همان طور که در مقاله های قبلی در خصوص فینتک و حوزه های مختلف آن صحبت کردیم در این مقاله قصد داریم به حوزه وام یا قرض دهی نگاهی بیندازیم. به عبارت دیگر خواهیم گفت که لندتک چیست و چه ویژگی‌هایی دارد.
فینتک های فعال در حوزه وام دهی یا به اختصار لندتک، به سرعت در حال رشد و تحول هستند. این شرکت‌ها دائماً در حال توسعه انواع جدیدی از مدل های کسب و کار موجود هستند. علاوه بر این، وام‌دهندگان فعلی -ازجمله بانک‌ها و مؤسسات غیر بانکی- از برخی تکنولوژی‌ها و آزمون‌های وام‌دهی در بازار در درجات مختلفی استفاده می‌کنند. در این مقاله پس از بیان اینکه ویژگی‌های لندتک چیست ویژگی‌های خاصی را که به مدل تجاری لندتک ها مربوط است را ارزیابی و آن را با ویژگی‌های وام‌دهندگان سنتی مقایسه می‌کنیم.
ویژگی‌های لندتک چیست
وام دهی های به این سبک عمدتا ویژگی‌های زیر را دارند:
- وام‌ها برای اشخاص و کسب و کارهای کوچک ساخته شده‌اند.
- لندتک ها، تقریباً به صورت کاملاً آنلاین و بدون داشتن مکان فیزیکی راه‌اندازی می‌شوند.
- پذیره نویسی، تقریباً خودکار و الگوریتمی صورت می‌پذیرد.
- لندتک ها با انتشار سهام یا فروش وام به سرمایه‌گذاران، تامین مالی می‌کنند.
مدل کسب و کار
لند تک تنها به فرآیندهای خودکار و آنلاین متکی است. یک فرآیند معمول نرم‌افزاری، به وام‌گیرندگان آتی برای پر کردن فرم‌های آنلاین نیاز دارد تا اطلاعات مورد نیاز در مورد آن‌ها مانند وضعیت اشتغال، درآمد و البته میزان، مدت و هدف وامی که به دنبال آن هستند را فراهم آورند. همچنین ممکن است متقاضیان به وام‌دهنده اجازه دسترسی به سایر اطلاعات مانند امتیازات اعتباری را بدهند. الگوریتم؛ از این اطلاعات و شاید سایر اطلاعات در دسترس عموم، برای ارزیابی ارزش اعتباری وام‌گیرندگان احتمالی استفاده میکند سپس با توجه به شرایط اعتباری وام‌گیرندگان و تمایل وام‌دهندگان، وام گیرنده میتواند در عرض چند روز پول درخواست شده را دریافت نمایند. بسیاری از کارشناسان تأکید می‌کنند که این فرآیند کوتاه‌تر و مناسب‌تر از برنامه‌های وام‌دهی سنتی می‌باشد.
لندتک ها ممکن است به محض آنکه آغازکننده جریان وام باشند، وام را نگه دارند و یا آن را به سرمایه گذاران بفروشند. وام‌دهندگان مستقیم یا وام‌دهندگان ترازنامه (مانند بانک ها) اغلب همه یا بخش اعظمی از وام را در ترازنامه خود نگه می‌دارند، بهره وام‌ها را کسب می‌کنند و در صورت عدم بازپرداخت وام با ریسک اعتبار مواجه خواهند شد. این وام‌دهندگان معمولاً مبالغی را برای ایجاد وام از طریق انتشار سهام به سرمایه‌گذاران بزرگ، مانند صندوق‌های سرمایه گذاری جمع‌آوری می‌نمایند. وام‌دهندگان مستقیم به‌طور فزاینده‌ای از روش‌های جدید برای افزایش سرمایه استفاده می‌کنند، در حالی که وام‌دهنده آنلاین، وام‌های زیادی را به اوراق بهاداری که وام از آن نشئت‌گرفته است تبدیل میکند.
لندتک ها به‌ندرت خودشان وام را نگه می‌دارند. در عوض، آن‌ها وام‌های فردی را به سرمایه گذارانی که می‌خواهند این وام‌ها را خریداری نمایند، تخصیص می‌دهند. سرمایه گذاران آتی وام، شامل اشخاص، مؤسسات مالی و یا صندوق‌های سرمایه گذاری هستند که وام‌هایی با نرخ‌های بهره و پروفایل ریسکی متفاوت که قصد دارند از طریق آن سود موردنظر را کسب نمایند، انتخاب می‌کنند. لندتک ها هم چنین می‌توانند از یک بانک شریک برای گرفتن وام استفاده کنند. آن ها این وام را از بانک خریداری نموده و سپس آن را به سرمایه گذاران می‌فروشند. در این مسیر، اغلب از ابزاری به نام payment dependent note که پرداخت‌ها را به سرمایه گذار بر اساس عملکرد وام هدایت میکند، استفاده می‌کنند. به طور کلی لندتک، هزینه‌های مربوط به احداث و خدمات را دریافت می‌نماید و درحالت کلی با ضررهای معمول، مواجه نمی‌گردد.
