وقتی صحبت از «مقایسه» میشود، با عباراتی نظیر «بررسی عوارض مقایسه کردن خود با دیگران»، «گرداب مقایسه خود با دیگران»، «چرا مقایسه کردن درست نیست»، «مقایسه کردن، اولین قدم شکست» و بسیاری دیگر از این نوع جملات مواجه میشویم. مشکل همه این اظهار نظرها قبل از ورود به مباحث روانشناختی و بررسی پیامدهای منفی آن، به تعریف نادرست شاخصِ مقایسه برمیگردد. به نظر من مقایسه کردن همیشه اشتباه نیست و اگر این کار با سنجههای مناسب و فرایندی منطقی انجام شود، اتفاقا موجب اصلاح و رشد خواهد شد.
شاخصی که به درستی طراحی یا انتخاب شود، میتواند ملاک خوبی برای مقایسه باشد. در مورد اینکه یک شاخص مطلوب چه ویژگیهایی باید داشته باشد نیز مطالب بسیاری نوشته شده و حتما در سایتهای مختلف با آن روبرو شدهاید. برای همین صرفا به مدل معروف اسمارت اشاره میکنم که ۵ ویژگی «خاص بودن»، «قابل اندازهگیری بودن»، «در دسترس بودن»، «مرتبط بودن» و «قابل پیگیری بودن» را برای هر شاخصی که قرار است طراحی شود، ضروری میداند. از تعریف این ویژگیها میگذرم، چرا که میتوانید آن را در سایتهای دیگر به تشریح مطالعه کنید.
در کنار مفهومی به نام شاخص، باید به سیستم ارزیابی یا مقایسه و سازوکار آن نیز توجه داشت. اینکه برای مقایسه چه شاخصهایی باید در کنار هم قرار بگیرند و هر یک چه وزن یا سطح استانداردی داشته باشند، موضوعی است که دانش و شهود فرد ارزیاب را همزمان درگیر خواهد کرد.
اما در بعد ارزیابی در لایه کسب و کار نیز این معضل وجود دارد و ملاحظاتی که گفته شد میتواند این مشکل را برطرف سازد. همانطور که میدانید بسیاری از کسب و کارهای نوپا (استارتاپ) در کشورمان از نمونههای موجود در بازارهای بینالمللی الگو گرفتهاند. الگوبرداری یا بنچمارک، ابزار مدیریتی است که خود نیازمند شاخصهایی برای سنجش بهتر است. وقتی از میان ایدههای بیزینسی مختلف یکی از آنها را انتخاب میکنید و سعی میکنید نمونه موفقی از آن ایجاد کنید، باید تمام ابعاد مربوط به آن کسب و کار را مورد بررسی قرار دهید.
حال اگر بخواهید خود را ارزیابی کنید، سه راه پیش رویتان وجود دارد: یا خیلی متکبرانه روبروی آینه میایستید و میگویید کسب و کار نوپای من نمونه مشابهی (در داخل و خارج کشور) ندارد، یا خیلی آرمانگرایانه خود را با نمونههای برتر بینالمللی مقایسه میکنید و یا با کمی شکستهنفسی خود را با رقبای برتر موجود در بازار داخلی مقایسه میکنید. در هر سه حالت شما به معیارهایی برای ارزیابی و مقایسه احتیاج دارید که من آنها را «شاخصهای موفقیت کسب و کار» مینامم! البته من با عینک واقعبینانه حالت سوم را در نظر میگیرم و ادامه مطالبم را با این فرض پیش میبرم.
مقایسه اول – استارتاپ های حوزه بیمه
برای شروع و به جای ورود به ادبیات ارزیابی و مباحث مربوط به موفقیت کسب و کارها، سعی میکنم بدون هیچ جانبداری شخصی و با رویکردی علمی (البته تا جای ممکن و در حد سواد خودم)، به صورت عملیاتی یکی از دستهبندیهای موجود در سایت را جهت انجام مقایسه برگزینم و فرایند مقایسه را در عمل با هم طی کنیم.
