ایران رنتر یکی از استارتاپ های دوست داشتنی این روز های اکوسیستم استارتاپی ایران می باشد که با استقبال خوبی از سمت کاربران مواجه شده است . از جمله مشکلات عمده نظام بانکداری می توان به شفاف نبودن نظام وام دهی اشاره کرد که از جمله آن می توان وام های کالا را نام برد ؛ جایی که بعضا افراد سودجو با استفاده از فاکتورهای جعلی وام دریافت می کنند. لندتک ها با ارائه راهکارهایی هوشمندانه جلوی این گونه سواستفاده ها را میگیرند.
البته این تنها بخشی از فعالیت های لندتک ها می باشد. به سراغ امیر حق رنجبر مدیرعامل ایران رنتر رفتیم تا با استارتاپ ایران رنتر که از جمله استارتاپ های فعال فینتکی ایران می باشد گپ و گفتی در مورد این استارتاپ و روش کار ایران رنتر داشته باشیم. شما را به مطالعه این مصاحبه دعوت میکنم.
در ابتدا خود را معرفی کنید و از ایران رنتر بگویید.
من امیر حق رنجبر از هم بنیان گذاران و مدیرعامل ایران رنتر هستم. ایران رنتر از سال ۹۴ فعالیت خود را شروع کرده و در این مدت مدل کسب و کار آن چندین بار تغییر کرده است؛ ایران رنتر ابتدا ایده ای در حوزه اجاره وسایل بود که اسم ایران رنتر نیز از این مدل باقی مانده است؛ بعد از آن به اجاره و امکان مالکیت و سپس “فروش اقساطی کالا” تبدیل شد.
پس از آن یعنی از ابتدای سال ۹۸ فروش اقساطی کالا حذف شد و در حال حاضر کاربران میتوانند در ایران رنتر از ۱۰۰ فروشگاه آنلاین به صورت اقساطی از وبسایتهایی نظیر دیجی کالا در حوزه کالا، بیمه بازار در حوزه بیمه، اقامت ۲۴ و سفرمی در حوزه سفر و آچاره و پلاک در حوزه خدمات و در بازه زمانی ۱۲ ماهه بدون چک و ضامن و به صورت آنلاین خرید کنند.
در سمت دیگر هم سرمایه گذار هایی تامین سرمایه خرید اقساطی را انجام میدهند و تامین اعتبار میکنند و در این بین ایران رنتر واسطی بین خریدار و سرمایه گذار است.
مدل درآمدی ایران رنتر چگونه است؟
این کسب و کار یک حاشیه سود مشخص دارد که ترکیبی از دو مدل درآمدی است: یکی کارمزدی است که فروشگاه میدهد، که کارمزد آن میتواند حتی صفر باشد و دیگری سود اقساطی است که مشتری پرداخت میکند. ممکن است یک فروشگاه هیچ کارمزدی نپردازد و در این حالت صرفا از مشتری کسب درآمد کنیم ولی در صورتی که فروشگاه کارمزد بپردازد، سود اقساط هم برایش پایینتر می رود.
وضعیت فینتک را در اکوسیستم چگونه میبینید؟
ایران رنتر به عنوان یک استارتاپ در حوزه فین تک و جزیی از این اکوسیستم است و از آنجایی که فینتک های ایران بیشتر در حوزه پرداخت هستند و به حوزههای دیگر کمتر پرداخته شده است، ایران رنتر یک حوزه جدید با عنوان لندتک از این بخش را ارائه داده است.
ما یکی از مسئولیتهای خود را در ایجاد حوزه لندتک میبینیم تا استارتاپ های جدید به آن ورود کنند؛ زیرا یکی از مسائل اقتصاد فعلی “قدرت خرید پایین مردم” است و هرچقدر شرایط خرید اعتباری تسهیل شود، اقتصاد نیز از رکود خارج میشود.
در اکوسیستم فینتک یکی از چالشهایی که وجود دارد، علاوه بر تکراری شدن ایدهها، بحث قانون گذاری است؛ از آنجا که حوزه فینتک سر و کار زیادی با اقتصاد و جامعه دارد با حوزههای دیگر کاملا متفاوت است و طبیعی است که نهادهای قانون گذار، حساسیت بالایی بر این حوزه نشان میدهند.
تاکنون ۱۶ نهاد امنیتی از حوزههای مختلف با ما در ارتباط بودند و یکی از چالش ها از نظر من نبود چارچوبهای قانونی است که البته در این زمینه به بانک مرکزی قانونهایی نیز پیشنهاد دادیم که استارتاپ های لندتک باید رعایت کنند ولی متاسفانه این حوزه هنوز متولی خاصی ندارد.
آیا استارتاپی مشابه ایران رنتر در دنیا وجود دارد؟ و آیا قصد گسترش آن به حوزههای بین المللی را نیز دارید؟
ایران رنتر ترکیبی از دو مدل کسب و کار در دنیا است. یکی peer to peer lending است که شناخته تر است مثل lending club و در این حوزه استارتاپ های زیادی داریم؛ در این نوع مدل کسب و کار کاربران از طریق پلتفرم وام میگیرند ولی این نوع مدل را در ایران به دلیل مسائل شرعی و قانونی نمیتوان پیاده کرد. مدل کسب و کار دیگری نیز وجود دارد به نام pose lending که در محل خرید به کاربران اعتبار میدهند. ایران رنتر ترکیبی از این دو است.
