صنعت ۶۰۰ میلیارد دلاری آب و فاضلاب در سال‌های اخیر شاهد حضور موجی از استارتاپ های موفق بوده که توانسته‌اند به کمک نوآوری‌های خود در بخش‌هایی نظیر مدیریت منابع آبی، تصفیه آب و فاضلاب و نیز پایش کیفیت آب به رقابت با شرکت‌های سنتی این حوزه نظیر GE ،Veolia ،Siemens و … پرداخته و به سلطه دیرینه این شرکت‌ها خاتمه دهند.
وضعیت فعلی فضای کسب‌وکار استارتاپ‌های حوزه آب و فاضلاب
برنت گیلس تحلیل‌گر مؤسسه تحقیقاتی LUX در گزارش اخیر خود با نام «درآمدزایی در صنعت آب» به سود متوسط ۹ درصدی مجموعه‌های فعال در این حوزه اشاره می‌کند. این گزارش با بررسی و مقایسه بیش از ۱۵۰ شرکت بزرگ تصفیه آب و فاضلاب با بیش از ۱۵۰ استارتاپ موفق در این حوزه به‌دست‌آمده است. فعالیت این مجموعه‌ها به ۹ بخش که شامل پایش و کنترل فاضلاب، تصفیه آب خانگی و تصفیه آب صنعتی، بازیابی فلزات و مواد آلی و گندزدایی از آب می‌شود، تقسیم‌شده است.
در بررسی مؤسسه LUX به‌وضوح اشاره شده که ریسک سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌های حوزه آب و پساب نزدیک به ریسک سرمایه‌گذاری در صنایع قدیمی‌تر مانند صنعت اتومبیل است تا ریسک سرمایه‌گذاری در سایر صنایع نوظهور. در ادامه این تحلیل نیز به پایداری و دوام استارتاپ‌های این حوزه اشاره شده و گزارش شده که استارتاپ‌های فعال در زمینه فناوری‌های مربوط به آب و فاضلاب برخلاف استارتاپ‌های صنعتی دیگر پس از یک انفجار غول‌پیکر تبلیغاتی، نابود نخواهند شد.
مسئله آب همانند مسئله انرژی یکی از مسائلی است که هر جامعه و یا شرکتی باید به آن توجه کند؛ به‌خصوص با روند کاهشی که در مسئله دست‌یابی به آب سالم با آن مواجه هستیم. مؤسسه تحقیقاتی آب، محیط‌زیست و بهداشت سازمان ملل متحد اخیراً گزارش داده که برای کمک به رفع نیاز بین‌المللی به تصفیه آب و فاضلاب به سرمایه‌گذاری در حدود ۸۴۰ میلیارد دلار نیاز است. در گزارش سازمان ملل متحد آمده است که یک‌پنجم جمعیت جهان با چالش کم‌آبی مواجه بوده و ۱.۶ میلیارد نفر در دنیا به دلیل مسائل اقتصادی، دسترسی محدودی به آب دارند. مدیر بخش توسعه پایدار دپارتمان اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل متحد در این گزارش اظهار داشته که با توجه به فعالیت‌های روزافزون بشری که موجب کاهش سریع منابع تجدیدناپذیر کره زمین می‌شود، حضور استارتاپ‌ها و راهکارهای نوآورانه در حوزه تصفیه آب و مدیریت منابع آبی در این صنعت بسیار ضروری است.
زمینه فعالیت استارتاپ‌های صنعت آب
اما استارتاپ‌های حوزه آب و فاضلاب بر چه بخش‌هایی تمرکز دارند؟ در گزارش مؤسسه LUX که پیش‌تر بیان شد به‌وضوح اشاره شده است که حداقل یک‌چهارم این استارتاپ‌ها بر روی پایش، پیش‌بینی و کنترل فرآیند (از طریق حس‌گرها و کاربردهای اینترنت اشیاء) فعالیت می‌کنند. چیزی در همین حدود از این استارتاپ‌ها نیز تمرکز خود را معطوف به راهکارهای تصفیه آب و فاضلاب ساخته‌اند. تصویر اینفوگرافی زیر، دسته‌بندی زمینه فعالیت استارتاپ‌های حوزه آب را به‌خوبی نشان می‌دهد.