تصمیم گرفتم کار را با استارتاپهای مشاوره و ارائه خدمات بیمه ای آغاز کنم. کسب و کارهایی که خود بر پایه مقایسه و ارزیابی بنا شدهاند! بازار واسطهگری بیمه یکی دوسالی است داغ شده و سایتهای زیادی -از قضا بسیار شبیه به هم- با هدف جذب مخاطب از طریق ارائه سرویسهای استعلام و مقایسه قیمت بیمه و صدور برخط بیمهنامه، راهاندازی شده است. از میان حدود ۱۶ تیم فعال در این حوزه، من ۳ مجموعه که بیشترین مخاطب را دارند برای مقایسه انتخاب کردم: «بیمیتو»، «بیمه بازار» و «ازکی» بله درسته! در همین ابتدای کار به نوعی یک مقایسه اولیه انجام دادم و تعداد زیادی از مجموعهها را از لیست مقایسه حذف کردم.
برای مقایسه این ۳ سایت، شاخصهای زیر را انتخاب کردم. در هر شاخص سنجههایی در نظر گرفتم و به هر سنجه وزنی دادم. جهت سنجه هم به دلیل تاثیر در امتیاز هر شاخص اهمیت دارد. ملاک امتیاز دادن در جاهایی که نمیشود ارزیابی کلی کرد، این گونه است که گزینه برتر در هر سنجه وزن حداکثری میگیرد و امتیاز سایر گزینهها به نسبت گزینه برتر محاسبه میشود.
نکته مهمی که باید حتما به آن اشاره کنم این است که ما صرفا شاخصهایی را میتوانیم استفاده کنیم که به داده آن دسترسی داریم. (شرط سوم مدل اسمارت!) وگرنه حتما در صورت دسترسی به دادههای داخلی مجموعهها که به نوعی اسرار کسب و کار ایشان محسوب میشود، میتوان ارزیابی دقیقتری داشت.
۱. شاخصهای مربوط به سئوی سایت
در بازار رقابتی امروز که عموم کسب و کارها از طریق اینترنت به مشتریان خود سرویس میدهند، سئو بیشتر از همیشه خودنمایی میکند. میلیونها کاربر برای یافتن پاسخ سوالات خود به موتورهای جستجو مراجعه میکنند و صاحبان کسب و کار باید برای جذب این کاربران در فضای مجازی فکری به حال خود کنند. بهینهسازی سایت برای موتورهای جستجو اقدامی ضروری برای تحقق چنین خواستهایست. برای مشخص کردن شاخصهای مربوط به این دسته از ایمان دهقانی کمک گرفتم، کسی که در این زمینه خبره بوده و تجربیات جالبی داشته است. ما در این بخش از ارزیابی، هم سئوی داخلی و هم سئوی خارجی را لحاظ کردیم.
عنوان سنجه | وزن سنجه (از ۱۰۰) | بیمیتو | بیمه بازار | ازکی | |
کلمات کلیدی | بیمه | ۲ | ۴ | ۶ | ۳ |
بیمه آنلاین | ۳ | ۴ | ۱ | ۳ | |
بیمه شخص ثالث | ۴ | ۲ | ۴ | ۱ | |
بیمه بدنه | ۲ | ۳ | ۲ | ۱ | |
بیمه عمر | ۵ | ۳ | ۸ | ۵ | |
