Freezelink
حوزه فعالیت: نگهداری سرد مواد غذایی و واکسنها، سال تاسیس: ۲۰۱۸، کشور: غنا
بنا بر اعلام بنیاد راکفلر، بیش از یکسوم مواد غذایی در آفریقا به دلیل نبود زیرساخت مناسب برای نگهداری در دمای پایین، از بین میروند. Freezelink با مدل «سردسازی بهعنوانخدمت» در تلاش است تا این مشکل را به فرصت تبدیل کند.
این استارتاپ که توسط اوسوو آکوتو – فردی با سابقه فعالیت در شرکتهایی مانند Diageo و Unilever و دارنده مدرک MBA از کالج امپریال لندن – راهاندازی شده، قصد دارد با جذب سه میلیون دلار سرمایه، تأسیسات ذخیرهسازی سرد خورشیدی در کشور غنا احداث کند.
Freezelink همچنین اعلام کرده که در حال گسترش فعالیتهای خود در زمینه توزیع دارو و واکسن است و در حال حاضر محصولات لبنی رایجترین نوع کالاهایی هستند که با استفاده از سیستم آنها حمل میشوند.
Ignite Power
حوزه فعالیت: تأمین برق خورشیدی برای خانهها و کشاورزی، سال تاسیس: ۲۰۱۴، کشور: روآندا
شرکت Ignite Power که در شهر کیگالی (پایتخت رواندا) مستقر است، سیستمهای خورشیدی را برای استفاده در منازل و آبیاری مزارع ارائه میدهد. این استارتاپ فعال در حوزه انرژیهای تجدیدپذیر تا کنون ۷۸ میلیون دلار سرمایه جذب کرده و اکنون در مرحله جذب سرمایه سری D قرار دارد.
هدف اصلی Ignite Power بهبود دسترسی به برق در مناطق کمبرخوردار، بهویژه برای کشاورزان و خانوارهایی است که به شبکه برق سراسری دسترسی ندارند.
Iidentifii
حوزه فعالیت: احراز هویت دیجیتال و مقابله با تقلب، سال تاسیس: ۲۰۱۸، کشور: آفریقا جنوبی
در بسیاری از کشورهای آفریقایی، نبود سیستمهای رسمی شناسایی، مشکلاتی مانند کلاهبرداری، دشواری در احراز هویت و چالشهای مربوط به انطباق قانونی را برای کسبوکارها ایجاد کرده است. استارتاپ Iidentifii میگوید با استفاده از فناوری تشخیص چهره، فرآیند احراز هویت را تنها از طریق گرفتن سلفی با گوشی همراه ممکن کرده و در نتیجه، خطر تقلب را کاهش داده است.
این شرکت مستقر در کیپتاون آفریقای جنوبی، موفق شده بانکهایی مانند Standard Bank (بزرگترین وامدهنده آفریقا بر اساس دارایی) را به عنوان مشتری جذب کند. همچنین تا کنون ۱۵ میلیون دلار سرمایه از شرکت سرمایهگذاری Arise، کارآفرین فناوری آمریکایی بیل اسپرویل و صندوق Sanari Capital دریافت کرده است.
Klasha
حوزه فعالیت: تسهیل پرداختهای بینالمللی و تبدیل ارز، سال تاسیس ۲۰۲۱، کشور: نیجریه
شرکت Klasha با هدف حل مشکلات مربوط به مبادلات ارزی در آفریقا شکل گرفته است. نوسانات شدید ارز، کمبود دلار و سیستمهای پرداخت پراکنده، از جمله چالشهای اصلی برای کسبوکارهای کوچک هستند. Klasha راهکاری برای پرداختهای فرامرزی بین کشورهای آفریقایی و آسیا (بهویژه چین) ارائه میدهد که در آن، تراکنشها معمولاً کمتر از دو روز زمان میبرند.
این استارتاپ از حمایت سرمایهگذارانی مانند American Express Ventures، شرکتهای سرمایهگذاری Greycroft و Seedcamp برخوردار است.
Koolboks
حوزه فعالیت: خنکسازی مواد غذایی بدون نیاز به برق، سال تاسیس: ۲۰۱۸، کشور: فرانسه (بازار هدف: نیجریه، کنیا و اوگاندا)
ایده شکلگیری استارتاپ Koolboks، به گفته بنیانگذار آن آیولا دومینیک (داروساز)، از جعبههای خنککننده در کمپهای فرانسه الهام گرفته است. این ایده، پاسخ به نیاز بیش از ۶۰۰ میلیون نفر در آفریقا است که به برق دسترسی ندارند.
