مدیر ارشد عملیات (Chief Operating Officer)
تعریف
COO یکی از مدیران اجرایی در شرکت است که وظیفه نظارت بر عملکردهای اداری و عملیاتی روزانه کسب و کار را بر عهده دارد. مدیر عملیاتی معمولا به مدیر ارشد اجرایی (CEO) گزارش می دهد و در میان پست های سطح اجرایی رتبه دوم را دارد.
در برخی از شرکت ها، این نقش با عناوین دیگری نظیر “معاون اجرایی عملیات”، “مدیر ارشد عملیات” یا “رهبر عملیاتی” شناخته می شود.
نکات کلیدی
- مدیر عملیاتی (COO) یک مدیر ارشد اجرایی است که وظیفه نظارت بر عملکردهای اداری و عملیاتی روزانه کسب و کار را بر عهده دارد.
- مدیر عملیاتی معمولا به مدیر ارشد اجرایی گزارش می دهد و دارای دومین مرتبه در میان پست های سطح اجرایی است.
- بسته به ترجیح مدیر ارشد اجرایی، مدیر عملیاتی غالبا امور داخلی شرکت را بر عهده گرفته و مدیر ارشد اجرایی به عنوان چهره عمومی شرکت کلیه ارتباطات بیرونی را تحت نظر دارد.
- مهارت های مورد نیاز برای یک مدیر عملیاتی شامل مهارت های تحلیلی، مدیریتی، ارتباطی و رهبری قوی است.
- به طور کلی هفت نوع مختلف COO وجود دارد که برای موقعیت های متفاوت و شرکت های مختلف مناسب هستند.
درک نقش مدیر ارشد عملیاتی (COO)
مدیر ارشد عملیاتی عمدتا بر اجرای طرح کسب و کار (Business Plan) شرکت مطابق با مدل تعیین شده تمرکز دارد، در حالی که مدیر ارشد اجرایی (CEO) بیشتر به اهداف بلندمدت و چشم انداز گسترده تر شرکت توجه می کند. به عبارت دیگر، CEO برنامه هایی را طراحی نموده و COO آن ها را اجرا می کند.
به عنوان مثال، هنگامی که یک شرکت کاهش سهم بازار را تجربه می کند، CEOممکن است برای حفظ اعتبار شرکت افزایش کنترل کیفیت را درخواست کند. در این مورد، مدیر ارشد عملیاتی با دستور دادن به بخش منابع انسانی برای استخدام پرسنل کنترل کیفیت بیشتر، دستور CEO را عملی می کند. COO همچنین می تواند راه اندازی خطوط تولید جدید را آغاز نماید و مسئول نظارت بر تولید، تحقیق و توسعه و بازاریابی باشد.
نقش مدیر ارشد عملیاتی در کسب و کار چیست؟
بسته به ترجیح مدیر ارشد اجرایی، COO غالبا امور داخلی شرکت را بر عهده گرفته و مدیر ارشد اجرایی به عنوان چهره عمومی شرکت کلیه امور ارتباطات بیرونی را متقبل می شود.
اکثر مدیران ارشد عملیاتی موفق به جای داشتن یک یا دو مجموعه مهارت، دارای استعدادهای چندوجهی هستند که آن ها را قادر می سازد تا با وظایف مختلف سازگار شده و طیف وسیعی از مسائل را حل کنند.
در بسیاری از موارد، COO به طور خاص برای تکمیل مجموعه مهارت های CEO فعلی انتخاب می شود. در یک موقعیت کارآفرینی، مدیر ارشد عملیاتی اغلب تجربه عملی بیشتری نسبت به مدیر ارشد اجرایی دارد. CEO ممکن است یک ایده عالی ارائه کند اما فاقد دانش برای راه اندازی شرکت و مدیریت مراحل اولیه توسعه آن باشد.
در نتیجه، مدیران ارشد عملیاتی اغلب استراتژی های عملیاتی را طراحی کرده، سیاست ها را به کارکنان ابلاغ نموده و به منابع انسانی (HR) در ایجاد تیم های اصلی کمک می کنند.