بیمه خودرو | ۳ | ۱ | ۳ | ۲ | |
خرید بیمه | ۴ | ۲ | ۱ | ۴ | |
تعداد کلیدواژههای صفحه اول گوگل (ahref) | ۶ | ۳۹۶ | ۵۴۷ | ۵۷۰ | |
فعالیت در شبکههای اجتماعی (تعداد عضو) | تلگرام | ۳ | ۲۱۴۵ | ۳۰۷۳ | ۳۹۴ |
لینکدین | ۳ | ۳۲۰ | ۲۰۸ | ۱۶۱ | |
اینستاگرام | ۳ | ۱۹۷۳۱ | ۱۱۸۱۳ | ۴۳۴۷ | |
وبلاگنویسی (تعداد پست) | ۶ | ۳۵۵۰ | ۴۵۰ | ۶۵۰ | |
رتبه الکسا در ایران | ۸ | ۶۱۱ | ۱۲۵۲ | ۱۲۷۳ | |
نرخ پرش | ۵ | ۲۷.۴% | ۴۸.۵% | ۴۸.۳% | |
زمان حضور در سایت | ۷ | ۱۲:۲۵ | ۳:۱۹ | ۳:۲۲ | |
تعداد صفحات بازدیدشده (به ازای هر visitor) | ۶ | ۴.۵۴ | ۲.۳۰ | ۱.۷۳ | |
Page Speed Score (Gtmetrix) | ۶ | ۹۲% | ۹۰% | ۶۰% | |
YSlow Score (Gtmetrix) | ۳ | ۶۳% | ۶۹% | ۶۸% | |
PageSpeed Insights – Desktop (Google) | ۴ | ۶۵% | ۶۹% | ۸۶% | |
Domain Authority (Moz) | ۵ | ۲۴% | ۲۷% | ۲۶% | |
Sitechecker Score | ۲ | ۳۲% | ۶۵% | ۵۷% | |
Technology Profile (builtwith) | ۲ | ۵۰% | ۷۰% | ۵۰% | |
تعداد دامنههای بکلینک (ahref) | ۸ | ۲۷۶ | ۲۹۹ | ۸۴۶ | |
امتیاز از ۱۰۰ | ۶۶.۷۰ | ۴۷.۸۲ | ۵۰.۱۷ |
۲. میزان کاربرپسند بودن (سهولت کارکرد و محیط کاربری)
کاربرپسند بودن سایت بیشتر از آن چیزی که فکرش را میکنید بر روی جذب مخاطب تاثیر میگذارد و تنها شامل یوآی و یوایکس نمیشود. دسترسی آسان (یافتن خدمت مورد نیاز)، راندمان بالا (انجام عملیات در کوتاهترین زمان) و خطاهای صفحات (لینکهای شکسته یا ناموجود)، مواردیست که در کنار رضایتمندی و خشنودی کاربر اهمیت بالایی دارد. برخی این موارد را جزئی از تحلیل سئوی سایت میدانند ولی من تصمیم گرفتم آن را جداگانه مورد بررسی قرار دهم. به همین منظور از حسام کرامتی که سابقه زیادی در این زمینه دارد کمک گرفتم:
عنوان سنجه | وزن سنجه (از ۱۰۰) | بیمیتو | بیمه بازار | ازکی |
mobile-friendly test (Google) | ۱۰ | بله | بله | بله |
تعداد لینکهای شکسته و ۴۰۴ (سایت AtomSeo) | ۱۰ | A (15 ارور) | A (6 ارور) | A (12 ارور) |
دسترسی (از ۱۰۰ امتیاز) | ۴۰ | ۷۵ | ۷۰ | ۷۵ |
راندمان (از ۱۰۰ امتیاز) | ۲۰ | ۷۰ | ۸۰ | ۷۵ |
UI & UX (از ۱۰۰ امتیاز) | ۲۰ | ۸۰ | ۷۰ | ۶۵ |
امتیاز از ۱۰۰ | ۷۴ | ۷۸ | ۷۳ |
۳.خدمات ارائه شده و میزان استقبال از آن
ارزیابی سبد خدمات و محصولاتی که به مشتریان ارائه میشود، فارغ از نوع ارائه اهمیت زیادی دارد.