Koolboks سالانه حدود ۲۴۰۰ یخچال خورشیدی تولید میکند که با استفاده از آب و انرژی خورشیدی، میتوانند حتی تا چهار روز بدون نور خورشید خنک باقی بمانند. این شرکت در حال حاضر در حال جذب ۲۳ میلیون دلار سرمایه (از نوع سهام و وام) است و تمرکز اصلی آن بر کسبوکارهای کوچک در کشورهای نیجریه، کنیا و اوگاندا است.
دومینیک میگوید Koolboks همچنین به زنان کارآفرین کمک کرده تا به درآمدی پایدار دست یابند.
Medbook Kenya Ltd.
حوزه فعالیت: خدمات سلامت به زبانهای محلی آفریقایی، سال تاسیس: ۲۰۱۶، کشور: کنیا
Medbook با بهرهگیری از مدلهای زبانی، بستری را برای بیمارستانها، داروخانهها و آزمایشگاهها فراهم کرده تا اطلاعات بیماران را ثبت کرده، وقت ملاقات رزرو کنند و وضعیت پرداختها و درخواستهای بیمه را پیگیری کنند. نکته ویژه این پلتفرم، ارائه خدمات و اطلاعات به زبان محلی مورد ترجیح بیماران در پنج کشور مختلف آفریقایی است.
این استارتاپ بهدست پالی اوکلو، فوقتخصص نفرولوژی کودکان، راهاندازی شده و حمایتهایی از سوی شرکت بیمه اتکایی Zep-Re کنیا و بنیاد گیتس دریافت کرده است.
Plentify
حوزه فعالیت: ربات هوش مصنوعی برای صرفهجویی در مصرف انرژی، سال تاسیس: ۲۰۱۷، کشور: آفریقا جنوبی
استارتاپ Plentify با معرفی محصولی به نام HotBot، یک گام نوآورانه در مدیریت انرژی برداشته است. HotBot یک جعبه کوچک است که به آبگرمکن برقی وصل شده و با استفاده از هوش مصنوعی، الگوی مصرف کاربران را یاد میگیرد تا بهینهترین زمان برای گرمکردن آب را انتخاب کند — حتی در زمان قطعی برق.
در قارهای که با قطع مکرر برق، ضعف زیرساختهای شبکه و قیمت بالای انرژی مواجه است، این ربات میتواند هزینهها را کاهش داده و کارایی را افزایش دهد. شرکت در سال گذشته توانست در دور سرمایهگذاری به رهبری E3 Capital جذب سرمایه داشته باشد.
Pricepally
حوزه فعالیت: تأمین مواد غذایی تازه بهصورت مستقیم از کشاورزان، سال تاسیس: ۲۰۱۹، کشور: نیجریه
در کشور نیجریه، به دلیل نبود زیرساختهای مناسب در زمینه انبارداری و زنجیره سرد، تا ۵۰٪ محصولات کشاورزی پس از برداشت از بین میروند. استارتاپ Pricepally تلاش کرده با اتصال مستقیم مصرفکنندگان به کشاورزان، این مشکل را کاهش دهد.
این پلتفرم نه تنها به فروش مستقیم کمک میکند، بلکه از دادههای مربوط به الگوهای مصرف برای کمک به کشاورزان جهت بهبود تولید و کاهش ضایعات استفاده میکند. Pricepally در دور تأمین مالی اولیه خود، ۱.۳ میلیون دلار جذب کرد و از جمله سرمایهگذاران آن، دیوید موریتی، مدیر ارشد سابق شرکت Unilever است.
Revna Biosciences
حوزه فعالیت: تحلیل ژنتیکی برای درمانهای فردمحور در آفریقا، سال تاسیس: ۲۰۱۷، کشور: غنا
Revna Biosciences با هدف ارائه درمانهایی متناسب با پروفایل ژنتیکی افراد فعالیت میکند. بنیانگذاران این شرکت، دریک اکپالو، پژوهشگر بالینی سابق در گروه Ethicon شرکت Johnson & Johnson، و پریتیوی الیس، پزشک فعال در کالیفرنیا هستند. آنها معتقدند که کمبود دادههای ژنتیکی در آفریقا مانعی جدی در توسعه درمانهای مناسب برای جمعیت این قاره است.
Revna موفق به دریافت گرنت از وزارت همکاری اقتصادی و توسعه آلمان شده و یکی از حامیان مالی آن، سرمایهگذاری نیجریهای است که بر حمایت از شرکتهای تحت رهبری زنان تمرکز دارد.