برخی استارتاپ‌های موفق
اما در این میان کدام استارتاپ‌ها توانسته‌اند توجه بیشتری را به خود معطوف کنند؟ در ادامه به بررسی برخی از آنها می‌پردازیم:
ANDalyze
فناوری استفاده‌شده در حس‌گرهای این استارتاپ توانایی تشخیص فلزات (مانند سرب، اورانیوم، مس و جیوه) را به همراه سایر مواد شیمیایی در آب دارند. این مجموعه توانست یک قرارداد تجاری بزرگ را برای فروش تجهیزات تست آب خود با شرکت Hach که شرکت پیشرو تجهیزات تست آب در سطح بین‌المللی است در سال ۲۰۱۳ منعقد کند. کیت‌ها و حس‌گرهای این استارتاپ فرآیند تست آب را در مقایسه با سایر روش‌های معمول با سرعت بسیار بیشتری انجام می‌دهند.
Alvim
این استارتاپ در ایتالیا کلید خورد و توانست روشی را برای پایش رسوب زیستی و بایوفیلم‌ها ارائه دهد. این روش می‌تواند میکروارگانیزم‌هایی که بر روی لوله‌ها، مخازن ذخیره، مبدل‌های حرارتی و سایر تجهیزات تصفیه آب صنعتی رشد می‌کنند را به‌سرعت تشخیص دهد. فعالیت این استارتاپ خدماتی است و به شرکت‌های تصفیه آب در زمان رشد بی‌رویه رسوبات زیستی در تجهیزاتشان هشدارهای لازم را می‌دهد.
Baswood
این شرکت در سانتاباربارا و در سال ۲۰۱۴ با هدف تجاری‌سازی فناوری‌های نوین تصفیه فاضلاب تأسیس شد. ایده این استارتاپ تقلید از فرآیندهای معمول طبیعی در تجزیه مواد آلی در بستر رودخانه‌هاست. محصولات این استارتاپ به‌صورت گسترده در ایالت کالیفرنیا مورداستفاده قرارگرفته است.
BioGill
این استارتاپ در سیدنی استرالیا شروع به فعالیت کرده و بیورآکتورهای روی سطح زمین را برای تصفیه فاضلاب و بازیابی آب عرضه می‌کند. این استارتاپ شبکه‌ای قدرتمند را از طراحان و مهندسان در استرالیا، نیوزیلند، هند، فیجی و کانادا تشکیل داده است و بسیاری از کارخانجات تولید محصولات خوراکی و نوشیدنی از دستاوردهای این شرکت استفاده می‌کنند.
fluencecorp
این استارتاپ که در سال ۲۰۱۳ شروع به فعالیت نمود از فناوری‌های مدولار برای تصفیه آب خانگی و تصفیه آب صنعتی بهره می‌برد. تفاوت عمده فناوری این شرکت، مصرف بسیار کمتر انرژی است. به‌تازگی شرکت جنرال الکتریک (GE) سرمایه‌گذاری بزرگی بر روی این استارتاپ انجام داده است.
Gradek Energy
این استارتاپ کانادایی که فعالیت خود را از مونترال کانادا آغاز نمود یک بایوپلیمر تولید کرده است که می‌تواند نفت را بدون انجام هیچ واکنش شیمیایی از آب جدا کند. این موضوع کاربرد بسیاری در صنایع تولید و استخراج نفت و به‌خصوص در بخش تصفیه آب تولیدشده صنایع نفتی دارد. اولین واحد عملیاتی این شرکت در سال ۲۰۱۵ و پس از امضای یک قرارداد بزرگ تجاری در کانادا افتتاح شد و برخی از هولدینگ‌های کانادایی سرمایه‌گذاری بسیار خوبی بر روی این طرح انجام داده‌اند.
Microvi
این استارتاپ در زمینه بیوتکنولوژی فعالیت می‌کند و تاکنون حمایت‌های مالی فراوانی را برای ایده های خود در زمینه تست‌های مربوط به تصفیه آب دریافت کرده است. این شرکت در ماه گذشته توانست سرمایه ۱.۵ میلیون دلاری را از مؤسسه ملی بهداشت محیط ایالات‌متحده برای پروژه تشخیص ماده خطرناک دی‌اوکسان که در ۱۳% منابع آبی آمریکا یافت می‌شود، جذب کند.
OptiEnz
این شرکت نوپا یک سری حس‌گرها برای کمک به اندازه‌گیری مواد شیمیایی آلی در آب ازجمله هیدروکربن‌ها، الکل‌ها و قندها به کمک فیبر نوری تولید می‌کند. این حس‌گرها می‌توانند در صنایع نفت و گاز، نظارت بر آب‌های زیرزمینی و کنترل فرآیند تخمیر در صنایع تولید مواد غذایی و نوشیدنی به کار آیند.