a. ارزیابی خدمات و محصولات: در این بخش از سه جنبه این خدمات را مورد بررسی قرار میدهم، اول از این جهت که این خدمات چقدر میتواند طیف وسیعتری از مخاطب را پوشش دهد، دوم از این جهت که خدمات ارائه شده چقدر با کیفیت هستند و سوم مقایسه قیمت و طرحهای تشویقی-تخفیفی آنها:
عنوان سنجه | وزن سنجه (از ۱۰۰) | بیمیتو | بیمه بازار | ازکی |
تنوع خدمات و محصولات | ۱۰ | ۱۰ | ۷ | ۷ |
کیفیت خدمات و محصولات | ۴۰ | ۹۰ | ۹۰ | ۹۰ |
نرخ خدمات و محصولات | ۴۰ | ۸۰ | ۸۵ | ۹۰ |
طرحهای تشویقی و تخفیفی | ۱۰ | ۱۰۰ | ۸۰ | ۸۰ |
امتیاز از ۱۰۰ | ۸۸ | ۸۵ | ۸۷ |
b. ارزیابی میزان استقبال مخاطب از خدمات: در این قسمت تصمیم گرفتم از تیم جامع فعال در رشته تخصصی کمک بگیرم و یک ارزیابی روشمند از این سه مجموعه در فضای مجازی داشته باشم. این تیم با بررسی ابزارهای مختلف این ارزیابی را در گوگلترند، شبکههای اجتماعی توئیتر و اینستاگرام انجام داد (به دلیل مفصل بودن گزارش ارزیابی، صرفا جمعبندی نهایی آن را خدمت شما ارائه میکنم). در کنار این ارزیابی سری به صفحه اپلیکیشن این مجموعهها در کافه بازار زدم و یک بررسی اجمالی هم از آنجا داشتم:
عنوان سنجه | وزن سنجه (از ۱۰۰) | بیمیتو | بیمه بازار | ازکی | |
گوگل ترند (واژه انگلیسی) | ۶۰ | ۷۰% | ۱۳% | ۱۷% | |
ضریب نفوذ در توئیتر | ۵ | ۵۰% | ۷۰% | ۱۰% | |
تحلیل هشتگ اینستاگرام (Hashtag Reach) | ۱۵ | ۷۰% | ۱۰% | ۵% | |
اپلیکیشن موبایل (کافه بازار) | تعداد نصب | ۵ | ۲۰ هزار | ۵ هزار | — |
امتیاز (از ۵) | ۱۵ | ۳.۶ | ۴.۱ | — | |
امتیاز از ۱۰۰ | ۶۹.۸۰ | ۲۸.۱۰ | ۱۱.۴۵ |
۴. شیوههای تبلیغات
داشتن یک برنامه و استراتژی تبلیغات برای یک کسب و کار بسیار حیاتی است. کسب و کارهای اینترنتی نیز از این قاعده مستثنی نیستند و اتفاقا به دلیل اینکه عموما در فضای مجازی متمرکز هستند، برای معرفی خود بیش از دیگران به روشهای تبلیغاتی هدفمند و موثر نیازمندند. روند رشد بعضی از این کسب و کارهای نوپا در حدی است که نه تنها در فضای مجازی، بلکه در سایر فضاهای رسانهای مثل تلویزیون و یا تبلیغات محیطی در سطح شهر نیز اقدام به تبلیغات میکنند.
هر سه مجموعه تبلیغات متعددی در فضای مجازی، سطح شهر و عموما به شکل بیلبورد داشتند. اما دو مجموعه «بیمیتو» و «بیمه بازار» به دنبال مسیرهای متفاوت و نوگرایانه بودند و با هدف قرار دادن بازه سنی بین ۲۰ تا ۳۵ سال، از تبلیغاتی استفاده میکنند که برگرفته از کامنتها و لطائف شبکههای مجازی است. با این تصمیم به دنبال انجام کاری متفاوت و خرق عادت هستند تا یکی از اصلیترین شاخصهای تبلیغات یعنی ماندگاری در ذهن مخاطب را هدف قرار دهند. البته این اقدامات حواشی زیادی را نیز درپی داشته که چه بسا مدیران تبلیغات این دو مجموعه به دنبال همین اتفاق نیز بودهاند، یعنی: «وایرال شدن در انظار عمومی!». در مقابل مجموعه «ازکی» مسیر دیگری را برگزیده و با شعار «بیمه را جدی بگیرید» وارد صحنه شد. بطور کلی من بر اساس سه معیار کلی در لایه تکنیک، محتوا و روح حاکم بر آن یعنی اخلاق مقایسه را انجام دادم:
عنوان سنجه | وزن سنجه (از ۱۰۰) | بیمیتو | بیمه بازار | ازکی |
خلاقیت و نوآوری در تکنیک | ۲۰ | ۶۰ | ۶۰ | ۴۰ |
محتوا و پیام تبلیغاتی | ۴۰ | ۳۰ | ۳۰ | ۴۰ |
اخلاق تبلیغات | ۴۰ | ۵ | ۱۰ | ۹۰ |
امتیاز از ۱۰۰ | ۲۶ | ۲۸ | ۶۰ |
۵. میزان رضایت مشتریان
این بخش از ارزیابی را کاملا به مخاطب محول کردم. در همین راستا نظرسنجی با سوال «شما از خدمات کدامیک از سایتهای واسط فروش بیمه رضایت بیشتری دارید؟» انجام شد. ۳۳۰ نفر در آن شرکت کردند و نتایج زیر حاصل شد.