فرصت‌های بالقوه لندتک چیست
وام‌دهی بصورت لندتکی دارای مزایای ذاتی نسبت به وام‌دهی سنتی می‌باشد، که به عنوان مثال می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ساختارهای هزینه ممکن است کم‌تر باشند.
- پذیره‌نویسی، ممکن است دقیق‌تر باشد.
- فرآیندهای درخواست و امضای قرارداد ممکن است سریع‌تر، راحت‌تر و هم‌تراز با اولویت‌های مشتریان خاص برای تحویل خدمات مالی باشند.
مزایای ذکرشده به لندتک ها این اجازه را می‌دهد تا به رشد خود ادامه دهند و شیوه‌ای که افراد و کسب و کارهای کوچک از طریق آن، اعتبار کسب می‌کنند را تغییر دهند. علاوه بر این، تغییرات فرصتی را برای بهبود نتایج مالی و اجتماعی فراهم خواهد کرد برای مثال:
- اعتبار میتواند برای افراد و شرکت‌ها ارزان‌تر شود.
- اعتبار میتواند برای بخش‌های محروم از بازار و یا کسب و کارهای کوچک و همچنین افراد تازه‌کار، بیشتر در دسترس باشد.
- بازگشت سرمایه، برای سرمایه گذاران اعتباری میتواند بالاتر باشد.
فواید بالقوه صنعت
لندتک معمولاً از نظر هزینه‌های عملیاتی نسبت به بانک‌ها برتری دارند، زیرا فرآیندهای کاربردی آنلاین، پذیره‌نویسی خودکار، و فقدان زیرساخت شعبه، نیاز به نیروی کار و همچنین هزینه‌های سربار را پایین نگه می‌دارند. یک تحلیل، پیش‌بینی میکند که پردازش وام و هزینه‌های خدمت‌دهی برای لندتک به‌عنوان درصدی از مقادیر وام ۶۱ درصد کم‌تر از بانک‌های سنتی است. اینکه لندتک ها بتوانند مزیت‌های هزینه عملیاتی را نسبت به دیگر وام‌دهندگان غیر بانکی حفظ کنند، مشخص نیست، اما این امکان وجود دارد که وام‌دهندگان قدیمی‌تر سیستم‌های پرهزینه‌تری داشته باشند.
اگرچه هیچ داده رسمی برای اندازه‌گیری دقیق اثرات وام‌دهی بر بازارهای مالی و اقتصاد وجود ندارد، اما این امکان وجود دارد که مزیت‌های توصیف‌شده منجر به پیامدهای مطلوبی مانند نرخ‌های پایین‌تر برای وام‌گیرندگان، بازده بهتر برای سرمایه‌گذاران و افزایش سهولت کار برای برخی از وام‌گیرندگان بدون دسترسی به اعتبار بانکی، شود.
ریسک‌های بالقوه
میزان زیادی از عدم قطعیت، صنعت وام‌دهی در بازار را احاطه نموده است. این صنعت در حال ایجاد خطرات برای وام‌گیرندگان، سرمایه گذاران و سیستم مالی است. منابع ریسک بالقوه شامل موارد زیر هستند:
- دقت پذیره‌نویسی و عملکرد وام در رکود اقتصادی مورد آزمایش قرار نگرفته است.
- برخی از لندتک ها ازجمله تعدادی از بزرگ‌ترین آن‌ها، از هزینه‌های احداث، درآمد بسیار زیادی دریافت می‌کنند ولی در معرض خطرات ناشی از دریافت وام ازجمله ریسک‌های مربوطه، نخواهند شد و احتمالاً این موضع باعث ایجاد انگیزه‌ای برای ایجاد وام‌های با ریسک بالا خواهد شد.
- دسترسی به سرمایه و تقاضا برای وام‌ها در طی یک دوره توسعه اقتصادی با نرخ‌های بهره پایین، بالا بوده است، اما توانایی افزایش سرمایه‌ها و جذب وام‌گیرندگان در دیگر شرایط اقتصادی اثبات نشده است.
- خدمت‌دهی وام‌ها در صورت عدم موفقیت یک وام‌دهنده بازاری میتواند به هم بریزد.
- تعیین اعتبار توسط لندتک میتواند اقلیت‌ها و سایر گروه‌های حمایتی را تحت تأثیر قرار دهد.
- درخواست وام یا تأمین مالی برای وام‌ها میتواند به نقطه‌ای برسد که وام‌دهندگان بازار با شکست مواجه شوند، و به‌طور بالقوه جریان پرداخت‌ها به سرمایه‌گذاران وام را متوقف کنند.