انواع مدیران ارشد عملیاتی
شرکت ها از هم متفاوت اند و در مراحل متفاوتی از رشد قرار دارند. یک شرکت جدید التاسیس نسبت به شرکتی که ۱۰۰ سال از عمرش می گذرد و سهم بازار زیادی از صنعت خود دارد نیازهای متفاوتی خواهد داشت. هر شرکت بسته به نیازها، مرحله رشد و ویژگی های خود، به نوع خاصی از COO نیاز دارد تا به آن کمک کند اهداف خود را تحقق بخشد.
به طور کلی هفت نوع COO وجود دارد:
- مجری، که بر اجرای استراتژی های تعیین شده توسط مدیریت ارشد نظارت می کند و مسئولیت ارائه نتایج به صورت روزانه و فصلی را دارد.
- مأمور تغییر، که رهبری برنامه های جدید را بر عهده دارد. (این COO برای رهبری یک ماموریت استراتژیک خاص همچون تغییر عمده سازمانی یا توسعه سریع و برنامه ریزی شده، استخدام می شود)
- مربی یا منتور، که برای مشاوره دادن به اعضای تیم جوان یا جدیدتر شرکت، که عمدتا مدیران ارشد هستند استخدام می شود.
- مدیر MVP ، که مسئول کسب اطمینان از این امر است که محصول شرکت مزیتی نسبت به رقبا دارد.
- مدیر ارشد مکمل، که برای تکمیل وظایف CEOمنصوب می شود. (این فرد ویژگی ها و توانایی های متضادی با مدیر ارشد اجرایی دارد.)
- مدیر عملیاتی شریک، که به عنوان نسخه دیگری از مدیر ارشد اجرایی تلقی می شود.
- وارث بلافصل، که با پست مدیریت عملیاتی آغاز کرده، تحت نظر CEOآموزش می بیند و در نهایت به سمت مدیر ارشد اجرایی می رسد.
شرایط لازم برای مدیر ارشد عملیاتی
COO معمولا در حیطه ای که شرکت در آن فعالیت می کند تجربه بالایی دارد. این مدیر دست کم ۱۵ سال در شرکت کار می کند تا به این مرتبه صعود کند. این صعود آهسته به آماده سازی COO در انجام نقش‌هایش کمک کرده و به او امکان می دهد تا در زمینه سیاست ها و رویه های حوزه کاری خود تجربیات زیادی کسب کند.
از آن جهت که مدیر عملیاتی به طور معمول مسئولیت هدایت چندین بخش را بر عهده دارد، باید در حل مسائل فردی مبتکر بوده و از مهارت رهبری خوبی برخوردار باشد.
تفاوت مدیر ارشد اجرایی (CEO) و مدیر ارشد عملیاتی (COO) در چیست؟
CEO شخص اول تصمیم گیرنده شرکت و مسئول اهداف بلندمدت شرکت است در حالی که مدیر عملیاتی که در رده دوم هرم سازمان قرار گرفته به مدیر ارشد اجرایی گزارش می دهد و عملکردهای اداری و عملیاتی روز به روز شرکت را بر عهده دارد.
چه ویژگی هایی جهت واجد الشرایط شدن برای این پست لازم است؟
COO ها دارای سابقه تحصیلی و تجربه کاری خوبی در این زمینه هستند. یک مدیر عملیاتی قوی معمولا پست های مختلفی در یک شرکت می گیرد تا به درک خوبی از بخش های آن شرکت و نحوه تعامل اجزای مختلف آن با یکدیگر برسد. این کار به مدیر عملیاتی اجازه می دهد تا مسائل و شکاف های موجود در شرکت را مشخص کند. داشتن پیشینه رهبری افراد و تیم ها نیز برای تبدیل شدن به یک مدیر عملیاتی امری ضروری است. همین طور این مدیران باید از مهارت ارتباطاتی، انعطاف پذیری و قدرت رهبری برخوردار باشند.