آیا این مدل کسب و کار شرعی و قانونی است؟
این موضوع نه تنها نقطه ضعف ایران رنتر به حساب نمیآید بلکه نقطه قوت آن است؛ ما از دو مرجع تقلید نیز در راستای شرعی و قانونی بودن آن، استفتا داریم و اتفاقا ایران رنتر مانعی است برای معاملات سوری بانک ها؛ زیرا زمانی که شما از بانک، وامی دریافت میکنید، ممکن است آن را خرج مسائل دیگر کنید ولی ایران رنتر بستر ایجاد خرید و فروش است و منطق کسب و کار آن بر عقد فروشی اقساط کالا است که از لحاظ شرعی مشکل ربا و شرعی ندارد.
منابع مالی خود را از کجا تهیه میکنید؟
ایران رنتر بیش از ۱۵۰۰ سرمایه گذار حقیقی دارد که اعتبار خریدهای اقساطی را تامین میکنند.
سرمایه گذارها چطور حاضرند با نرخی که شما تعیین میکنید، این ریسک را انجام دهند؟
فرق ایران رنتر با بانک در این است که این پلتفرم بر اساس فروش اقساطی است و سرمایه گذار در نقش فروشنده اقساطی، کالایی را به خریدار میدهد و ایران رنتر ماهانه آن اقساط را میگیرد و به سرمایهگذار میدهد و کمی با عملکرد بانک فرق دارد. نرخ ایران رنتر به صورت ۳% ثابت ماهانه است و از طرفی سودی که به سرمایه گذار میرسد برای آن ها جذاب است زیرا از بانک ها چنین سودی نمیگیرند.
البته ما از بالا بودن نرخ نیز زیاد خوشحال نیستم زیرا این فشار بر خریدار است و ما تمام تلاش خود را داریم تا از طریق همکاری با بانک ها، فعالیت آنها را به پلتفرم انتقال دهیم تا با نرخ کمتری تسهیلات ارائه شوند.
چطور از خریدار کسب اعتبار میکنید؟
خریدار برای خرید اول اطلاعاتی مانند: شغل، محل سکونت، هویت و تصاویر مدارک را در سایت آپلود میکند و کارت به همراه قرارداد و سفته برای امضا به دست خریدار رسانده میشود؛ اما برای خریدهای بعدی براساس نمره اعتبار و با توجه به خریدهای قبلی رفتار میشود.
در حوزه تبلیغات از چه مسیرهایی وارد شدید؟
۴۲% مشتریان ما از طریق معرفی دیگران ما را پیدا میکنند. ما تاکنون از روشهای تبلیغاتی زیادی استفاده نکردیم و تمرکزمان دریافت ورودی از گوگل، ریفرال، گوگل ادز و اینستاگرام است.
رقبای داخلی دارید؟
فروشگاههایی وجود دارند که کالا را به صورت اقساطی میفروشند ولی سرویسی که کاربران بتوانند از صورت فروشگاههای مختلف خرید کنند را نداریم.
آیا برنامه ای در راستای توسعه محصول دارید؟
بله. اخیرا ۵ شهر بزرگ را به پلتفرم اضافه کردیم و به زودی سراغ شهرهای دیگر نیز میرویم و در انتهای سال ۹۸ تمام شهرهای ایران را پوشش خواهیم داد؛ در مرحله بعد تصمیم به بهینه سازی پروسه فرآیند خرید داریم و این امکان را ایجاد میکنیم تا با فروشگاههایی که طرف قرارداد ایران رنتر نیستند نیز خرید کنند.
آینده لندتک را چطور میبینید؟
لندتک ها در بازار اقتصاد ایران به خصوص در خرده وام ها میتوانند، موفق باشند و کافی است بانک ها نیز در این حوزه همکاری کنند و قانون گذارها مانع تراشی نشوند.
تاکنون چند دوره جذب سرمایه داشتید؟
ما تاکنون سه دوره جذب سرمایه از اسمارت آپ، لوتوس و بنیاد برکت داشتیم که بنا به دلایلی بعد از مدتی سهم آنها را بازخرید کردیم و در حال حاضر سهام ایران رنتر به طور صد در صد با تیم کارآفرینی است و در حال حاضر با توجه به رشد ماهانه ۵۰% قصد جذب سرمایه نداریم.
آیا پیش بینی میکنید که روزی IPO شوید؟
بله؛ استارتاپ های زیادی در این حوزه در دنیا IPO شده اند، ولی زمان نیاز دارد و در حال حاضر نیز این مساله از اولویتهای ما نیست.
برنامه ای برای مواجه شدن با ریسکهای اعتباری و مالی دارید؟
ما کمیته مدیریت ریسک داریم که با هر ریسک به شکل متفاوتی برخورد میشود؛ مثلا یکی از ریسک ها “عدم پرداخت اقساط” است که در این راستا خریدار، قسط اول را باید زودتر پرداخت کند و سرمایه گذار یک ماه بعد، اولین قسط خود را دریافت میکند و این باعث میشود که اگر خریدار قسط بعدی را دیرتر پرداخت کرد، پول سرمایه گذار توسط صندوق پوشش ریسک پرداخت شود. “نمره اعتبار” نیز خریداران را ترغیب میکند که به موقع اقساط خود را واریز کنند.