نتایج حاصل از این نظرسنجی در جدول زیر قابل مشاهده است:
عنوان شاخص | وزن شاخص (از ۱۰۰) | بیمیتو | بیمه بازار | ازکی |
نسبت استفاده از خدمات هر مجموعه | ۳۰ | ۵۱% | ۳۲% | ۱۷% |
میزان رضایت از هر مجموعه | ۷۰ | ۸۲.۳۵% | ۷۱.۸۷% | ۴۷.۰۵% |
امتیاز از ۱۰۰ | ۷۲.۹۴ | ۵۹.۹۰ | ۳۸.۰۳ |
اما این نظرسنجی برای همیشه باز خواهد بود و شما نیز هم اکنون میتوانید نظر خودتان را در انتهای این مطلب ثبت کنید.
جمع بندی مقایسه
پس از محاسبه امتیاز استارتاپها در هر شاخص، لازم است یک جمعبندی نهایی داشته باشیم تا بر اساس آن گزینههای اول تا سوم این راند از مقایسه مشخص شود:
عنوان شاخص | وزن شاخص (از ۱۰۰) | بیمیتو | بیمه بازار | ازکی |
شاخصهای مربوط به سئوی داخلی | ۲۵ | ۶۶.۷۰ | ۴۷.۸۲ | ۵۰.۱۷ |
میزان کاربرپسند بودن | ۱۰ | ۷۴ | ۷۸ | ۷۳ |
ارزیابی خدمات و محصولات | ۲۰ | ۸۸ | ۸۵ | ۸۷ |
ارزیابی میزان استقبال مخاطب از خدمات | ۱۰ | ۶۹.۸۰ | ۲۸.۱۰ | ۱۱.۴۵ |
شیوههای تبلیغات | ۱۰ | ۲۶ | ۲۸ | ۶۰ |
میزان رضایت مشتریان | ۲۵ | ۷۲.۹۴ | ۵۹.۹۰ | ۳۸.۰۳ |
امتیاز از ۱۰۰ | ۶۹.۴۹ | ۵۷.۳۴ | ۵۳.۸۹ |
از اینکه حوصله به خرج دادید و این مطلب را مطالعه کردید، سپاسگزارم. انتظار دارم این متن توسط شما به شکلهای مختلف مورد نقد و بررسی قرار بگیرد.
موضوع بعدی که به سراغ آن خواهم رفت، استارتاپ های حوزه حمل و نقل خواهند بود.
[socialpoll id=”2572356″]
از بیمه بازار برای دریافت بیمه اقدام کردم و خیلی خوب برخورد کردن
تنها مسئله ای که داشتم پیدا نکردن درصد تخفیف بیمه م بود که پشتیبانیشون کمک کردن
دمشون گرم
با سامانه ازکی تماس داشتم و در رابطه با بیمه عمر اطلاعات میخواستم متاسفانه اطلاعات درستی ندادند .و این بنظر میرسید که کارشناس فنی وجود ندارد
من از سایت جدید یوبیم خرید کردم راضی بودم از خدماتش سر موقع تحویل دادن همراه با تخفیف