- اگر صنعت در آینده به اندازه کافی بزرگ شود، پذیره‌نویسی نامناسب، زیان‌های بزرگ در وام‌ها یا شکست‌های وام‌دهندگان میتواند در این حوزه منجر به ایجاد استرس سیستمی شود.
این ریسک‌ها به‌طور بالقوه میتواند تهدیدی برای وام‌گیرندگان و سرمایه‌گذاران در لندتک ها باشند.
مقررات لندتک چیست
وام‌دهی بطور کلی تحت تأثیر قوانین بسیار زیادی هستند اما می توان آن را در سه بخش زیر تقسیم کرد:
- افشا و ثبت اوراق بهادار
- حمایت از مصرف‌کننده و انطباق منصفانه.
- نیازمندی‌های تنظیم‌شده متناسب با سطح هر منطقه.
اگرچه لندتک ها نیز منوط به این قوانین و مقررات هستند، اما سیستم قانون‌گذاری موجود قبل از لندتک ها طراحی‌شده و درنتیجه عدم قطعیت‌هایی مربوط به چگونگی اعمال مقررات و چگونگی مؤثر بودن آن‌ها وجود دارد. برخی از مسائل عبارت‌اند از:
- احتمال نامشخص، متناقض یا غیرضروری مقررات دولتی.
- فقدان نظارت بالقوه.
- فقدان نیازمندی‌های نگهداری ریسک
پتانسیل های پیشرفت در آینده
صنعت وام‌دهی در بازار جدید است و درنتیجه شامل درجه‌ای از عدم اطمینان می‌باشد. پیشرفت‌های زیادی میتواند در مورد آینده این صنعت رخ دهد که شامل موارد زیر می‌باشند:
- پاسخ وام‌دهنده سنتی به نوآوری‌ها و شرکت‌های جدید
- عملکرد وام‌دهی در بازار در طول یک رکود و پس از آن
- حل مسائل قانونی برجسته
واکنش و نگرش وام‌دهنده سنتی
وام‌دهندگان فعلی و سنتی ممکن است در برابر ظهور لند تک به چند طریق پاسخ دهند، ازجمله عدم رقابت برای وام‌های کوچک و غیرمطمئن، پذیرش فن‌آوری و شیوه‌های لندتک و یا ورود به یک رابطه همکاری با لندتک ها. اینکه چگونه بازار توسعه می‌یابد و به چه میزان وام‌دهی در لندتک ها به بخشی از بانکداری سنتی تبدیل می‌شود و شیوه‌های مختلف اعطای وام غیر بانکی، همگی می‌توانند بر چگونگی واکنش سیستم قانون‌گذاری تأثیر بگذارند.
عملکرد در رکود اقتصادی
بسیاری از عدم قطعیت‌ها در مورد وام‌دهی در بازار به احتمال زیاد پس از فعال شدن صنعت پس از طی یک چرخه کامل اقتصادی همراه با رکود روشن خواهد شد. تقاضای وام و در دسترس بودن منابع مالی به احتمال زیاد در طول شرایط اقتصادی نامطلوب کاهش خواهد یافت و شکست شرکت های فعال در حوزه لندتک، اطلاعات بیشتری در مورد پایداری مدل‌های کسب و کار منتشر خواهد کرد. علاوه بر این سرمایه‌گذاران و تحلیلگران قادر خواهند بود تا نسبت بدهی و نرخ پیش‌فرض وام‌های داده شده از لندتک ها را نسبت به دیگر وام‌دهندگان، پس از یک چرخه کامل اعتبار، مقایسه کنند و همچنین عملکرد نسبی صنعت ممکن است بر در دسترس بودن منابع مالی به‌صورت مثبت یا منفی تأثیرگذار باشد.
نتیجه‌گیری
وام‌دهی در بازار یک صنعت به سرعت در حال رشد و تحول است که شامل شرکت‌ها و تکنولوژی‌های جدید، وام‌گیرندگان و پس‌اندازکنندگان، سرمایه‌گذاران نهادی و بانک‌ها می‌شود. فقدان سابقه ردیابی صنعت و ارتباط متقابل آن، منتج به عدم قطعیت در بسیاری از حوزه‌ها شده است. فرصت‌هایی به‌منظور استفاده از مزایا، برای وام‌گیرندگان، سرمایه‌گذاران و سیستم مالی وجود دارد اما این فرصت‌ها با ریسک‌های بالقوه‌ای همراه هستند. سیستم قانون‌گذاری بایستی مزایا و ریسک‌ها را متعادل کند اما این قانون‌گذاری‌ها، قبل از اینکه وام‌دهی در بازار رایج شود، توسعه‌یافته‌اند. درنتیجه روشن نیست که چگونه سیستم موجود، صنعت وام‌دهی در بازار را تنظیم خواهد کرد. در آینده با بلوغ صنعت و در صورت حل مسائل قانون‌گذاری، اثرات وام‌دهی در بازار برای سیستم‌های مالی و اقتصاد روشن‌تر خواهد گردید.
